Þjóðviljinn - 24.08.1958, Síða 5

Það er pryðis reitingur í net-
nnum, fimmhundruð til jafn-
aðar í trossu.
Eftir því sem við komumst
næst, vorum við í meðallagi
greiðir, klukkutíma með tross-
una, enda skottís ofast á
Garðmum, en það var kjörorð
dagsins og óspart hrópað ef
grjót eða gler safnast fyrir í
ganginum.
Það var blæjalogn og jökull-
inn ofar sendinni ströndinni
leikinn gullnum ljóma.
Siðasta trossan hefur verið
afgreidd.
Það er mikill afli á dekkinu,
allir kassar fullir og steisinn
í lestinni hálfur.
Kallinn er hættur að bölva
'tjallanum, leikur við hvern
sinn fingur í brúnni.
Þetta hefur verið skínandi
dagur.
Strákamir eru fljótir í aðgerð-
ina, stýrsi og annar meistari
í lest, ég í lifur og gotu,
Þetta er miðlungs fiskur,
mest svili og góður til höndlun-
ar.
Við vorum vestan við Horna-
fjörðinn, útaf Hálsunum.
Bátarnir eru dreifir, enda
ióðar víða og mjög góngulegt,
bæðj fugl, síli og hvalur,
Nú eru allir í aðgerð, enda
komin nótt í fiskinn.
Við lónum inn á breiða vík
og sendna, látum falla og
jnúkkinn umkringjr bátinn.
Við gefum vík þessari nafnið
Sæluvík, enda væsir ekki um
mann hér í ládeyðunni.
Og aðgerðin heldur áfram.
Það er sífelldur erill hjá mér.
Einn kallar gota, annar lifur,
þriðji vill fá kveikt í sígarettu
og þá allir um leið, þvi hvern-
ig er hægt að kveikja sér í,
slorugur og blautur um hend-
urnar. Andskotans kvabb er
þetta síknt og heilagt. Á ég að
halda ykkur að pissa líka?
Eg er orðinn argur.
Þetta ætlar ekki að verða
eins rólegt djobb og ég hélt.
Loks þegar ég er búinn að
kveikja í hjá þeim, poka gotuna
og tæma lifrarkörfurnar eftir
háskalegt príl uppá veltandi
og' skröltandi lifrartunnum í
ganginum, orðinn bullsveittur
og argur úr hófi fram, vantar
fisk að borðunum.
Nei, nú drepa þeir mig alveg.
Eg skelf á beinunum og fötin
limast við mig.
Stíufjaiirnar eru þrútnar og
fastar í fölsum og ég verð að
neyta afls. Djöfuls púl er þetta.
Eg hleypi í mig illsku, rótast
um eins og mannýgt naut, sé
svart og rautt og svitinn bog-
ar.af mér í frostinu.
Þeir glotta, strákarnir, glotta
uiðrí háismál stakkanna.
En nú get ég líka pústað.
Þeir standa í klof í fiski við
borðin.
Eg halla mér upp að fiski-
kassa, nýt hvíldarinnar, reyki
og horfi’ á ljós bændabýlanna
undir jöklinum, skær í nótt-
inni.
Lifur!
Ennþá eru helvitis körfurnar
fullar, já svo sneisafullar, að
þegar ég rogast með þær fram-
áhá mér, gubbast upp úr þeim
og múkkinn er spakur við
bprðið.
Allt í lagi með nokkra lifrar-
brodda. Múkkinn er minn fugl.
Það er hvítt af honum um-
hverfis. bátinn.
-— Sunnudagur 24. ágúst 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Það er sígið á seinni hluta’
aðgerðarinnar.
Eg poka síðustu goturnar og
set sponnur á lifrartunnurnar.
Múkkinn- lætur reka, kippir
við og við á.
Sjó á dekk!
Vélstjórinn rífur sig úr blóð-
ugum stakknum, snarast niður.
Síðan kemur sjórinn og þil-
farið er smúlað allt frá kluss-
um aftur á Garð.
Mann í lest!
Þeir hafa fært sig inn með
nóttinni, nálgast enn.
Eg rekst á kallinn í brúnni.
Hann er ekki í rónni, keðju-
reykir og hefur illan bifur á
Ijósagarðinum þarna úti, enda
eru trossurnar okkar flestar
þar.
Fínt kropp í dag, seg'i ég.
Þrjátíu skippund.
Hann verður tregari á morg-
un, segir hann. Lausar baujur,
hnútar. Helvítis tjallinn.
Við erum komnir í bauju.
Menn þrífa verjur sínar,
hatta og hanzka, ryðjast upp.
Nú skal hann fá það sá guli.
Bauj.an er innbyrt, færinu
brugðið' á skifuna og vindan
tekur að ískra og snúast.
Morguninn er heiður og b!ár,
hafið slétt og kyrrt og tjallinn
á bak og burt.
Við Sigurjón eigum Garð nn.
Þegar stjórinn hefur verið
innbyrtur, er lásað úr og'Sért-
Aftur á móti er illur kurr í
ta’stöðinni og ekki allt guði
þóknanlegt, sem sagt er.
Við leggjum á sama.
Þetta voru sex hundruð, átta
skippund, segir stýrsi og renn-
ir hýru auga yfir kösina.
Kokkuritm kemur. upp í ,lúg-
arskappann, hréirin og þokká-
legur i hvítri skyrtu, frá-
hnepptri í hálsinn.
Grautur!
Eftir grautinn er lagt að
næstu trossu.
Baujurnar eru ískyggiléga ná-
lægt hvor annarri.
Nótt 6 ^eluvíb
eítir Magnús Jóhannsson írá Haínarnesi.
Það er annar meistari, sem
kallar.
Eg fer niður.
Það er langt síðan ég hef ís-
að fisk í skip, enda er ég hér
eins og hver annar jólasveinn.
Það er komið fast að mið-
nætti þegar allir eru mættir
í lúkamum.
Kaffi!
Þeir sötra það með grettum,
stynja, dæsa, rymja.
Þegar ekki er lengur dropi í
kötinunni sígur á þá mók,
augnalokin þyngjast, andar-
drátturinn verður djúpur og
lostafenginn.
Hver á vakt?
Eg.
Hvenær á að ræsa?
Sex.
Hver andskotinn, það er bara
töm, fimm tíma svefn.
Stýrsi og vélstjórarnir tveir
fara aftur í. Þeir búa í káet-
unni, ásamt kokknum, sem
löngu er horfinn af sjónarsvið-
inu, kallinn í bestikkinu.
Hinir skríðá inn í kojumar,
vefja sig vattteppum, sofna.
Síðan hefjast ferlegir hrúta-
skurðir, sannkölluð hrotusón-
ata með tilbrigðum.
Annars er allt hljótt, utan
taktbundin slög vaktbjöllunn-
ar sem dinglar kólfi sínum eft-
ir hreyfingum bátsins.
Kyrrðin umlyktur mig, þrúg-
ar meðvitundina, togar í
augnalokin.
Eg leggst framá borðið.
Hver er á vakt?
Eg hrekk upp með andfælum.
Það er Jón Bjarnason, sem
talar.
Er enginn á vakt?
Hann hefur óvenju dimma
rödd af ekki stærri manni,
reglulega síldarbassarödd.
Eg hef víst gleymt mér, segi
ég. Það skal ekki koma fyrir
aftur.
Hann vefur sig teppinu að
nýju.
Það er aðeins kortér af vakt-
inni.
Eg fer upp.
Það er glaða tunglskin,
geislabrot í bárum og ærsl í
hnísum við skipshliðina.
Hér er fjöldi báta.
Eg þekki suma af ljósunum.
Þau blika og kvika í nóttinni
eins og stjömur.
Bak við þessi ljós eru menn
á vakt eins og ég.
Lengra úti er samfelld hala-
rófa ljósa, -
Togarar.
Við spjöllum saman stundar-
korn, höfum horn í síðu tjall-
ans, reykjum og blótum út i ■
stjörnubjarta nóttina, síðan fer
hann inn í bestikk. Kannski
heldur hann áfram .blótinu þar,
horfandi út um kýraugað.
Eg er einn.
Það eru fimm mínútur eftir
af vaktinni þegar ég kem nið-
ur.
Eg set fullan straum á kab-
yssuna, helli uppá.
Benni á næstu vakt.
Hann liggur á bakinu með
hendur sem teknar eru að
þrútna, krosslagðar á brjóstinu
og brosir annað veifið svo und-
ur blítt í svefninum, að mér
rennur næstum til rifja að
vekja hann.
Kannski er hann heima hjá
konunni, enginn fiskur, engin
net, engin vakt.
Ræs!
Brosið stirðnar á vörum
hans, augun opnast.
Hrumlaðir hnúar núa svefn-
drukkin augu.
Veðrið?
Blíða, segi ég. Rjómablíða.
Áttu kaffi?
Kaffi geturðu fengið eins og
þú torgar, segi ég. Það er
sterkt, lútsterkt.
Gott.
Síðan fer hann framúr, ég í
koju.
Það er gott að rétta úr sér
undir teppinu, reykja og hugsa,
finna rólegar hreyfingar báts-
ins, heyra slög bjöllunnar í
framsiglunni og vita að maður
má sofa í einum dúr til sex.
★
★ *
Ræs!
Það kemur einhversstaðar ut-
an úr fjarskanum, handan við
tíma og rúm, sundrar draum-
um manns.
Ræs!
Það er stýrsi.
Þykk hönd hans með hnúfa-
bollum og úlnliðaböndum eins
og á feitlögnum drengsnáða,
þuklar um rýra bringu og góð-
látlegt, traustvekjandi andjit,
gægjist inn í kojuna,
Klukkan er sex.
Þeir eru allir vaknaðii'.
Sitja við borðið, sutra kaffi
og' háma i sig þrumara Og
franskbrauð,
Andlit þeirra eru þrútin og
gljá eftir svefninn og hend-
urnar, sem höndla brauðin
bgra menjar sjós og þorsks.
Svo er slegið af.
arnir dregnir aftur á Garð.
Skottís!
■' Það ér kropp í fyrstu netun-
um, bláum, nær samlitum sjón-
um; enda er það liturinn hans í
ár.
í fyrra fúlsaði hann við öllu
nema gulu.
Hégómasöm skepna þorskur-
inn, mér liggur við að segja
pjöttuð.
Kallinn fylgist með afla-
brögðunum úr brúargluggan-
um, gefur stuð áfram þegar við
á og tjallinn er ekki orðaður,
enda er flest blátt í þessari
trossu.
Framhald af 8. síðu.
Hitaveitunefnd og
sérfræðingaviðtöl
Borgarstjóri hélt virðulega
ræðu um allt sem gera mætti
í Krýsuvík; að hann hefði rætt
við sérfræðinga árið 1953, og
komið á laggirnar hitaveitu-
nefndinni alkunnu árið 1954.
Enn einu sinni hélt hann ræðu
um samninga er hann stæði í
við Hafnfirðinga — og lauk
þeim kafla með þeim frétt-
næmu upplýsingum að: það er
ekki hægt að hefja boranir í
Krýsuvík án samþykkis þeirra
sem liitaniun ráða!
„Sérfræðingar frá stofnun
Vesturlanda . . . “
Þá kom mjög virðulega flutt-
ur kafli um að komið hefðu
til þessa afskekta eylands
„sérfræðingar frá stofnun Vest-
urlanda er fjallar um vinnslu
þungs vatns“ og þeir hefðu
heimtað sannanir fyrir þvt; að
hér væri til staðar næg ódýr
orka til vinnslu þungs vatns,
,,og því var farið að bora í
Hveragerði". — Þá veit mað-
ur það.
Hver sagði Gunnari
fyrir verkum?
Þrátt fyrir þessar athyglis-
verðu upplýsingar mælti Guð-
mundur Vigfússon á þessa leið:
Enda þótt borgarstjórinn hafi
nú haldið varnarræðu fyrir því
að borinn var „lánaður" austur
í , Hveragerði hef ég góðar
heimildir fyrir því að borgar-
stjórinn hafi verið mjög treg-
ur til að aflienda hann. Mig
Hnútur.
Fátt er óhu'yi0rde«ra en neta-
hnútur til sjós, kúlur og grjót í
einum gönd!i, kannski fimmtán
net í einum haug. Þá er gott
að hafa sterkt bak, sterkar
taugar.
Sem betur fór. var þetta ó-
veruleg flækja, fjögur net og
ekkj illa flækt.
Sá guli var fremur tregur,
enda hafði tjallinn verið hér í
nótt.
Við drÖPum í okkur.
Það á að færa.
Þeir eru að fáann go'nnra.
Við vöðum berserksgang í
netum, kúlum og grjóti og það
er mikið um skottís á Garðin-
um.
Svo eru þessar fjórar trossur
komnar inn, sextíu net og spýtt
í ann uppundir, lagt.
Það er tekið að skygsia þeg-
ar við látum falla á Sæluvík-
inni og Ijós á bæjunum undir
jöklinum, slegnum grænum
blæ i kvöldinu.
undrar þetta ekki. En mig
vantar enn viðhlýtandi skýr-
ingar á þvt; hversvegna borgar-
stjórinn lét undan og afhenti
borinn.
t
Tillögur sérfræði nganna
Það hljómar fallega, þegar
borgarstjórinn talar um sér-
fræðinga, en snemma á þessu
vori völdu einmitt sömu sér-
fræðingarnir 4 staði er þeir
gerðu tillögu um að borað vrði
á. Það var því einmitt frá til-
lögum þessara margnefndu sér-
fræðinga sem hlaupið var með
því að hætta við hálfnað verk
og senda .gufuborinn austur í
Hveragerði.
Enn ánægjulegra
Það er fróðlegt að hlusta
á fyrirlestra um að borgar-
stjórinn hafi rætt við sérfræð-
inga árið 1953. Enn ánægju-
legra væri þó að hann gæti
bent á árangur við öflun heits
vatns. Það er talað um að
fyrir þungt vatn fáist mikill
gjaldeyrir. En hvað myndi spar-
ast mikill gjaldeyrir ef hægt
væri að hita alla Reykjavík
upp með jarðhita?
Bæjarbúar eiga þá kröfu á
hendur bæjarfulltrúum sínum
að þeir haldi á þessu máli með
hagsmuni Reykvl'kinga fvrir
augum, en láti ekki af hönd-
um þau tæki sem þeir hafa
fengið til öflunar heits vatns.
Eitthvað kúnstugt ....
Alfréð Gíslason dró samau
i stuttu máli gang málsins:
Framhald á 7. síðu.
Afliendmg djúpborsins