Þjóðviljinn - 17.10.1958, Blaðsíða 10

10) — ÞJÓÐVTLJINN — Föstudagur 17. október 1958
1 rímnaleiðan&ri.. •
Framhald af 6. síðu
uppi á þiljum og horfði á
fjöllin snarbrött og hrikaleg
og inn langa firði og mjóa. Það
var stanzað u Súðavík, sem
mátti muna betri daga, með-
an fiskur gekk inn allt Djúp.
Að visu eru enn gerðir það-
an út bátar, hraðfrystihús
starfrækt og margir þorpsbú-
ar hafa stuðning af landbún-
aði, En húsin voru gömul og
lítt viðhaldið. Það var skipað
upp dálitlu af vörum.
Brátt vorum vii> komnir í
Vigur; Báturinn stanzaði rétt
fyrir utan en skektu var
róið allknálega frá landi. Þar
var Baldur bóndi á ferð.
Það rigndi þessa helgi, sem
ég dvaldist í Vigar og var
öllum kærkomið, þvi að þurrk-
arnir höfðu staðið heldur
lengi. Vigurtún, sem er harð-
lent var blóðsnöggt en arfi
í kalskellum. Vigur er stór
jörð 24 hundiuð á landsvísu,
en meðal jarðir voru 20
hundruð. Hún er frægust fyr-
ir æðarvarpið, sem ér svo
mikið, að nú fást þar 120
pund fullhremsaðs dúns á
ári hverju. Æðarfuglinn er
allsstaðar. Við bátavinduna
var hreiður og teistugrey lá
á undir planka sem reistur
var við skemmuvegginn.
Bærinn í Vigui er hinn
stæðilegasti, reistur í tíð sr.
Sigurðar föður Bjarna sem
var hinn mesti m-;rkismaður
sem jók mjög æðarvarp í
eyjunni með ýmsum ráðum
og hvatti bændur til hins
sama í ræðu og rii.i.
Elzta mannvirkið í Vigur
er vindmylla, sú elzta á land-
inn, en sr. Sigurður lét end-
íirbæta hana mikið og stækka.
1 henni var malað korn. Á
sinni tíð hefur hún verið
þarfáþing og létt íaiklu verki
af lúnum un^lingum. Þá voru
flestar kvarni.~ haudsnúnar.
Bjarni var ræðinn og sagði
mér marga hluti m.'a. af f jósa-
karli, sem lagði það í vana
sinn að setjast upp á sýru-
ker, þegar hann kom inn, fara
að kveða og slá ta'ktinn með
fótunum á sýrukerið meðan
hann kvað.
I ungdæmi Bjarna var karl
nokkur sem Sigurður hét og
var með selsmynd á bakinu,
Átti móðir hans að hafa fund-
ið kóp nýfæddan niðri í fjöru
er hún var komin að falli en
ekk' látið sig muna um að
beríu hann heim á bakinu.
Saiíðist Bjarui hafa séð mynd
þessa sjálfur þegar Sigurður
þessi var húskarl hjá föður
hans
Vigurmenn búa stórbúi,
hpfa fjölda kúa, en fé verður
rð flytja í land ?* sumrum.
Áður er minnzt á dúntekjuna.
Dúninn hreinsa þeir sjálfir
og hafa til þess vél, sem
gengur fyrir dieselvél. En
gamia grindiri sem dúnninn
vn.r hreinsaður á til skamms
t'ma er enn varðveitt og væri
bezt komin á byggoasafn.
Fiskigengd var áður mikil
við eyjuna og skammróið, en
núna veiðist sáralítið þótt
farið sé með Ióðir endrum
og sinnum. Bjarni sagði mér,
að áður fyrr hefði snyrti-
menn við Djúp borið skötu-
lifur á skinnklæði sín. Urðu
þan þá rauð og falleg en svört
hjá sóðum, sem ekki hirtu
þau.
Eg dvaldíít aðeins í Vigur
frá föstudegi til sunnudags og
varð samferða Vigurmönnum
er þeir fóru upp í Ögur til
að kjósa í hreppsnefndarkosn-
ingunum. Daginn eftir var
ég reiddur fram að Hagakoti
en fór fram að Laugarbóli í
Laugardal í rússneskum jeppa
Sá vegur er firnillur. Ofaní-
bu-ður var mestmegnis moid
og verður ófær í votviðrum.
Daginn áður hafði hánn verið
illfær enda þctt aðeins hefði
rignt tvo daga. En Ragna á
Laugabóli lét þann rússneska
svamla í fyrsta giri og dugði
farkosturinn furðuiega, þótt
lægi lengstum á kúlu.
Á rennur eftir miðju.m daln-
um gegnum Laugarbólsvatn,''
en á því vatm mun Þormóð-
ur Kolbrúnarskáld hafa rennt
sér fótskriðu er hann fór að
heimsækja ástkonu sína í
Ögri, þá er nær var. Nú lá
það þarna soegilslétt og veiði-
legt í kvöldkyrrðinni, og fór
'ég þegar næsta dag að veiða
í því og dró fjóra undarlega
fallega urriða í ósnum. Stafa-
logn var og heitt af sól og
varð mér löngum tíðhugs-
að um þá svarabræður Þor-
móð og Þorgi]s er þeir létu
reiðast yfir Vestfirði,
Seinna um daginn reiddi
Ragna mig yfir að Látrum i
M]óafirði ekki langa leið en
bvattur er sá háls og villu-
gjarn, jafnvel í albjörtu, því
að ekki verður alls staðar
faríð niður Mjóafjarðarmegin
og það hið sama kvöld fór
ég róandi með vinnumanni frá
Látrum yfir i Skálavik og
tók Dagbjört' móðursystir
mín hið bezta á móti mér,
þó að ekki væru mér þar
borin æðaregg og kríuegg við
eins og í Vigur.
Ólafur bóndi í Skálavik var
hinn hressasti og tveím dög-
um síðar fór ég í mikla veizlu
hjá bróður hans Salvari bónda
í Reykjarfirði en hann varð
sjötugur 4. júlí. Sú veizla var
hin ágætasta og bornar fram
sauðasíður þverhandarþykkar
eins og í útilegumannasögum
en koníak ómælt til drykkjar.
Sauðina hefur Salvar í
Borgarey, sem iiggur skammt
undan landi og á Vatnsf jarð-
arklerkur ráð á henni. Þar
er bæði æðarfugl og lundi og
einmg var þar slegið en því
var hætt 1942. Þegar Vatns-
fjarðarmenn heyjuðu þarna
höfðu þeir með sér 10—11 ær
til mjólkur. Býli var þar en
lagðist í eyði fyrir 90—100
árum. Nú. er eyjan notuð til
beltar. Eru höfð þar um 90—
100 fjár, flest sauðir og hrút-
ar. 31 sauð á Salvar. Ganga
þeir ailir sjálfala. Hús er þar
hurðarlaust og með engum
jötum eins og beitarhús eru
'vöh'^að'vera.' Salvar sagðist
vera vanur að flytja tvævet-
lingana í land á sumrum.
Einnig er algengt að fé og
hross séu þar frá réttum
og fram á jólafestu til feiting-
ar. v
Það leið nú að slætti, því
að grasið hafði þotið upp við
skúrirnar undanfarna daga.
Var nú komið að 12, viku
sumars en þá var vaninn að
hefja slátt laugardaginn í
þeirri viku. Svo var vaninn
ríkur lengi að eíztu menn
sögðu mér, að í sínu ungdæmi
hefðu bændur byrjað slátt
þótt þeir ka?mu ekki heim
fyrr en undir miðnætti, en
hefðu verið af bæ allan dag-
inn.
En ekki dugði að staðnæm-
ast í Reykjarfirði, þótt gott
væri þar að yera; Enn var ég
ekki hálfnaður og tók ég mér
nú enn fari með Fagrahesinu
og sótti nú heim Ásgeir bónda
í Æðey.
Hallf.eSur Eiríksson.
Túnis
Framhald af 12. síðu.
lýðveldisins væri verkfæri í
höndum Sovétríkjanna. Hún
hefði tekið andstæðing hans
Salah Ben Jússef, fyrrverandi
framkvæmdastjóra sjálfstæðis-
flokks Túnis, sem flýði land
fyrir tveim árum, undir sinn
verndarvæng.
Bourguiba sagðist mundu
halda áfram vinsamlegri sam-
búð sinni við vesturveldin, en
sú stefna væri þjóðernishreyf-
ingu Araba hagkvæmust.
Fulltrúi Sambandslýðveldis
Araba ræddi ákvörðun Túnis-
stjórnar á fundi Arababanda-
lagsins í Kaíró í gær og sagði
hana bæði óviturlega og ónauð-
synlega. Aröbum riði fyrst og
fremst á samheldni og einingu
gagnvart heimsvaldasinnum.
Senlrisíulri
hveríur í London
Starfsmaður við bandaríska
sendiráðið í London, George
Beers að nafni, er horfinn. Hann
var aðstoðarmaður hermálafull-
trúa sendiráðsins og fiallaði um
vísindasamvinnu milli brezku
herstjórnarínnar og þeirrar
bandarísku. Beers ,var nýlega
kallaður til Washington án þess
ástæða væri tilgreind. Vinkona
hans í London hefur afhent lög-
reglunni þar vegabréf hans og
önnur skjöl. Segir hún að Beers
hafi afhent sér þetta rneð þeim
ummælum að hann gæti ekki
farið heim til Bandaríkjanna og
ætlaði að fara huldu höfði, þang-
að til honum tækist að útvega
sér dvalarleyfi í Bretlandi. Grun-
ur leikur á að hann hafi látið
Bretum í té bandarísk hernað-
arleyndarmál.
Fæðingar
Framhald af 12. síðu.
Innan eins árs dóu 80 böm ár-
ið 1957. Miðað við tölu lifandl
fæddra á sama tíma hefur
barnadauðinn innan eins árs
verið 1,7%» sama hlutfali og
1956. 1955 var þessi hlutfalls-
tala 2,3%, 1946—50 2,4% 1941
—'45 3,8%, 1936—'40 3,6%,
1931—35 5,1% og 1926—'30
5,3%.
Hin eðlilega mannfjölgun, eða
mismunurinn á tölu lífandi
fæddra og dáinna var árið 1957
3569 eða 21,7 af þúsundi, miða8
við áætlaðan mannfjölda á
miðju ári 1957.
Alsí
ir
Framhald af 1. síðu.
boðunina eða halda henni til
streitu, þrátt fyrir bann Salans
yfirhershöfðingja við verkfalli
og öllum fundarhöldum. Fór
svo að afturköllunin var sam-
þykkt með naumum meirihluta,
13 atkvæðum gegn 10, en sum-
ir nefndarmanna sátu hjá. X
fyrrakvöld hafði verkfallsboð-
unin verið samþykkt í nefnd-
innni með 26 atkvæðum gega
17.
Afturköllunin yar ekki kunn-
gerð fyrr en um klukkutíma
áður en verkfallið átti að hefj-
ast. Leiðtogar landnemanna
höfðu þá setið á fundi með
Salan hershöfðingja. Þeir sögðu
eftir fundinn að ákveðið hefði
verið að fresta verkfallinu um
óákveðinn tíma.
Hermenn höfðu verið á verði
víða í Algeirsborg allan dag-
inn. Herbílar óku um borgina
með gjallarhorn og var skorað'
á borgarbúa að halda áfram
vinnu. Allt var með kyrrum
kjörum í borginni að sögn
fréttaritara og á torginu fyr-
ir framan stjórnarráðið voru
aðeins hermenn og lögregla á
verði.
Anglýsið í Þjéðviljanum
Vertu með
ög kauptu
miða í
þessu glæsilega
happdrætti,
þar sem
1. vinningur er
Opel-Rekord
bifreið aS
verðmæti yfir
100.000.00 kr.
Þessi bíll getur orðið þinn
Þú átt vinnings von
Happdrætti Þjóðviljans 1958
Dregið 23. desember n. k. — Drætti ekki frestað.