Þjóðviljinn - 18.09.1958, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 18. september 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Einar Olgeirsson:
Fyrsta grein.
íslenzk verklýðshre yiing þczrf að fylkj
liði til barecttu um lífskjör sín!
Jslenzk verklýðshreyfing
og samtök hennar á
stjórnmálasviðinu hafa
siðustu fjóra mánuðina einbeitt
• sér að því að knýja fram fram-
kvæmd á mikilvægasta efna-
hagsmáli framtiðarinnar,
stækkun landhelginnar, og
sameina alla þjóðina um að
standa fast á rétti íslands í því
máli. Sú sameining þjóðarinn-
ar hefur tekizt og sigurinn í
þessu sjálfstæðismáli er fyrir
einhuga atfylgi þjóðar vorrar
nú í höndum vor íslendinga
sjálfra. Eina hættan er nú að
þeim sigri yrði gloprað úr
höndum vorum á „hærri stöð-
um“ með undanhaldi vegna
viðsjárverðra tengsia við Atl-
anzhafsbandalagið eða með hiki
á því að halda áfram á alþjóð-
legum vettvangi slíkri sókn
fyrir málstað íslands sem
ensku auðvaldi og bandamönn-
um Þess kæmi verst. Sósíalist-
isk verklýðshreyfing fslands
mun standa vörð um þetta
sjálfstæðismál vort og fylgja
því eftir með öllum þeim
mætti, sem henni er veittur,
eins og hún hefur barizt fyrir
öllum þjóðfrelsis- og sjálfstæð-
ismálum lands vors hingað til.
En það er jafnframt tíma til
kominn að verkalýður íslands
einbeiti nú orku sinni og sam-
taka sinna að því að hugsa um
eigin kjör. Svo viðsjárverð er sú
mynd, er nú blasir við um þró-
un lífskjaranna, að eigi rætast
aðeins öil þau varnaðarorð,
sem verklýðshreyfingin mælti í
vor, heldur er og auðséð að
tafarlausra aðgerða er þörf,
bæði til þess að bæta þau lífs-
kjör verkalýðsins, er nú hafa
rýmað, og svo til hins :að knýja
fram algera stefnubreytingu í
efnahagsmálum þjóðfélagsins.
Það þarf ekki að lýsa fyrir
alþýðu manna því ástandi, er
við blasir í dýrtíðaraukmngu.
Það finnur hyer á sjálfri sér.
Þróunin í þessum málum
staðfestir alveg álit miðstjórnar
Sósíalistaflokksins á efnahags-
ráðstöfununum, er hún setti
fram með þessum orðum í á-
lyktun á fundi sínum 24. apríl:
<,,Miðs|tjórn Sói\íalisl:aflokksins
lýsir yfir því, að hún telur fjár-
öflunaraðferðir þær, sem rætt
hefur verið um í rikisstjórninni
enga lausn á efnahagsvanda-
málum þjóðarinnar, þar sem
þær hafa í för með sér mjög
hættulega verðbólguþróun og
brjóta í bága við stöðvunar-
stefnu þá, sem verkalýðssam-
tökin og ríkisstjórnin hafa haft
samvinnu um.“
Forustumenn verkalýðssam-
takanna í Reykjavík mörkuðu
afstöðu sína á sömu lund í
vor. Þeir sögðu í sinni ályktun:
„Þær ráðstafanir sem nú er
hugsað að gera, hafa á ýmsan
hátt- hliðstæð áhrif og gengis-
Iækkun.“ Og síðar: „Greinilegt
er að þessar ráðstafanir í efna-
hagsmálunum munu leiða til
frekari verðbólguþróunar og
eru því fráhvarf frá þeirri
stefnu, er 25. þing A. S. í
1) íyrir að vernda það, sem vannst,
2) um að ná aítur því, sem tapazt hefur,
3) og fyrir að knýja fram þær aðgerðir, sem
eru forsendur alls heilbrigðs stjórnarfars og
farsæls þjóðarbúskapar á íslandi.
fagnaði og lýsti fylgi sínu við
og efnahagsmálanefnd og mið-
stjóm A. S. í. síðan hafa ítrek-
að, þ. e. að stöðva verðþensl-
una. Ráðstafanirnar brjóta þvi
í bága við þá stöðvunarstefnu,
er verkalýðssamtökin og ríkis-
stjórnin þá tóku höndum sam-
an um“. Á grundvelli þessa
lögðu verkalýðssamtökin í
Reykjavík og forustumenn
þeirra til að visa þessum tillög-
um frá.
saman höndum, hvar í flokki
sem þeir standa.
Verkalýður íslan.ds þarf allur
að gera sér það Ijóst að allt,
sem á vinnst, verður ætíð og er
verk hans sjálfs, afleiðing. af
hans eigin baráttu. Það er allt-
af kormð undir einbeittni hans,
harðfylgi og varðstöðu um mál-
efni sín og málstað hvað vinnst
og hvað tapast.
I þeim átökum, sem fram-
undan eru, jafnt í kaupgjalds-
baráttunni sem í Alþýðusam-
bandskosningunum, er sigur
verkalýðsins: endurbætur á
Hfskjörum hans, undir þvi
kominn, hve vel hann fylkir sér
um málstað sinn: um að ná aft-
<S>-
ur því, sem tapazt heíur, og
hrinda öllum frekari árásum á
lífskjör sín.
Sósíalistaflokkurinn skorar á
verkalýðinn, hvar sem er, að
sameinast í þessari hagsmuna-
baráttu sinni: sameinast um að
rétta sinn hlut og Iáta ekki á
liann ganga frekar.
Það er reynsla íslenzks
verkalj'ðs þá tvo áratugi, sem
Sósíalistaflokkurinn hefur )if-
að og starfað, að verkalýðurinn
hefur alltaf getað treyst honum
til þess að berjast allt hvað
hann mætti til að bæta kjör
verkamanna og velja til þeirrar
baráttu þann tírna, sem líkleg-
astur væri verka’.ýðnum til
sigurs.
Það var Sósialistaflokkurinn,
sem reis upp gegn gerðardóms-
Jögum íhalds og Framsóknar
1942 og skipulagði skæruhern-
aðinn, er braut þau lög á bait
aftur, þegar verkalýðssamtök-
in sjálf voru í fjötra færð og
máttu ekkj berjast fyrir kjara-
bótum með löglegum hætti.
Það hefur verið hlutskipti Sósí-
alistaflokksins þessa tvo ára-
tugi að hafa forustuna i þeirri
stéttabaráttu, sem háð hefur
verið, og gerbreytt hefur lífs-
kjörum íslenzks verkalýðs frá
því, sem var fyrir strið.
Sósíalistaflokkurinn hefur
allan þennan tima leitazt við að
sameina verkalýðinn í þessari
hagsmunabaráttu hans, fylkja
saman öllum þeim sem vildu
berjast fyrir má'stað verka-
manna, án tillits til pólitiskra
skoðana þeirra að öðru leyti.
Og það er reynsla islenzks
verkalýðs af allri þessari bar-
áttu, að Sósíahstaflokknum og
þeim, sem með honum hafa
barizt hverju sinni, hefur hann
getað treyst.
Eins hefur verkalýðurinn æ-
tíð átt það víst að afturhalds-
öflin, hvar i borgaraflokkun-
um sem þau hafa verið, hafa
ælíð reynt að skríða saman til
óþurftarverka gegn verkalýðn-
um, ef þau aðeins hafa ijor-
að það með tilliti til valds
verkalýðsins, baráttuþróttar
hans og einingar.
Hvar sem afturhaldið er að
verki, hvort það -er í ríkisvald-
inu eða atvinnurekendavaldinu
eða báðum, þá þarf verkalýður-
inn að sameinast gegn þvi, án
tillits til annars en málstaðar-
ins, málstaðar hins vinnandi
fólks.
Sósíalistaflokkurinn hefur
ætíð litið á það sem hlutverk
sitt að skapa slíka sameiningu
um málstað fólksins, þar sem
vinnandi menn fylki sér saman
til baráttu fyrir bættum kjör-
um, án tillits til skoðana þeirra
að öðru leyti. Svo gerir flokk-
urinn enn.
SHk eáning til’ sfiknar og
varnar er veigamcsáa verkefni
íslenzkrar verklýðshreyfingar í
dag.
íhaldið getur ekki flúið fortíð
sxxta í landheigismálinu
Einar Olgeirsson
Það vantaði hvorki aðvar-
anir né rök í vor, en afturhald-
ið í Framsókn sinnti ekki að-
vörunum og rök bitu ekki á
það. Öll afturhaldsöfl á fslandi
óskuðu þess heilast að skríða
sanian um að fella gengið og
binda kaupið: hækka gengi er-
lends gjaldeyris uni 114%,
banna uin leið kauphækkanir
og festa visitölu, þannig að
raunveruleg kauplækkun hefði
orðið um 17%. Undir þessum
kringumstæðum og með hlið-
sjón af þvi að bjarga þurfti
landlielgismálinu áfram, fóru
átökin um efnahagsmálin fram
í vor.
Því sem þá tókst að afstýra:
— ægilegri gengislækkun með
kaupbindingu og festingu vísi-
tölu er jafngiltu 17% kaup-
lækkun, — verður að afstýra á-
fram. Verklýðshreyfingin verð-
ur að vera á verði og kveða
niður öll þau öfl, sem að slíku
vilja vinna.
Það sem þá. tapaðist, —■ þá
lífskjararýrnun, sem hlauzt af
efnahagsráðstöíununum i vor,
— verður að vinna upp nú,
með ráðstöfunum, sem verka-
lýðurinn knýr fram á sviði
kaupgjaldsins og á sviði stjórn-
málanna, Um það verða allir
góðir verklýðssinnar að taka
Leiðtogar Sjálfstæðisflokks-
ins vildu gefa mikið fyrir það
að framkoma þeirra í land-
helgismálinu hefði verið önnur
en sú sem öll þjóðin þekkir og
fyrirlitur. Þvi er nú reynt að
klóra í bakkann með því að
halda því fram í Morgunblað-
inu að Sjálfstæðisflokkurinn
hafi vissulega stutt aðgerðir
ríkisstjórnarinnar allan tíman;
seinast í gær segir blaðið að
flokksforustan hafi víst viljað
láta ákveða 12 mílna stækkun
í vor, hún hafi aðeins lýst
„því yfir hinn 21. maí, að verja
bæri enn örfáum vikum til að
skýra lífshagsmuni íslendinga
fyrir bandalagsþjóðum þeirra“!!
Af þessu tilefni er rétt að
rifja upp í örstuttu máli hvað
gerðist síðari hluta maí í vor.
Þá var um það eitt að ræða
hvort íslendingar ættu að taka
ákvörðun ur® stækkun land-
helginnar í 12 mílur eða hvort
þeir ættu að hefja samninga
um undanslátt á vegum Atl-
anzhafsbandalagsins. Formleg
krafa hafði komið fram um
það frá Atlanzhafsbandalaginu,
að samningar yrðu teknir upp,
eftir för Guðmundar utanrík-
isráðherra á ráðherrafundinn
í Kaupmannahöfn og viðræður
sendimanna hans við NATO-
leiðtoga í París. Alþýðubanda-
lagið krafðist þess þá að öllu
samningamakki yrði liafnað en.
ákvörðun tekip án tafar um
stækkun landhelginnar. Al-
þýðubandalagið bar þessar
kröfur sínar formlega fram, og
vissi öU þjóðin að framtíð rík-
isstjórnarinnar valt á svörun-
um.
Framsóknarflokkurinn féllst
fljótlega á til’ögur Alþýðu-
bandalagsins, en Alþýðuflokk-
urinn var hikandi. Sjálfstæð-
isflokkurinn tók hins vegar
af skarið fyrir sitt leyti 21.
maí og lagðist gegn því að á-
kvörðun, yrði tekin um stækk-
unina; vildi liann fallast á
kröfur NATO um samninga,
„verja bæri enn örfáum vik-
um til að skýra lífshagsmuni
íslendinga fyrir bandalagsþjóð-
um þeirra“ — eins og það er }
Framhald á 9. síðu.
Lét floti úr höfn
. V
Lét floti úr höfn
— en freyddi dröfn —
með feiknasöng-
og flagg á stöng.
Á björtum trón
ið brezka ljón
gaut bölspáum
brúnaskjáum.
Stefndi óvigt lið
á íslandsmið,
margt hreystiorð
þá hraut um borð.
Skyldi kögurþjóð
og kotablóð
kenna herlaga
og Ijónsaga.
Er brezkra för
sem bezt var gjör
og fley bar
undir Færeyjar
skall ofsahrið
frá eyjalýð
á lordakroppum
úr „landkoppum".
Varð nepja á sjó
er norðar dró
og alda grett
með illan skvett.
Lagði váleg ský
og veðragný
af hraunsnösum
og hreggnösum.
I einum kór
með Óðni og Þór
reis heimasjót
gegn helgibrjót.
Beit stefjahjör
fló stuðluð ör
á flaugaþingi
af fjölkynngi.
Varð brezkum fátt
um fínan drátt
og sigldu brott.
með sigin skott.
Tók upp sín net
Elísabet.
Lauk svo fundi
— ljón varð að hundi.
I. G.