Þjóðviljinn - 16.08.1958, Síða 1

Inni í blaðinu
íslenzk tunga,
3. síða
íþróttir, 3. síða.
Páll Þóroddsson,
4. síða
Hormteinn að íullvirkjun
Sogsins verður lagður í dag
Efra-Sogsstöðin á að taka til starfa haustið 1959 og
að fullu 1960 — Hefur 27 Oöö kw afl — Mun kosta
nálægt 200 milljönum kr. — I framtíðinni á afl Sogs-
virkjananna að verða 96 000 kílówött
Hornsteínn að Efra-Sogsvirkjunmni — og par mpð rennsli. Rennslið verður einn-
fullvirkjun Sogsins — verður lagður í dag. Ljósafoss- ig fullnýtt í Ljósafossstöðinni.
stöðin tók til starfa 20. okt. 1937 og hefur nú 16.000 kw
vélaafl. írafossstöðin tók til starfa 16. okt. 1953 og Virkjunarbær
hefur 31000 kw vélaafl. Efra-Sogsvirkjunin á að hafa Samningurinn um virkjun
27.000 kw afl og er ráðgert að önnur vélasainstœðan
af tveim taki tíl starfa haustið 1959, en hin sam-
stœðan síðar.
Þegar bœtt hefur verið priðju vélasamstœðunni í
Írafossstöðina og peirri fjórðu í Ljósafossstöðina á Sog-
ið fullvirkjað að framleiða 96 pús. Jcw afl.
Það er pó síður en svo að par með sé orkupörfinni
fullnœgt fyrir framtíðina, pvi orkupörfin hefur auk-
ist hraðar en virkjanirnar. Það nálgast pví óðum sá
dagur að ákveða parf hvar virkja skidi ncest.
Heildarkostnaður við Efra-Sogsvirkjunina var áœtl-
aður 173 millj. kr., en eftir síðustu verðhœkkanir mun
talið að kostnaðurinn fari upp í 200 millj. kr.
Samningurinn um virkjun gegnum hliðina. Byggður
Efra-Sogs var undirritaður
10. mai í fyrra, en verktak-
inn er dansk-íslenzk sam-
steypa, Efra Fall, og eru að-
ilar að henni E. Pihl & Sön
í Kaupmannahöfn, Almenna
byggingafélagið og Verklegar
framkvæmdir í Reykjavík.
Framkvæmdastjóri samsteyp-
unnar er K. Langvad en yf- Virkjað íyrir 350 ten-
irverkfræðingur Árni Snæv- .
mgsmetra rennsii
verður stíflugarður fyrir nú-
verandi farveg Sogsins og
mun það þá hverfa að mestu
Úr núverandi farvegi sínum.
Úlfljótsvatn er 81 m. yfir
sjó, en Þingvallavatn 102—
103 m. svo þarna fæst 21—
22ja m fallhæð.
arr.
Hvarvetna vinnugnýr
Meðalrennsli Sogsins mun
vera 114 teningsmetrar á
sekúndu. mun hafa komizt
hæst 170 tenm, á sek. og
Sólin skein, og það var fag-
urt uppi á Dráttarhlíðinni
þegar undirritaðan bar að
garði Íáfra Falls. Hvarvetna
vinnugriýr, hreyfing, starf.
Árni Sííævarr yfirverkfræð-
ingur var fjarverandi !í
angnablikinu, svo Gestur
Stefánsson verkfræðingur tók
mig undir verndarvæng sinn
og sýndi mér öll ríki virkjun-
arframkvæmdanna. Karlarnir
stungu saman nefjum um
hvaða afglapi hefði nú ver-
ið skrýddur hjálmi til að
glápa —- með álíka gáfuleg-
um svip og átj.'m l>nr:n l’-ð-
ir úr álfheimum á strokk- *
Athöfnin við
Efra-Sog í dag
Hin hátíðlega athöfn sem
fram fer í dag í sambandi
við að lagður verður horn-
steinn að vélahúsi virkjunar-
innar við Efra-Sog hefst kl.
15.45 á virkjunarstaðnum.
Gunnar Thorotddsen borgar-
stjóri, formaður stjórnar
Sogsvirkjunarinnar flytur á-
varp. Síðan múrar forseti Is-
iands, hr. Ásgeir Ásgeirsson,
liornsteininn undir súlu í
inddyri stöðvarhússins. For-
setinn flytur einnig ávarps-
orð.
Að því loknu flytur Her-
mann Jónasson raforkumála-
ráðherra ræðu, en að henni
lokinni verða virkjunarfram-
kvæmdir skoðaðar. Að lok-
um koma gestir saman í
mötuneyti írafossvirkjunar-
innar og þiggja þar veiting-
ar i boði stjórnar Sogsvirkj-
unarinnar.

bullu — á það sem þeir
höfðu gert og voru að gera.
— Aðalgamamð er þo eftir Hér sjáið j,ið j;!ían a( Efra-Sogsstöðinni fullgerðri. Vél-
—: þegar allir stóru menn- .
. . , . stjorahus til Mnstri.
írmr koma til að stara a
hornsteininn og hlýða á sagt
satt blýhólk.
lægst niður 80 temn. á sek-
úndu. Með vatnsmiðlun þar
sem Sogið fellur úr Þing-
vallavatni verður tryggt 150
tenm. rennsli við mesta álag
350 m göng gegnum
Dráttarhlíðina o . , . . ...
og Efra-Sogsvrrkjumn miðuð
Dráttarhlíðin liggur milli við það.’ í Irafossstöðinni eru
Úlfljótsvatns og Þingvalla- 2 vélasamstæður er taka 50 ar fyrir starfslið virkjunar-
vatns. Gegnum hana verður tenm. rennsli hvor, en allt innar, matskáli og 3 fjöl-
Sogið leitt í 350 m. löngum fullbúið fyrir þriðju samstæð- skyldtf ibúðarhús, eða samtals
göngum, sem sprengd verða una er taki einnig 50 tenm. 12 íbúðarhús. Þá er birgða-
Efra-Sogs var undirritaður
10. maí í fyrra og undirbún-
ingsframkvæmdir hófust í
síðari liluta maí.
Upp hefur risið efst i
Dráttarhlíðinni heilt húsa-
þorp. Eru þar 9 íbúðarskál-
4$ fcm frá ItwkJavBc
lílflhHs,

‘ • M -á í m
fitælifcvartH { fc««

Yfirlitskort af þeim liluta Sogsins er virkjanimar standa
við. Jarðgöngin milli Þingvallavatns og Úlfljótsvatns eru
merkt á myndina, sömuleiðis fyrirhuguð stífla í Soginu, þar
sem það feliur úr Þingsallavatni. Hæðannunur milli vatn-
anna er 22 metrar.
geymsla, vélaverkstæði, raf-
magnsverkstæði, trésmíða-
verkstæði o.fl. o.fl. Miðstöðv-
arhitun frá sameiginlegri
kyndistöð.
Verkfræðingar eru 5, þrír
íslenzkir, tveir danskir.
Verkamenn og iðnaðarmenn
110—120 talsins og fastir í-
búar staðarins þegar allt
starfsliðið er talið um 150
manns.
Allt eru þetta þó bráða-
birgðahús, sem síðar hverfa.
Raunar á að byggja 2 varan-
leg ibúðarhús fyrir vélstjóra
niðri við Úlfljótsvatn, við
hliðina á stöðvarhúsinu, en
fyrirhugað er að vélstjórar
vinni ekki á vöktum þama,
heldur verði rafstöðin fjai-
stýrð frá neðri virkjununum,
Samkvæmt áætlun
Verktakarnir voru nokk-
urnveginn búnir að koma sér
fyrir á s.l hausti. 1 stómm
dráttum hefur verkið gengið
samkvæmt áætlun fram til
þessa. 1 vetur leið var aðal-
lega unnið að sprengingum
fyrir jöfnunarþrónni og
stöðvarhúsinu.
Fyrir sográsunum undir
stöðvarhúsinu var dýpst gi'af-
ið 12 metra undir yfirborð
Úlfljótsvatns.
Framh. á 5. síðu
Litlar líkur á að eldflausin
b‘
fari alla leið til tuuglsins
Ætlað er að í dag eða á morgun .yerði reynt að skjóta'
bandarískri eldflaug áleiðis til tunglsins, en ólíklegt er
talið að hún komist á ákvörðunarstaðinn.
Bre2ik!r vísindaménn búa
sig undir að fvlgjast með ferð-
um eldflr.ugarinnar í stærsta
radíókíki heims, í Jodrell Bank.
Með kíkinum ættu þeir að
geta fylgzt með eldflauginni
þar til að hún er komin rúm-
lega milljón kílómetra frá
jörðu. Fjarlægðin til tunglsins
er um 350.000 km, en jafnvel
þótt eldflaugin komist út í
geiminn er talið harla ósenni-
legt að hún hafni á tunglinu.
Yfirmaður tilraunastöðvar-
innar á Canaveral-höfða í Flor-
ida, Donald Yates hershöfð-
ingi, segir að ekki séu meiri
líkur en 1 á móti 10 fyrir
því að tilraunin heppnist. Hann
sagði að. telja mætti að hún
hefði heppnazt ef eldflaugin
kemst í 75.000 km fjarlægð
frá tunglinu.
Eldflaugin er fjögurra þrepa
og ef allt gengur að óskuin
ætti hún að komast til tungls-
ins á u.þ.b. hálfum þriðja sól-
arhring.
Ekki mun fullráðið hvort
Framliald á 7. síðu.