Þjóðviljinn - 15.11.1958, Page 10

2) — ÓSKASTUNDiN
ÓSKASTUNDIN — [(3
Bréf ur Laxárdal
Kæra Óskastund!
Komdu blessuð og sæl.
Nú er orðið langt síðan
ég hef skrifað þér. Eg
um, Laxárdal,
Dalasýslu.
Við þökkum kærlega
fyrir þetta góða bréf og
hafa Ijóð í staðinn. Hvað
firmst ykkur um það? Þið
segið ykkar skoðun á
málinu um leið og þið
skrifið okkur og segið
hverjir eru eftirlætis-
söngvararnir ykkar.
æt!a að freysta gæfunnar
og senda þér dagbókar-
brot síðan í sumar. Viltu
birta fyrir mig textana
O neraa ég og Hún bíður
þin? Mig langar svo til
að læra þá. Hvernig iýst
þér á skriftina mína?
Eg ætla að senda þér
þessa vísu að gamni
mínu.
Máninn brosir blíður '
bleiku skini á völl,
Litlir álfar leika
í ljósum prýddri höll.
Og svo langar mig til
að senda þér þessa fyrri-
parta, ef einhver vildi
botna þá.
Með vetri kemur frost
og fönn
og fýkur snjór um hæðir.
f sumar Þá var sælutíð
og sólin skein í heiði.
Finnst þér að hægt væri
að hafa söngvaraskoðana-
könnun og nefna þá þrjá
söngvara. Ef þér finnst
þetta hægt þá nefni ég
eftiriætissöngvarana
mína: Ragnar Bjarnason,
Ingibjörg Smith og Hel-
ena Eyjólfsdóttir.
Loks sendi ég þér fá-
einar skrítlur og gátur.
Þessar skrítlur eru úr
gömlum blöðum og gátan
líka. Eg sendi þér leikrit
að gamni mínu, ef þú
vildir birta það. Vertu
blessuð og sæl.
Þin vinkona
Hlíf Kristjánsdóttir,
12 ára, Lambastöð-
allt efnið, sem hún send-
ir. Leikritið kemur vænt-
anlega í næsta blaði.
Textana munum við at-
huga, það er nú þannig
að við höfum í alvöru
verið að velta því fyrir
okkur að ganga í texta-
bindindi, en láta ykkur
POSTH
Kæra óskastund!
Komdu blessuð og sæi
og þakka þér fyrir allar
ánægjustundirnar, sem
ég hef haft við að lesa
þig, Eg skrifa þér bara
til að biðja þig að birta
téxtann Síðasti vagninn.
Eg sendi þér mynd af
húsi, sem ég teiknaði.
Hvernig er skriftin?
Vertu blessuð.
Soffía 10 ára.
Soffía skrifar Ijómandi
vel og það eru vel æfðir
drættir í skriftinni henn-
ar. Það er helzt stóra
K-ið sem er dálítið
Hlíf skrifar sérstaklega
vel og frágangur á bví
sem hún sendir er fyrsta
flokks. Við vonum að
henni finnist gaman að
bókinni Ung og aðlað-
andi.
Skoðanakönnunin verð-
ur auglýst í næsta blaði.
ÓLFIÐ
snubbótt. Ef Soffía skrif-
ar ein-a síðu af k alveg
réttu og minnist ævin-
lega að k á að vera
jafnvel skrifað og aðrir
stafir, fær hún 8 fyrir
skrift 'í vor.
Myndin hennar Soffíu
af húsinu kemur í næsta
blaði.
SKRÍTLA
Hvað heldur þú að
pabbi þinn segi þegar bú
kemur heim með rifnar
buxurnar?
Það veit ég, hann segir,
hvað heldurðu að mamma
þín segi?
Þrjú högg —. snögg <)g
hörð eins og skipun.
í svartnætti haustsins
skáru þau sig í gegnum
svefn drengsins — hann
var glaðvakandi áður en
þriðja höggið buldi á
stafni hússins. — Hann
vaknaði hljóðlega tg
fumlaust með fulla skynj-
un á eðli þessa óvænta
hendina —• teygði hana í
áttina að lampanum óg
skrúfaði upp í honum. —
Það var merkið til for-
mannsins að nú væri há-
setinn vaknaður. Faðir
hans settist fram á
stokkinn, tók neftóbaks-
glasið sem alltaf stóð á
borðshorninu — hélt á
því svolitla stund — veiti
Pétur Suiharliðason;
Stolist í róður
Fyrsti tlagur.
hávaða. Formaðurinn var
að vekja háseta sína.
Drengurinn reis upp og
horfði yfir í rúm föður
síns. — Ætlaði hann ekki
að vakna. Honum fannst
alltaf minnkun að því, ef
formaðurinn þurfti að
berja oft — eða kalla
,,Ræs“.
Á borðinu við glugg-
ann tórði á olíulampa. —
Dauðbleikur bjarmi lék
enn um borðið næst
lampanum og gerði myrs-
ur baðstofunnar að svört-
um vegg.
ITvernig stóð á því að
faðir hans vaknaði ekki?
— Nú myndi formaður-
inn berja aftur. —
Þau högg voru ekki
kallandi eins og fyrstu
höggin — nei — þau
hljómuðu eins og reiði-
þrungin blótsyrði — sögð
í lítilsvirðingartón. Nei
— nú rétti faðir hans út
því milli handanna —
skrúfaði tappann — hellti
úl’ því á handarbakið —
setti tappann í aftur og
lukti glasið í lófa hægri
handar — strauk vand-
lega úr tóbakshrúgunni
þangað til hún lá í löng-
um hrygg eftir handar-
bakinu. Þá studdi hann
báðum olnbogunum á
hné sér — efri búkurinn
seig áfram, hendurnar
urðu máttlausar. Dreng-
urinn leit ekki af tóbak-
inu á vinstra handarbak-
inu. — Honum var alltaf
jafn nýtt að fylgjast með
hvernig höndin smáseig
niður og hallinn jókst —
nú hlaut tóbakið að detta
— nei — enn seig höndin
— nálgaðist meir og meir
lóðrétta línu, aðeins ör-
Iítið meira — nei — fað-
ir hans kipptist til, ekki
upp á við — heldur á-
fram — hann var víst
sofnaður — enn seig
hendin — hana —• þar
hrundi framan úr tóbaks-
hryggnum — um leið reis
faðir hans upp — leit í
áttina að glugganum —
brá svo hendinni upp að
nefinu — saug tóbakið
hvasst og snöggt upp í
nefið — dæsti ofurlítið
um leið og hann reis
hvatlega á fætur og
klæddí sig snörum, hröð-
um handtökum. —
Drengnum fannst alltaf
renna saman í eitt —
rymstrokan í nefi föður
síns — og það, að hann
stóð allt í einu alklæddur
með matarkassann í
hendinni — og greip tób-
aksglasið, sem hann hafði
sett frá sér á borðið um
leið og hann stóð upp —
stakk því í vasann — og
dró niður í lampanum —
og svo allt í einu var
hann horfinn inn í myrk-
urvegg baðstofunnar.
SKRITLUR
Björn: Á ég að drekka
meira? Maginn segir já
en höfuðið segir nei. Höf-
uðið er vitrara, en það
er gamalt spakmæli, að
sá skuli vægja sem vitjð
hafi meira.
Kennariinn: Fyrirgefið
ungfrú, að ég heilsaði
yður. Þér eruð svo líkar
systur minni, að ég hélt
að þér væruð hún.
Ungfrúin: En Geir, ég
er systir þín.
Kennarinn: Nú, þá er
ekki von að ég þekki
ykkur í sundur.
10) — ÞJÓÐVILJÍNN - laugardagur 15. nóvember 1958
ÍSLENZK TUNGA
Framhald af 7. síðu.
bók er álíka fyrirætlun og
að einn maður reyni að smala
heilan afrétt sauðlausan. Því
fleiri sem koma til starfa, því
betri verður árangurinn. —
Margir hafa líka sent ís-
lenzkuþáttunurn orðalista, og
koma þeir allir að gagni, bæði
stórir og smáir. Sannleikurinn
er sá að þótt venjulega séu í
hverjum lista fleiri eða færri
orð sem Orðabók Háskólans
hefur heimildir um annars
staðar að, eru alltaf með orð
eða menningarsögulegar heim-
ildir sem nýr fengur er í, og
oft orð sem ekki þekkjast
annars staðar að í sömu merk-
ingu. Hér skal nú gerð stutt-
lega grein fyrir hvernig æski-
legast er að gengið sé frá
slíkum orðalistum, og gildir
í því sama hvort þeir eru
ser.dir þessum þætti, þætti út-
varpsins um íslenzkt mál eða
Orðabók Háskólans.
Heimildarmaðurinn þarf að
gæta nokkurra meginatriða:
1) Ef hann er í vafa um
stafseningu orðsins, er bezt að
rita sem næst framburði; það
er síðan málfræðinganna að
finna réttan rithátt -—■ eða
rökræða og rífast um það. —
2) Um nafnorð þarf að til-
greina kyn orðsins, en það
kemur venjulega fram þegar
notkun þess er sýnd í setn-
ingu eða orðasambandi. Auð-
veldast er að finna kyn orðs
með því að bæta ákveðnum
greini við það. — 3) Skýra
þarf merkingu orðsins, helzt
með dæmi eða dæmum um
notkun þess í setningu, og
segja hvað d.æmin merkja. —
4) Til að vita um útbreiðslu
og merkingarþróun orðs þarf
vitneskju sem víðast að og
þá hvaðan hver heimildarmað-
ur hefur sitt orð. Ef hann
hefur það til dæmis úr tal-
máli, þarf að Tcoma fram
hvaðan menneskjan er sem
sagði það (úr hvaða sveit eða
héraði), svo og ef einhverjar
stérstakar líkur benda til þess
að hún hafi þétta málfar sitt
frá einhverjum stað. Gott er
einnig að vita aldur hennar
svo ekki skakki áratugum. —
OEf heimi’idin er ritað mál, en
ekki taimál, þarf að skrifa
stafrétt upp setninguna eða
sambandið með orðinu. Sleppa
má úr orðum, sem ekki skipta
máli fyrir merkingu orðsins
og setja tvö xx í stað úr-
fe’lingarinnar. Skrifa þarf við
orðið heiti ritsins og blaðsíðu-
tal, og ef til vill nánari upp-
lýsingar, ef ritið er óprentað.
Annars er Orðabók Háskólans
að fara af stað með söfnun
sjálfboðaliða til að safna orð-
um úr ýmsum ritum, og einn-
ig tekur þessi þáttur minn
fegins hendi við hverju einu
slíku; það fer evo allt til
orðabók'aririnar og kemur
henni að gagni.
Buffið
Framhald af 7. síðu.
háskóli hafa buffi í sinni að-
albyggingu? Úr buffinu eru
bara örfá skref upp í skrif-
stofu rektors. Þannig eru Vín-
arbúar. Þægindi og möguleikar
til hjartanlegs smárabbs yfir
mokka eða einhverju öðru er
fyrir öllu. Enda eru kaffihús
eða buffi á allra ólíklegustu
stöðum.
Þorgeir Einarsson.
Erlend tíðindi
Framhald af 6. síðu.
lagsríkjum, og kveður &vo
ramt að þessu að de Gaulle
hefur krafizt skipulagsbreyt-
ingar á bandalaginu, því að
honum finnst að Bretland og
Bandaríkin séu búin að gera
Frakkland þar að hornreku.
Það leiðir af sjálfu eðli hern-
aðarbandalaga, að þar geta
stórveldi ráðið öllu sem þeim
sýnist. A-bandalagið er óheppi-
legasti vettvangur sem vopn-
laust smáríki eins og ísland
getur kosið til að etja kappi
við herveldi eins og Bretland,
jafnvel þótt ekki væri svo í
pottinn búið að í bandalaginu
eru saman komin öll þau ríki
sem mótsnúnust eru okkur í
landhelgismálinu. M.T.Ó.
Auglýsið í
Þjóðviljanum
TÉKKNESKU DIESELBIFREIÐABNAR sýndar
lí dag og næstu viku klukkan 10—4 dlaglega við
Bílasmiðjuna Laugavegi 176. Nánari upplýsingar
á skrifstofunni sama stað.
TtKKNESKA BITRElÐAUIffiBOÐIÐ H.F.
Laugavegi 176, sími 1-7181.
SENDISVEINN
Sendisveinn óskast nú þegar. Vinnutími
írá klukkan 7,30—12.
ÞJÖÐVILJINN. sími 17500-
Grænleudingar
Framhald af 5. síðu
menn á laun og gaf Grænlend-
ingum ekkert tækifæri til að
segja álit sitt á staðsetningu
radarstöðvarinnar. Uppi eru
ráðagerðir meðal Grænlendinga
um að bera fram mótmæli við
dönsku stjórnina. Menn gera
sér vonir um að hægt verði að
losna við radarstöðina úr ná-
grenni byggðra bóla, ef hafizt
er handa meðan smíði hennar
er enn skammt á veg komin.
ðnnlánsdeild
Skólavörðustíg 12
Greiðir yður .1
spwifié yfar—