Þjóðviljinn - 25.09.1958, Blaðsíða 1

VILJIN
Sögiisain alþjóðlegrar
verkalýðshrcyíingar
Fimm'tudagur 25. septeinber 1958 — 23. árgangur — 216. tbl.
á 6. síðii.
Endurskoðun á hernámssctmn^
ingnum verði gerð í haust
íslendingum ber að standa utan hernaðarbandalaga
Akureyri. Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Samtök rithöfunda og menntamanna, Friölýst land,
efndu til almenns fundar um hernámiö og landhelgina
í AlþýÖuhúsinu hér á Akureyri í fyrrakvöld. Var fundur-
inn einn fjölmennasti almenni fundurinn, sem hér hefur
verið haldinn um langt skeiö, og máli ræðumanna af-
buröa vel tekið.
Ræðumenn á fundinum voru
þessir: Séra Rögnvaldur Finn-
bogason prestur í Bjarnamesi,
Ragnar Amalds stúdent, Stein-
unn Bjarman skrifstofustúlka,
Rósberg G. Snædal rithöfund-
ur og Jónas Ámason rithöfund-
ur.
Fundarstjóri var Bjöm Hall-
dórsson lögfræðingur.
í fundarlok var eftirfarandi
ályktun samþykkt einróma:
„Almennur fundur, haldjnn
á Akureyri 23. september 1958,
á vegum samtakanna „Friðlýst
ía.nd“, krefst þess að stjóm-
málaflokkar þeir sem fara með
völd í Iandinu reki þf sér
slyðruorðíð og sfandi við það
heit er þeir gáfu -fyrir síð-
ustu kosningar að endur-
skoða hervern darsam ni ng Is-
lands og Bandaríkjanna með
það takmark fyrir augum að
hinn erlendi her hverfi með
öllu af landinu.
Fundurinn beinir {eim til-
mælum til verkalýðsfélaga og
annarra félagasamtaka að
þau eí'Ii Já sókn í sjaifstæðss-
málum sem nú er hafin fyrir
frumkvæði samtakanna „Frið-
lýst land“ með sem víðtæk-
usturn samþykktnm og fundar-
ályktunum, þannig að stjórnar-
völdin láti sér skiljast ti!
Karame reyitir
stjórnarmyndnn
Fuad Chehab forseti Líhanons
fól í gær Rashid Karame að
mynda stjórn í stað stjórnar
Sami el Shol, sem nú hefur lát-
ið af völdum. Karame er múh-
ameðstrúarmaður og er utan-
flokka en sagður róttækur. Hann
hefur áður gegnt ráðherraemb-
ætti. Hann gat sér orð í sumar
fyrjr stjórn upprejsnarhersveit-
anna í Trípólí.
Framhald á 12. síðu.
Þegar Álþýðablaðið birti skrípa
myedir af Dagsbrúnannöniim
Framkvæmd á þeirri kenningu blaðsins að
kjarabæíur verkaíólks séu undirrót alls ills
Málgagn 6%-manna, Alþýðublaðið, birtir í gær leiðara um
sigur Dagsbrúnar. Ekki er það þó efni leiðarans að samfagna
Dagsbrúnarmönnum, heldur hitt að afsaka og réttlæta af-
stöðu b’aðsins til kjaramála Dagsbrúnar íl allt sumar — af
sömu ástæðu og blaðið telur sig nú tilneytt að birta heil-
síðu hólgreinar um utanríkisráðherra dag eftir dag!
En Alþýðublaðið þarf ekki að ímynda sér að nokkur verka-
maður hafi gleymt afstöðu þess. I allt sumar réðst það harka-
lega á Dagsbrún fyrir að semja ekki við atvinnurekendur
eins og önnur félög, sem fengið höfðu 2—6% kauphækkun.
Aftur og aftur birti blaðið skriparrynd'r af Dagsbrúnarverka-
mönnum til þess að revna að ög’-a þeim til þess að ganga til
samninga. En blaðið réðst aldroi á atvinnurekendur fyrir að
ganga ekki að kröfum Dagsbrúnar og það birtj engar skrípa-
myndir af þeim. Afstaða b’aðsins var sú að Dagsbrúnarmenn
væru sökudólgarnir af því þeir neituðu að sætta sig við þann
skammt sem atvinnurekendum þóknaðist að rétta þeim.
Tilraunir Alþýðublaðsins til þess að takmarka sem mest
kjarabætur Dagsbrúnarmanna eru s samræmi við hinn nýja
boðskap bjargráðahöfundarins Gylfa Þ. Gísiasonar, en hann
hefur komizt svo að orði: „Það eru því ekki nýju yfirfærslu-
gjöldin frá því í vor sem er undirrót verðhækkananna —
heldur kaupgjaldshækkanirnar.“ Nýjasta bjargráð Gylfa er
því það að það hefði átt að koma í veg fyrir allar kaupgjalds-
hækkanir, verkamenn hefðu engar bætur átt að fá fyrir þá
dýrtíð sem hann skipulagði í| vor. Það er ekki að undra þótt
afturhaldsöflin á Islandi fari hamförum í kosningunum til
Alþýðusambandsþings með slíkar hugsjónir að leiðarljósi.
hvers þjóðin ætlast af þeim í
þessum efnum. Og í þessu sam-
bandi \ill fundurinn minna á
það að hér er ekki til setunn-
ar boðið, þar sem herverndar-
samningurinn felur í sér á-
kvæði um 18 mánaða uppsagn-
arfrest, og verðá því stjómar-
völdin að taka tiL við endur-
skoðun hans þegar á þessu
hausti, ef þau ætla að standa
við heit sitt og láta heriim
fara á yfirstandandi kjþtr-
tlmabili.
Það er emifremur álit fund-
arins að tslendingum beri að
standa utan við hemaðarbánda-
lög og lýsa á ný yfir algeru
hlutléysi sínu í hemaðarátök-
um, enda ættu aðgerðir At-
lanzhafsbandalagsþjóðanna í
landhelgismálinu — harðorð
mótmæli þeirra og vopnað of-
beldi — að hafa komið íslend-
ingum í skilning um að í þeim
féiagsskap eiga þeir ekki
heima“.
Allir flokkar í Færeyjum
felldu brezku tillöguna
Viðræðum Kampmanns
fjármálaráðherra Dananerkur
og Færeyinga um fiskveiði-
lögsögu eyjanna er lokið.
Allir flokkar á lögþingi
Færeyínga felldu brezku miðl-
unarfiUöguna en Sambands-
flokkurinn, Fólkaflokkurinn,
sósíaldemókratar og Sjálf-
írak hætti hersam-
vimtu við Breta
Reuters-frétt frá Bagdad herm-
ir að ríkisstjórn íraks hafi á-
kveðið að segja upp samningn-
um um starf brezkra herforjngja
fil að þjálfa hei- íraks.
50 brezkir herforingjar, sem
starfa í írak samkvæmt þessum
samningi, munu hverfa þaðan
eftir mánuð.
Fréttin greinir ennfremur frá
því að ekkert samkomulag hafi
náðst milli stjórnarvalda í írak
og Bretlandi um framtíð 800
brezkra herflugmanna, sem dvelj-
ast í flugbækistöðinni í Habania
stjórnarflokkurinn eru ekki
mótfallnir því að Danir og
Englendingar haldi áfram
samningatilraunum um bráða-
birgðalausn.
Minni hluti þingsins, Þjóð-
veldisflokkurinn, kréfst þess
að fiskveiðilögsagan verði
þegar færð út í 12 sjómílur
samkvæmt samþykkt Lög-
þingsins hinn 6. júní s.I. og
í samræmi við kröfur Fiskí-
mannafélags Færeyja, Lands-
sambands verkamanna og
annarra samtaka.
Húsgagnabólstr-
arar kjósa
Sveinafélag húsgagnabólstrara
kaus fulltrúa á Alþýðusambands-
þing í gærkvöldi. Aðalafulltrúi
var kjörinn Þorsteinn Þórðarson
með 12 atkv., Kristján Sigur-
jónsson fékk 5. atkv. Varafull-
trúi var kjörinn Leifur Jónsson
með 12 atkv., Bjarni Hákonar-
son fékk 5 atkv.
Halldór Iíiljan Laxness ræðir við Barböru Henkel, blaðaniann við „Sztandar Mlodych“, og
bókaútgeiandann IVlodzimierz Lewik. Myndin er tekin á veitingahúsi I Varsjá. — Sjá frétt
um dvöl skáldsins í Póllandi á 3. síðu. j
m um m
Á fundi bæjarstjórnar Hafn-
arfjarðar í fyrradag vakti
Geir Gunnarsson, bæjarfull-
trúi Alþýðubandalagsins, máls
utan dagskrár á hergagna-
flutningum bandaríska her-
námsliðeins milli Keflavíkur-
flugvallar og Hvalfjarðar. —
Fluttí hann svofellda tillögn,
sem var samþykkt samhl jóða:
„Bæjarstjómin felur bæjar-
stjóra að ganga úr skugga
um, hvort bandarískt herlið
á Keflarikurflugvelli hafi í
gær fiutt hergögn, þ.á.m.
sprengiefni, um aðalgötur
bæja.rins. Reynist svo hafæ
verið felur hæjarstjórn bíe.j-
arst.jóra að mótmæla því at-
ferli harðlega við hhitaðeig-
andi aðjla. Jafnframt sam-
þykkir bæjarstjórn að ban.ua,
tlutning á slíkum vamingi
að óJýJjrfu og án leylis“. t