Þjóðviljinn - 27.08.1958, Síða 10

2) ÓSKASTUNDIN --
ÞJÓÐSAGA
t Sveinninn sem undi
ekki með álfum
ÓSKASTUNDIN — (3
Norður í Þingeyjar-
sýslu hvarf eitt sinn
drengur á fjórða árinu.
Var hann viku í burtu
og fannst aftur undir há-
um klettum er voru i
nánd við bæinn. Sáust
þá þrjú fingraför á kinn
hans. En er hann var
spurður hvar hann hefði
dvalið sagðist hann hafa
verið á bænum þarna
sem þeim sýndist vera
klettar einir. Sagði hann
að þar hefði búið álfa-
fólk sem hefði viljað
hylla sig, en hann sagð-
ist ekki hafa getað borð-
að hjá því, því allur mat-
Þekkið þið manninn?
Framhald af 1. síðu.
eygur og snareygur og
rjóður í kinnum, hárið
mikið, gult og fór vel.
Manna var hann kurteis-
astur, harðger í öllu, ráð-
hollur og góðgjarn, mild-
ur og stilltur vel, vinfast-
ur og vinavandur. Hann
var auðugur að fé.
(Svar í næsta blaði.)
MÁLSHÆTTIR
Þjóð veit þá þrir vita.
Oft veltir lítil þúfa
þungu hlassi.
Eins dauði er annars
brauð.
ur hefðj sér sýnst maðk-
aður. Hefði það þá séð
að eigi hefði orðið um sig
bætt og hefði gömul
kona leitt sig á brott og
sagt að hann skyldi þess
þó menjar bera að hann
hefði með álfafólki dval-
ið og slegið hann kinn-
hest og gengið síðan burt.
Ólst drengurinn upp og
varð merkisbóndi. Eitt
sinn reið hann fram hjá
klettum þessum og kvað
hann þá vísu þessa:
Þessar klappir þekkti ég'
fyr
þegar ég var ungur;
átti ég víða á þeim dyr,
eru þar skápar fallegir.
Þegar víð höfum náð
öilum bréfunum upp úr
pokanum, . skiptum við
okkur ekki framar af
páskanorninni. Við för-
um inn í borðstofuna og
brjótum upp páskabréfin
okkar. Þau eru miklu
skemmtilegri en önnur
bréf. Páskabréf eru ekki
skrifuð með bleki, þau
eru máluð. Á miðja örk-
ina er málaður galdra-
karl eða galdrakerling
með sófl, eldhússkörung
og kýrhorn í höndunum.
Bréfin eru mörg og
hvert öðru ólík. Það er
auðséð á sumum, að þau
eru eftir krakka. Önnur
bera það með sér, að
fullorðnir hafa hjálpað
til. Falleg eru þau ekki,
en það gerir ekkert. Að-
alatriðið er, að þau séu
mörg. Þá getum við raup-
að af því næst, þegar við
förum til kirkju og hitt-
um frændsystkin okkar
frá Garðsvatni,
• :■> li.
Það er reyndar ekki
rétt með farið að ekki sé
skrifað neitt í páskabréf-
in. Stundum eru þau
meira að segja þéttskrif-
uð. Þá eTu það ævinlega
vísur, bara þetta gamla
,.páskarim“, sem við
heyrum á hverju ári og
kunnum utan að fyrir
löngu.
Við látum alltaf sem
við séum ákaflega hissa,
þegar kerlingin kemur
með öll þessi bréf. En
þetta er þó bara það,
sem við bjuggumst við.
Við höfum sjálf verið að
mála páskabréf allan
marzmánuð og sent bréf
á hvern herragarð í
sveitinni. Við vitum líka,
að þaðan hafa verið send
bréf, og að bréfin, sem
páskanornin færir okk-
ur eru frá Garðsvatni,
Visteberg og fleiri herra-
görðum.
Þegar við höfum skoð-
að öll páskabréfin, borið
þau saman og gizkað á,
hvaðan þau séu, mun-
um við eftir galdranorn-
inni og förum út til að
gá að henni. En þegar
við komum út á dyra-
þrepin, er kerlingin horf-
in og stólinn auður. Eld-
skörungurinn og sóflinn
eru líka horfnir og við
látum sem við höldum
aé1 nörhin háfi haldið á-
fram til Bláfjalls, undir
eins og hún var búin að
skila bréfunum.
Við hlægjum og segj-
um, að hún sé hepp-
in að vera farin, því að
nú kemur Pétur með
aðra byssuna hans pabba
hlaðna. Pétur er Finni,
og það rennur veiði-
mannablóð í æðum hans.
Pétur skýtu^ beint upp
í loftið og við vitum að
hann er að skjóta á
páskanornir. Við höfum
reyndar aldrei séð þær,
en Pétur er Finni og veit
lengra en nef hans nær.
Hann veit, hvað hann er
að gera. En hvað er
þetta? Hvernig getur
þetta átt sér stað?
Eg hljóða hátt. verð
dauðhrædd og hleyp í
burtu.
En nornin kemur hlaup-
andi á eftir mér og hún
þrífur fjöðrina úr kýr-
horninu og ætlar að
smyrja mig með galdra-
smyrslum. Hún hleypur
yfir pollana á hlaðinu og
gusurnar ganga um hana.
Það er ekki nóg með
að ég sé hrædd, held-
ur er þetta svo óskiljan-
legt, að heypokinn skuli
geta hreyft sig. Þegar ég
sá kerlinguna standa upp
af stólnum, fannst mér
verða endaskipti á heim-
inum. Og hugsanirnar
hringsnúast í höfðinu á
mér á meðan ég hleyp.
Það eru skelfilegar hugs-
anir. Ef heypoki getur
allt í einu orðið bráðlif-
andi, er alveg eins lík-
legt, að dauðir menn rísi
upp úr gröfunum. Þá
getur líka vel verið, að
tröll og forynjur séu til.
Og þá er ekkert svo ljótt
og ægilegt, að það geti
ekki verið satt.
Eg hleyp hljóðandi upp
dyraþrepin. Eg treysti
því, að mér sé óhætt hjá
fullorðna fólkinu. Anna,
Jóhann og Gerða hlaupa
framhjá mér. Þau eru
jafn hrædd og ég.
(Þjóðsögur J. A.)
Getið þið
hjálpað litla
Eskimóanum?
LL'li Eskimóinn á myndlnni á heima í einu af
þessurn snjóhúsum. Hann skrapp út til að horfa á
norðurljósin og nú þt kkir liann ekki snjóhúsið sitt.
Ilann var svo viss um, að það væri svolítið öðruvísi
en Iiin húsin, en nú finnst lioniun þau öll eins.
Getur þú hjálpað honum?
Þriðji dagur.
--------★--------
Páskanornin
eftir Selmu Lagerlöf
10) _ ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 27. ágúst 1958
Eklíert gerir sig sjálft
Framhald af 7. síðu.
fljótt, að hér féll ýmislegt
smáprent til, þótt engin prent-
6miðja gæti lifað og dafnað
af því einu. Mér fannst stað-
urinn setja niður við það að
missa prentsmiðjuna. Ýmis
Ijón voru auðvitað á veginum,
en áhugi manna takmarkaður.
Blaðið Akranes hafði eignazt
furðu marga kaupendur og
unnendur víðsvegar um land-
ið. Þetta ágæta fólk hvatti
mig eindregið til að halda út-
gáfunni áfram, og einstaka
þeirra sýndu það áþreifanlega
með því að borga það marg-
földu verði. Þannig fannst
mér ég verða þessu góða fólki
skuldbundinn og réðst því í
að kaupa nýjar 1. flokks vél-
ar, og fékk hingað ágætan
fagmann, Einar Einarsson,
sem enn er verkstjóri við
hana. Hin nýja prentsmiðja
t 'k hér aftur til starfa 15.
meí 1947. Hafa ýmsar bækur
v°rið prentaðar hér fyrir ut-
pnbæjarmenn og prentsmiðjan
hlotið lof fyrir snotran frá-
Cang.
U "ggst þú lialda áfram
ú<gáfunni?
Tímaritið Akranes á vax-
sndi vinsældum að fagna,
þótt enn vanti mig nokkru
fleiri kaupendur til þess að
það ge.ti greitt mér nokkur
laun. Útgáfa þess gefur prent-
smiðjunni nokkurt verkefni.
Allmargir kaupendur vilja ó-
mögulega missa það. Og þeir,
og ýmsir aðrir, telja að bær-
inn setti nokkuð niður ef það
■hætti að koma út. Af öllum
þessum ástæðum mun ég
reyna að halda því úti í
lengstu lög, og næsta löður-
mannlegt væri að hætta við
það, eftir að hafa þraukað
þorrann og góuna. Ég fæ við
og við kaupendur sem vilja
eignast það frá upphafi, og
er svo heppinn að eiga nokkra
tugi eintaka af því complett
frá upphafi og geta þannig
mætt óskum þeirra sem vilja
eiga það allt og halda því
saman.
Það vill svo einkennilega til,
að í dag hefi ég fengið tvö
þakkarbréf frá Ameríku fyrir
ritið. Einnig bréf frá Kaup-
mannahöfn, þar sem ég er
beðinn að senda eitt blað frá
árinu 1956, til þe'ss að við-
komandi geti látið binda ritið
í heild í gott band. 15 fyrstu
árg. kosta aðeins 500 krónur,
en lesmálið svarar til um 6000
síðum í stóru bókarbroti.
llefur þu stóran lesendahóp?
Ég verð þess víða var að
ritið er mikið lesið og að það
líkar vel. .Margir hafa óskað
eftir að það kæmi oftar út
og flytti enn meira af því
efni sem þar birtist yfirleitt.
Margir vildu fá enn meira af
Akranesþáttunum í hverju
hefti, en maður verður einn-
ig að hugsa um fjölbreytnina,
sem mér þykir enn of lítil, en
það eru ýms ljón á veginum
um að auka hana mikið, m.a.
vandkvæðin á því að greiða
nógu vel fyrir efnið. Ef ritið
kemur ekki út nákvæmlega á
réttum tíma, epyrja margir
hvort það fari ekki að koma.
Sýnir það, að .ritið er auðfúsu-
gestur. ......
Hefur þú nokkuð nýtt á prjón-
unum ?
Já, ég hefi mikinn hug á
að gefa út æfisögu síra Frið-
riks Friðrikssonar, sem sjálf-
sagt verður 4—5 bindi. Einn-
ig úrval úr ræðum og ritverk-
um síra Þorsteins Briem,
a.m.k. tvö bindi. En hin mikla
hækkun á pappir og annar út-
gáfukostnaður torveldar þetta
ekki aðeins, heldur gerir það
ómögulegt að ráðast í svo
mikið stóivirki. Hefur þetta
áreiðanlega stór lamandi á-
hrif á alla viðleitni manna
til útgáfu á þeim verkum sem
venilegt menningargildi hafa
því að ruslið kaupa og
lesa oftast fleiri en hið sí-
gilda.
Heldur Jiú ekki að Jiessi miklu
skrif þín um sögu Akraness
verði einhverntíina vel þe.gin
og hafi nokkurt gildi þótt
ekki sé þau beint bús lag til
lífsbjargar? Spyr ég loks Ól-
laf.
Það væri nú ef til vill sanni
Hær að ég beindi þessari
spurningu til þín. Þó skal ég-
reyna að svara henni einnig
með nokkrum orðum. Ekki
liefði ég eytt tugum ára af
blómaskeiði æfi minnar auk
nokkurra fjármuna í þetta
mikla verk, ef ég gengi þess
dulinn, að hér væri ég aS
vinna gagnlegt verk fyrir
heill og framtíð Akranes*
Framhald á 11. síðu.
Mynd þessi er tekin í prentsmiðjunni, Einar Einársson er við setjaravélina.