Þjóðviljinn - 03.12.1958, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 3. desember 1958
Blaðaljósmyndan " leikstjón
Pennébaker Productions nefn-
ist eitt af nýjustu kvikmynda-
félögunum í Hollyvvood —
það er fyrirtæki leikarans
fræga Marlon Brando. Kvik-
myndin, sem félagið vinnur
nú að, heitir „Upp með byss-
urnar“. Auk hagnaðar féiags-
ins af gerð myndarinnar fær
Brando 150 þúsund dollara
Marlon Brando
fyrir að leika í henni. Hið
gam’a og rótgróna félag í
Hollyvvood, Paramout, mun að
verulegu leyti leggja fram fé
tiL gerðar kvikmyndarinnar
gegn því að fá dreifingarrétt-
inn á herini og allt að 27 af
hundraði þess .sem inn kem-
ur fyrir sýningarnar. Karl
Ma’den, sem síðast lék með
Marlon Brando í myndinni
,,Á eyrinni“, fer með. annað af
aðalhlutverkunum, leikstjór-
inn heitir Stanley Kubrick en
framleiðandinn er Frank P.
Rosenberg.
A næsta ári mun Pennebak-
er Productions gera kvikmynd
eftir franskri skáldsögu.
Myndin verður tekin í Frakk-
landi og leikur Marlon
Brando að sjálfsögðu aðal-
hlutverkið.
En hver er Þessi Stanley
Kubrick, sem getið er hér að
ofan? mun einhver spyrja. Ef
svara ætti þessari spurningu
með einni setningu, yrði svar-
ið eitthvað á þessa leið:
Stanley Kubrick er sá í hópi
yngstu kvikmyndaleikstjóra í
Bandaríkjunum, sem hvað
mestar vonir eru tengdar við
um þessar mundir. Og hvers
vegna nýtur hann svo mikils
álits? Svar: Vegna hinna um-
töluðu en jafnframt umdeildu
mynda sinna: „Spilið er tap-
að“ og „Framaleið“. Síðar-
nefnda kvikmyndin er sú hin
sama og vakti mesta reiði af-
dankaðra herforingja og
stjórnarvalda í Frakklandi
snemma á þessu ári, eins og
getið var hér í þættiiium fyr-
ir skömmu.
Staniey Kubrick er aðeins.
29 ára gamall, fæddur í New
York. Faðir hans var iæknir,
en jafnframt mikill áhuga-
maðm um ijósmyndir og ljós-
myndagerð. Ljósmyndaáhug-
ann erfði Stanley af föður
sínum og aðeins lö ára göml-
um tókst honum að selja
hinu víðkunna myndatímariti
Look fréttamyndaflokk. Ári
siðar var hann fastráðinn ijós-
myndari hjá tímaritinu og
brátt sendur út um allar jarð-
ir til myndatöku.
★ Stuttar kvikmyndir
— og langar
Um tvítugsaldur tók að
vanka hjá Stanley Kubrick
áhugi fyrir kvikmyndun og
fyrsta myndin, sem hann
gerði, var „Keppnisdagur“.
Þetta var stutt kvikmynd,
sem fjallaði um taugaspenn-
ipg hnefaieikamanns fyrir
keppni; fullgerð árið 1951.
Ári síðar sagði Kubrick lausu
starfi sínu hjá Look og hófst
jafnframt þegar handa um
gerð næstu stuttu kvikmynd-
ar sinnar „Presturinn fljúg-
andi“. Segir í henni frá presti
einum í Mexikó, sem varð að
taka flugvél í þjónustu sína
til þess að geta náð til allra
sóknarbarna sinna.
Þessar stuttu kvikmyndir
vöktu enga" sérstaka athýgli,
en Stanley Kubrlck lagði þó
ekki árar í bát heldur snap-
aði saman lánsfé meðal
skylduiiðs síns og vina til að
hefja töku fyrstu iöngu kvik-
myndar sinnar; „Ótti og iöng-
un“ nefnist myndin og seg-
ir frá fjórum hermönnum sem
komast af hréinni tilviljun
inn á yfirráðasvæði óvinarins,
Frami Stanleys jókst lítið við
þessa mynd og þó tókst hon-
„Fögur og fingral(>ng“ heitif ítíiÍsk kvikmynd, sem Austurbæ.i-
arbíó sýnir um þcssar mundir. Þetta er mynd af léttara taginu,
en medal leikendanna eru Sophia Loren og Vittorio de Sica,
sem sjást hér fyrir ofan í hlutverkum sínum.
Atliygli lesenda þátl
arins skal vakin
því, að Bæjarbíó
Hafnarfirði hcfur a
undanförmi sýnt o
sýnir enn (þega
ekki eru leiksýninj
ar í bíóinu) þýzk
kvikmynd, sem gei
er undir stjórn eir
frægasta kvikmyndi
gerðarmanns fyrr c
síðar. Þjóðverjar
Georg Wilhelm Pabs_.
Mynd þessi Jieitir
„Flamingo“, gerð fyrir um það bil fjórum árum. Þó að hún
verði á engan hátt talin í röð fremstu verka Pabst, cr myndin
um margt athyglisverð og ber mikilli kunnáttu höfundarins á
ýmsan hátt vitní. Kvikmyndin er gerð eftir skáldsögu Hans-
Emil Dits, en aðalleikendurnir eru Elisabeth Miiller og Curd
Jiirgens sem sjást hér á myndinni fyrir ofan.
um að fá lánað nægilegt fé
til áframhaldandi myndatöku.
Næsta kvikmynd hans nefnd-
ist á ensku „Killer’s kiss“ og
eins og við gerð fyrri mynda
var Kubrick ekki aðeins ieik-
stjóri, heldur og höfundur
tökurits og framleiðandi.
* Heimsfrægur fyrir
„Framabraut“
Fjárhagslega séð var „Kill-
er’s kiss“ fisakó eins og fyrri
myndir Kubrick, en einum af
fremstu , sjónvarpsmönnum
Bándaríkjanna, James B.
Harris, þótti kvikmyndin þó
sýna svo ótvíræða hæfileika
hjá höfundi, að hann ieitaði
eftir samvinnu. Upp úr þeim
samningum sem á eftir fylgdu
var stofnað kvikmyndafélagið
Harri-Kubrick Films Corpor-
ation og fyrsta myndin sem
félagið sendi frá sér var „The
killing“. Kvikmynd þessi þyk-
ir hin athyglisverðasta, kunm
áttusamlega gerð og harla
frumleg, og athyglj mánna
tók nú að beinast að höfundi
hennar og ieikstjóra. Með
næstu mynd sinni „Frama-
ieið“ hlaut Stanley Kubrick
heimsfrægð. Er ekki furða þó
að hann sé farinn að finna
til sín og hafi til áð* bera
nokkurt sjálfstraust, eins og
eftirfagandi saga, sem um
hann er sögð, ber með sér:
Þegar Stanley Kubrick hafði
ákveðið að hefja töku á kvik-
myndinni „Upp með byssurn-
ar“ hringdi hann til Gretu
Garbo og spurði, hvort- hún
væri ekki fáanleg til ,að taka
að sér aðalhlutverkið, Leik-
konan spurði þá hver ætti að
fara með aðalhlutverk karla
í myndinni og Kubrick svar-
aði: Marlon Brando. Þá á
Greta að hafa spurt: Brando,
hver er nú það? Þykir mörg-
um sennilegt að svar hinnar
frægu og stórlátu leikkonu
hafi sízt orðið til að auka
sjálfstraust Stanley Kubrick
— í bili að minnsta kosti.
ÞAÐ ER IIREINT ekkert upp-
lífgandi, skal ég segja ykkur,
að rl'fa sig upp klukkan hálf
sjö á morgnana núna í
skammdeginu, demba sér í
spjarirnar, sötra úr kaffibolla,
ef tími vinnst til og arka síð-
an af stað út á næstu stræt-
isvngnastoppistöð. Það væri
sök sér að vákna svona
snemma ef það væru stillur
og hreinviðvi eða bjartviðri,
i en það er nú ek'ki aldeilis
siíku að heilsa núna; suðaust-
an lemjandi rigning á öðrum
glugfranum svæfir mann á
. kvöidtn, suð-vestan slagviðri
á hinum glugganum vekur
mann á morgnana. Og mér
í finnst ákrflega óyndislegt að
' koma út £ svarta myrkur og
i grenjandi rigningu á hverjum
i morgni; það er eins og maður
vakni ekki almennilega allan
. dagiim, þegar svona viðrar.
- Eina bótin er, að það er svo
i dimmt, að maður sér ekki
. hvað rigningin er mikil, ann-
! ars muudi maður kannski
. hætta við að fara út og leggja
i sig aftur. Og maður er svo
r’ p”f-iað’>r, að maður finnur
i elíki hvernig hann verður
( gegndrepa á leiðinni í strætó,
Myrkur — rigning — morgunsyíja — Vinna hefst
of snemma á morgnana í skammdeginu —
Happdrættið.
maður er jafnvel of syfjaður
til þess að geta oíðið reið-
ur að marki, þótt biðskýlið sé
jafnan harðlæst um þetta
leyti á morgnana, svo að mað-
ur verður að standa úti í
illviðrunum ef það dregst
að vagninn komi. Sem sagt:
vegna myrkursins sér maður
ekki hve hundblautur maður
verður á leiðinni í strætó á
morgnana, og vegna syfjun-
ar finnur maður ekki, að mað-
ur er orðinn gegndrepa, þeg-
ar maður kemst inn í vagn-
inn; maður kemur þannig
fremur óburðugur og illa
fyrirkallaður til vinhunnar
klukkan 7,20 að morgni. Er
ekki óþarfi að byrja að vinna
svona snemma á morgnana,
a.m.k. í svartasta skammdeg-
inu? Víða er byrjað að vinna
klukkan 8 og það finnst mér
alveg nógu snemmt. Ekki er
því að heilsa, að menn sjái
betur til að hætta vinnu
klukkan 5, þótt þeir byrji
svona snemma á morgnana,
nei, maður byrjar í myrkri
og hættir í myrkri. Eg mundi
vilja leggja til, að yfirleitt
væri hvergi byrjað að vinna
fyrr en klukkan 8 yfir dimm-
ustu vetrarmánuðina, a.m.k.
Leti, segið þið. Og það má svo
sem vel vera, að pósturinn sé
í latasta lagi, en það er nú
samt ekki fyrst og fremst af
leti að ég vek máls á þessu.
Eg held bara, að það væri
frá flestum eða öllum sjónar-
miðum betra fyrir alla aðilja,
að vinna hæfist yfirleitt ekki
fyrr en klukkan 8 að morgni
í svartasta skammdeginu. —
ÞÁ ER ÞAÐ happdrættið
okkar. Eruð þið búin ~að fá
ykkur miða? Ef svo er ekki,
ættuð þið ekki að draga það
öllu lengur. Það er auðvitað
ekki öruggt að miðum, sem
þið kaupið í dag jafngildi
bréfi uppá hundrað þúsund
króna bifreið 23. desember,
en hverjum miða fýlgir vinn-
ingsvon, og allir miðarnir
koma til greina að geta orð-
ið vinningsmiðar. Tikallinn er
orðinn harla lítils virði, von-
in er hins vegar alltaf mikils
virði, jafnvel þótt það sé nú
ekki glæsileg vinningsvon. Og
þegar fólk á kost á því að
tryggja sór mikilsverða vinn-,
ingsvon f.yrir tíkall, sem er
lítilsvirði, þá hugsar sig von-
andi enginn tvisvar um.
„KÆRI' BÆJARPÖSTÚR. Eg
hlusta talsvert á útvarp á
kvöldin, enda er það þægileg
asta og ódýrasta dægrastytt-
ingin fyrir eldra fólk, sem
kýs helzt að halda sig heima
fyrir. Undanfarin kvöld hefur
ánægja mín af útvarpshlust-
uninni verið trufluð af ein-
hverjum annarlegum höggum,
sem heyrast í útvarpssal og
berast þaðan út um landið.
Eg hef gengfð úr skugga um
að þessi hljóð eru ekki að
kenna bilun í viðtæki mínu.
Kunningjar mínir hafa einnig
heyrt þetta í. sínum. Það er
greinilegt að, einhverskonar1
barsmíð er stunduð í næsta
nágrenni við hljóðnema út-
varnsins. í trausti þess, að
ekki sé búið að stofnsetja
smíðaverkstæði í útvarpinu,
vona ég að útvarpsyfirvöídin
'komi í veg fyrir þessa truflun
á því þjóðþrifafyrirtæki sem
útvarpið er.
Útvarpshlustandi í Reykja-
vík.“
Til
liggn* leiðiit