Þjóðviljinn - 12.12.1958, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN
Föstudagur 12. desember 1958
þlÓÐVIUINN
Úttrefandi: Sameiningarflokkur alfrýðu — SÓBÍallstaflokkurinn. — Ritstjórar:
Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.). — Fréttaritstjóri: Jón
fUarnason. — Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Guðmundur Vigfússon,
var H. Jónsson, Magnús Torfi ólafsson, Sigurjón Jóhannsson, Sigurður V.
FriðbJófsson. — Auglýsingastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn. af-
srelðsla. auglýsingar, prentsmiðJa: Skólavörðustíg 19. — Sími: 17-500 (5
línurh — Áskriftarverð kr. 30 á mán. í Reykjavík og nágrennl; kr. 27 ann-
ersstaðar. — Lausasöluverð kr. 2.00. — Prentsmiðja Þjóðviljans.
^--------------------:-------------—■'
Ábyrgðarleysi Framsóknar
IT'ramsóknarflokkurinn hefur
ekki oft sýnt það jafn
sreinilega og með verðhækkun
jandbúnaðarvaranna hvað fyrir
honum vakir þegar hann talar
um að stöðva dýrtíðina. Ekki
hefur þó vantað fögur orð um
r.auðsyn þess að sporna við
verðbólguflóðinu, hvorki í ræð-
um Framsóknarmanna né skrif-
um Tímans. En það er aðeins
eitt sem fyrir Framsóknar-
mönnum vakir þegar þeir tala
Um að stöðva verðbó’guna. Og
það er að ráðast á afleiðingu
cn ekki orsök. Þeir vilja iækka
kaupgjaldið með því að ræna
vísitöluuppbót af launþegum en
mega ekki heyra á það minnst
að spornað sé gegn verðhækk-
unum, orsök vísitöluhækkunar-
innar.
TTafi einhver efast um að
■*-■*■ þannig sé hugarfar og
stefna Framsóknar þá hefur á-
kvörðun hennar um hækkun
iandbúnaðarvaranna áreiðan-
lega’tekið af allan vafa um það
efni. Þótt vitað sé að leitað er
' að ieiðum til að halda \'ísitöl-
unni í 185 stigum hika Fram-
sóknarmenn ekki við að nota
aðstöðu sína í framleiðsluráði
landbúnaðarins til að hækka
verð landbúnaðarafurða og gera
þar með ráðstafanir til að 17
vísitölustigin verði tafarlaust
leidd út í allt verðlagskerfið.
Og þetta er siður en svo gert
fyrir bændur. Tekið er sér-
staklega fram að þeir fái ekki
eyri af hækkuninni heldur eigi
hún að ganga óskipt til milli-
liðanna. Engin þörf var á slíkri
kauphækkun til milliliðanna
nú. Þeir gátu vissulega um
stuttan tíma borið örlítið auk-
inn tilkostnað, ekki sízt þar
sem hlutur þeirra hafði ekki
fvrir löngu verið réttur. Hér er
Fiamsókn því augljóslega að
hefna sín á neytendum og
verkalýðssamtökunum fyrir að
fallast ekki orðalaust á kröfu
Eysteins Jc|assonar um 8%
kauplækkun áður en farið yrði
að semja um efnahagsmálin. Og
í hefndarhug sínum hikar
Framsóknarflokkurinn ekki við
að auka stórlega á þann vanda
sem við er að glíma. Aðgerðir
hans leiða nýja hækkun út í
verðlagið og á eftir koma at-
vjnnurekendur og milliliðir,
eins og vélsmiðjur, viðgerða-
verkstæði og iðnrekendur og
krefjast sömu hækkunar og
Framsókn hefur lagt þeim
miUiliðum til sem verzla með
Jandbúnaðarvörur. Og þá þyk-
ist Framsókn hafa náð tilgangi
sínum. Aukið dýrtíðina og gert
þann vanda erfiðari vjðfangs
sem við er að kljást í sam-
bandi við verðlagið og efna-
hagsmálin. Og síðan á auðvitað
að kenna verkalýðssamtökun-
um um! Þeirra verður áreið-
anlega sökin í ræðum og skrif-
um Tímarnanna en ekki þeirra
ábyrgðarlausu valdstreitu-
manna og loddara sem ráða
pólitík Framsóknarflokksins.
¥7'n Framsóknarflokkurinn má
■*-J vera viss um það, að lilut-
ur hans batnar sízt af öllu með
framkomu eins og þessari.
Þvert á móti hefur hann svift
svo af sér grímunni að aug-
ljóst er hvað á bak við býr.
Framsókn vildi svifta verka-
menn og launþega 17 vísitölu-
stigum, lækka kaup þeirra um
8% áður en samningar hæfust
um efnahagsmálin. Fulltrúar
verkalýðssamtakanna höfnuðu
þeirri kröfu og vitnuðu til
samninga og gildandi laga en
lýstu sig fylgjandi því að málið
yrði leyst með skjótum samn-
ingum á þeim grundvelli að
kaupgreiðsluvísitala yrði ekki
hærri en 185. Það stóð því ekki
á verkalýðssanitökunum, en
þau vildu ekki eiga nein eftir-
kaup við Framsókn. Þau vildu
%
fá það skýrt fram hvort leysa
ætti vandann á grundvelli sem
þau gætu sætt sig við og orsak-
aði ekki skerðingu lífskjaranna.
Þetta þoldi Eysteinn Jónsson
ekki og fékk því ráðið að
Framsókn gafst upp og sprengdl
stjórnarsamstarfið. Eysteinn
var enn við gamla heygarðs-
hornið: Hann dreymdi enn einu
sinni um að níðast á verkafólki
og kúga verkalýðssamtökin,
17’ysteinn Jónsson og flokkur
hans þarf að gera sér Ijóst
við hvern hann talar. Hann á
nú að mæta sterkri og öflugri
verkalýðshreyfingu sem ekki
lætur afturhald Framsóknar
segja sér fyrir verkum eða
kúga sig í auðmýkt og undir-
gefni. Þessi verkalýðshreyfing,
fagleg og pólitísk, er sterkasta
aflið í þjóðlífinu i dag þegar
hún samstillir krafta sína og
mótar og fylgir eftir þeirri
stefnu sem er í samræmi við
hagsmuni alþýðunnar og þarf-
ir atvinnulífsins og heilbrigða
uppbyggingu í landinu. Fram-
sókn er því i vonlausri að-
stöðu þegar hún ætlar sér að
kúga verkalýðinn og koma
fram hefndarráðstöfunum þeg-
ar það ekki tekst. Hún hefur
það eitt upp úr framkomu sinni
að sýna alþýðunni og allri þjóð-
inni sitt rétta og sanna eðli
og kalla með því yfir sig á-
fellisdóm og fordæmingu allra
sæmjlegra manna.
Vísindi nútímans
Vísindi nútímans. Viðfangs-
efni þeirra og hagnýting. —
Iilaðbúð 1958.
□
Mikið kemur enn út af bók-
unum á voru landi, og meginið
kemur á markaðinn fyrir jól-
in eins og fyrri daginn. En
ekki er þetta bókaflóð jafn
fjölbreytilegt og það er mikið
að vöxtum. Ef litið er yfir
þann hluta, sem íslenzkur er
að efni, sézt. að landinn er
samur við sig, hann hugsar
mest um sjálfan sig og sína
sögu, svipmyndir af fólki og
daglegu lífi eru drýgri til vin-
sælda en flest efni annað.
Öllum bókum er eitthvað tal-
ið til gildis, mörgum það að
þær bjargi fróðleik frá glöt-
un. Víst er það lofsvert, en
ekki er allur fróðleikur þó^
jafn mikils virði.
Stutt bókaskrá aftan við
hverja grein hefði sjálfsagt
komið ýmsum að haldi, er
langar til að fræðast meira
um efni hennar, og einnig
hefði verið æskilegt að hafa
orðaskrá aftast í bókinni, en
slíkt er sjaldséður munaður
í íslenzkum bókum.
í bókinni eru tólf vísinda-
greinar valdar úr tugum. Um
efnisval er hætt við að sitt
sýnist hverjum. Fimm fyrstu
greinamar fjalla um raunvís-
indi. Þar saknaði ég greinar
um stærðfræði, sem kalla má
hyrningarstein margra greina
þessara vísinda. Um náttúru-
fræði fjallar aðeins ein grein,
eina greinin sem rituð er af
erlendum manni. Þarna hefði
verið gaman að fá greinar
um líffræði, jarðfræði og fleira
en þó er það fjarri mér að
amast við grein Hovmöllers,
sem hefur það meðal annars
sér til ásrætis að fjalla um
efni, er fjölmargir fslending-
ar hafa varla hévrt nefnt
hvað bá meira, en skiptir okk-
ur þó talsverðu máli. Og
kannske megum við eiga von
á nýjum erindaflokki um vís-
indi nútimans og nýrri bók,
næau er af að taka. .
Mér svnist góður fengur að
þe«sari bók og óhætt að mæla
með henni við bá, er vilia lit-
ast um i hugarheimi nútím-
ans. Og ekki virðist mér hún
sízt nvtsamleg því unga fólki,
er hvggst leggja fyrir sig
langt skólanám, en er óráðið
eða rennir blint í sjóinn eins
og margir íslenzkir stúdentar
hafa gert bæði fyrr og síðar.
Guðmundur Arnlaugsson.
Varla verður það sagt með
sanni, að Vísindi nútímans
bjargi fróðleik frá glötun, því
að flest er í bókinni stendur
má finna annarsstaðar, beint
eða óbeint. En óhætt er að
segja að í henni er dreginn
saman fróðleikur, sem fæstir
íslendingar eiga greiðan að-
gang að annarsstaðar. Og
fróðleikur hennar er mikil-
vægur: í henni eru sögð deili
á tólf vísindagreinum á al-
þýðlegan hátt.
Öld okkar heyrist oft
kennd við vísindi og tækni,
enda hefur framvindan í
mi-'rgum vísindagreinum verið
ótrúleg síðustu áratugina.
Sum afrek vísinda eru vel á
veg komin með að gerbylta
lifnaðarháttum manna, önnur
kunna að vera jafn mikilvæg,
þótt þeirra gæti minna í dag-
legu lífi. Elckert væri eðlilegra
en að áhugi almennings beind-
ist að vísindum með vaxandi
þunga. Þessa gætir þó minna
en ætla mætti og veldur þar
margt, meðal annars hörgull á
heppilegum bókum. Það er
býsna mikill vandi að semja
góð fræðirit handa almenningi,
til þess þarf bæði staðgóða
þekkingu og hæfileika til að
setja sig í spor misfróðra les-
enda. En þegar vel tekst til
verða slík rit flestum vinsælli.
Vísindi nútímans hefur að
geyma tólf útvarpserindi, er-
indaflokk, er fluttur var í Rík-
isútvarpið á sunnrdögum síð-
astliðinn vetur. Þessi erindi
vöktu mikla athygli og er
góður fengur að útgáfu þeirra.
Greinarnar skrifa úrvalsmenn,
hver á sínu sviði, þær eru
allar læsilegar og fróðlegar,
svo að nokkur vandi er að
gera þar upp á milli, enda
verður það ekki gert hér. Þó
eru vinnubrögðin allólík. Sum-
um tekst furðuvel að draga
skýra heildarmynd með fáum
og auðskildum dráttum, aðrir
varpa kastljósi úr ýmsum átt-
um á vísindi sín og sýna
þannig á þeim ólíkar liliðar.
Bókin er vel og snyrtilega úr
garði gerð. Hverri grein fylg-
ir örstutt æviágrip höfundar.
Vísind nútímans
Viðfangsefni þeiira og
hagnýting
Safnrit 12 greina um hugsun, vísindi
og tækni nútínxans.
Hvar stöndum vér í upphafi atómaldar? í bókinni
svara 12 fræðimenn þessari spurningu .-g rekja fræði-
grein sína á alþýðlegan hátt
Læknisfræði — Stjörnufræði — Veðurfræði —
Tækni — Ryggingar — Lögfræði — Ilagfræði —
Sagnfræði.
Þetta er bók almenniiigs um lifandi og þýðingarmik-
il samtíðarmál og tækni nútímans.
Þessi bók er kjörin jólabók handa skólaæskunni —
gáfuðum unglingum, sem heimurinn er að Ijúkast upp
fyrir.
Lög og saga
effir próf. Ólaf Lárusson
Ritgerðir um nokkur hin þýðingarmestu atriði þjóð-
arsögunnar. — Bók, sem verður aufúsugestur allra
hinna mörgu, er unna sögu larids og þjóðar.
RIT
Ólafíu Jóhannsdéttur
með œvisögu hennar eftxr
Bjarna Benediktsson, alþm.
Konan, sem vakti furðu samtíðarmanna sinna sa.k-
ir andiegs atgerfis og glæsilegs þokka og sem alla tíð
lifði fjarri hversdagslegri meðalmennsku.
Gagnmerkileg heimild um líf og örlög og persónn-
umhverfi.
HLAÐBÚÐ
• i
.' !: ' -tj'