Þjóðviljinn - 17.07.1958, Side 7

Fimmlúdagur 17. júií 1958 — ÞJÖÐVIUINN — (7
ÁRNI ÁGOSTSSON :
Framleiðslukraftar sjávarútvegsms hala
aldrei verið betur nýttir en siðustu 2 ár
Á tímum íhaldsstjórnarinnar var sjávarútvegurinn mjög vanræktur, og þá vísaði
íhaldið atvinnulausu fólki til hernámsþjónustu suður á Miðnesheiði, en Færeyingar
voru ráðnir á þau fiskiskip sem ekki lágu bundin við hafnargarða.
Á ánmum eftir 1950 bar hér
á verulegu atvinnuleysi, sem
átti fyrst og fremst rætur sín-
ar að rekja til þess, að mark-
aði skorti fyrir afurðir lands-
manna, einkum fiskinn.
Hraðfrystihúsin voru full af
óseljanlegum fiski. íslenzk
stjórnarvöld virtust treysta
því, að Bandarikin myndu sýna
fslendingum þá vinsemd að
kaupa af þeim afurðirnar, þótt
annað kæmi ekki til. Þessar
vonir íslenzkra stjórnenda
brugðust. Bandarikin voru ekk-
ert ginkeypt fyrir íslenzkum
fiski. Þau opnuðu Xslendingum
hins vegar með mikilli rausn
þá leið að vinna fyrir góðum
launum við störf í þjónustu
hernámsliðsins á Keflavíkur-
flugvelli. Og þessi nýstárlega
atvinnugrein var af íslenzkum
stjórnarvöldum nýtt af miklum
áhuga.
Þegar fólkið í sjávarþorp-
unum og strandbyggðum lands-
ins kvartaði um atvinnuleysi,
var því boðið í stórhópum til
hernámsþjónustu suður á Mið-
nesheiði. Þar vann sívaxandi
fjöldi landsmanna fyrir góðu
kaupi í nýstárlegri þjónustu
hjá erlendu herliði við upp-
byggingu herstöðvar á íslandi.
Á sama tíma gleymdust ís-
lenzkir atvinnuvegir. Sjómenn,
verkamenn og iðnaðarmenn
voru hundruðum, jafnvel þús-
undur saman komnir í vellaun-
uð störf hjá erlendu stórveldi,
heima í sínu eigin landi.
Skipastóll nýsköpunartíma-
bilsins i lok stríðsins stóð ekki
aðeins í stað, án endurnýjun-
-ar og viðhalds, heldur iágu
skipin oft mánuðum og jafn-
vel árum saman aðgerðarlaus
í höfnum inni.
Áhugi íslendinga fyrir sjó-
sókn og fiskveiðum sljófgað-
ist mjög í gullmóðu Keflavík-
uræfintýrisins. Og loks fór syo,
að íslendingar fengust ekki á
fiskiskipin, þeir voru komnir í
annarlega en vel launaða
þjónustu suður i Keflavík.
Þá var leitað til Færeyinga,
og þeir ráðnir í hin auðu ís-
lenzku skipsrúm. Gekk svo um
hríð, og allt fram að þessu
hafa margir Færeyingar verið
á íslenzkum skipum.
Stefndi þannig mjög á ó-
gæfuhlið öllum málum varð-
andi sjávarútveginn í tíð fyrr-
verandi ríkisstjómar.
Síðan núverandi ríkisstjórn
tók við völdum hefur sjávarút-
vegsmálaráðherra, Lúðvík Jó-
sepsson, mjög bætt um öll
vinnubrögð í sjávarútvegsmál-
um og lagt áherzlu á það, að
nýta skipastólinn til hins ýtr-
asta, með góðum árangri. Sjást
nú ekki lengur aðgerðarlaus
skip bundin langtímum saman
við hafnargarða eins og áður
var venja, heldur má nú segja,
að hver sjófær fleyta sé að
veiðum.
Þá hefur núverandi sjávar-
útvegsmálaráðherra gætt vel
þeirrar sjálfsögðu fyrirhyggju
að semja við sjómenn og út-
gerðarmenn í tíma fyrir byrj-
un vetrarvertíða, svo að skip-
in hafa jafnan getað haldið til
—-------------------------------
Hvað sagði fulltrúi íslands
um iimrásina í Líbanon?
í fyrradag fékk fastaráð Atlanzhafsbandalags-
ins skýrslu um innrás bandaríska hersins í Líban-
on. Á þeim fundi hefur m. a. setið fulltrúi fs-
lands (Hans G. Andersen er fastafulltrúi íslands
í þeirri stofnun með nafnbót ambassadors). Og'
nú væri mjög fróðlegt að heyra hver hafi orðið
viðbi’ögð hins íslenzka fulltrúa; mótmælti hann,
þagði hann eða lýsti hann ef til vill blessun yfir
ofbeldisverk Bandaríkjanna?
Barátta arabaþjóðanna fyrir fullveldi sínu og
óskoruðum yfirráðum yfir auðlindum er að sínu
leyti hliðstæð baráttu okkar íslendinga fyrir því
að endurheimta hluta af fiskimiðunum. Ef íslenzk
stjórnarvöld lýsa blessun sinni yfir árás banda-
rísks hers á arabaþjóöirnar til þess að vernda
hagsmuni olíuhringanna, eru þau um leið að
færa Bretum upp í hendurnar rök fyrir því að
senda hingað brezka flotann til þess að vernda
gióða togaraeigenda í Grimsby og Hull. Það sem
ei „rétt“ við austanvert Miðjarðarhaf er væntan-
lega einnig „rétt“ í Norðuratlanzhafi. Og það
r.ægir ekki að þegja. Með þátttöku sinni í Atlanz-
liafsbandalaginu eru fslendingar að sínu leyti á-
byrgir fyrir hinni bandarísku innrás, nema þeir
lysi andstöðu viö hana.
En hvaö gerði fulltrúi fslands?
veiða á tilsettum tíma.
En á þessu var mikiil mis-
brestur í tíð fyrrverandi rik-
isstjórnar og stöðvaðist fiski-
skipaflotinn oftast allt að mán-
uði um hver áramót vegna sið-
búinna samninga af hálfu rík-
isstjómar við sjómenn og út-^-
gerðarmenn um, rekstrargrund-
völl fiskveiðanna.
Þá hefur sala fiskafurða geng-
ið mjög greiðlega í tíð núver-
andi stjórnar og vegna tryggra
. samninga og rúmra sölumögu-
leika sem unnizt hafa við Ráð-
stjórnarríkin og Austur-Evr-
ópu löndin er engin sölutregða
framundan, þótt framleiðsla
sjávarútvegsvara ykist mikið
enn, sem hún þarf að gera.
Engum steini er kastað að
stjórn Bandar. þótt telja megi
líklegt, ,að hún kysi fremur að
íslendingar byggðu að verulegu
leyti afkomu sína á hernáms-
vinnu í Keflavík og létu sér
það í léttu rúmi liggja þótt
sien færðist yfir hina gömlu
atvinnuvegi íslendinga. Einnig
kynni gullhleyf að vera í boði,
ef íslendingar féllu að meira
eða minna leyti frá réttarkröf-
Um sínum til landhelgismáls-
ins. Þetta er ofurskiljanlegt
frá sjónarmiði stórveldis, sem
telur sig þurfa að hafa frið
um hernaðarlega aðstöðu í
landi smáþjóðar. Því háðari
sem smáþjóðin vei’ður herstöð
stórveldisins i atvinnu- og fjár-
málum, því meira framtíðar-
öryggi skapast um herstöðina
og þær framkvæmdir sem við
hana eru tengdar.
Það er eðlilega nokkur á-
hætta fyrir Bandaríkin, að
leggja í dýrar framkvæmdir
við herstöð, sem erlend ríkis-
stjórn leyfir í landi sínu um
takmarkaðan tíma. íslenzka
ríkisstjórnin getur t.d. sagt upp
hinum svokallaða herverndar
samningi við Bandaríkin hve-
nær sem er samkvæmt upp-
sagnarákvæðum hans, meðan
vér höldum fjárhagslegu sjálf-
stæði voru og framtið vor er
ekki of háð þeirri atvinnu og
fjártekjum, sem af hersetu um-
rædds stórveldis. leiðir.
Sjónarmið íslendinga í þess-
um efnpm hlýtur að vera and-
stætt sjónarmiði Bandaríkj-
anna. Keppikefli íslands hlýt-
ur að vera það að halda efna-
hagslegu sjálfstæði sínu gagn-
vart hernámínu og efla í því
skyni og starfrækja fram-
leiðsluatvinnuvegi sína af
fremsta megni, svo að fram-
tíð landsins verði aldrei háð
hrævarlogum stríðs. eða her-
stöðvagulls. Fyrir því er svo
m.a. nauðsynlegt að halda friði
við allar þjóðir a.m.k. meðan
þær unn.a oss friðar og leita
viðskipta jafnt í austri og
vestri eins og nú hefur verið
gert undanfarið, með þeim
árangri að hér rikir þrátt fyr-
ir allt aÞnenn velmegun og nóg
atvinna, þótt i mörgum lönd-
um hins vestræna heims bóli
mjög á vaxandi atvinnuleysi
Fásjnna væri því og í raun-
inni glæfraspil að loka dyrum
fyrir viðskipti vor við iönd
sósíalismans vegna blindrar
vináttu og fylgispektar við
Vesturveldin. Slíkt aæti leitt
yfir oss örlög Möltu, sem nú
er á vonarvöl eftir að aðaiat-
vjnna eyjarskeggja, sem bund-
in var við erlenda herstöð sem
nú hefur misst það gildi sitt,
er hún óður hafði fyrir brezka
heimsveldið.
Islenzkir verkamenn muna
árin eftir 1950, þegar hrað-
frystihúsin voru full af óselj-
anlegum fiski og atvinnuleysi
sigldi í kjölfarið .
Þeir vilja ekki slíka tíma
aftur. Þeir vilja efla atvinnu-
vegina og auka framleiðslu
þeirra vara, sem hagkvæmast
er að selja á erlendum mark-
aði. Og þeir vilja halda öllum.
leiðum til allra ótta opnum til
Framhald á 11. síðu.
Hvers vegna er ekki
haldmn útifundur?
Bandarískur her hefur gert
innrás í Líbanon, eitt það
land á hnettinum sem fjar-
lægast er Bandaríkjunum. —
Þessi innrás er gerð eftir að
framkvæmdastjóri og embætt-
ismenn Sameinuðu þjóðanna
hafa sannað að í Líbanon
hefur aðeins verið um innan-
landsátök að ræða, og því
bæri jafnt erlendum ríkjum
sem Sameinuðu þjóðunum
sjálfum að láta átökin af-
skiptalaus. Innrás Bandaríkj-
anna, er þannig brot á stofn-
skrá Sameinuðu þjóðanna,
grímulaust ofbeldi. Ástæðan
fyrir innrásinni er sú að ný-
búið er að steypa brezkri
leppstjórn af stóli í Irak og
nýlenduveldin og olíuauðvald
þeirra óttast að sú þróun sé
nú að verða óviðráðanleg að
arabaríkin nýti sjálf auðlindir
sínar. Tíminn orðar það þann-
ig í gær af vönduðu hlutleysi:
„Það er öllu öðru fremur olí-
an, sem gerir ríki þessi svo
mikilvæg fyrir vesturveldin“.
Trúlega myndi blaðið þá kom-
ast eins að orði um brezka
innrás í ísland til að koma
í veg fyrir stækkun landhelg-
innar: „Það eru öllu öðru
fremur fiskimiðin sem gera
ísland svo mikilvægt fyrir
vesturveldin".
Árás Bandaríkjamanna á
Libanon er þannig ofbeldi af
grófustu tegund til þess að
vernda gróðahagsmuni nokk-
urra auðhringa.. En hvernig
eru viðbrögðin hér á Islandi;
hvar ,eru þeir flokkar og
menn sem að undanförnu hafa
.flíkað mest ást sinni á lýð-
ræði og fullveldi og sjálfs-
ákvörðunarrétti þjóða?
Hvers vegna kalla Frjáls
menning, Sjálfstæðisflokkur-
inn, Alþýðuflokkurinn, Fram-
sóknarflokkurinn og’ stúd-
entasamtökin ekki saman
útifund á Lækjartorgi ? Af
hverju flytja þeir ekki ræð-
ur, Bjarni Benediktsson og
Guðmundur Ha.galín? Hvers
vegna leggur Helgi Sæ-
mundsson eklti til að slitið
verði öllu stjórnmálasam-
bandi við Bandaríkin? Hvers
vegna er ekki fluttnr inn
stúdent frá Arabaríkjunum
til þess að skýra Islending-
um frá því livernig kjör fé-
Iaga hans hafi búið við í
skugga olíuhringanna? Hvar
er guðsmaðurinn frómi, séra
Sigurbjöm Einarsson? Af
hverju er ekki flaggað í
hálfa stöng? Hvers vegna er
ekki farið tii bamlaríska
sendiráðsins með fána ar-
abaríkjanna lijúpaða sorgar-
slæðmn? Af hverju stjórnar
Pétur Benediktsson elcki
grjótkasti? Hvers vegna er
bandaríski fáninn ekki skor-
inn niður?
Og hvar er nú hin heilaga
reiði íslenzku lýðræðisblað-
anna? Morgunblaðið segir í
aðalfyrirsögn að bandarískt
herlið sé „komið til“ Líbanon,
líkt og þar væru menn á
skemmtigöngu. Alþýðublaðið
sagði að innrásin væri gerð
til þess að „hvetja menn til
að verja landið“, hvernig sem
ber að skilja þau dularfullu
ummæli. Og Tíminn kallar
lýðveldisstjórnina í Irak
„valdaræningja“ og „fámenna
klíku hershöfðingja“; það er
augljcst að það blað sér mik-
ið eftir konungsveldi og lepp-
stjórn og telur sjálfsagt að
bandarískar hersveitir fari yf-
ir hálfan hnöttinn til þess að
brjóta á bák aftur sjálfstæð-
isbaráttu araba. Og hvar er
eldmóðurinn og hinar áhrifa-
miklu lýsingar sem stundum
hafa heyrzt hjá fréttastofu
ríkisútvarpsins þegar mikil
tíðindi hafa gerzt erlendis?
Öll þessi viðbrögð — og
viðbragðaleysið — sýna beint
framan í lýðræðishetjurrar,
það sem er á balc við hræsn-
isgrímuna. Þegar þeir ræða
um frelsi eiga þeir aðeins við
frelsi auðhringa og aftur-
haldssinna. Þegar þeir ræða
um fullveldi eiga þeir aðeins
við vald nýlendukúgaranna.
' Þegar þeir ræða um lýðræði
eiga þeir aðeins við olíu. Þeir
eru reiðubúnir til þess að rótt-
læta hvaða hernaðaríhlu'un
sem er, ef hún er framin af
,,réttum“ aðilum. Þeir afsr.ka
hverskonar mannvíg og of-
beldi, sé það framið með
bandarískum eða brezkum eða
frönskum vopnum. Og þersir
menn kalla sig Islendinga, af-
komendur þjóðar sem endur-
reisti lýðveldi sitt fyrir einum
14 árum, eftir sjö alda sjálf-
stæðisbaráttu gegn erlerdu
kúgunarvaldi. Þessir menn
þykjast nú sjálfir vilja end-
urheimta íslenzk fiskimið frá
erlendum ræningjum. Heyra
þeir ekki liljóma í eyrum sér
orðin fornu: Vei yður, þér
hræsnarar.