Þjóðviljinn - 10.09.1958, Síða 10

2)' ÓSKASTUNDIN
ÓSKASTUNDIN — (3
LEIKSYSTURNAR
Leikrit i 3 þáttum. 0 <0
Leikendur: Lilla,
Lóa leiksystir henn- / jyn
ar, Gummi bróðir
Lillu, Mamma Lóu.
1.
þáttur.
(Mamma er í eldhús-
inu að búa til matinn)
Lóa: (kemur hlaupandi
inn) Mamma má ég fara
út á róluvöll að hitta
Lillu?
Mararaa: Já, já, en
mundu mig um það, að
koma ekki seint heim.
Lóa: Já, mamma mín.
Bless. (Kyssir mömmu
sína og fer).
2.
þáttur.
Sviðið: Róluvöllurinn.
(Lóa og Lilla eru að
vega salt.).
Gummi '(kemur til
beirra): Jæja, þama er-
um þið þá. Eg var búinn
að leita um allt.
Lilla: Ósköp hefur þú
þá leitað illa.
Gummi: Komið þið að
geta gátur. Egskalbyrja:
Hvaða nef fær aldrei
kvef?
Lilla: Brúðunef. En nú
má ég byrja: Hvaða auga
er upp á gátt, opið bæði
dag og nátt, en þó er Það
sjónlaust þetta skinn?
Lóa: Það er augað á
nálinni.
Gummi (við Lillu):
Hvaða tölustaf finnst þér
bezt að skrifa?
Lilla: 7.
Gummi: Hvaða litur
finnst þér fallegastur?
Lilla: Bleikt.
Gunimi: Hvaða skepnu
viltu helzt eiga?
Lilla: Kisu.
Gummi: Ha, ha, hæ.
Viltu eiga bleikan kött
með 7 lappir. Hí á Lillu.
Lilla: Eg vissi þetta
ekki.
Lóa: Gummi, hvort viltu
eiga, það sem yfir stökk,
ofan í datt, eða eftir
sat á bakkanum.
Gunni (hugsar sig um):
Eg held ég vilji það sem
ofan í datt.
Lóa: Ha, ha, ha. Þú
vilt eiga skóinn af kerl-
ingunni. Það sem yfir
stökk var kerling, en það
sem eftir sat var skítur.
Lóa: Gummi, við verð-
um að fara heim. Klukk-
an er orðin 7.
Lilla: Bless Lóa. Sjá-
umst aftur á morgun.
Lóa: Bless. (Veifar).
3.
þáttur.
Næsta dag. Lóa er að
þvo upp og syngur: Til
þín blitt mun bergmál
bera, bliða kveðju vinur
frá mér. (Bankað á dyrn-
ar).
Lóa: Kom inn!
Lilla (opnar hurðina,
kemur inn): Sæl Lóa. Þú
ert að syngja Bergmál.
Lóa (hálf skömmustu-
leg): Já.
Lilla: Viltu koma í
göngutúr.
Lóa: Já, þegar ég er
búin að þvo upp.
Llla: Eg skal þurrka,
svo þú verðir fljótari.
(Þurrkar.)
Lóa: Þá erum við bún-
ar. Hvar er Gummi.
Llla: Hann er með
kvef, svo að mamma vill
ekki láta hann fara út.
Mamnia (kallar): Lóa,
komdu snöggvast.
Lóa; Já.
(Þær fara inn).
Mamma: Nei sæl og
blessuð Lilla mín.
Lilla (feimin): Komdu
sæl.
Mamma: Þið ætlið vist
að fara út að leika ykk-
ur, eða hvað?
Lilla og Dóra: Jú, jú.
(Þær fara).
(Tjaldið).
Myndin
Framhald af 1. síðu.
gerður, nákvæmlega eins
og hatturinn þinn.“
Annar sagði: ,,Fötin
eru ákaflega vel máluð,
hvert smáatriði er rétt.“
„Já, já“,sagði ríki mað-
urinn óþolinmóður. „En
hvað um andlitið? Finnst
ykkur það líkt?“
Þriðji gesturinn athug-
aði málverkið gaumgæfi-
lega langa stund. Þá
sagði hann: „Ja, það má
þekkja skeggið.“

Mynd úr sveitinni. eftir 13 ára telpu.
Sjötti dagur
Páskanornin
eftii Selmu Lagerlöf
. Hann bíður ekki boð-
anna, þó að hann sé
gamall og gigtveikur,
heldur snýr sér snöggt
við og hleypur léttilega,
eins og strákur, upp
trjágöngin. Og hann
nemur ekki staðar fyrr en
hann kemur inn í skóg-
inn hinum megin við
veginn,
En við krakkarnir er-
um nú farnir áð ná okk-
ur eftir hræðsluna og
hlæjum dátt að hræðslu
hinna. Við eltum páska-
nornina, sjáum ráðskon-
una vaða að henni með
kaffiketilinn, Brún fæl-
ast, Óla í Seli á flótta
og Lárus og Magnús
reiða upp aximar. Og
við höfðum aldrei á ævi
okkar hlegið annað eins.
En hlægilegast af öllu
er þó, þegar Pétur
gamli kemur hlaupandi
og ætlar inn í skrifstofu
pabba. Pabbi spyr, hvað
sé um að vera, en Pétur
gamli gefur sér varla
tíma til að svara. Sein-
ast kemur það upp, að
hann ætli að sækja byssu
og skjóta þessa ófreskju,
sem sé að hlaupa í kring-
um húsið.
Það er auðséð, að karl-
inn er í veiðihug. Og það
var von. Hann hafði
reynt á hverju ári, að
minnsta kosti í fimmtíu
ár, að skjóta páskanorn-
ir, en aldrei hitt neina,
Loksins sá hann þó eina.
Og sú; skildi fá fyrir
ferðma!
(Endir.)
Skemmtileg
útstilling
í Bókabúð KRON
Þessa dagana hefur
verið einkar skenimti-
leg gluggaskreyting í
Bókabúð KRON í Banka-
stræti. Þar eru til sýnis
skólatöskur og til að
vekja frekari eftirtekt á
vörunni er haganlega fyr-
irkomið nokkriun mynd-
um eftir böm. Þessar
myndir eru teiknaðar af
nemendum í Miðbæjar-
skóla undir handleiðslu
Jóns Guðmundssonar
teiknikennara.
SKRÍTLA
Móðirin: „Hérna eru
tvær kökur, önnur handa
þér og hin handa systur
þinni“.
Pési: „En hvemig á ég
að fara að því að þekkja
þær í sundur? Jú, nú
veit ég, hvemig ég á að
fara að því: Eg bít dá-
lítið skarð í kökuna
hennar systur minnar og
þekki hana á því.“
-
Nú haustar að
Einhverja nóttina koma skógarþresiírnir
að tina reyniber af trjánum
áður en þeir leggja í langferðina yfir hafið,
en það eru ekki þeir sem koma með hausíið
það gera lítil börn með skólatöskur.
0) — ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 10. september 1958
Uppkaslið 1908
Framhald á 7. síðu.
fiskveiða í íslenzkri landhelgi.
1 9. grein voru ákvæði um
endurskoðun laganna. Sam-
kvæmt þeim gátu íslendingar
ekki sagt upp þremur hinna
sameiginlegu málaflokka,
he'dur yrðu þeir að bíða þess
að Danir fengju þeim umráð
þeirra af fúsum vilja. Það var
konungssambandið, utanríkis-
málin og hervarnirnar.
Skúli Thoroddsen bar fram
allmargar breytingartillögur
við þetta „uppkast“, áður en
nefndin lauk störfum. Hann
lagði til að í stað orðanna:
ísland er frjálst og sjálfstætt
lard, er eigi verður af hendi
látið, kæmi svofellt ákvæði
— stutt og laggott: „ísland
er frjálst og fullveðja ríki“.
Hann lagði til að eftir ákvæð-
ið um sameiginlegar hervaru-
ir Dana og íslendinga kæmi
ný málsgrein: „Herskaparum-
búnað og herskaparráðstafan-
ir má ekki gera á fslandi
nema stjórnarvöld fslands
hafi veitt til þess samþykki
sitt. — Leitazt skal við sem
fyrst að fá friðtryggingu hins
íslenzka ríkis viðurkennda að
alþjóðalögum". Ein tillaga
hans miðaði að því að auka
va'd fslendinga yfir fiskisvæð-
unum við landið. Hann samdi
9. grein upp frá rótum; og
var þar kveðið svo á að ís-
lendingar gætu eftir tilgreind-
an árafjölda slitið einhliða
öllu sambandi við Dani, nemn
konungssambandinu. Það voru
utanríkismálin og hervarnirn-
ar, sem Skúli hafði í huga
með þessu ákvæði.
Skúli lét nokkra greinar-
gerð fylgja breytingartillög-
um sínum og lýsti þar nök-
um sínum fyrir því, að hann
gæti akki fallizt á frumvarpið.
„Ástæða mín fyrir þessu er
sú“, sagði hann, „að ég tel
það nauðsynlegt til að full-
nægja hinni íslenzku þjóð og
varðveita hið góða samkomu-
lag meðal beggja landanna,
að lagafrumvarpið beri það
ljóslega með sér, að ísland
sé fullveðja ríki og ráði að
fullu öllum sínum málefnum
og njóti í alla staði jafnrétt-
is við Danmörku, og sé að-
eins við hana tengt með
sameiginlegum konungi. En
eftir mínum skilningi er fyr-
ir þetta girt, þegar einstök
mál (utanríkismálefni og her-
varnir á sjó og landi) eru
undanskilin uppsögn þeirri,
sem 9. grein heimilar, en
fengin í hendur danskra
stjórnarvalda með slíku fyrir-
komulagi, að ísland getur því
aðeins tekið þátt í þeim eða
fengið þau sér í hendur, að
löggjafarvald Dana samþykki
.... Eg finn ekki, að sú mót-
bára sé á neinum rökum
byggð, að hin fyrirhugaða
sjálfsstjórn Islands í utanrík-
ismálum eínum geti, ef til
vill, leitt til erfiðleika gagn-
vart öðrum löndum, því auð-
vitað sjá bæði ríkin jafnt hag
sinn í því að gæta hinnar ná-
kvæmustu varkárni í því,
sem snertir skipti þeirra við
önnur ríki. Að likindum
mundu og ekki he’.dur verða
vandræði úr því, að frið-
trygging hins íslenzka ríkis
yrði viðurkennd að alþjóða-
lögum“. Skúli gerði einnig
grein fyrir því, hve ákvæði 5.
greinar um jafnrétti Dana
og Islendinga í hvoru landi
um sig væri varhugavert.
„Þessi skipan er ekki heim-
iluð í lögum .... og miðar
því að takmörkun á löggjaf-
arvaldi beggja landa, því sem
nú er, og þegar borin er
saman íbúatala Islands og
Danmerkur, þá getur þessi
takmörkun komið óheppilega
niður við einstök tækifæri á ó-
komnum tímum, séð frá is-
lenzku sjónarmiði".
Því má nærri geta að
Skúli Thoroddsen hefur ekki
átt auðveldan leik: að standa
einn uppi gegn hinum nefnd-
armönnunum öllum, íslenzk-
um og dönskum. Hann veikt-
ist líka um vorið, áður nefnd-
in lyki störfum; og mun of-
þreyta hafa valdið nokkru
um sjúkleik hans. Hann kom
ekki heim fyrr en í júníloK,
þegar baráttan um Uppkast-
ið var komin í algleyming, og
tók lítinn þátt í kosninga-
baráttunni um sumarið.
Ejarni frá Vogi og Sigurður
Lýðsson Ii'igfræðinemi önnuð-
ust ritstjórn Þjóðviljans i
kosningahríðinni. En allt um
það verður hlutur Skúla í
sigrinum yfir Uppkastinu ekki
ofmetinn. Það er jafnvel ó-
sennilegt að Þjóðræðisflokkn-
um hefði verið léður styrk-
ur til að rísa gegn frum-
varpinu, ef allir fulltrúar
hans í nefndinni hefðu fall-
izt á það. Landvarnarmenn
hefðu vissulega hafið baráttu
gegn því; en það er mjög ó-
sýnt, hverju þeir hefðu feng-
ið áorkað — smæsti stjórn-
málaflokkur þjóðarinnar.
Enda bar þeim það andstreymi
að höndum að einn höfuðfor-
ingi flokksins, Jón Jensson yf_
irdómari, snerist gegn honum
í málinu og gerðist einhver
mikilvirkasti málsvari Upp-
kastsins. Sjálfstæði og mann-
dómur Skúla Thoroddsens 1
millilandanefndinni varð þjóð-
inni eldstólpi þá mánuði sem
í hönd fóru; röksemdir hans
og tillögur mótuðu í höfuð-
greinum málflutning frum-
varpsandstæðinga í kosninga-
baráttunni. Sá veldur miklu
sem upphafinu veldur, stend-
ur þar. Þennan dag fyrir
hálfri öld lifðu Islendingar
eina af sínum stóru stundum,
og hetja hennar var Skúli
Thoroddsen.
(Niðurlag á morgun).
Dimma iekur óðum
LJÓSAPERUR
15—25—40—60—75—100 watta.
Sérlega endingargóð tegund.
Sama verð og áður.
Gefum afslátt, þegar um stærri kaup er að ræða.
Véla- og raltækjaveizlunin,
Bankastræti 10. — Sími 12852.
Auglýsið í Þjóðviljanum