Þjóðviljinn - 20.06.1958, Blaðsíða 3
Föstudagur 20. júni 1958 — ÞJC«>VILJINN — (3
Tónskáldafélagið óskar að fó
leyfi fil úfvarpsreksfurs eins
og hernómsliðið
Umræðuefnið' á fundi Listamannaklúbbsins í fyrrakv.
var bréf það, sem Tónskáldafélag íslands hefur nýlega
skrifað ríkisstjórninni og þar sem farið er á leit að fé-
lagiö fái leyfi til að reka sjálfstæða eigin útvarpsstöð
eins og bandaríska hernámsliðið.
I bréíi Tónskáidafélagsins segir
m. a.:
„Með tiiliti til þess að ríkis-
stjórn íslands hefir lagt svo fyrir
að veita skuli varnarliðinu á
Keflavíkurflugvelli leyfi til að
reka útvarpsstöð, vill Tónskálda-
félag íslands —r, svo fremi ríkis-
stjórnin hýggist að standa að
því að slík leyfisveiting sé lög-
leg, — hér með virðingarfyllst
leyfa sér að fara þess á leit að
hún veiti einnig Tónskáldafélagi
íslandSi leyfii 4il að, reka’ sérstaka
útVárpsstöð, en í því tilfelli
trl að1 kynna íslénzka tónlist og
íslenzka menningu. Dagskrár
Keflavíkurútvarpsins og Ríkisút-
varpsins .kynna mestmegnis er-
lenda tónlist, og ekki hafa enn
verið tök á að kynna íslenzka
tónlist með svipuðum hætti.
Vér treystum því að hæstvirt
ríkisstjórn sjái sér fært að svara
tilmælum vorum svo fljótt að
undirbúnjngur að vetrardagskrá
geti hafist bráðlega.“
Svofelld greinargerð fylgir
bréfinu:
„Svo sem kunnugt er telja
menn að leyfi það, sem Ríkisút-
varpið að tilhlutun menntamála-
ráðuneytisins véitti varnarliðinu
árið 1952 til að reka sérstaka út-
varpsstöð með sjálfstæðri dag-
skrá, hafi verið brot á lögum
um útvarpsrekstur ríkisins. Þar
sem vænta má, að bráðlega verði
úr þessu skorið eða ný lög sett
um þetta efni, þá vill Tónskálda-
félag íslands fara fram á að
mega njóta sömu aðstöðu og
varnarliðið, — ekki til að kynna
erlend tónverk né erlent mál,
heldur til að kynna íslenzka tón-
list og íslenzka menningu, sem
virðist svo mjög í hættu stödd.
Keflavíkurútvarpið flytur sem
kunnugt er hvorki íslenzka tón-
list né íslenzkt mál, en Ríkisút-
varpið hefir líka lítið getað sinnt
íslenzkri tónlist og útbreiðslu
hennar, tónfestingum hennar á
bönd og plötur, dagskrárskiptum
við erlendar stöðvar og öðrum
nauðsynlegum aðgerðum til
stuðnings íslenzkum tónskáldum.
Að sjálfsögðu mun Tónskáldafé-
lagið ekki geta skapað sér að-
víkurútvarpið eða Ríkisútvarpið,
en það mun leitast við að sinna
sínu sérstaka hlutverki og út-
varpa í Reykjavík yfir takmark-
að svæði nokkra klukkutíma á
dag. Erlend tónlist mundi lítið
verða flutt þar, nema einkum í
skiptum við flutning íslenzkrar
tónlistar erlendis. Ekki er gert
Hér hittast tveir’ gamlir kunn-
ingjar fyrir framan Menntaskól-
ann eftir skólauppsögnina. Sá
berhöfdaði er Einar Magnússon,
menntaskólakennari og liinn er
Framhald á 8. síðu einn úl' hóPi 25 ára stúdenta.
TfénagrelSslur Sjóvá urðu
feepar 24 millj. á s.l. ári
Skírteini í líítryggingadeild íélagsins
samtals að íjárhæð 102,5 millj. kr.
Heildariögjaldatekjur Sjóvátryggingarfélags íslands
urðu liðlega 32 millj. kr. á sl. starfsári, en greidd heildar-
tjón voru tæpar 24 millj. og eru þar með taldar útborg-
anir líftryggingardeildar.
Löffin nm verkamanna- \
n
hítstaði verði endurskoðuð
Nokkrar ályktanir sjötta þings A. N.
Frá þessu var skýrt á 39.
aðalfundi félagisins, sem liald-
inn var sl. mánudag.
Iðgjalda og tjóna varasjóðir
allra deilda nema nú samtals
tæplega 30 milljónum króna.
Aðaldeildir Sjóvátryggingar-
félags Islands h.f., eru sjódeild,
brunadeild, líftryggingardeild,
bifreiðadeild og ábyrgðartrygg-
ingardeild, en auk þess tekur
félagið að sér allskonar sér-
tryggingar, svo sem elysa-
ferðatryggingar, atvinnuslysa-
tryggingar, byggingatrygging
ar o. fl.
I hinum ýmsu deildum fé-
lagsins voru gefin út rúmlega
33.500 skírteini og endurnýjun-
arkvittanir. Bifreiðadeildin ein
sér greiddi rúmlega 2 milljónir
í „bonus“ endurgreiðslur á ár-
inu.
I líftryggingardeild voru
skírteini að upphæð samtals
102,5 millj. í gildi, en aukning
á árinu nam 7,6 milljónir í ný-
tryggingum. Liftryggingardeild-
in ein gaf út um 25.000 ið-
gjaldskvittanir á árinu.
HallgrLmur A. Tuliníus, stór-
kaupmaður, sem verið hefur í
stjórn félagsins um margra
ára skeið, baðst laúsnar vegna
vanheilsu, en í lians stað var
kosinn Ingvar Vilhjálmsson, út-
stöðu til samkeppni við Kefla- gerðarmaður.
Menningarmál dreifbýlisins til um-
Stúdentafélag Miðvesturlands heldur 6. stúdentamót
sitt í Bifröst í Borgarfirði dagana 28. og 29. júní n.k. og
niinnist þá jafnframt 5 ára afmælis síns.
Féiagið hefur lialdið stúd- röst verður: „Listir og menn-
entamót á ári hverju og hafa ingarmál sveita- og dreifbýlis“.
þau hlotið vinsældir. Mót þessi Framsögu hefur Þoi*valdur Þor-
eru hvort tveggja í, senn: um- valdsson gagnfræðaskólakenn-
Stjórn félagsins skipa nú:
Halldór Kr. Þorsteinsson, for-
maður, Lárus Fjeldsted, hrl.,
Sveinn Benediktsson, forstjóri,
Geir Hallgrímsson, hdl. og Ing-
var Vilhjálmsson, útgerðarmað-
ur.
Forstjóri félagsins er nú
Stefán G. Björnsson, sem tók
við framkvæmdastjórn, er
Brynjólfur Stefánsson, trygg-
ingarfræðingur, baðst lausnar
vegna vanheilsu. Stefán G.
Björnsson hefur verið starfs-
Þjóðviljinn hefur pegar
birt flestar ályktanirnar, j
sem gerðar voru á sjötta'
pingi Alpýðusambands J
Norðurlands, sem haldið var
á Akurevri um fyrri helgi.
Hér verður getið nokkurra
til viðbótar.
Þingið skoraði á væntanlega
sambandsstjórn að vinna ötul-
lega að því að koma á launa-
jafnrétti karla og kvenna við
hliðstæð störf.
Endursboðun laga um verka-
mannabústaði
Þá skoraði þingið á þing-
menn verkalýðsflokkanna að
koma fram endurskoðun á lög-
um um verkamannabústaði, er
miðuðu að því að trvggja bet-
ur- en áður barnmörgum og
efnalitlum fjölskyldum aðstöðu
til að njóta þeirrar réttinda
sem gert var ráð fyrir í, upp-
hafi að lögin ættu að veita,
og ennfremur að koma því til
leiðar með löggjöf, að meira
fé sé veitt til ráðstöfunar til
byggingar verkamannabústaða,
svo að hægt sé að bæta úr sem
fyrst á þeim stöðum sem hús-
næðisskortur er tilfinnanlegur.
Innlendur iðnaður
Um iðnaðarmál var sam-
þykkt svofelld ályktun: „Sjötta
þing Alþýðusambands Norður-
lands, haldið á Akureyri 7.-8.
júní 1958, átelur það harðlega
að dýrmætum erlendum gjald-
eyri skuli vera eytt í stóram
maður félagsins í rúmlega 30 stíl árlega í eriendar iðnaðar-
ár, gjaldkeri þess frá 1926 en! vörur, þegar íslenzkar iðnaðar-
skrifstofustjóri 1938 og for-| vörur eru fullkomlega sam-
stjóri á síðastliðnu ári. I keppnisfærar um verð og gæði
Til framandi hnatta
Ný bók eftir Gísla Halldórsson, verkfræð-
ing, gefin út' af Almenna bókafélaginu
Út er komin júní-bók Almenna bókafélagsins. Nefnist
hún „Til framancLi Tinatta“ og er eftir Gísla Halldórsson
verkfræðing.
Til framandi hnatta fjallar um
geimför og geimsiglingar. Hefur
höfundur bókarinnar kynnt sér
þau mál um langt skeið.
Eriitt er í stuttu máli að gera
grein fyrir því efni, sem þessi
bók hefur að geyma. Hún skipt-
ist í þrjá aðalkafla. Fjallar sú
fyrsta um „alla heima og
geima“, eins og höfundur kemst
að orði í formála, — undirbún-
ing mannsins undir ferðalög út
fyrir þyngdarsvið jarðar, heim-
sóknir til tunglsins og annarra
hnatta og lýsing á þeim hnött-
um, sem liugsanlegt væri að
heimsækja.
hæðufundir og skemmti- og
kyriningarsamkomur. Á fund-
tmurii er einkum leitazt við að
velja þau viðfangsefni, sem
snerta hag og menningu við-
komandi héraða og störf hinna
ýmsú embættismanna.
Viðfangsefni fundarins í Bif-
ari á Akranesi.
Dr. Sigurður Nordal próf-
essor hefur gert félaginu þann
sóma að þiggja boð þess um
að verða gestur mótsins. Mun
hann flytja ræðu í ' stúdenta-
hófinu í Bifröst.
Framhald á 8. síðu
eðlisfræðinga og heimspekinga
á tilverunni, — upphafi og endi
veraldar, vitrun Einsteins, stytt-
ingu tommustokksins við mjög
hnaða hreyfingu, hægfara tima
á ferðalögum um geiminn og
úti í geimnum, stærð alheimsins
o.f 1.
Að lokum er mjög ýtarlegt
hugtaka og orðasafn.
I bókinni eru um 60 myndir
og uppdrættir, margar þeirra
heiisíðumyndir og nokkrar lit-
myndir. Stærð hennar er 208
bls. auk 34 myndasíðna.
Bókin er unnin í Víkingsprent,
prentmyndagerðunum Lithóprent
og Litrófi og bókbandsvinnustof-
I öðrum kaflanum er lýst
þróun í smíði eldflauga og gerð unni Bókfelli h.f.
drifefna þeirra, er knýja þær
fram. Síðan eru langir kaflar
með mörgum myndura um gervi-
tungl síðasta vetrar, hugsanleg
samgöngutæki í geimnum og á
öðrum hnöttum, og loks er kafii
um líkindi fyrir lífi á öðrum
hnöttum.
í 3. kafla gerir höfundur grein
fyrir helztu skoðunum nútíma
Næstu bækur
Meðal næstu bóka eru: Netl-
urnar blómgast eftir Harry
Martinson, Hlýjar hjartarætur,
gamanþættir og sögur eftir Gisla
Ástþórsson, ritstj., síðara bindi
íslendingasögu dr, Jóns Jóhann-
essonar og skáldsaga Dudints-
effs, Ekki af einu saman brauði.
og geta fullkomlega svarað
eftirspurnum. Því vill þingið -
skora á meðlimi alþýðusamtak-
anna að nota aðeins innlendar
iðnaðarvörur að svo miklu leyti
sem mögulegt er, t.d. svo að
eitthvað sé nefnt virðist al-
ger óþarfi að flytja inn hrein-
lætisvörur. Þingið skorar á
gialdeyrisyfirvöldin að trvggja
iðnaðinum ávallt nægilegan
gjaldeyri til hráefnakaupa svo
að samdráttur í iðnaðinum eða
stöðvun um lengri eða skemmri
tíma þurfi ekki að verða af
þeim sökum.“
Lög nin hlutatrygfringasjóð —-
sparisjóður verkalýðssam-
takanna o. fl.
1 einni ályktun þingsins er
talin hrýn nauðsyn á að lögum
um hlutatryggingarsjóð verði
breytt evo að bátaútgerð um
land allt verði aðnjctandi að-
stoðar úr sjóðnum á öllum
tímum árs.
Þá var sambandsstjórn falið
að athuga milli þinga hvaða
möguleikar séu fyrir hendi til
stofnunar sparisjóðs fyrir
verkalýðssamtökin. Skorað var
á ríkisstiórnina að beita eér
fvrir hví að foi’vextir verði
lækkaðir úr 7% í, 5% og i því
sambandi beut á- að hinar stór-
felldu vaxtargreiðslur hafi af-
gerandi áhrif á hina miklu dýr-
tíð, sem landsmenn búa nú
við, m. a. allar innlendar fram-
leiðsluvörur, húsaleigu o. fl.
Skorað var einnig á stióruar-
völd iandsins að undanþiggja
iunanfélagsskemmtanir verka-
lýðsfélaganna greiðslu á
skemmtanaskatti og menningar-
sjóðsgjaldi og bent á að af
sumkomum sem haldnar eru í
félao'sheimilum víðsvev'1 ^ um
lanrið sé ekki greiddur sVeTV'mt-
P->í><3kattur eða.menningarsjcðs-
gjald.
íívikmyndahásin
fá gjaldeyri og
halda áfram
sýningum
Vegna blaðaskrifa um lokun
kvikmyndahúsa vill Félag Kvik-
myndahúsaeigenda taka fram
að kvikmyndahúsunum hefur
nú verið úthlutað samsvarandi
gjaldeyris og innflutningsleyf-
um og fyrra helming s.l. árs,
og kvikmyndahúsunum verður
því eiiki lokað af þeirri á-
stæðu.
Stjórn Fél. Kvikmynda-
liúsaeigenda.
Hekluferð hjá Páli
Ferðaskrifstofa Páls Arason-
ar efnir til ferðar um helgina
að Heklu. Verður farið héðan á
laugardag kl. 2 og ekið að
Næfurholti, en á sunnudaginn
verður gengið á fjailið. Til
Reykjavíkur verður farið á
sunnudagskvöld.