Þjóðviljinn - 25.11.1958, Blaðsíða 1

Þriðjudagur 25. nóvember 1958 — 23. ár.^angur — 269. tbl.
ÆFR
FELAGSFUNDUR
verður um landhelgismálið
á fimmtudagskvöldið .
Framsögumaður verður Karl
Guðjónsson alþingismaður.
STJÓRNIN.
Líky
ekkerf verði úr
nýrri ráðstefny um
Þing SÞ mun sennilega fella tillögu Brefa og USA um
sllka ráSstefnu, afstaSa Islands getur ráSiS úrslitum
n
fáti
a
Samkvæmt skeyti sem Þiéðviliammi barst í gær-
kvöld frá aðalstöðvum Sameinuðu þióðanna í New
York eru nú allar líkur á því að tillaga Breta og
Bandaríkjamanna á allsherjarþinginu um að boðuð
verði ný alþjóðaráðstefna um landhelgismál á næsta
ári verði felld, en í þess stað samþykkt að málinu
skuli vísað til næsta allsherjarþings, og yrði mál-
ið þá afgreitt í samræmi við vilja íslendinga.
og Bandaríkjamanna um ráð-1 veiðiþjófnaði við ísland undir
stefnu í júlí—ágúst eða. til-1 því yfirskini að með því séu
Magnús Kjartansson ritstjóri
sem nú fylgist með gangi máls-
ins á þinginu sendi blaðinu
svohljóðandi s'keyti í gær:
..Stuðningsríki 12 mílna land-
helgi eru að bindast samtök-
um um að fella tillögu Breta
og Bandaríkjamanna um nýja
ráðstefnu um Iandhelgismál.
Þau munu leggja til að mál-
inu verði vísað til næsta alls-
herjarþings Sameinuðu þjóð-
anna. Indland og Mexíkó hafa
undirbúið tillögu þess efnis,
o.g vitað er að hún nýtur stuðn-
ings sósíalistísku ríkjannþ,
Suður-Ameríkuríkjanna, Ar-
abaríkja og margra Asíuríkja
og er þegar vitað um 36 stuðn-
ingsríki.
Islenzka sendinefndin er
sammá^a tillögu Indlands og
Mexíkó og vill jafnvel flýtja
liana með þeim, en bíður fyr-
irmæla ríkisstjórnarinnar. Af-
staða íslands gæti ráðið lit-
slitum. Andstæðingar 12 mílna
landhelgi hafa sig mikið í
frammi að tjaldabaki til að
hindra samþykktt tillögunnar.“
Auk fulltrúa Indlands og
Mexíkó munu fulltrúar eftir-
talinna ríkja hafa ákveðið að
gerast meðflutningsmenn til-
lögunnar: E1 Salvadors, Vene-
zúela, Ekvotors, Chile og Eg-
yptalands. Þeir 36 fulltrúar
sem þegar hafa lýst sig sam-
þykka tillögunni munu skipt-
ast þannig: 10 frá sósíalistísku
ríkjunum, 10 frá Suður-Amer-
íku, 10 frá Arabaríkjum og 6
,frá Asíuríkjum..
Vitað er að sum ríki munu
sitja hjá við atkvæðagreiðslu
um þessa tillögu, en 81 ríki
á fulltrúa á þinginu. Það eru
því. eins og áður segir mjög
mi'klar líkur á að þegar sé
fenginn meirihluti fyrir sam-
þykkt tillögunnar, en það má
þó varla tæpara standa, og því
getur afstaða Islands ráðið úr-
slitum, eins og segir í skeyt-
inu.
fslendir/nar vilja skjóta
afgreiðslu
Islendingar hafa lagt meg-
ináherzlu á að afgreiðslu land-
helgismálsins yrði hraðað og
því hafa þeir viljað að henni
yrði lokið þegar á yfirstand-
andi allsherjarþingi. Þess vegna
hefur íslenzka sendinefndin
á þinginu verið andvíg tillögu
Breta og Bandaríkjamanna um
að ný alþjóðleg ráðstefna yrði
kölluð saman í júli—ágúst
næsta ár, þar sem það yrði
aðeins til að draga afgreiðslu
málsins á langinn. Yrði slíkri
alþjóðaráðstefnu falið að fjalla
um málið, hafa íslendingar
kosið að hún yrði haldin þeg-
ar á þessum vetri og því, lýst
yfir stuðningi við breytingar-
tillögu Kanada, Danmerkur og
Noregs um að hún yrði hald-
in í febrúar n.k.
Aðeins um tvennt að ræða
Nú þykir hins vegar sýnt að
sú tillaga nái alls ekki fram
að ganga og einnig er augljóst
að landhelgismálin verða ekki
til lykta ráðin á yfirstandandi
þingi SÞ. Það er því aðeins um
tvennt að velja: tillögu Breta
lögu Indlands og Mexíkó, sem
munu leggja áherzlu á að land-
helgismálið verði tekið fyrir
þégar í upphafi næsta allsherj-
arþings haustið 1959 og verði
endanlega afgreitt á því þingi.
Nái tillaga Breta og Banda-
ríkjama.nna fram að ganga og
verði landhelgismálin því tekin
fyrir á nýrri alþjóðaráðstefnu
í júlí-—ágúst næsta ár, er það
alveg undir hælinn lagt hvort
endanleg niðurstaða fæsf á
næsta ári. Telji Bretar sig von-
lausa um að .fá stuðning
tveggja þriðju hluta slíkrar
ráðstefnu við sinn málstað
(þrátt fyrir það að þar munu
eiga sæti fulltrúar sex ríkja,
sem eru utan SÞ: Vest.-Þýzka-
lands, Svisslands. San Marínó,
Viethams, Suður-Kóreu og
Páfagarðg (!), en fimm þeirra
styðja sjónarmið Breta), þá
hafa þeir í hendi sér að draga
ráðstefnuna svo á langinn, að
útilokað verði að málið fái
endanlega afgreiðslu á næsta
allsherjarþingi SÞ. Bretar gætu
þannig enn um sinn haldið á-
fram ofbeldisverkum sínum og
þeir, að lialda uppi alþjóðalög-
um.
Er eftir nokkru
að .bíða?
Islendingar hljóta því að
styðja tillögu Indlands og Mex-
Framhald á 5. síðu
Sir Jolin Cockroft, yfirmað-
ur brezku kjarnorkurannsókn-
anna, kom í gær til London úr
vikudvöl í Sovétríkjunum. Hann
sagði fréttamönnum við heim-
komuna að sovézkir kjarnvís-
indamenn væru komnir álíka
langt í rannsóknum sínum og
starfsfélagar þeirra í Bretlandi,
en þeir ynnu að miklu um-
fangsmeiri viðfangsefnum. Sir
John bætti við: ,,Ég held að
þeir muni skjóta okkur aftur
fyrir sig“.
Erfiðar horfur á aS Fœrey-
ingar féist á bátaflotann
Samningar um það hafa verið reyndir að
undanförnu en án árangurs
Landsamband. íslenzkra útvegsmanna sendi nýlega tvo
menn til Færeyja til aö kanna möguleika á því aö fá
færeyska sjómenn á nokkurn hluta bátaflotans á vetr-
arvertíð.
Á síðustu vertíð voru hér
milli 900 og 1.000 Færeyingar
og þykir sýnt að töluverður
hluti bátaflotans stöðvist, ef
ekki fást færeyskir sjómenn á
hann. Færeyingar hafa verið
ófúsir til að ráða sig á ís-
lenzk skip síðan 55% yfir-
færslugjaldið kom til sögunnar.
Fulltrúar LlO hafa rætt við
stjórn Fiskimannafélags Fær-
eyja og hefur þeim verið tjáð
að kjör færeyskra sjómanna á
íslenzkum skipum yrðu að vera
slík að yfirfært kaup þeirra
yrði u.þ.b. sama upphæð í fær-
eyskum gjaldmiðli og var í
fyrra. Á þeim grundvelli væri
Fiskimannafélagið fúst til að
halda áfram samningum.
ið hefst í
ÞingiS sitja 350 fulltrúar 30 þús. manna og kvenna i
verkalýSsfélögum um land allt
160
Þing Alþýöusambands íslands, hið 26. í röðinni, verö-
ur sett í dag klukkan 4 síödegis. Þetta þing vinnandi
fólks á íslandi er stærsta stéttaþing sem hefur veriö hald-
ið hér, sitja þaö um 350 fulltrúar frá félögum innan Al-
þýöusambandsins, sem nú eru 160 og telja samtals 30
þúsundir félagsmanna.
Þetta er þingið sem þjóðin vinnandi fólki landsins mann-
hefur öll beðið eftir undanfar- sæmandi lífskjör.
ið. Þingið sem athygli allra Og enn í dag eru til vold
landsmanna beinist að næstu ugir aðilar sem vildu helzt fá
idaga. Þetta er ekki að undra,
því Alþýðusamband íslands er
f jölmennustu samtök íslenzkrar
alþýðu. Þingfulltrúarnir 350
eru þar mættir sem umboðs-
menn 30 þúsunda vinnandi
manna og kvenna um land allt,
félagsbundinna í Alþýðusam-
bandinu. Þegar tekið er tillit
til fjölskyldna þeirra sést bezt
að þing þetta snertir beint mik-
inn meirihluta Islendinga.
Þúsundirnar 30 innan Al-
þýðusambands Islands eru það
fólk sem framleiðir þau verð-
mæti sem afkoma þjóðarinnar
byggist á. En einmitt þetta
fólk sem byggir upp Alþýðu-
sambandið og einstök félög
þess, hefur allt frá stofnun
fyrsta verkalýðsfélagsins á
Islandi orðið að heyja harða Hannibal Valdimarsson
baráttu fyrir því að tryggja forseti Alþýðusambands íslands.
/
að skammta alþýðunni kaup og
kjör að vild, fá takmarkalítið
vald til þess að græða á henn-
ar kostnað; menn sem ætla að
ærast yfir því að fólkið sem
framleiðir þjóðarauðinn hafi
alltof mikil völd! Enn hafa
þeir háu herrar ekki skilið þá
staðreynd að það er ekki hægt
að stjórna þessu landi gegn
vilja alþýðunnar.
Þegar núverandi ríkis'stjórn
var mynduð var horfzt í augu
við þessa staðreynd og hún við-
urkennd með því að heita að
hafa samráð við verkalýðssam-
tökin um lausn efnahagsmál-
anna. Aðalmál þessa Alþýðu-
sambandsþings verður einnig
efnahagsmálin. Megi ákvarðan-
ir þingsins í því, og öðrum mál-
um, takast sem giftusamleg-
ast, fyrir verkalýðssamtökin og
fyrir íslenzku þjóðina.
Góð síldveiði austur í hafi
Neptúnus fékk allt að 50 tunnui í togi
Togarinn Neptúnus hefur undanfariö gert tilraunir
meö veiöar í síldarflotvörpur. Fékk hann ágæta síld 60
—70 mílur úti af Langanesi.
Fyrst reyndi togarinn í Mið-
nessjó og fékk þar um 20 tunn-
ur í togi að meðaltali. Þaðan fór
han'n austur fyrir land, um 60—
70 mílur út af Langanesi. Þar
fékk togarinn mjög feita íjýld
* ■
,og fallega, sem jafnaðist á við
Norðurlandssíld að sumarlagi.
Var það vorgotsíld, sem hrygnir
við Noreg, og mun því hverfa
af þessum slóðum á næstu mán-
uðum. Mun það Hka óvenjulegt
að síld sé svo norðarlega um
þennan tíma árs. — Neptúnus
hefur hætt þessum veiðitjlraun-
um.
Á þeim slóðum sem Nepptún-
us fékk síldina voru um 400 sov-
ézk skip að síldveiðum