Þjóðviljinn - 14.08.1958, Síða 1

Inni í blaðinti
Ómur fornra braga. —
3. síða.
Seip og Edda —
4. síða,
ísland hcfur fullan rétt
6. síða,
Aðeins mosaeldur —
7. síða.

Hófsemi og samkomulagsvilji þóttu
einkenna framsöguræður á þingi SÞ
Í7nn/ð að málamí&lun bakvið fjöldin
Fi-éttamenn í aðalstöðvum SÞ í New York sögðu í
gærkvöldi, að fulltrúum á aukaþingi alþjóðasamtakanna
þætti til þess koma, hve mikillar hófsemi hefði gætt í
framsöguræöum um ástandið í löndunum fyrir botni
Miðjarðarhafs.
Þess sjást ýmis merki á þing-
inu, að margir fulltrúanna vinna
að því að koma saman málamiðl-
unarályktun, sem þorri fulltrúa
getur sætt sig við. í>au störf eru
unnin i kyrrþey og að tjalda-
baki, en ræðurnar í gær þykja
benda til að stórveldin vilji iáta
það sjást að þau taki Ullit til
þessarar viðleitni.
Sex atriði
Eisenhower Bandaríkjaforsetti
þess að friðslit þar í landi gætu
haft ófyrirsjáanlegar afleiðingar.
Þá vildi Eisenhower fela SÞ
að fylgjast með útvarpssending-
um í löndunum fyrir botni Mið-
jarðarhafs og að athuga hvaða
tök væru að koma á eftirliti með
vopnasendingum þangað. Hann
lagði einnig til að stofnaður
yrði sjóður undir stjórn araba
sjálfra til að efla atvinnuvegi
arabaríkjanna.
Fréttamenn segja að það hafi
verið talið athyglisvert við ræðu
Eisenhowers, að hann kom ekkí
með nejnar beinar ásakanir á
hendur Sovétríkjunum og Sam-
einingarlýðveldi araba.
Brottför herja
Eisenhower yfirgaf jringsaiinn
jafnskjótt og hann hafði lokið máli
sínu. Gromiko, sem tók næstur
til máls, kvaðst fagna tillögunni
um framkvæmdasjóð til að baSta
lifskjör þjóðanna í löndunum
fyrir botni Miðjarðarhafs. Sov-
étstjórnin hefði margsinnis lagt
til að stofnaður yrði slikur al-
þjóðlegur sjóður, en ekki mætti
Framhald á 3. síðu.
Duight Eisenliower
Friðrik hefur unna
stöðu gegn Gligoric
Útvarpið í Belgrad sagði 1 gærkvöldi, aö Gligoric hefði
svo gott sem tapað tafl í skák þeirra Friðriks í sjöttu
umferð, sem fór þó í bið.
Þulurinn í Belgradútvarpinu
komst svo að orði að skákin
væri „svo goí)t sem töpuð hjá
júgósla\'neska skákmeistaran-
um.“
Fjórum skákum í sjöttu um-
ferð var Iokið þegar siðast
fréúist. Cardoso náði jafntefli
við Tal, Fuerter og Sangninetti
gerðu einnig jafntefli, Matano-
vic vann Sherwin og Larsen
vann Rossetto.
Eina biðskákin sem rætt var
um önnur en Friðriks og Gligor-
ic var sú hjá Averbach og
Benkö. Sagt var að staðan væri
betri hjá Benkö.
Sú skák í sjöttu umferð sem
mesta athygli vakti var milli
sovézka stórmeistarans Bron-
Reynt að skjóta eldflaug
til tunglsins á sunnudag
Staðhæft var í Washington í
gær að bandaríski flugherinn
muni á sunnudaginn reyna að
skjóta eldflaug til tunglsins. Til-
raunin verður gerð klukkan
12.30 e. h. eftir islenzkum sum-
artíma, ef veður leyfir. Verði
ekki búið að skjóta eidflauginni
hálftíma eftir tilsettan tima,
Andrci Gromiko
tók fjTstur til máls. Lögreglan
í New York liafði undirbúið
komu hans til aðaistöðva SÞ
með umfangs.mestu og ströng-
ustu öryggisráðstöfunum sem
þar hafa. , sézt. Margfaldar og
þéttar raðir vopnaðra varð-
manna úmkringdu skýjakljúfinn
á bakka East Hiver og enginn
fékk að fara inn í bygginguna
fy.fr en varðmenn höfðu athugað
skilríki hans vandlega
Landbelgismálii rætt á
nu
í gær var rætt nm larxdhelgismál á fiskveiðaráðstefnu
Noröurlanda í höllinni Hindsgavl á Fjóni.
Á fundinum í gær hafði Nils Lysö, fiskveiðaráðherra
Davið Ólafsson fiskimálastjóri Noregs, kvað 12 mílna land-
verður hætt við tilraunina og
reynt aftur næsta dag.
Rafmyndar tunglið
Það er þriggja þreþa eldflaug,
sem reynt verður að skjóta til
tunglsins. Hún verður 60 klukku-
tíma á leiðinni til tunglsins ef
allt fer eins og ætlazt er til.
I eldflauginni er rafmagus-
myndavél, sem á að> geta tekið
myndir af þeirri ldið tunglsins
sem frá jörðu snýr og sent þær
til jarðar.
Eldflaug'n verður að ná 70.000
km hraða á klukkutíma til að
komast út fvrir aðdráttarsvið
járðar.
Bandarískir visindamenn hafa
sagt, að líkurnar á að þessi
fyrsta tilraun til að skjóta eld-
flaug til tunglsins heppnist séu
einn á móti tíu.
Ætlunin er að eldflaug'in fari
einn hring í kringum tunglið og |
síðan aftur til jarðar, þar sem!
hún mun eyðasl i gufuhvolfinu. ■
steins og bandaríska undra-i
barnsins Fishers. Piltur lýsti
því yfir áður en skákin hófst,
að nú ætlaði hann að tefla til
vinnings.
í dag verða tefldar biðskákir
úr fimmtu og sjöttu umferð.
I 5. umferð skákmótsins í
Portoros vann Friðrik Ólafssoii
Filippseyinginn Cardoso. Önn-
ur úrslit urðu þau, að Aver-
bach vann Rossetto, Larsem
vann Fuerter, Sanguinetti vann
Neikirch, Tal vann Filip, Pet-
rosjan vann Matanovic og Sza-
bo vann de Greiff. Biðskákir
urðu hjá Bronstein og Benkö,
Panno og Gligoric, Sherwin og
Pachmann, en Fisher sat hjá.
Eftir 5 umferðir voru enn
efstir og ja.fnir Averbach og
Petrosjan, báðir frá Sovétríkj-
unum, með 4 vinninga hvor, en
næstir þeir Friðrik og Tal með
3V2 vinning hvor.
framsögu um Genfarráðstefn- he,gi hafa ýmga kosfi Sviinllj
una og fiskveiðarnar. Hann . -T < « •
, . Daninn og Norðmaðurmn voru
minnti, a að Islerdmgar hefðu
Eisenhower bar fram tillögu í' átt frumkvæði að því fyrír 10 alllr andvigir þvi að emstok
sex aðalliðum. Þar er lagt til að j árum að umræður voru teknar ríki færi út landhelgi sína á
komið, verði á fót föstum liðs- i upp á alþjóðavettvangi um sitt eindæmi.
afla SÞ, sem sé ævinlega viðbú-. landhelgismálið, og þeir teldu ' '
inn og fær um að láía til sín, sig nú hafa bcð:ð nógu lengi. I
taka í löndunum 'fýrír. botni j Fulltrúi Lögþings í Færeyja
Miðjarðarhafs. Eiseúhower lagði sagði að Færeyingar ættu allá
megináherzlu á að SÞ þyrftu að sína afkomu undir fiskveiðun-
ábyrgjast tílveru Jórdans, vegna, um. Hann nefndi þann m;"gu-
leika að skjóta déilum út
landhelgi til Alþjóðadómstóls
Flugferðir milli j' Síénski forstjcrinn Hnlt kvað Þj I ' " '" vísindamanna í Genl
Þingið vítir '
Goidfine ^
Fulltrúadeild Bandaríkjaþings
samþykkti í gær með miklumi
meirihluta, að kaupsýslumað-
urinn Bernard Goldfine hefði
gerzt sekur um að sýna þing-
inu lítilsvirðingu. Var dóms-
málaráðuneytinu falið að sækja
hann til sektar.
Goldfine neitaði að svara
spurningum þingnefndar um
fjárreiður sínar. Komið hafði
í ljós að hann hafði gefið Sher-
man Adams, skrifstofustjóra
Eisenhowers forseta, stórgjaf-
ir og fengið hann til að tala
máli si nu við opinberar stofn-
anir.
Fyrirtæki Goldfine höfðu
komizt í klandur vegna vöru-
svika og hann hafði svikizt
um að skila lögboðnum skýrsl-
um um fjárhag þeirra.
irðir milli
Israels og Jórdans
Brezkt eínkaflugfélag, Eagle
Aviation, hefur tekið upp flug-
ferðir milli Kýpur, Israels og
Jórdans. Komið ér við í hverri
ferðí á Lydda flugvelli i ílsra-
ei. Þetta er í fyrsta sinn sem
flugsamgöngur eru teknar upp
milli Israels og arabaríkis.
Horfur á samkonsulagi um eft-!s*
SS irlit með sprengingabanni
óls- i Ö Ö
r mm\
,A, 2:1
Svía viija fjögurra mílna land- komist 1 Þessari viku 30 samkomulagi um eftirlit meö
hetgi og þeir gætu sætt sig við Þvl aö bann viö kjamorkusprengingum sé ekki rofið
að önnur ríki fengju sex míl- a laun-
ur en ekki meira. f Fcéttacitari Rcuters í Genf
Daninn Dinesen kvað Dani segist hafa góðar heimildir fyr-
geta fallizt á sex mílna land-. m því að nú sé aðeins eftir að
helgi sem almenna reglu, eit' ganga , frá samkomulagi um fáa
undantekningar vrði að gera ÞætU fyrirhugaðs eftirlitskerfis,
þegar fiskveiðiþjóðir éins ög, Allar 'líkur bendi til að sam-
íslendingar og Færeyingar komúlag um þá náist svo fljót-
ættu í hlut. > . ■ I-lega íaÖ ráðstefnu vísindamanna
frá austri og vestri ljúki i þess-
ari vjku og vísindamennirnir
geti lagt heildaráætlun fyrir
stjórnir sinar.
í gær var enginn fundur á ráð-
stefnunni, en fulltrúar Vestur-
veldanna Jktu á sérfundi til að
samræina sjónaroiið sín.
í gærkvöld liáðu írsku knatt-
| spyrnumennirnir sinn annait
í íeik hér á íþróttaleikvanginun*
í Laugardal, kepptu við Akur-
nesinga. Leikar fóru s\o aéf
írar sigruðu með 2 mörkum
gegn einu og voru þó yfirburðir,
þeirra niiklu meiri en ínörkim
sýna.
Veður var mjög ákjósanlegfc
til keppni í gær og voru áhorf-
endur um 4- 5000. I fyrrí
hálfleik skoraði livort liðiö
eitt mark og' sétti Halldór’
Sigurbjörnsson márk Akurnes-
ingamia. Irarnir skoruðu svo
sigurmarkið i síðaii hálfleik, j