Þjóðviljinn - 26.07.1958, Blaðsíða 4

4) — MÖÐVILJINN — Laugardagur 26. júlí 1958
í
Þióðviuinn
Útsrefandl: Samelnlngarnoklcur all>ýðu - Sósíallstaflokkurlnn. — Hltstjórar:
Magixús Kjartansson (áb.), Sigurður Ouðmundsson. - Fréttaritstjóri: Jón
BJarnason. — Biaðamenn: Ásmundur Slgurjónsson, Guðmundur Vigfásson,
Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson, Sigurjón Jóhannsson. Sigurður V.
^rí^sþjófsson. — Auglýsingastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn, af-
«re*ð3la. augi^singar. prentsmiðja: Skólavörðustíg 19. - Sími: 17-500 (5
línur). — Askrift&rverð kr. 30 á mán. i Reykjavík og nágrenni; kr. 27 ann-
arsstaðai. — Lausasöluverð kr. 2.00. — Prentsmiðja ÞJóðviljans.
Fisksala og vöruinnflutningur
Itjað gerist nú æ tíðara að
blöð Sjálfstæðisflokksins
viki að því í skrifum sínum
nm efnahagsmál og milliilikja-
viðskipti að óhagstætt sé fyrir
Islendinga að flytja inn iðn-
aðarvörur frá Austur-Evrópu-
aöndum. Er síðast vikið að
þessu í forustugrein Morgun-
blaðsins í gær og því haldið
fram að bannað sé að flytja
inn margar ágætar iðnaðar-
vörur frá Norðurlöndum, Eng-
landi, Þýzkalandi og Banda-
ríkjunum en viðskiptin flutt
austur fyrir. Kveður Morgun-
blaðið þessar vörur ýmsar
hafa reynzt miður vel og
vanti mikið á að þessar iðn-
aöarvörur að austan séu eins
,,notadrjúgar“ og sambærileg-
ar vörur sem áður voru flutt-
ar frá vestrinu.
V Htanlega er það ekkert ó-
' venjulegt að varningur sé
misjafn að gæðum. Þessi vara
kann að þykja betri frá þessu
landi og önnur frá hinu og
fer það nokkuð eftir smekk
manna og neyzluvenju. En sá
almenni dómur sem Morgun-
blaðið fellir um iðnaðarvörur
frá sósíaililsku löndunum nær
engri átt og er ekki í sam-
ræmi við reynsluna eða raun-
veruleikann. Einstakar vöru-
tegundir þaðan kunna að
standa að baki sambærilegum
vörum frá einhverju iðnþró-
uðu landi í Vestur Evrópu
eða Bandaríkjunum. En þetta
er alveg gagnkvæmt. Enginn
vafi er þó á því að framleiðslu
iðnaðarvara og gæðum þeirra
fleygir nú mjög fram í öllum
sód alísku löndunum. Og sum
þeirra, eins og t. d. Tékkó-
slóvakía og Austur-Þýzkaland
standa fyllilega jafnfætis hin-
um gömiu iðnaðarlöndum V-
Evrópu á þessu sviði.
I7n 'það sem Morgunblaðið
* J þarf sérstaklega að skilja
er að íslendingar komast ekki
iijá því fremur en aðrir að
kaupa vörur af þeim þjóðum
;sem fást til að kaupa okkar
framleiðsluvörur. Ekki er
annað vitað en þeir markaðir
fyrir fiskframleiðslu okkar
sem tiltækilegir eru í Vestur-
Evrópu og Bandaríkjunum
séu notaðir til hins ýtrasta.
Þjóðin flytur inn vörur frá
þessum löndum fyrir þann
gjaldeyri sem útflutningurinn
til þeirra gefur í aðra hönd.
Okkur hefur hins vegar tekizt
að vinna mjög mikilsverða
markaði fyrir fiskframleiðslu
okkar í löndum Austur-Ev-
rópu og flytjum inn þaðan i
staðinn þær vörur sem við
þurfum á að halda og viðkom-
aJidi þjóðir hafa á boðstólum.
Þessi vöruskipti eru óhjá-
kvæmileg og eðlileg. Það er
sannarlega ekki við því að
búast að við getum flutt inn
allar vörur frá þeim löndum
sem, ekki taka við nema til-
tölulega litlu magni af þeirri
útflutningsvöru sem íslend-
ingar framleiða.
¥jótt Sjálfstæðisflokkurinn
* láti blöð sín hefja rógs-
herferð gegn viðskiptunum
við sósíalísku löndin hefur
þjóðin almennt fullan skiln-
ing á mikilvægi þeirra og
gildi. Þessi viðskipti gerðu
okkur fært að sigra í land-
helgisdeilunni við Breta. Lönd-
unarbannið í Bretlandi hefði
vissulega haft önnur og al-
varlegri áhrif á efnahagsl’f
íslands en raun varð á hefð-
um við ekki á ný unnið þann
mikilsverða markað fyrir ís-
lenzkan fisk í Sovétríkjunum
sem Bjarni Benediktsson eyði-
lagði með ofstækisfullri fram-
komu sinni meðan kalda stríð-
ið stóð sem hæst. Þá er hætt
við að brezku ofbeldismenn-
irnir hefðu hrósað sigri og
getað svelt okkur til hlýðni.
Og því skyldi sízt gleymt að
þegar vestur-evrópskar „vina-
þjóðir“ ókkar undirbúa nú
nýjar hefndar- og ofbeldisað-
gerðir út af stækkun fisk-
veiðilandhelginnar í 12 mílur
fara þær ekki dult með að sá
þröskuldur sé erfiðastur að ís-
land hafi tryggt sér fastan
og öruggan markað fyrir
verulegan hluta fiskfram-
leiðslu sinnar í Sovétríkjunum
og öðrum sósíalískum löndum.
Þessir sérkennilegu ,,vinir“
okkar játa hreinskilnislega að
þessi staðreynd geri þeim ó-
trúlega erfitt fyrir um kúg-
unaraðgerðir gegn Islending-
um.
¥*á er líka vert að hafa það
* í huga hve mikilsverð
trygging er í því fólgin fyrir
íslenzkan sjávarútveg og ís-
lenzkt efnahagslíf yfirieitt að
hafa unnið markað fyrir veru-
legan hluta fiskframleiðslunn-
ar í löndum er tekið hafa upp
skipulagðan þjóðarbúskap og
eru laus við kreppuhættuna.
I þesu er fólgin einhver bezta
trygging sem íslenzkur sjáv-
arútvegur og fiskframleiðsla
getur fengið. Við höfum
reynsluna af afleiðingum
kreppunnar í kringum 1930,
þegar saltfiskmarkaðurinn
hrundi og atvinnuleysið gekk
í garð. Sú reynsla er áreiðan-
lega nógu mörgum minnisstæð^
til þess að þjóðin skilji og
meti mikilvægi þess að hafa
hagstæða og vaxandi markaði
í þeim löndum sem búa við
kreppulausan þjóðarbúskap.
ITitt er svo annað mál og
“ óskilt almennum þjóðar-
hagsmunum, að Sjálfstæðis-
flokksforkólfarnir og Morgun-
blaðið hafa sínar ástæður til
að sakna þess að allur inn-
flutningur Islendinga . komi
ekki frá þeim löndum þar sem
auðvelt er að fela umboðslaun
og gróða af viðskiptunum og
Jeinen gerist aðili að Sameiningarlýðveldi Araba. Frá vinstri: A1 Badr krónprins í Jemen,
Nasser forseti Sameiniugarlýðveldisius og Kuwatli, i'jrrverandi forseti Sýrlands.
Dregnir sparkandi og
hrínandi að sainnimraborði
rTlólf þúsund bandarískir land-
gönguliðar búnir kjarnorku
vopnum sitja í Líbanon og 2000
manna brezkt fallhlífalið hefst
við í Jórdan, en hverju breytir
það í löndunum fyrir botni
Miðjarðarhafs? Engu Vestur-
veldunum í hag. írak er gengið
Vesturveldunum úr greipum,
sigur stjórnarbyltingarinnar
þar er alger, engir nema fá-
mennur lífvörður Feisals kon-
ungs veittu viðnám. Vestur-
veldin vonuðu að herinn væri
klofinn og borgarastyrjöld
myndi hefjast, herflutningamir
til * Líbanons og Jórdans áttu
að gera þeim fært að skerast í
leikinn og vinna aftur aðal-
virki sitt í löndum araba. Nú
er sá draumur búinn og við-
brögð Sameiningarlýðveldis
araba og Sovétríkjanna virðast
ætla að duga til að Vesturveld-
in hætti ekki á að beita Tyrk-
landi og Jórdan fyrir sig í árás
á írak.
¥ jóst er að ofboð en ekki j'fir-
vegun hefur ráðið gerðum
þeirra Eisenhowers og Mac-
millans, tækifærið til að ráð-
ast á írak kom ekki, og nú
vita þeir ekki hvað til bragðs
á að taka. Líbanon og Jórdan
eru í sjálfu sér lítils virði fyrir
Vesturveldin, þar ér engin olía,
og allar helztu oliuleiðslurnar
til Miðjarðarhafs Jiggja um
Sýrland. Ekki nægir hersetan
í þessum tveim löndum heldur
til iað afla Vesturveldunum úr-
slitavalds í málum nágranna-
ríkjanna, þvert á móti hafa
skjóta honum undan. Undan
þessu er Morgunblaðið og
Sjálfstæðisflokkurinn raun-
verulega að kvarta fyrir hönd
heildsala sinna og flokksgæð-
inga sem una því illa að þurfa
að stunda heiðarleg viðskipti.
En þeir einkahagsmunir eru
óviðkomandi almennum þjóð-
arhagsmunum Islendinga og
mega ekki sitja í fyrirrúmi.
Þetta þyrfti Morgunblaðið að
reyna að skilja áður en það
heídur áfram frekari skrifum
um þessi mál.
innrásirnar magnað andúð araba
á Vesturveldunum, herlið þeirra
í smáríkjumim tveimur er
svipað á sig komið og sauð-
kindur á flæðiskeri. Furstinn í
Kuwait, mesta olíuríki við
Persaflóa, sem eitt sér fyrir
helmingnum af olíunotkun
Breta, beið ekki boðanna að
leita fundar Nassers og láta í
Ijós von um góða sambúð við
nýju húsbændurna í nágranna-
Erlená
tiðiudf
ríkinu írak, Svona rættust
vonir Breta um að vopnaskak
þeirra og Bandaríkjamanna
mjmdi stappa stálinu í þjóð-
höfðingja furstadæmanna. —
Stjóm Saudi Arabíu hefur neit-
að Bandaríkjamönnum um leyfi
til að fljúga yfir landið með
olíu til Jórdans. Reiðinnar í
garð Vesturveldanna gætir um
öll lönd sem múhameðstrúar-
menn byggja. Súdan og Mar-
okkó eru þau múhameðstrúar-
ríki í Afriku sem vinveittust
hafa verið Vesturveldunum. Nú.
hafa þjóðþing beggja samþykkt
í einu hljóði ályktanir, þar sem
árásirnar á Líbanon og Jórdan
eru fordæmdar og þess krafizt
að herlið Breta og Bandaríkja-
manna verði í brott þegar í
stað.
Reyni Bretar áð búast um í
Jórdan til langdvalar híýt-
ur að koma til árekstra milli
þeirra og þess stóra hluta þjóð-
arinnar, sem sameinast vill
öðrum arabaþjóðum. Jórdan er
gerviríki sem Bretar bjuggu
til handa einum gæðingi sínum
og úr því sem komið er verður
Hussein konungi ekki lengi,
sætt á brezkum byssustingjum.
1 Líbánon veit bandaríski inn-
a-ásarherinn ekki hvað hann á
af sér að gerá... Chamoun for-
séti vonaðist til að bandarísku
hermennirnir yrðu látnir gera
það sem her Líbanons neitaði
að gera, brjóta uppreisnina á
bak aftur. Bandaríkjastjóm er
það þvert um geð, að minnsta
kosti rétt fyrir kosningar, ,að
láta bandaríska herinn standa
í blóðugum bardögum til að
skakka leikinn í innanlands-
átökum í kotríki fyrjr botni
Miðjarðarhafs. Robert Murphy,
trúnaðarmaður Dullesar utan-
ríkisráðherra, gengur á milli
stjórnmálamanna í Beirut mjúk
ur í máli og háll í samningum
eins og þegar hann átti við þá
Darlan, Giraud og de Gaulle í
Norður-Afríku á stríðsárunum.
Þeir Dulles virðast gera sér
von um að takast megi að rétt-
læta hemaðaraðgerðimar með
þvi að heppnazt hafi að sam-
eina stjómmálaforingja í Líb-
anon um forsetaefni í stað
Chamouns. Vissast mun fyrir
Eisenhower að fjölga aðstoðar-
utanríkisráðherrum og efla
landgönguliðið, ef það á ,hér
eftir að vera í verkahring
þessara aðila að leysa stjómar-
kreppur sem upp kunna að
koma einhversstaðar í heimin-
um,
Tpian Vesturveldanna í lönd-
unum fyrir botni Miðjarð-
arhafs hefur á einni viku kom-
ið þeim í ógöngur, og nú em
þau farin að kíta um hverju
þeirra þetta sé að kenna. De
Gauíle er stó-rmóðgaður yfir
að Frakkar, sem eitt sinn réðu
yfir Sýrlandi og Líbanon, skuli
ekki hafa verið hafðir með í
ráðum þegar bandamenn þeirra
í London og Washington á-
kváðu að beita hervaldi við
botn Miðjarðarhafs. Bandarísk
blöð og embættismenn í utan-
ríkisráðuheytinu í Washington
senda brezku stjórninni hnútur
fyrir að taka upp bandarísku
tillöguna um fund æðstu manna
í Öryggisráðinu í þeii-ri mynd
að Krústjoff gat fallizt á hana.
Macmillan er sakaður um að
tefla aðstöðu Vesturveldanna í
voða í kapphlaupi við Verka-
mannaflokkinn um hylli al-
Framhald á 6. síðu.