Þjóðviljinn - 10.09.1958, Blaðsíða 6

fr) — ÞJÖÐVILJINN — Miðvikudagur 10. september 1958
IMÓÐVIUIN
Útsetandl: SamelninEarflotkur nlbýSu — SostaliBtaflokkurtnn. — Rltstlórari
Magnús KJartansson (áb.), SlgurSur Guðmundsson. — Fréttarltstjórl: Jón
BJarnason. — BUtSamenn: Ásmundur Siguríónsson, OuSmundur Vigfússon.
ívar H. Jónsson, jtfagnús Torfl Ólafsson, Sigurjón Jóhannsson, SlgurSur V.
S'i-fSbJófsson. — Auglýslngastjórl: Quðgeir Magnússon. — Hitstiórn, af-
ereiðsla. auglýsingar. prentsmiSJa: Skóla.örSustíg 19. — Siml: 17-500 <S
linur). — ÁskrlftarverS kr. 30 á mán. i Reykjavík og nágrenni; kr. 27 ann-
arsstaSax. — LausasöluverS kr. 2.00. — PrentsmiSja ÞJóSviUans.
Ihaldið og bæjarbyggiiigarnar
Q þér jrdnredevits'
17yrir alllöngu síðan bauðst
húsnæðismálastjórn til að
hækka ríkislánin til þeirra 99
íbúða er reistar voru í síðari
áfanga í raðhúsahverfinu við
Réttarholtsveg um 12 þúsund
krónur á íbúð, að því tilskyldu
að Reykjavíkurbær hækkaði
einnig sín lán um sömu upp-
hæð. Áður hafði hvor aðili
um sig lánað 70 þúsund krónur
á íbúð og ríkið auk þess A og
B lán út á margar íbúðanna.
Ástæðan til þess að húsnæðis-
málastjóm beittj sér fyrir þess-
ari 12 þúsund króna hækkun
frá hvorum aðila á langtíma-
lánunum var sú, að þessi hluti
raðhúsaíbúðanna reyndist 24
þúsund krónum dýrari á íbúð
en þau sem reist voru í fyrri
áfanga. Þeir sem fengu úthlut-
un í síðari áfanga sátu því við
annan og erfiðari hlut fjár-
hagslega en þeir ,sem íbúðir
fengu við fyrri úthlutun. Hefur
þetta aukið mjög erfiðleika
kaupendanna að þessum 99 í-
búðum eins og nærri má geta
og ýmsir þeirra hafa hreinlega
gefizt upp og orðið að afsala
sér íbúðunum vegna fjárhags-
]egs getuleysis.
'Æ
tla hefði mátt að ekki
stæði á Reykjavíkurbæ að
ieggja fram fé til jafns við
húsnæðismálastjórn í því skyni
að jafna aðstöðu kaupenda
raðhúsanna og gera sem flest-
um mögulegt að hagnýta sér
hinar úthlutuðu íbúðir. Þessa
mátti vænta því fremur sem
rneginþunginn af þeim lánveit-
ingum sem til íbúðanna ganga
lendir á ríkimi, þótt aldrei
skorti hins vegar á að því sé
sendur tónninn af forustu-
mönnum íhaldsins í bæjar-
stjórn um leið og þeir spara
ekki að hlaða á sjálfa sig hinu
mesta lofi fyrir fjárframlög,
framtak og dugnað við bygg-
ingu þessara ibúða sem eiga að
vera til útrýmingar á heilsu-
ípillandi húsnæði í höfuðstaðn-
um. Er það saga út af fyrir
sig hvernig íhaldið hefur stað-
ið sig í þeim efnum og verður
•/æntanlega tækifæri til að
rekja hana síðar. Hitt hef ur af t-
ur á móti gerzt, sem fáir hefðu
•'ænzt að óreyndu, að meiri-
hlutaflokkurinn í bæjarstjórn
hefur nú vísað á bug tilboði
húsnæðismálastjórnar um
hækkun lánanna til raðhúsa-
ibúðanna. Gerðist þetta endan-
'.ega á síðasta bæjarstjórnar-
:undi, þegar ihaldsfulltrúarn-
:r 10 felldu tillögu Inga R.
Helgasonar um að bærinn
samþykkti tilboðið og lýsti sig
reiðubúinn til að hækka sín
iramlög að sama skapi.
¥^etta er hin furðulegasta af-
" greiðsla og ábyrgðarlaus í
r'yllsta máta. Með henni er yf-
:rgnæfandi meirihluta kaup-
enda að raðhúsunum skammt-
aður annar og rýrari réttur en
þeim sem fengu íbúðir í fyrri
úthlutun. Útborgun þessara
kaupenda verður 24 þúsund
krónum hærri en hinna og
munu þeir þó hafa átt fullt í
fangi með að standa undir sín-
um skyldum. Og það eru for-
ráðamenn bæjarfélagsins sem
standa fyrir óréttlætinu og
auka með því erfiðleika og
.byrðar fátækra fjölskyldu-
manna, sem þarna er verið að
leitast við að koma í mann-
sæmandi húsnæði og úr hús-
næði sem er óviðunandi og
beinlínis heilsuspillandi. Mun
það næstum einsdæmi að bæjar-
félag sem á óræktar jafn um-
fangsmiklar skyldur í húsnæð-
ismálum almennings og raun er
á um Reykjavíkurbæ afsali
borgurum sínum framboðinni
aðstoð, að því er virðist til
þess eins að losna við að leggja
fram sanngjarnan hlut á móti
frá bæjarfélaginu.
Þessi framkoma íhaldsins í
lánamálum þess fólks sem
á að njóta þeirra takmörkuðu
byggingarframkvæmda, sem í-
haldið hefur verið rekið til að
ráðast í á vegum bæjarins, er
því óafsakanlegri þegar það er
haft í huga að lánakjör og út-
borgunarskilmálar svara á eng-
an hátt fjárhagsgetu þeirra
barnafjölskyldna sem hér eiga
fyrst og fremst hlut að máli.
í fyrsta lagi afhendir bærinn
íbúðirnar allsendis ófullbúnar
eða í svokölluðu „fokheldu"
ástandi, sem útheimtir mikla
aukavinnu, fjárskort og erfiði
fyrir kaupendurna. í öðru lagi
er krafizt útborgunar sem er
flestum þeim um megn, sem
þyrftu þó fyrst og fremst á
þeirri aðstoð að halda. Útkom-
an hefur orðið sú að fjölmarg-
ir þeirra sem úthlutun fá sam-
kvæmt settum reglum hafa
enga möguleika til að hagnýta
íbúðirnar og verða að afsala
sér þeim. Þannig hafa tugir
manna fallið úr þeim hópi sem
úthlutun hefur fengið og hafa
þvi orðið að búa áfram við
sama heilsuspilland húsnæðið.
Regla íhaldsins er þannig í
framkvæmdinni að það er ekki
þörfin eða aðstæðurnar sem úr-
slitum ráða heldur fjárhagsget-
an. Með þessum starfsaðferð-
um verður það verkefni seínt
leyst ,að útrýma óhæfum og
heilsuspillandi íbúðum í
Reykjavík enda hefur nú íhald-
ið fengizt við það að eigin sögn
í nær tvo áratugi með þeim
sorglega árangri að ástandið
breytist lítið eða ekki neitt til
batnaðar. f
Þessi vesaldarlega frammi-
staða íhaldsins verður enn
Ijósari þegar á það er litið að
það hefur ekki einu sinni
manndóm í sér til að láta rífa
eða taka úr notkun þær til-
tölulega fáu óhæfu íbúðir sem
Núna síðustu dagana hafa
hvað eftir annað verið unn-
ar skemmdir á netum ís-
lenzkra báta fyrir vestan og
víðar. Fyrir þrem eða
fjórum árum fréttist um
samskonar óhæfuverk unn-
in á netum Suðurnesjabáta,
og þá varð heldur en ekki
uppi fótur og fit á Kefla-
víkurflugvelli. Menn bitu í
tyggigúmmíið og settu
þrýstiloftið í gang og 'héldu
sem snarast út á miðin til
að hefja þar grimmilegar
loftárásir á skemmdarvarg-
ana undir stjórn Islendings
nokkurs sem hafði getið sér
orð fyrir að skjóta rottur
í æs'ku, en stórhveli á full-
orðinsaldri.
Þetta var í strfðinu við
háhyrninginn. Og Morgun-
blaðið og fleiri blöð fluttu
hrífandi frásagnir af
frammistöðu Bandaríkja-
manna, svo að Islendingar
gætu iært að elska sitt
„varnarlið". Enda var
frammistaðan með slíkum á-
gætum, að háhyrningurinn,
sem er þó ýmsu vanur, hafði
víst aldrei lent í öðru eins
bombardementi, og sá sér
þann grænstan að hætta um
skeið að skemma netin fyrir
Suðurnesjamönnum, og; brá
sér vestur undir Jökul að
skemma netin fyrir Snæfell-
ingum. Þangað til Banda-
rikjamenn réðust einnig á
hann 'þar og hröktu hann til
baka i net Suðurnesja-
manna.
En það voru ekki aðeins
íslenzk blöð sem sögðu frá
þessum afrekum, heldur og
mörg stórblöð bandarísk, og
þar með var málið komið í
heimspressuna. Þeim mun
undarlegri er sú staðreynd
að Bretar skuli þora að
haga sér eins og háhyrn-
ingar hér við land, skemm-
andi net í stórum stíl, svo
ekki sé talað um mannrán
og landhelgishrot. Það er
eins og þeir hafi ekki hug-
mynd um að hér sitja hetj-
ur á hverju landshorni,
bandai-ískir fluggarpar hert-
ir í miskunnarlausum átök-
um við háhyrninginn, að ó-
gleymdum köppunum í
Ilvalfirði som ,,White Falc-
on" nefndi réttilega „dare-
devils" (en þetta . heiti er
haft um þá menn sem alls-
ekki kunna að hræðast), af
því þeir gengu eitt sinn á
fjöli, og héldu jafnvel áfram
göngunni þó komin væri
rigning.
Hitt er þó kannski ennþá
undarlegra að þær þanda-
rískar hetjur sem fyrrum
háðu frægar orustur við
skemmdarvarga á miðum
okkar, og spöruðu hvergi
þrýstiloftið, láta nú ekkert
að sér kveða. Þó væri
kannski skiljanlegt hið al-
gjöra afskiptaleysi þeirra
gagnvart ofbeldisverkum
Breta ef þeir væru búnir að
kveikja nýtt bál eins og um
daginn þegar þeim tókst svo
rækilega að svíða hluta af
Reykjanesi að ásýnd lands-
ins varð aftur eins og hún
hafði verið fyrir nokkrum
árþúsundum og minnstu
munaði að Grindvíkingar
yrðu að flýja heimili sín.
En mér vitanlega er ekki
neinu sllku til að dreifa.
Mér vitanlega hafa þeir ekki
kveikt neitt nýtt bál til að
geta farið í þrunaliðsleik.
Enda sýnist mér að sumir
þeirra megi fara að vara sig
á hóglífinu. Það gengu til
dæmis tveir úr landhernum
á undan mér í Lækjargötu
um daginn, og ég sá ekM
betur en þeim væri orðið
erfitt um gang sökum
skrokkþyngsla. Eg er samt
ekki að halda því fram að
þetta hafi ekki verið „dare-
devils", — en hafi það ver-
ið ,,daredevils", þá voru
þeir að minnsta kosti ,,dare-
devils" með ilsig.
Nei, það stendur sannar-
lega ekki mikill þrýstilofts-
strekkur af „varnarliðinu"
okkar þessa dagana. Og má
merkilegt heita ef einhverj-
ar auðtrúa Morgunblaðssál-
ir. og sannfærðir dýrkendur
svonefndra „vestrænna
frelsishugsjóna" eru ekki
farnir að hrópa upp í ör-
væntingu: „0 þér „daredev-
ils"! Hví hafið þér brugðist
oss?"
Og þá er líika kominn tími
til að formælendur Atlanz-
hafsbandalagsins gefi ein-
hverja skýringu. Var þetta
bandalag stofnað til að
vernda frelsið og réttlætið i
heiminum, eða til þess eins
að sprengja háhyrninga í
loft upp? Eru allir þessir
„daredevils" hingað komnir
til fulltingis okkur Islend-
ingum gegn ofbeldisgjörn-
um stórveldum, eða til þess
eins að fitna og fá ilsig?
J. Á.
u__
—j>
tæmzt hafa í sambandi við
byggingarframkvæmdir bæjar-
ins. Áhugaleysi íhaldsins í
þessu efni kom einnig skýrt
fram á bæjarstjórnarfundinum
á fimmtudaginn þegar lið þess
allt sameinaðist um að fella
tillögu frá Guðmundi Vigfús-
syni um að rifnar skyldu all-
ar þær herskálaíbúðir og skúr-
ar sem tæmdust við úthlutun
Gnoðarvogsíbúðanna og allar
aðrar heilsuspillandi íbúðir sem
flutt yrði úr í Gnoðarvogsíbúð-
irnar teknar úr notkun í sam-
ræmi við heilbrigðissamþykkt
bæjarins og lögin um útrým-
ingu heilsuspiilandi húsnæð-
is. Enda þótt einmitt þetta sé
beinlínis lagaskylda og ákveð-
ið skilyrði fyrir framlagi ríkis-
ins til þessara íbúðabygginga
hikaði íhaldið ekki við að
auglýsa áhugaleysi sitt og
skeytingarleysi í þessum efn-
um með því að vísa tillögunni
frá sem óþarfri! íhaldinu virð-
ist þannig í léttu rúmi liggja
þótt saggakjallararnir og háa-
loftsíbúðirnar fyllist á ný af
barnafjölskyldum og að hring-
rásin haldi þannig áfram. Það
hefur einnig takmarkaðan á-
huga fyrir að fækka bröggun-
um og þykir æskilegt að hafa
þá til taks til að stinga þar
inn fátæklingum og styrkþeg-
um bæjarins. Þannig er
Að fenginni rsynslu lút við land var
framlesðsla nælonnetanna hafin
Garnið í netin er íramleitt í Kanada og hef-
ur verið ílutt hingað inn síðan á árinu 1956
Net úr nælongarni hafa verið notuð hér við land um
nokkurt skeiS og reynzt svo vel, aS dönsk verksmiðja
byggir framleiðslu á slíkum netum úr garni frá Kan-
ada gagngert á þeirri reynslu.
Framanskráðar upplýsingar erf
að finna í athugasemd, sem
Þjóðviljanum hefur borizt frá
umboðsmanni kanadísku verk-
smiðjunnar hér á landi. Athuga-
semd þessi er serð við frétt, sem
birtist hér í blaðinu fyrir
nokkru, og er svohljóðandi:
f 180. tölublaði yðar frá 14.
ágúst s.l. er srein á öftustu síðu
með yfirskriffinni:
„Helmingi meiri veiði í nýja
gerð nælonneta en gömlu bóm-
ullametin".
•>-
frammistaða íhaldsins þegar
¦af henni er svipt helgihjúp
og lýðskrumi Morgunblaðsins.
Hún er vægast, sagt aum og
skammsýn, enda mun það á
.sannast, að meðan íhaldið má
ráða og heldur forustuaðstöð-
unni verða húsnæðismál al-
mennings í Reykjavík
leyst á \^ðunandi hátt.
I grein þessari, sem er frétt
frá Höfðakaupstað, er talað um
nýja gerð rekneta úr nælon-
garni, sem spunnið er í Kanada
og 'ennfremur er sagt að hið.
danska f irma, sem hnýtir netin,.
hafi umboð fyrir sölu til ís-
lands.
Að gefnu tilefni vil ég láta
þess getið að hið danska firma,
sem hér um ræðir, Utzon & Co.,
er hér ekki brautryðjandi og hef-
ur alls ekki neitt sérstakt sölu-
umboð á íslandi fyrir net úr
nælongarni, sem framleitt er í ,
Kanada. Framleiðendur nælon-,
garnsins, Dominion Textile'!
Company Limited, Montreai,
Kanada, hafa síðan árið 1956.
selt hingað, einkum til Akraness,
reknetaslöngur úr sérstöku garni,
sem verksmiðjan telur mjög gott
, í reknet. Reynslan ér sú, að í
aldrei ¦ þessi net hefur veiðst miklu
Framhald á 11. síðu.