Þjóðviljinn - 13.12.1958, Blaðsíða 3
Laugardagur 13. desember 1958 ÞJÓÐVILJINN — (3
rsteinssonar
nýkomin út í snotuni heildarútgáfu
Þessa dagana hittir maöur óvænt gamlan vin í bóka-
búöunum: Ljóömæli Steingríms Thorsteinssonar, sem
komin eru út í nýrri útgáfu Leifturs.
Ljóð Steingríms Thorsteinsson-
ar hafa verið ófáanleg um fjölda
ára, og mjög sjaldan að þau hafi
sézt í fornbókaverzlunum. Hins
vegar eru 1 jóð hans sungin við
óteljandi tækifæri enn í dag —
sungin af miklu fleiri en muna
hver hann var, höfundur Ijóð-
anna sem þeir eru að syngja!
Það var því meir en kominn
tími tit þess að ný útgáfa af
ljóðum Steingríms kæmi. Hin-
ir eldri eiga endurfundi við
kæran vin, og hinir yngri hafa
ekki síður þörf fyrir að kynnast
Guðmuudur Ingi
Kristjánsson:
Sóldögg
Sóldögg, heitir nýútltomin
Ijóðabók eftir Guðmund Inga
Krist.jánsson. Er þetta þriðja
Ijóðabók hans. Ilinar fyrri
eiimig kenndar við sól: Sólstaf-
ir 1938 og- Sólbráð 1945.
I þessari nýju ljóðabók Guð-
mundar Inga eru yfir 50 kvæði.
Allmörg kvæðanna eru um
landið og náttúruna: Á Kirkju-
bæjarklaustri, Gengið i Skrúð,
Fönn, Hrafnaklukka, Velkomin
rigning, Þegar hlíðin fer að
gróa, o. fl. Nokkur eru sögu-
legs eðlis, en mörg eru af
sundurleitustu tilefnum: 1 fjár-
húsi, Jarðarför, Kjördagur, XJt-
svar, Konunnar ósk og Eg sá
þig roðna. — Hér er sýnishorn,
líklegu ort á nýliðnu þurrka-
eumri:
Velkomin rigning! vertu hér í
nótt.
Vinsælir dropar falla milt og
rótt.
Hríslast um hár og andlit atlot
þín.
Ertu nú loksins komin, góða
mín.
Þú hefur verið þráð og til þín
mænt.
Þú ert sú dís er litar ísland
grænt,
skreytir með lífi skriðubrúnan
kjól,
slcrýðir með flosi þínu laut og
hól.
Bókin er 116 bls., prentuð í
Eddu. IJtgefandi er Norðri.
Steingrímj, sem var annað höf-
uðskáld sinnar tíðar. Það verða
alltaf • til menn sem vilja rifja
upp t.d. hvernig Islendingar ortu
ættjarðarkvæði, áður en þá
þraut' þrek ti! þess að leggja það
á sig að kunna skil á hofuðstöf-
um, hrynjandi og. rími íslenzkr-
ar tungu:
Svo frjáls vertu móðir sem vind-
ur á vog,
sem vötn þín með straumunum
þungu*
sem himins þíns bragandi norð-
Ijó'sa log
og ijóðin á skáldanna tungu.
Og aldrei, aldrei bindi þig bönd,
nema bláfjötur Ægis við klett-
ótta strönd.
Heildarútgáfan af Ijóðum Stein-
gríms nú er yfirlætislaus, en
snotur, og það er einkar nota-
legt að fá þó eina bók sem er
laus vjð ofhlæði það í pappír
sem alloft tíðkast nú. — Aftan
við ljóðin er birt erindi er Axel
Thorsteinsson flutti úm föður
sinn vestur í Kanada fyrir meira
en 35 árum. Ennfremur inngang-
ur eftir Jónas Jónsson. Bókin er
um 400 biaðsíður. Útgefandi er
Leiftur.
Langspilið ómar — í lil nitt
liimað bindið af sagnabálki Gunars M. Magnúss
í ritsafninu 1001 nótt Reykjavíkur
Langspiliö ómar, heitir ný bók eftir Gunnar M. Magn-
úss, og er þaö annaö bindiö af ritsafni því er byrjaði að
koma út eftir Gunnar i fyrra, undir heildarheitinu 1001
nótt Reykjavíkur.
Gunnar hefur valið sér þarna
skemmtilegt og gott viðfangsefni:
að safna á einn stað ýmsum þátt-
um úr liðinni sÖgu höfuðborgar-
innar. Þáttum sem gaman er að
fá á einn stað, — enda óvíst
nema ýmsir þeirra hyrfu að öðr-
um kosti með öllu í glatkistuna.
í þessari bók er t.d. saga trú-
boðunar mormóna hér, frá þeim
haustdögum að mormónaprest-
arnir Jakob B. Jónsson og Jón
Eyvindsson stigu á land og hófu
sinn fjölkvænisáróður, allt þar
til síðastj mormóninn hélt glað-
ur á braut með sína ektakvinnu
— í eftirvæntingu þess að eign-
ast bráðlega fleiri!
Þarna er saga fyrstu lyfja-
búðarinnar í Reykjavík, — sem
nú hefur starfað á aðra öld —
og' senn tvær aldir ef með er tal-
inn sá tími er hún var að Nesi
við Seltjörn,
200 ára gamall spádómur fyrir
Reykjavík er ein „nóttin“ í bók-
inni. — Spámaðurinn er eiiginn
annar en Eggert Ólafsson, fyrir
nákvæmlega 200 árum.
Og hér eru birtar fyrstu eig-
inlegu þjóðsögurnar frá Reykja-
vík. Það eru ailtaf að gerast
þjóðarsögur enn í dag! Einnig
Hvað landinn sagði erlendis
Ný feók með viðtölum er Vilhjálmur Finsen hefur
skrifað og birt í erlendum blöðum
Hvaö landinn sagöi erlendis, nefnist nýútkomin bók
eftir Vilhjálm Finsen fyrrverandi ritstjóra. og sendiherra.
Vilhjálmur Finsen var á sín-
um tíma stofnandi Morgun-
blaðsins en síðar fluttist hann
til Noregs og var þar blaða-
maður í fjöLda ára. Auk þess
að starfa við Tidens Tegn í
Oslo hefur hann skrifað all-
mikið í öruiur erlend blöð.
I þessa. bók liefur hann safn-
að saman allmörgum viðtölum
sem Iiann átti við Islendinga á
ferðum þeirra erlendis og birti
aðallega í Tidens Tegn. Elzta
greinin er frá árinu 1904 tvö
stutt viðtöl frá árunum 1911
og 1913 en aðallega eru þau
frá tímabilinu 1922—1938.
Með þessum viðtölum sínum
hefur Finsen á sínum tíma á-
orkað miklu um að kynna Is-
land og íslenzk málefni erlend-
is en annarra þjóða menn láta
sig, að vonum, íslenzk mál
venjulega litlu skipta
Viðtöl þessi eru yfirleitt við
menn sem mest komu við sögu
ýmissa helztu framkvæmdamála
á íslandi á þeim tíma er við-
tölin fóru fram á, og eru þau
Framhald á 2. síðu.
hér í Reykjavík. Og hér er nokk-
uð sagt frá ýmsum dularverum
í Reykjavík og nágrenni — og
mun þar af miklu að taka.
Þúsundþjalasmiðurinn nefnist
ein .,,nóttin“ og segir hún frá
manni er flutti inn í landið hin-
ar ' margvíslegu nýjungar, -
máski fleiri en nokkur annar um
hans daga.
Loks er svo ástarsaga úr
Reykjavík frá 1908, sögð eins og
hún kemur fram í bréfum hinna
ástfangnu. Ástarbréfin eru
„ekta“, en nöfnum viðkomandi
mun vera breytt.
Efni eins og þessi bók flytur
er alltaf vinsælt og því eigi ó-
líklegt að bókin hverfi fyrr af
markaðnúm en margan grunar.
— Bókin er 170 bls. Eru í henni
39 „nætur“ og eru Reykjavíkur-
næturnar þar með orðnar 125.
Bókin er prentuð í Prent-
smiðju Jóns Helgasonar-. Útgef-
andi er Ægisútgáfan.
Móðir mín — Nýtt safn
Tuttugu og tveir menn skriia um mæour sínar
Móðir mín heitir nýútkomiö ritgerffásafn og segja
þar frá móður sinni 22 menn, frá ýmsum stööum á land-
inu, — og þá jafnframt allnokkuð frá uppeldi sínu og
umhverfi.
• Fyrir 9 árum kom út ritgerða-
safn með sama nafni, en það er
ófáanlegt og hefur verið nokkra
hríð, enda eru slík söfn mikið
lesin.
Pétur Olafsson hefur séð um
útgáfu þessa, og segir hann m.a.
í formála: „Um það atriði efna-
hagsþróunarinnar, að hér er sagt
frá tímabili fyrstu skilvindanna,
fyrstu viðleitrH til skipulagðrar
kvennafræðslu, m.a. í matargerð
og hannyrðum, fyrstu átökum að
a.uknum og bættum húsakosti,
eru allar greinarnar svipaðar að
efni, hvort sem sagt er frá mæðr-
líra í V'esturbænum'- -Þ-'Reykja-i
vík eða konurn norður á Ströpd-
umt i Breiðaf jarðardölum, í
Svarfaðardal eða austur á fjörð-
um“ — að öðru leyti er liver
grein með einkennum höfundar
síns.
Elzti maðurinn sem skrifar í
þessa bók, Sigurbjörn Á. Gísla-
son, er nú á 83, aldursári. Móðii
hans fæddist fyrir 105 ámm.
Elzta konan sem skrifað er um,
Guðrún Guðmundsdóttir, móðir
Þorsteins Þorsteinssonar íyrrv.
sýslumanns fæddist árið 1840.
Yngsti greinarhöfundur er fædd-
ur 1915.
Bókin hefst á kvæði Davíðs
Stefánssonar: Segið það móður
minni. Þeir sem ritgerðir skvifa
í bókina eru þessir: Ásmundur
Guðmundsson biskup, frú Guð-
rún Pétursdóttir, Haraldur Böðv-
arsson, Jón Sigurðsson á Revni-
stað, Steingrímur Matthíasson,
Kristján Albej-tsson, Magnús
Gíslason, Árni Gla, Sigurbjörn
Á. Gíslason. Benedikt S. Bjark-
lind, frú Sigríður J. Magnússon,
Jakob Thorarensen, Sveinn Vík-
ingur, Bjarni Snæbjörnsson,
Þorsteinn Þorsteinsson, Snorri
Sigfússon, Grétar Fells, Sigurð-
ur Kristjánsson, Einar Ásmunds-
son, Magnús Magnússon og Jón-
as Sveinsson.
fc-------------------------
Myrkur lok- '
aðra augna 1
Hvað er bak við myrkur Iok-
aðra augna? heitir nýútkomin
bók allmikil eftir Paramliansa
Yogantla, þýtl hefur Ingibjörg
Thorarensen.
Þetta er ævisaga indversks
yoga, sem dvaldi 30 ár á Vest-
urlöndum að því er segir á
kápusíðu bókarinnar og kenndi
þar vesturlandamönnum frumat-
riði Yoga. I bókinni eru nokkr-
ar myndir. Hún er 452 bls. að
stærð. Útgefandi er Leiftur.
Á ferð mii fjórar álfur
Ný ferðabók eífir Guðna Pórðarson, blaðamanir
Á ferð um fjórar álfur heitir nýútkomin bók eftir
Guöna Þóröarson, blaöamann hjá Tímanum. Eins og
nafniö bendir til er þetta feröabók.
Þótt sumir Tímamenn hafi
gert allvíðreist á undanförnum
árum hafa þeir ekki skrifað
bækur um þær ferðir — nema
Vigfús Guðmundsson, sem er
einn mesti heimshornamaður
samlanda sinna, og hefur
skrifað tvær ferðabækur. Guðni
Þórðarson ætlar að reka
slyðruorðið af þeim er nú
starfa við Tímann. í bók sinni
segir hann frá ferðum um
nokkur Arabalönd, Grikkland
ítalíu og Holland. Eru þær
frásagnir í tveim fyrri köflum
bókarinnar: Lönd í austri og
Lönd í suðri. I kaflanum Lönd
í vestri segir hann nokkuð frá
Bandaríkjunum og í kaflanum
Lönd í norðri frá flugi yfir
Grænland og för til Grímseyj-
ar.
I bókinni er hundrað mynda
Nýr söluturn
I dag opnar nýr söluturn í
Hálogalandslwerfi. Er hann á
Gnoðavog 46, og verzlar með
vörur, er slíkum stofnunum ber,
svo sem blöð, tóbak, sælgæti
o. fl. smávörur.
Það kostar mikið fé að
geí’a út gott blað. Með þvi
að selja sem flesta miða í
llappdrætti Þjóðviljans
getur þú stuðlað að eflingu
blaðsins þíns.
Aðventkirkjan
O. J. Olsen flytur erindi í Að-
ventkirkjunni annað kvöld —
sjá auglýsingu í blaðinu í dag.
er hann liefur tek’ð á þessifm
ferðum sínurrt, góðar myndir,
sem auka gildi bókarinnar mik-
ið. Bókin er yfir 160 bls. prent-
uð í Hólum og frágangur ágæt-
ur. Útgefandi er bókaútgáfan
Fróði.
Frækilegt
sjúkraflug
Ný bók eítir Ármann Kr,-
Einarsson
Nýkomin er út sjötta bók
Ármanns Kr. Einarssonar j
„Falinn fjársjóður". Hafa bæk-
bókaflokknum, sem liófst með
ur þessar hlotið niiklar vin*
Framhald á 10. síðu.