Þjóðviljinn - 13.12.1958, Blaðsíða 10

2)
ÓSKASTUNDiN
— Jæja, karljnn, þú
Verður sennilega mesti
sjóhundur þegar þú. ferð
sjálfur að róa, -— en
hvar er pabbi þinn? —
— Hann er niðri í vél,
— svaraði drengurinn.
Hann vissi ekki hvað
hann átti af sér að gera.
Bessi sagði að hann yrði
sjóhundur, þegar hann
yrði stór. Drenginn láng-
aði mest til að hoppa um
dekkið, en i þess stað
fiýtti hann sér aftur í
rórhús, þar stóðu Bessi
og faðir hans. — Hann
Lási í iogninu er veikur
rétt einu sinni, — heyrði
hann Bessa segja. — Eg
varð að ræsa Stebba
stóra og það má skratt-
fnn vita hvort hann hef-
ur vaknað eða kerlingin
hefur svæft hann aftur.
Og þú ert með aðstoðar-
vélamann. Við verðum að
merkja stúf fyrir hann.
— Já, sagði faðir hans,
— ég fann hann í verk-
færabekknum þegar ég
kom um borð, hefur
henzt um borð um leið
og ég fór út. —
— í>á held ég nú að
svona áhugamaður eigi
skilið stúfinn sinn,
rumdi í Bessa um leið og
hann klappaði drengnum
á kollinn. Nú heyrðist til
hásetanna og von bráðar
voru þeir allir komnir
um borð, nema stóri
Stebbi birtist á bryggj-
unni og þá þrumaði Béssi
á móti honum. -— Já ég
vissi það, Stebbi. Hún
hefur tafið þig fiúna,
ráðskonan. — Nú, hvað
er þetta maður, — hvein
í Stebba, — það dugar
nú ekki að forsóma heim-
ilið og blessaður vertu
Nú var leyst og Bessi
tók stýrishjólið og fyrr
en varði var Kubbur á
dagur.
fuiiri ferð. Drengurinn
stóð uppi á bekknum í
rórhúsinu og gerði ýmist
að horfa út á sjóinn eða
stara á Bessa. Nú skyldi
iiann allt í einu af hverju
Begsi var svo oft kallað-
ílir járlinn, Hann var al-
Mig langar til að kom-
ast í bréfasamband við
dreng eða stúlku á aldr-
inum 10—12 ára.
Eydís Ólafsdóttir
Fífilgötu 10.
veg eins og kóngur, eða
jarl, það var víst sama.
Andlitið storskorið en þó
ekki ófrítt, hendurnar,
sem héldu um stýrishjól-
ið stórar og þykkar.
herðarnar breiðar og eins
og kúptar. Hann var með
stærstu mönnum og þeg-
ar hann horfði út um
rórhúsgiuggann og skim-
aði um loft og sjó með
þessum eldsnöru fálka-
augum, þá var hann al-
veg eins og konungur í
framan.
Þegar komið var út á mið
voru lóðirnar lagðar en á
meðan fór faðir hans
fram í iúkar og kveikti
upp í kabyssunni og hit-
aði kaffi en drengurinn
sat á vélarkappanum og
fylgdist með öllu.
Hann hrökk við þegar
Bessi kallaði állt í einu
út um rórhúsgluggann:
— Stjáni, merktu strákn-
um stúf úr stampinum
minum. Það er bezta að
vita hvort hann er fisk-
inn. — Bessi hafði þá
ekki gleymt því hugsaði
drengurinn.
Vestmannaeyjum
Nú tíðkast mikið húla-
hopp, ég sendi þér mynd
af því.
Eydís.
Pétur Sumarliðason;
Stolizt í róður
Fjórði

RRöÐ^
.Wer-ti ^EDUR T
Hér birtist enn ein orðaþraut. Fyrri hluti orö-
anna sem setja á saman er inni í hringnum, seinni
hlutinn fyrir utan.
Cpamlir jólasiðir
Framhald af 1. síðu.
Sá siður var um Norð-
urlönd að breiða hálm á
gólf á aðfangadagskvöid,
og var það kallaður jóla-
háimur. Heimafólk hvíld-
ist"á "h'álminijm ifrrFhóít-
ina. Sængurfötunum var
aftur á móti hlaðið sam-
an á einn stað í stofunni
og gerð breið og mjúk
hvíla. Þar áttu englarnir
að sofa, ef þeir skyldu
gista um nóttina. Jóla-
hálmurinn fékk dularfull-
an mátt, sögðu menn.
Hann var bundinn í
knippi og hengdur upp
yfir húsdyrunum, heimil-
inu til heilla, gefinn
skepnum og borinn á
akra. Þetta tíðkaðist
einkum í Svíþjóð.
Sums staðar voru flétt-
uð tólf reipi úr jólahálm-
inum og hengd upp í
mæni. Þau áttu að vera
búinu til blessunar alla
tólf mánuði ársins.
Öllum skepnum var
gefið betra fóður á jólun-
um en aðra daga ársins.
Það var trú um öll Norð-
urlönd, að kýrnar fengju
mannamál á jólanótt (á
'íálándi'var það á nýárs-
nótt). .Margar sagnir eru
til um það, hve illa
mönnum farnaðist, ef
þeir voru viðstaddir af
forvitni. I józkri þjóðtrú
var talið, að kýrnar töl-
uðu hebresku.
1 Holtsetalandi var það
siður. að bændur gengu
út á aðfangadagskvöld,
lögðu hönd á einhvern
trjástofn og mæltu:
„Gleðjist þið, tré, því að
frelsarinn er fæddur.“
í Noregi var mjólk og
öli helt að trjárótum
kringum bæinn. Gamalli
eik á Þelamörk var, meir
að segja, gefinn jóla-
grautur. Og alls staðar
þótti sjálfsagt að
skammta búálfinum, sem
- ÓSKASTUNÐIN — [(5
kunnur er í þjóðtrú Norð-
urlanda. í Wárend í Sví-
þjóð var það siður að
láta út á bersvæði öl
handa englum. Það var
kallað „englaöl“. Víða á
Norðurlöndum var matur
handa álfum borinn út
um hæðir og hóla.
Enn má mipna á þann
alkunna, íslenzka sið, að
húsfreyjan gekk kringurn
bæinn á aðfangadags-
kvöld og mælti þessi orð:
„Komi þeir, sem koma
vilja, veri þeir. sem vera
vflja, fari þeir, sem fara
vilja, mér og minum að
meinalausu“.
Um jólin vildu 'menn
vera sátlir við alla.
Otldný Guðmundsdóttir •
SKRITLUR
Læknirinn: Það er
ekkert að þessum dreng.
Hið eina, sem : hann
þarfnast, er vatn og'
sápa.
•'r? ;■ n rtn f..
Moðirin: A hann að
taka það fyrir eða á eft-
ir mat?
Norðmaður nýkominn
heim af síldveiðum við
ísland var spúrður að
því, hvort ekki væri mik-
ið um jarðskjálfta á Is-
landi?
Norðmaðurinn; Jarð-
skjálftum! Eg segi nú
ekki margt! Þá sjaldan
ég kom í land, varð ég
strax sjóveikur af hrist-
ingnum, og varð óðar að
fara um borð aftur.
Heilabrot
Lausn á heilabrotum:
Nafnið er Tómas, þvi
þetta voru tóm as.
10) — ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 13 desember 1958
Kcsningatöfrar
Framhald af 7. síðu.
finnst mér nógu margir orðn-
ir í íslenzkum bókmenntum
þessir leyndardómsfullu og
margvísu blómaræktarmenn,
sem virðast hafnir yfir tíma
og stað, eins og guð almátt-
ugur.
Loks er að geta Gróunna**,
þessa ómótstæðilega náttúru-
kvenmanns, er jafnvel slíkui
heimsmaður og Dalgeir Daða-
son fellur flatur fyrir við
fyrstu sýn. Víst er mörg kon-
an girnileg, en þessi þykir mér
helzti álfkonuleg — að und-
anskilinni þó peningafíkninni
— og sambandi þeirra Dal-
geirs meir lýst af rómantík
en raunsæi.
Eins og efni sögunnar er að
nokkru tvíþætt, er frásögn
höfundarins með tvennum
hætti. Öllú kosningafarganinu
er skemmtilega og fjörlega
lýst með hressilegu orðavali
og liæfilegri kímni. I þeim
köflum bókarinnar, er fjalla
nm hjónaefnin ungu, samband
Dalgeirs og Gróu og Ara í
Gerði finnst mér hins vegar
gæta nokkuð gyllilýsinga og
tilgerðs orðfæris. Það stingur
dálítið í stúf við hinn hluta
bókarinnar og ber óraunhæf-
ari svip.
Málfar höfundar er yfirleitt
gott, þó bregður fyrir setn-
ingum eins og þessum, sem
láta illa í eyrum: „Þær
.... gleymdu að borða, en
hvískruðu og pfekruðu hvor í
annars eyra“. (bls. 38) og
„. . . . þeir eru farnir að horfa
á mig eins og ég sé miljóna-
kú“. (bls. 205). Kannski er
þetta líka sök prentvillupúk-
ans? Eg kann heldur ekki alls
kostar við það orðalag höf-
undar að segja: „Það hrikti i
allri stúlkunni" (bls. 66),
þegar því er lýst, að hún
hvílir titrandi í örmum fram-
bjcðandans. Eg vildi a.m.k.
ekki halda þeim kvenmanni í
faðmi mínum, sem væri slík
beinasleggja, að það hrikti í
henni,—jafnvel ekki í von um
atkvæði. Henni er heldur ekki
að öðru leyti lýst sem slíkri.
En ekki meira um það.
Þessi saga Óskars Aðalsteins
er skemmtileg aflestrar en
ekki stórbrotið skáldverk,
enda mun höfundur vart hafa
skrifað hana í því skyni að
fá nóbelsverðlaun. Hins veg-
ar er það ætlun min, að hún
muni verða vinsæl vegna efn-
isins, sem hún fjallar um, og
þess, hve léttilega og hlut-
laust er með það farið. Kosn-
ingar eru einu sinni líf og yndi
okkar íslendinga og við njót-
um þess að lifa þær, — jafn-
vel á pappírnum.
Frækilegt sjúkraílug
Framhald af 3. síðu.
sældir og eru gefnar út í stór-
um upplögum á íslenzkan mæli-
kvarða.
Nýja bókin heitir „Frækilegt
sjúkraflUg“ og er með tíu heil-
síðumyndum eftir Halldór Pét-
ursson og litkápu eftir Atla
Má. Bókaforlag Odds Björns-
eonar gefur bókina út.
Fyrsta bókin er nú aftur
fáanleg í nýrri útgáfu en tvær
bókanna í þessum flokki eru
uppseldar, ,,Leitarflugvélin“ og
„Týnda flugvélin".
Þrjár fyrstu bækurnar eru
komnar út í Noregi hjá Fonna
Forlag, Osló og eru gefnar út
bæði á nýnorsku og ríkismál-
inu. Eru þær þýddar af Ivar
Eskelund þeim hinum sama sem
þýddi Gerplu á norsku.
Hœstu vinn-
I ingar í Happ-
drœtti H. í.
Nr. 28040
kr. 500.000
Nr. 20503
kr. 100.000
Nr. 287
kr. 50.000
10 000 kr.
721 1959 10918 17572 21367
31783 31828 38507 42259 44426
5000 kr.
3816 3900 5253 7918 11434
11781 18653 18682 19517 19699»
27042 28035 29840 3,0227 3292Ö
34564 37621 37804 38911 39044
41126 44863
Aukavinningar 5000 kr.
286 288 20502 20504 23248
22039 28041
(Birt án ábyrgðar),
S. V. F.
SENDISVEINN
Sendisveinn óskast nú þegar.
Þjóðviljinn, sími 17500.
RAFMAGNSOFNAR
Þrjár gerðir, með eða án blásara.
Verð frá kr. 165,00.
Véla- og raítækjaverzlunin h. f.
Bankastræti 10. — Sími 12852.
' ^
... þarna getur að finna þýð-
ingar margra ágætisljóða, eftir
viðurkennd góðskáld flest af
Norðurlöndum ..,
... Það er kunnugt að Guð-
mundur er sjálfur snjallt ljóð-
skáld, og hér kemur hann fram
sem snjall þýðandi.
... hver sem ljóðum ann, mun
lesa þessa bók sér til ánægju.
(Steindór Steindórsson,
menntaskólakennari)
______JólabœkuryJ
ísafoldar^