Þjóðviljinn - 17.06.1958, Blaðsíða 1

Þjóðviljinn - 17.06.1958, Blaðsíða 1
VILilNH I’riðjudagur 17. júní 1958 — 28. árgangur — 133. tölublað ÞJÓÐVIUINN 24 síður II Fyrir nokkrum dögum var frá því skýrt í fréttum, að ihin kunni danski fiskifræðing- ur dr. Vedel Taaning hafi lýst því yfir á ráðstefnu fiski- fræðinga í Halifax, að liann teldi að ákvörðun Islendinga mn stækkun fískveiðiland- helginnar í 12 mílur væri byggð á traustum rökum frá sjónarmiði fiskifræðinnar. Dr. ‘Taaning lagði áherzhi á að rannsóknir á lífínu í sjónum sýndu, að rík ástæða væri fyrir íslendinga að vemda fiskimið sín gegn vaxandi rányrkju. Ummæli hins danska vís- indamanns eru athyglisverð. l>au eru skýr og afdráttar- laus, og án hiks eða hálf- velgju, þó að vitað sé, að ýmsum stórþjóðum og jafnvel forystumönnum hans eigin lands, þyki þáii síður en svo hagstæð sínum málstað. Það eru einmitt þessi sann- indi, sem dr. Taaning hefur drengilega skýrt rétt og satt frá, sem era höifuð orsök þess, að fslendingar liafa nú ákveðið að stækka fiskveiði- landhelgtna í 12 sjómílur frá grunnlínum. Okkur Islendingum er ljós 'sú staðreynd, að fiskimiðin í kringum landið eru í vaxandi liættu vegna ofveiði. Erlend- trni fiskimönnum fjölgar ár frá ári á miðum okkar og veiðitæki fleygir fram. Öfveiðin segir til sín. Opinberar ekýrslur fisk- veiðiþjóða sem veiðar stunda hér við land og athuganir fiskifræðinga ýmissa landa, hafa glögglega leitt í Ijós, að hvað eftir annað hefur alvarleg hætta steðjað að fiskistofninum við landið vegna ofveiði. Strax á árunum fyrir fyrri heimsstyrjöldina bar á rninnk- andi fiskimagni ýmissa fisk- stofna hér við land. Stórminnkandi sókn á miðin á stríðsárunum brevtti þróuninni aftur og varð til besis að fisk- magnið jóksf mikið uæstu árin á eftir. En á árabilinu milli heimsstyrjaldanna sótti i sama borfið með ofveiði. Þannig var ljóst, að síðustu árin fvr- ir siðari heimsstvrjöldina var svo komið, að beir Þskstofn- arnir við landið sem ínfnpn segja skýra.st til um ofveiði, eins og ýsa ost f atfiskur, vom orðnir veikari og gnfu mmni veiði, en nokkru sinni áður. Á stýrjaldarárunum 1940—- 1944 mátti heita, að íslend- ingar einir stunduðu fiskve:ð- ar á miðunum í kringum land- ið. Þá jókst fiskmagnið aftur svo greinilega að ekki varð um villzt. Sannanir í þessum efnum iiggja víða fyrir. Þær er að finna í skýrslum Al- þjóðahafrannsóknarráðsins, i ©pinberum skýrslum Breta og margra annarra þjóða. 0g enn fjöigar erlendum fiskiskipum á miðunum. Fyrstu árin eftir lok siðari heimsstyrjaldarinnar var afli góður á miðunum við Island. Fiskiskipafloti annarra þjóða var enn ekki stör og sóknin á miðin öll hóflegrí. En þetta hefur breytzt. Erlendu fiski- ekipunum hefúr fjölgað ár frá ári. Skipín hafa orðið stærri og fullkomnari og miklu afkastameiri við veið- Með iögum hefur Alþingi lýst yfir eignarrétti Islend- inga á öllu landgrunninu út frá ströndum landsins. Svæði þetta takmarkast við 200 metra dýptarlinu. Landgrunns svæðið nær mjög mismunandi láiigt út frá ströndinni, en állvíða nær það 40—50 sjó- dýnnætust, én neita hinsveg- ar strandriki um réttinn til þess, að setja reglur um jxað hveraig þeir fiskistofnar skuli nýttír, sem lifa á þessum sama hafsbotni. Þær veiðar erlendrá skipa i íslenzka landgrunninu, sem Islendinga skiptir mestu.máli, Lúðvík Jósepsson, sjávarútvegsmálaráðherra: Fiskimiðin við landið eru eign íslendinga arnar. Ný veiðitækni hefur Ðkomið til og nýjar þjóðú* hafa bætzt 'í hóp þeirra, sem hingað senda skip sín til veiða. Afleiðingarnar af störauldnni sókn á miðin liafa sagt til sín. Aflinn hefur farið stórminnk- andi jwgar saman er borið veiðimagn, semn nú fæst og áð- ur fékkst tneð samskonar veiðarfærum í báðuiu tilfell- rnn. ■ 40 Ýms fiskimið við landið, sem áður jióttu góð, eru nú talin nær ónýt, eða lítils virði, borið saman við það sem áð- ur var. Tilraunir íslenditiga til þess að hariila gegn þessari hættu. með nokkurri stækkun land- helginnar hafa vissulega sýnt góðan árangur, einkum gagn- vart þeim fiskistofnum, sem notið hafa mestrar verndar, en þær hafa ekki megnað að koma i veg fyrir ofveiði á þýðingarmestu fiskimiðunum við landið. FiskimiÓin og éína- hagsmálin. Eins Qg kunnugt er, nema útfluttar sjávarafurðir um 95 af öllu útflutningsverð- mæti okkar á ári hverjti, Það má jni seg.ja, að gjaldevris öflun nkk.-tr staiuli og falli með fiskveiðunum. Bregðist fiskaáinn hrvnja srialdevristekjurnar og vá er fvrir dvrum í efnahagsmálun- um. Það-gefur því auga leið, að sú uiidirst-aða í efnahags- málum landsins, sem trevsta verður á, er einmitt fiski- miðm við landið. Fiskimiðin verður því að vernda gegn rányrkju, þau verður jijóðin að nýta á sem skynsamlegast- an liátt. Engin leið er til þess að slíkt megi takast, nema við tökum í okkar hendur stjórn alla og yfirráðarétt á fiskimiðuni okkar. Við verð- um að setja þær reglur, sem nauðsynlegar eru til vemdar miðunum og við verðum að sjá um framkvæmd á j>eim reglum. Lúðvík Jósepsson mílur í haf út. Á landgrunn- inu eru öll þýðingarmestu fiskimiðin við landið. Sú á- kvörðun íslendinga að ætla að stækka fiskveiðilandhelgina út í 12 mílur frá grunnlínu, er skref i þá átt, að þeir taki að sér fullkomna stjórn eða lögsögu á öllu landgrunns- svæðinu. Þær þjóðir, sem liarðast mótmæla þessari ákv 'rðun ís- lendinga, hafa þó sjálfar samþykkt að ; taka í sínar hendur yfirráðarétt yfir sínu eigin landgrunni, þ.e.a.s. þeim hafsbotni út frá str"ndum landanna, sem afmarkast við 200 metra, dýptarlvni. Þessar þjcðir hafa staðið fast á þvi að heimta sér ein- um til handa þann rétt, að geta unnið olíu eða málma úr hafsbotninum út frá ströndum landa sinna. Þær hafa ákveðið að viðkomandi strandríki skuli eitt eiga rétt til þeirra verðmæta, sem á þessum hafsbotni eru. Þannig hafa j>ær tryggt sér þau réttindi, sem þeim sjáifum eru að koma í veg fyrir, eru ein- mitt botnsköfuveiðar. Svo að segja allur afli Englendinga sem sóttur er á íslandsmið er tekinn með þeim hætti, að tog- arar þeiraa skrapa land- grunnsbotninn með botnvörpu. Ef þeim væri óheimilt að skrapa hotninn fengju j>eir nær engan fisk hér og mundu ekki senda skip sín hingað. Þessi landgrunnsákvæði stór- þjóðanna bera glöggt vitni um yfirgang ]>eirra og sér- hagsmuni, en réttlát eru þau ekki í garð fiskveiðiþjóðanna, sem vernda vilja fiskimið sín. » Verkaskipting þjóðanna. Réttlæti og sanngirni hinna stóru þjóða birtist smáþjóð- unum oft á hinn einkennileg- asta hátt. Gott dæmi um það, er allt tal hinna stærri þjóða um nauðsyn meiri verkaskipt- ingar á milli þjóðanna. Ein- mitt eíðustu mánuðina hafa umræður um fríverzlunarmál staðið sem hæst. Þar töluðu Bretar, Fra^kar og Belgir hvað hæst um nauðsyn j>es» að ryðja úr vegi í samskipt- um þjóðanna, tollamúrum og ýmsum hömlum, sem nú kæmu í veg fyrir eðlilega og hag- kvæma verkaskiptingu. Þannig var sagt við okkur íslendinga að eðlilegt væri að við löguðum okkar atvinnulíf þannig að við værum ekki í skjóli vemdartolla að fram- leiða hér vaming, sem miklil auðveldara væri að framleiða í öðrum löndum, en legðum aukna áherzlu á þau störfin sem eðlilega hentuðu okkur bezt. Og við íslendingar hlust- uðum á þessar fallegu hug- leiðingar, þó að glöggt mætti nú heyra á orðaskiptum stórþjóðanna sjálfra sín á milli að sérhagsmunastreitan var þar í fullum gangi. En svo kemur landhelgis- mál. okkar til sögunnar og hver er afstaða fríverzlunar- þjóðanna þá? Þá virðist skilningurinn á gagnsemi verkaskiptingar vera heldur lítill. Þá er krafa hinna stóru, að Spánverjar og Portúgalir, Bretar og Frakkar, Hollend- ingar og Belgir fái sem rúm- legasta aðstöðu tii j>ess að senda þegna sína til fiskveið^ upp að ströndiun Islanðs I þeim tilgangi að veiða þann fisk þar, sein íslendingar gætu anðveldlega veitt einir. 200 þúsundir og 200 milljónir. Margt hefur verið sagt af útlendingum, af litlu viti og lítilli sanngirni um landhelg- ismál Islendinga. Stundum hefur því verið haldið fram að ákvörðunin um 12 mílna land- helgi miðaði að því að sprengja Atlanzhafsbanda- lagið og eyðileggja samstarf vestrænna þjóða. . Slíkar fullyrðingar em furðulegar og bera vott um einkennilegan hugsanagang um fyrirhugaðan tilgang þess- ara samtaka. Auðritað kemnr Atlanz- hafsbandalaginu sem slíkia ekkert við landhelgismál ls- lands. Landlielgismál tslands er algjört innanrrkismál, en ekki utanríkismál. Það er mál, sem þjóðþing Islendinga og rikisstjórn fjalla um, en engar erlendar stofnanir. Ein furðulegasta röksemdin gegn ákvörðun okkar i land- helgismálinu, sem hejTzt hef~ ur erlendis frá, er höfð eftir brezkum ráðherra, aðaltals- manni OBreta í landhelgismál- inu. (Hann hafðj látið orð falla um það, að þó að 200 þúsund íslendingar þyrftu að vi^u að lifa á fiskveiðum, mætti ekki gle.VTna þeim 200 milljónum manna. sem lönd þau byggðu, sem fiskveiðar stunduðu á fiskimiðunum við Island. Hér var reitt hátt til höggs og mjög alvarlega gefið i Framhald á 19. síðu.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.