Þjóðviljinn - 18.09.1958, Blaðsíða 6

«) — KNLIJniAGQM — 8S6T Jaqura^das Sl anSBpniraan.i
pJÓÐVIUIN
Útgefandl: OamolninEftrtloktnr alÞíSo - Bðsiallstaflokkurlnn. — Ritatjórari
Magnús KJartansson (áb.), SlgurSur Guðmundsson. — Fréttaritstjórk J6n
BJarnason. — SlaBamenn: Ásmundur Slgurjónsson, OuSmundur Vlgíússen.
ívar H Jónsson. Magnús Torfl Olafsson, Sigurjón Jóhannsson, SlgurSur V.
Pr'SbJðfsson. — Auglýslngastjóri: Ouðgelr Magnússon. — Ritstjórn, af-
¦TekSsla, BUKUrslngar, prentsmlSJa: Skóla.örSustig 19. — Biml: 17-500 (5
linur). — ÁskrlímrverS kr. 30 á mán. i Reykjavík og násrenni; kr. 27 ann-
arsstaSai. — LausasöluverS kr. 2.00. — Prent&miSJa ÞJóSvUJan*.
Verða að sýna afstöðu
sína í verki
Atökin ipi Kvemojeyju
Herstjórnin í Washington undirbýr kjarnorkuárás
á Kína. segir fréttaritari brezks blaðs
forgunblaðið byrjar í gær á
¦ þeirri iðju að afflytja kröf-
ur Dagsbrúnar, en fer að vísu
varlegar í sakirnar en áður
hefur tíðkazt. Blaðið segir í
forustugrein: „Dagsbrún gerir
verkfail til að knýja fram 12%
grunnkaupshækkun ásamt öðr-
nra samningsbreytingum, þ. á.
m. 1 % framlagi frá atvinnurek-
endum til félagssjóðs, er eink-
um á að verja til húsbyggingar
félagsins. Nú er því a. m. k.
¦um að ræða 13% grunnkaups-
hækkun til viðbótar þeim 5%,
sem lögboðin voru með bjarg-
ráðunum á sj. vori. Samtals
eru það 18%"
¥ Tm þennan útreikning er í
*-' fyrsta lagi það að segja að
1% framlag í félagssjóð til
húsbyggingar og menningar-
starfsemi er auðvitað ekki
gTiuuikaupshækkun verka-
manna. Þetta er mjög mikilvæg
og óhjákvæmileg réttlætis-
krafa, sem ýms önnur verka-
lýðsfélög hafa þegar fengið
uppfyllta, en að telja að ka-up
verkamanna hækki sem þessu
erna prósenti svarar er að sjálf-
sögðu fráleit rökvilla.
Sama máli gegnir um þau 5%
sem Morgunblaðið bætir
við kjarakröfur Dagsbrúnar.
Með efnahagslögunum í vor
var ákveðin 5% hækkun á
grunnkaupi, en jafnframt var
ákveðið að næstu níu stigin,
sem vísitalan hækkaði um,
skyldu ekki bætt upp; en níu
vísiölustig jafngilda 5% kaup-
hækkun. f rauninni gerðist
það eitt síðastliðið vor að laun-
þegar, fengu fyrirfram bætt
upp níu vísitölustig, en sú upp-
bót er fyrir löngu uppétin. Að
lelja breytingu þá sem gerð
var í vor — hækkun á fasta-
kaupi gegn niðurfellingu á
jafnhárri vísitöluuppbót — ein-
hverja varanlega kjarabót er
blekking, sem án efa er borin
fram vísvitandi til þess að
reyna að gera kröfur Dagsbrún-
armanna tortryggilegri.
17'n Morgunblaðið leikur tveim
" skjöldum, eins og það hef-
ur gert alla tíð síðan íhaldið
hrökklaðist úr valdastólum. Sá
kafli forustugreinarinnar sem
nú hefur verið vitnað til er
skrifaður samkvæmt póntun
Vinnuveitendasambands ts-
lands., En aðstandendur1 blaðsins
vita einnig fullvel að afstaða
Vinnuveitendasambandsins á
sér engan hljómgrunn með
TT'yrir níu árum yfirgaf Sjang
r Kaisék meginland Kína og
settist að á eynni Taivan með
600.000 manna leifar milljóna-
hers síns. Hluta af liðinu skildi
til Amoj. Hernaðurinn bitnaði
að verulegu leyti á brezkum
skipum, pg kunnu Bretar
bandamönnum sínum í Wash-
ington litlar þakkir fyrir að
þjóðinni, að hvarvetna eru
kröfur Dagsbrúnar taldar sjálf-
sagðar og mjög hófsamar. Og
blaðið þarf einnig að túlka þá
skoðun! )>að segir: „Vísitalan
hefur síðan (efnahagslögin voru
sett í vor) hækkað opinberlega
um 12 stig, og verðhækkanirn-
ar nú að undanförnu nema a.
m. k. svo miklu, að allsherjar-
hækkun vísitölunnar á þessum
mánuðum nemur ekki minna
en 20 stigum. Þetta væri þó
sök sér, ef allir vissu ekki, að
vísitalan gefur allsendis ófull-
nægjandi mynd af hinum raun-
verulega verðlagsástandi. Það
er miklu verra en hún segir til
um." Þannig viðurkennir Morg-
unblaðið einnig að kröfur Dags-
brúnar séu aðeins nauðvörn,
svo réttmætar að ekki verði
um deilt.
Tlfforgunblaðið ætlar sem sé
f" bæði að vera á móti Dags-
brúnarmönnum og með þeim,
telja kröfur þejrra bæði rang-
látar og réttlátar! Þetta er sem
kunnugt er engin ný aðferð;
þannig hefur Morgunblaðið
hagað sér í öllum málum und-
anfarin tvö ár. Það hefur túlk-
að hin andstæðustu sjónarmið af
fullu'kappi, eina stefnu á for-
síðunni, aðra á baksíðunni,
þriðju inni í blaðinu — og
einatt hafa allar hugsanlegar
stefnur verið túlkaðar í sömu
greininni, eins og í forustu-
greininni í gær. Með þessu móti
hefur Morgunblaðið ætlað sér
að verða „málgagn allra
stétta"! Og þessi iðja hefur
verið stunduð í skjóli þess, að
Sjálfstæðisflokkurinn þyrfti
ekki að láta verkin tala meðan
hann værí í stjórnarandstöðu.
l^n þetta skjól á Sjálfstæðis-
¦*-' flokkurinn ekki í viður-
eigninni við Dagsbrún. Öll
þjóðin veit að það eru sömu
mennirnir sem ráða Morgun-
blaðinu og Vinnuveitendasam-
bandi fslands, og þessir herrar
verða einmitt að láta verkin
tala fyrir næsta þriðjudag. Þeir
hafa nú mánuðum saman dreg-
ið á langinn að semja við
Dagsbrún um kröfur, sem eng-
inn treystir sér til. að gagn-
rýna; þeir hafa aðeins fáa daga
til stefnu. Þá daga verður for-
usta Sjálfstæðisflokksins að
nota til þess að gera upp við
sig, hvort hún ætlar að fylgja
þeirri kenningu sem boðuð er
í upphafi forustugreinarinnar í
gær eða hinni sem túlkuð er í
seinni hlutanum.
van og Fiskimannaeyjum
(Pescadores) sem liggja á Tai-
vansundi sunnanverðu, helm-
ingi nær Taivan en meginland-
inu, en Bandarikjaforseta var
í sjálfs vald sett, hvort hann
beitti bandarískum herafla til
að sjálpa Sjang að halda
Kvemoj og Matsú. '.'.
u
tan Bandaríkjanna og inn-
Maó Tsetúng forseti Kína (t. h.) ræðir við bændur á baðm-
ullarræktarbúi í fylkinu Hopei.
hann eftir á þrem klösum smá-
eyja skammt frá strönd megin-
landsins, Tatséneyjum nokkuð
fyrir sunnan mynni Jangste-
fljóts, Matsúeyjum úti fyrir
hafnarborginni Fútsjá og
Kvemojeyjum við innsigling-
una til hafnarborgarinnar
Amoj. Frá þessum eyjum leit-
uðust menn Sjangs við iað halda
uppi hafnbanni á suðaustur- I
strönd Kína, settu njósnara og
skemmdarverkamenn á land og
gerðu stjómarvöldum á megin-
landinu allar þær skráveifur
sem þeir máttu. Jafnskjótt og
Kóreustríðið hófst lýsti Tru-
man Bandaríkjaforseti yfir að
hann hefði falið sjöunda flota
Bandaríkjanna að hindra Kina-
stjórn í að ráðast á Taivan og
Sjang að herja á meginlandið.
í kosningabaráttunni í Bandja-
ríkjunum 1952 deildu repúblik-
anar á fráfarandi stjórn fyrir
að hafa með þessu skotið skildi
fyrir kínverska kommúnista.
Eisenhower og Dulles hétu því
að kæmust þeir til valda skyldi
Sjang „leystur úr tjóðri", og
var helzt að skilja á þeim að
þá yrði ekki langt að bíða
hruns stjórnarinnar í Peking.
Skömmu eftir að Eisenhower
tók við völdum birti hann
skipun til sjöunda flotans, um
að hann skyldi halda áfram að
verja Taivan, en ekki tálma á
neinn hátt hernaðaraðgerðum
Sjangs og manna hans gegn
meginlandi Kína. Nú var Sjang
laus úr tjóðrinu, en veldi kín-
verskra kommúnista hrundi
ekki að heldur. Stjórnin á Tai-
van reyndst þess eins megnug,
að láta flota sinn og flugher
trufla siglingar meðfram
strandlengjunni frá Sjanghai
vopna Sjang Kaisék til sjó-
rána. Kínastjórn gerði harða
hríð að stöðvum Sjangsmanna
á Tatséneyjum árið 1955. Þeir
fehgu ekki rönd við reist og
leituðu á náðir Bandaríkja-
Erlená
tíðiiidi
stjórnar. Varð það úr að setu-
liðið á eyjunum var flutt til
Taivan undir vemd sjöunda
flotans. Jafnframt fékk Dulles
Bandaríkjaþing til að sam-
þykkja svonefnda Eisenhower-
yfirlýsingu, þar sem Bandarík-
in skuldbinda sig til að verja
aðstöðu Sjang Kaiséks á Tai-
vildu leggja út á bezta veg
fyrir Eisenhower og Dulles yf-
irlýsinguna svo, að fyrir þeim
vekti að fá Sjang Kasék til
að flytja lið sitt af smáeyjun-
um svo að lítið bæri á, þannig.
að ekki yrði hægt að segja að
hann hefði beðið ósigur í bar-
daga. Þeir sem trúðu yfirlýs-
ingum Bandaríkjast.iórnar um
að fyrir henni vekti það eitt að
stilla til friðar á Taivansundi,
gátu ekki gert sér í hugar-
lund að hún myndi stappa stál-
inu í Sjang að reyna að halda
smáeyjum uppi í landsteinum
meginlands Kina. Kvemoj er-
fimm til átta kílómetra undan
landi þar sem skemmst er, og
Matsú er 15 km. frá strönd-
inni. Nú er komið í ljós, til
hvers Sjang og Bandaríkja-
menn hafa notað þau þrjú ár,
sem liðin eru frá því átökunum
um Tatséneyjar lauk. Þegar
skothríð af meginlandinu á
Kvemoj hófst í síðasta mánuði,
kom í ljós að þar og á Matsú
hefur Sjang komið fyrir um
þriðjungi liðs síns, 130.000
mönnum, og notið til þess
dyggilegrar aðstoðar Banda-
ríkjastjórnar.
Síðan 23. ágúst hefur Kvemoj
mátt heita einangruð vegna
stórskotahríðar af meginland-
inu. Hvað eftir annað hefur
verið reynt að komá þangað
skipalestum frá Taivan, en
þær tilraunir hafa flestar far-
ið út um þúfur. Fréttamenn
fullyrða að, Kínaher sé búinn
að sýna að hann geti gert
mönnum Sjangs ólíft á Kvem-
oj og Matsú, án þess að reyna
landgöngu á eyjunum. Sjang-
hefur beðið Bandarikjastjóm
Framhald á 10. siðu.
YIKIANGSHAH
? TACHCN
\ ISLANDS.
Kort af
Taivajisuiidi.