Þjóðviljinn - 02.11.1958, Blaðsíða 9

Sunnudagur 2, nóvember 1958 — ÞJÖÐVILJINN — (S
eftir Matsoka Sawamura

t e-L \ íöRÖHIR frrsTJOKk muAm uKLCAsae ^5
1 ■ ■ V, Handkíiöttleiksmótið: (
JUDO er íþrótt, sem fólk
á vesturlöndum þekkir 'ekki
nógu vel til. I hugum margs
fólks gefur nafnið judo til
kynna banvæn högg á háls
eða bak, eða að smávaxnir
og kraftalitlir menn varpi
tröllauknum jötnum yfir axlir
sér með smáhandsveiflum ein-
um saman, eða þá að sparkað
sé í rifbein, andlit eða maga
andstæðingsins svo að lífið
sé murkað úr honum. Allar
þessar hugmyndir eru rangar.
Judo byggist ekki á neinum
loddarabrögðum, þótt stund-
um geti þeir, sem veikbyggðir
eni notað sér kunnáttu í list
þessari til þess að verjast
þeim, sem sterkari eru. Judo
er sem sé heiðarleg og vel
skipulögð jþrótt, sem byggist
á fornúm aðferðum Jápana í
átökum, þar sem aðilar voru
berhentir, og er þetta nokk-
urs konar glíma, þar sem not-
a.ður er sértstakur einkennis-
búningur.
Bæði ungir og gamlir, karl-
ar og konur, geta stundað
þessa íþrótt.
Ekki eru til neinar leyni-
lega.r aðferðir til að ná skjót-
um árangri. Framfarir í list-
inni hljóta ætíð að vera und-
ir hverjum og einum komnar,
nemenda og kennara.
Margt - fólk hefur spurt
mig:. Hver myndi vinna, ef
þér ættuð í höggi við glimu-
mann eða hnefaleikamann.
Svar mitt við þeirri spurningu
er, að það séu til menn, sem
eru góðir í judo, aðrir í glímu
og enn aðrir í hnefaleik, og
hafi þeir allir möguleika til
að vinna með því að nota
þá tækni, sem þeir hafa þjálf-
að sig í hver um sig. Mvndi
sá þeirra vafalaust vinna,
sem yrði fyrr til að komast í
aðstöðu t.il að neyta sinnar
íþróttar. En góðir judounn-
endur stunda glímu þessa að-
eins sem íþrótt og í keppni
við aðra judoiðkendur.
Orðið judo þvðir eiginlega
„hinn mi’di háttur", og í
judoskólunum verður þetta að
lífshugsjón, sem nemendum er
innrætt. Hinn mikla áhuga á
judo er hefur þróazt um viða
veröld á síðari árum, má ef
til vill rekja til þessa, því
að hvarvetna sem íþrótt þessi
er iökuð eru sömu reglum
fylgt. Að heimalaniii iþróttar-
innar, Japan, undanskildu, er
judo vinsælust í Evrópu og
Ameríku, og er alls staðar
stunduð bæði af körlum og
konum.
Þróunarsagá judo er í
'stuttu máli þessi: — Fvrir
mörgum *ldum, eða árið 1576,
voru hnifar, kylfur, stafir,
sverð, spjót og bogar dg örvar
einu vopnin, er til voru, en
notkun þeirra var kennd og
iðkuð með vísindalegri og oft
lífshættulegri leikni. Kennarar
i íþrótt þessari höfðu opin-
berar stöður og voru í miklum
metum. Var kennslu þeirra
miðlað í mörgum skólum, er
spruttu upp. Árið 1876 var
mikil breyting orðin á. notkun
vopna og glímuaðferða. Hin-
ar gömlu liernaðarlistir voru
cðum að falla í gleymsku og
dá, og fór áhugi á þeim
minnkandi í samræmi við það.
Gömlu jiujitsukennararnir
misstu embætti sín og urðu
að leita sér nýrrar atvinnu.
En þá kom fram ungur læri-
sveinn liinna. gömlu meistara,
er gerði sér grein fyrir því,
að þessi gamla list var að
tortímast. Þessi ungi etúdent
var Jigoro Kano. getti hann
sér það verk að endurskapa,
Matsoka Sawanmra
skipuleggja og binda í kerfi
hina gömlu list eftir sínu eig-
in höfði, og valdi úr öllum
gömlu kerfunum til að skapa
íþrótt, er byggð væri á há-
leitri hugsjón. Þannig stofn-
aði Jigoro Kano nýtt kerfi,
er' miðaði jafnt að líkamsrækt
og andlegri þjálfun í að vinna
og tapa í keppni. Þessu kerfi
gaf hann nafnið judo. Árið
1882 stofnaði hann sinn eig-
in skóla, Kodokwan. Judo,
eins og hún er iðkuð í dag,
er sem sé kerfi það, er Jig-
oro Kano þróaði í skóla sín-
um.
Hvers vegna kallaði' hann
list þessa judo, en ekki jiu-
jitsu? Af því að liann kenndi
hana einungis sem íþrótt. I
jiu-jitsuskólanum meiddust
nemendur oft vegna hættu-
legra aöferða við að varpa
andstæðingi eða með því að
snúið var upp á handleggi og
fætur. Er fólk.sá þetta, hafði
margt fólk fengið þá trú, að
jiu-jitsu væri skaðleg og
hættuleg, og var því farið að
líta á jiu-jitsu sem meðal til
að gera unga menn að of-
stopamönnum. Önnur ástæða
fyrir því, að hann forðaðist
nafnið jiu-jitsu var það, að
judo er fyrst og fremst í-
þrótt til að þjálfa likama og
sál, en það er eitt af því, sem
mikilvægast er 5 lífinu. Próf-
essor Kano setti fram innihald
þjálfunar þeirra, sem fólgin
er í judo í slagorðunum: „Há-
marksafköst með lágmarks-
áreynslu“, og „Gagnkvæm vel-
ferð og velgjörð". Þannig-
verður það að fullkomna!
sjálfan sig og stuðla að vel-
ferð mannlcynsins lokamark-
miðið með þjálfun judo.
Úrslitaleikurinn
flokki leikinn í
í meistara-
kvöld?
Eftir síðari heimsstyrjöld-
ina kom en fram ný þróun
á hinum gömlu bardagaað-
ferðum jiu-jitsu, eem fólgin
var í nýrri og fullkomnari
tækni við sjálfsvörn. En nafn-
ið jiu-jitsu er eiginlega ekk-
ert notað lengur, heldur er
nú notað heitið a'ikido yfir
það kerfi, er þróaðist í síðari
heimsstyrjöldinni, og er und-
irbúningur undir kerfi það, er
kallast karate, sem krefst
geysilegrar þjálfunar, og er
hættulegur leikur. Aðeins
mjög fáir menn hafa náð valdi
á því kerfi.
Judo táknar þá „hinn mildi
háttur“, eins og frá er sagt
hér að framan. Jiu-jitsu þýðir
„sjálfsvörn", en það er grund-
völlur allrar hernaðarlistar.
Aikido, merkir „vörn á mild-
an hátt“ (nútíma-jiu-jitsu).
Kara- í karate merkir „sterk-
ari“, og te merkir „hönd“.
Judoiðkendum er skipt í tvo
aðalflokka. Lægri flokkurinn,
eða byrjendurnir eru kallaðir
„Kyu“, en meistararnir ,Dan‘.
Er svo Kyu-flokknum skipt í
sex stig, þannig að algerir
byrjendur eru 6. Kyu, eða af
sjöttu gráðu, og bera bleikt
belti, í 5. Kyu er gult belti,
4. Kyu sítróngult belti, 3.
Kyu grænt belti, 2. Kyu blátt
belti og 1. Kyu brúnt belti.
Er 1. Kyu liæsta gráða byrj-
endaflokksins. Meisturunum
er skipt í 10 flokka, þannig
að 10. Dan er þeir, er lengst
ei*u komnir. Eru einkennis-
belti þeirra eins og hér fer
á eftir: 1. Dan: svart belti.
2. Dan: svart belti. 3. Dan:
svart belti. 4. Dan: svart belti.
5. Dan: svart belti. 6. Dan:
Rautf og hvítt belti, eða
þá svart belti. 7. Dan: rautt
og hvítt belti, eða svart belti.
8. Dan: rautt og hv’tt belti.
eða svart belti. 9. Dan: rautt
eða svart belti. 10. Dan: rautt
eða gullið belti. 12. Dan: hef-
ur aldrei verið veitt neinum
nema stofnandanum sjálfum,
prófessor Jigoro Kano.
í kvöld fara fram þrír leikir
i meistaraflokki karla. Eftir
þeim leikjum sem á leikskránni
eru, getur svo farið að í kvöld
fari fram hinn raunverulegi úr-
slitaleikur í mótinu, en það er
leikur KR og Fram.
Fram vann sér það til ágætis
í leiknum á sunnudaginn var
að vinna ÍR sem fyrirfi'am mun
hafa verið talið líklegasta lið-
ið tií að berjast um titilinn við
KR. í öllu falli má gera ráð
fyrlr skemmtilegum leik og við
fáum að sjá hvort það hefur
verið nokkur tilviljun að hinir
ágætu Framarar unnu IR-inga.
Það er líka ekki ósennilegt
að leikurinn milli Þróttar og
Víkings verði baráttan um
neðsta sætið, svo að það má
gera ráð fyrir að barist verði
eftir því sem þjálfunin leyfir,
7 mönnum í við-
bót bjargað
Sjö mönnum í viðbót var í
gærmorgun bjargað úr kolanám-
unni í Spring Hill í Nova Scotia
í Kanada. Höfðu þeir verið lok-
aðir inni í námunni á 4.000 m
dýpi í rúma viku. Þrátt fyrir það
voru þeir allhressir.
Á mánudaginn höfðu þeir
haldið upp á afmæli þess yngsta
þeirra og þá skipt á milli sín
einu brauðsneiðinni sem þeir
áttu eftir. . .
Lítil von er talin að þeir 40
menn sem enn eru í hinum lok-
uðu námagöngum muni vera á.
lífi.
líka þar. Eftir le'ikjum félag-
anna á sunnudaginn var, er
Víkingur heldur líklegri til að
fá bæði stigin, þó allt geti skeð.
t
Vafalaust er ÍR líklegra til
sigurs í leiknum við Val. Vals-
menn eru ekki sérlega vel und-
irbúnir, og enginn mun efast
um að ÍR leggi sig fram í þess-
um Ieik allt frá byrjun.
Á undan þessum meistara-
flokksleikjum fara fram. tveír
leikir í 3. fl. A.: Valur—Ár-
mann og KR—Þróttur.
Skúlatún 2 h
Framhald af 12. síðu
Þetta álit „sparnaðarnefndar“!
bæjarins fyrir órið 1957, sem
var lagt' fram á síðasta bæjar-
ráðsfundi og má búast við að
það verði fljótlega tekið til end-
anlegrar afgreiðslu. Verður þá
fróðlegt að sjá hvort íhaldið
heldur fast við fyrri stefnu eða
hvort það telur sér ekki annað
fært en að f.vlgja tillögu Inga R.
Helgasonar, sern „sparnaðar-
nefnd“ hefur nú gert að sinni.
Öanskur doktor j
f j
FramhaJd af 5. síðu 1'
ákvörðun í málinu, og sumir
hafa viljað halda því fram að
orsakarinnar hafi verið að leita
í því, að Christjansen læknir er
tengdasonur prófessors Eriks
Warburgs, rektors háskólans.
Prófessor Warburg sat ekki þann
fund háskólaráðsins sem ákvað
að svipta tengdason hans hjnni
óverðskulduðu nafnbót.
I 500 ára sögu Kaupmanna-
hafnarháskóla hefur það aldreí
áður komið fyrir að doktor hafi
verið sviptur nafnbót sinni.
Samstarfsfólki, félögum, stofnunum, vinurn,
kunningjum og vandafólki, er sýnau mér marg-
víslega vinsemd á sextugs afmæli mínu 29.
september s.l, pakka ég innilega og bið peim
allrar blessunar.
Jón Axel.
Tilkynning
Samkvæmt samningum vörubifreiðastjóraf élaganna við Vinnuveitendasamband Is-
lands og vinnuveitendur um land allt — verður leigugjald fyrir vörubifreiðar í
tímavimiu frá og með 1. nóv., og þar til öðru visi verður ákveðið, sem hér segir:
Dagvinna Eftirvinna Nætur og helgidagav.
pr. klst. pr. klst. pr. klst.
21/2 tonns bifreiðir kr. 70,66 kr. 88.40 kr. 100,14
2% til 3 tonna hlassþungi — 85,82 — 97,56 — >2.9,30
3 til 3y2 tonna. hlassþungi — 94,94 — 106,68 — 118,42
3]/2 til 4 tonna hlassþungi — 104,07 — 115,81 — 127,55
4 til 4y2 tonna hlassþungi — 113,19 — 124,93 — 136,67
41/* til 5 tonna hlassþungi — 122,30 — 134,04 — 145,78
Aðrir taxtar breytast ekki að þessu sinni.
Reykjavík, 1. nóvember 1958. Landssamband vörubifreiðastjóra.
%