Þjóðviljinn - 22.04.1959, Blaðsíða 6

6 — ÞJÓÐVTLJINN — Miðvikudagnr 22, apríl 1959
y-:----------------------- n
gUÓÐVIUINN
Ótgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn. — Ritstjórar:
Magnús Kjartansson (áb.), ^igurður Guömundsson. — Fréttaritstjóri: Jón
Bjarnason. — Blaðamenn: Asmundur Sigurjónsson, Eysteinn t»orvaldsson,
Guðmundur Vigfússon,, ívar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson, Sigurður
V. Friðbjófsson. — Auglýsingastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn, af-
greiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19. — Sími 17-500 (5
linur). — Áskriftarverð kr. 30 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 2.
Frelsi og hjartablóð
jprelsið á víða heima sem bet-
ur fer. Brezk herskip
■ernda frelsið á hafinu allt
kringum eylandið okkar; við
rt'rn í hernaðarbandalagi við
i’f'.ar frjálsu ríkisstjórnir í
Bortúgal, Spáni og Tyrkiandi;
ilnir hörundsijósu hermenn
freisisj.ns hafa undanfarna
áratugi háð harða baráttu f.yr-
.r hugsjóninni gegn gulum
möirnum og blökkum. Og nú
<cmur í ljós að freisið á líka
heima í Tíbet, á þakj heims-
jns. En frelsið á víða í vök að
veriast; íslendingar ógna
: relsinu á úthafinu og Kín-
■ erjar hafa fullan hug á að
afnema frelsið í Tíbet. Því er
ekki að undra þótt frjálsir
nenn láti að sér kveða, og
/■nð hefur sem betur fer kom-
•ð í ijós að frelsjð í Tibet á
sér ýmsa góða áhangendur
hér á landi. Einn helzti
þei'-’-a er Birgir Kjaran, en
h=”n lýsti því á áhrifamikinn
hátt í Vísj fyrir skömmu
hví’r-Tg hann hefði unpsötv-
að bau merku þjóðfélagslegu
i.p^-’Jndí austur í Öræfum um
páskcma að „fjöll giæða
:: re!si“ og siðan svarið þess
dvrqn eið undir koilj Öræfa-
ökuls að „verja með hjarta-
blóði“ sínu frelsið eins og
>að hefur birzt í Tíbet. Birg-
ir Kjaran hefur alJtaf verið
jT.’k"ð gefj.nn fyrir samtök sem
uthel’a hjartablóði; auk þess
hpfur hann á undanförnum
a’-vm gefið út nokkrar bækur
um Tíbet sem vert er að reyna
p’i selja, slíkt örvar alltaf
blóðrásjna.
¥?n frelsið hefur sem sé haft
bólfestu í Tíbet, og er
v’=?ulega mjkils um vert eð
ínern kynnist því hvernig hjð
s.rvnna frelsi bjrtist í verki,
svo mjög sem reynt er að vjlla
.im fyrjr mönnum á þes«um
:vf-i'.stu og verstu tímum. Tal-
ið er að á þaki hejmsins búi
jm ein milljón manna. Rúmur
nr’mingur íbúanna, eða 600.000
irf>'T'a, eru ánauðugir, éftt-
ppzafjötraðir bændur, en 200.
00.0 pru ánauðugir fjárhjrðar.
Yrírstéttin er 150.000 lamar
eða munkar og um 50.000 að-
alsmenn, kaupmenn og frjás-
xr beiningamenn og handverks-
rsenn. Munkar og aðalsmenn
ei.ga allt land og hafa öll völd
sínum höndum, en hjnir á-
naúðugu bændur erja landið
.T>eð tréplógum og verða að
<kíia landeigendum þremur
ijmmtu hlutum af afrakstri
arðarinnar. Óvíða. í veröld-
inni er fátæktin sárari og fá-
fræðin meirí, sjúkdómar skæð-
ari og hjátrúin átakanlegrj.
í þessu málmauðuga landi
hafa ekki þekkzt amboð úr
málmi til skamms tíma, og
jafn ejnfalt tæki og hjól var
ókunnugt I heimalandi frels-
isins á þaki heimsins.
annig hefur frelsið verið ó-
umbreytanlegt í Tíbet
ö’dum saraan, það frelsi sem
Evrópuþjóðir glötuðu fyrir
ævalöngu og sífellt fleiri þjóð-
ir heims hafna af skammsýnj
og skilnjngsleysi. Þótt Tíbet
hafi lotið Kína kynslóð fram
af kynsióð hafa þarlend mátt-
arvöld ekki hróflað við hinu
frjálsa munkaveldi fyrr en nú,
og þótt Bretar gerðu hernað-
arjnnrás í landið í upphafi
þessarar aldar stugguðu þeir
að sjálfsögðu ekkj við frels-
inu — sjálfir verndarar þess
— heldur létu sér nægja að
tryggja sér verzlun og skatt-
heimtu. Það var ekki f.vrr en
h-'jnir 'guðHausu komim'nistar1
tóku vö’d í Kína að frelsinu
í Tíbet var hætt. Nauðungjn
og ófrelsið hélt innreið sína
með vegum og nútímaverkfæi--
um, bíhim. flugvélum, áveit-
um oa ný.jum ræktunaraðferð-
um. Að visu stunduðu Kínverj-
ar undirróðursjðju sína af
mikitli gát og lævísi, þelr
hrófluðu sem mjnnst við erfða-
venjum og siðum Tíbeta og
ætluðu sér auðsjáanlega að
reyna að fá landsmenn til bess
að taka af fúsum vilja ófrelsi
ríótíma og tæknialdar fram
yfix*. frelsi lénsskioulags og
miðalda. En auðvitað hlutu að
verða árekstrar; það er ekki
hægt að höggva ejna grein
frelsisj.ns án þess að hinar
visni eins og Birgir Kjaran
tók rétti'ega fram í útvarpinu
á sunnudaginn var. Og það er
ógn hætt við að átökum linni
ekki fyrr en frelsi lénsskipu-
lagsins er glatað og bundinn
er endir á „landsetaánauð þá
sem guð hefur mælt fyrir um“,
eins og einn af munka’eiðtog-
unum á þaki heimsins orðaði
það fyrir nokkrum dögum.
IT'relsið á sannarlega í vök að
verjasf í heiminúm. Lejð-
togar þess eiga í sivaxandi
erfiðleikum, hvort sérn. þeir
heita Franeo, Syngman Rhee
Sjang Kæsék eða Búdda end-
urborinn í líkama Dalai Lama.
En voninn'i sleppa þeic ekki,
meðan þeir eiga enn völ á
hjartablóði Birgis Kjarans.
„ísland á í vök að verjast,
vopnlaust með her í landi
til öryggis fyrir aðra þjóð —
okkur að grandi“.
Þessi staka, sem ort var af
íslendingi, lýsir berlega þeim
voða sem íslenzka þjóðin er
í vegna hersetunnar í land-
inu. Visindamönnum stór-
þjóðanna ber saman um það
að engar varnir séu til gegn
vetnis- og kjarnorkusprengj-
um, sem stórveidin munu
nota ef einhver brjálæðingur
kemur heimsstyrjöld af stað.
Fyrstu sprengjumar falla
auðvitað á herbækistöðvar þar
á meðal Keflavíkurvíghreiðrið
og nágrenni þess.
Stór er sú ábyrgð sem þing-
flokkarnir þeir tóku á sig er
þeir leigðu eða seldu Island
undir herstöð, þungur verður
dómurinn sem sagan fellir yfir
sökudólgunum, sem voru svo
aumir að láta slóttuga, æfða
landvinningaklækjaseggi narra
sig til að láta setja hér niður
herstöð án þjóðarvilja og um-
boðs. Hvaða nauður rak þá til
að fremja slíka cliæfu? Gerð-
ust þessi óspöp í fylliríis-
veizlu eða ógurlegu mont-
kesti ? Eða hvað geta þeir
Bjarni, Ólafur, Stefán, Emil
og Eysteinn sagt sér til máls-
bóta, eða trúa þeir því sjálfir,
að Islandi sé vörn í herbælinu
í Keflavík? Það tel ég ótrú-
vísa sendiherra Breta úr landi
þegar farið var að gera til-
raunir til að sökkva íslenzkum
varðskipum við lögleg skyldu-
störf, mátti eegja að sendi-
herrans væri gætt eins og ó-
vita hams á leikvelli, og það
af löggæzlumönnum íslenzka
ríkisins. Ætli slíkur aum-
ingjaháttur sé ekki til að
etæla óþokkana til frekari á-
gengni hér við ísland.
Kjósendur spyrja, hvers
vegna fara íslenzk stjóraar-
völd ekkert eftir óskum kjós-
enda, að kæra framferði Breta
í íslenzkri landhelgi, kæra
rán þeirra og ofbelidi fyrir
Sameinuðu þjóðunum, sem all-
ir telja hinn rétta vettvang.
Islenzkir sjómenn og lög-
gæzlumenn á sjónum em í
etöðugri hættu og forðabúr
þjóðarinnar rænt, en samt er
ekkert aðhafzt Islendingum
og Islandi til bjargar í þessu
máli. Bretinn er hróðugur,
hann er í bandalagi við íslend-
inga í Atlanzhafsbandalaginu,
og þar virðast stórþjóðimar
líta smáum augum á smá-
karla, sem selja eða leigja
land sitt undir herstöð, og
ganga með betlistaf uppað
altari stríðsjöfranna. Nei
enginn ber virðingu fyrir slík-
um piltum, og kjósendur
þeirra munu láta þá kenna á
valdi sínu á komandi vori.
Viktoría Halldórsdóítir
legt að þeir séu svo þunnir,
en því eru þeir alltaf að fetta
sig og sperra í ræðustólum og
tala um varnir Islands, sem
engar eru til, ef stríð brytist
út milli stórþjóðanna. Þykj-
ast þeir hafa meira vit en
kjarnorkusérfræðingar sem
hafa gefið þá yfirlýsingu að
engar varnir væm til gegn
vetnis- og kjarnorkusprengj-
um. Það er Ijótur vani að
ljúga, og situr illa á alþingis-
mönnum, en því miður er það
nú að verða svo að þjóðin
er að tapa trú og virðingu
fyrir alþingismönnum, sem
bersýnilega leika sér að því
að segja kjósendum ósatt og
afmanna þar með þjóðina.
Forherðing þessara alþingis-
manna er orðin svo svæsin
að kjcsendur almennt undr-
ast. Flækjur þeirra og orða-
gjálfur um vamir Islands, án
raka eða minnstu sannana um
öryggi þjóðarinnar eru alveg
óþolandi af mönnum sem telja
sig fulltrúa fólksins í land-
inu. Kjósendur era farnir að
skilja af hvaða ástæðu það er
að Bretinn gerir sér svo dælt
við íslenzk stjórnarvöld, jafn-
vel ræningjar hafa skömm á
þeim auðmjúku flónum, sem
vilja heldur þola rán og liót-
anir um manndráp hér við
lard, heldur en að segja Is-
land úr sambandi við árásar-
varmennin; og í stað þess að
Frambjóðendur til Alþingis
1956 lofuðu flestir þjóðinni
því að þeir skyldu vinna að
því að herinn færi úr land-
inu. Það lyftist brúnin á fólk-
inu, og það trúði því að nú
væru þeir sem pöntuðu her-
inn farnir að sjá hvað illt
þeir hefðu aðhafzt, er þeir
útbíjuðu þennan vopnlausa
hólma drápstækjum og her.
Auðvitað fannst mörgum að
þeir hefðu of lengi haldizt í
blindu sinn á þessi níðingslegu
svik við kjósendur, sem aldrei
voru til ráða kallaðir í slíku
stórmáli, og þessir menn
höfðu áður sagt við kjósend-
ur í ræðu og riti „aldrei her
á friðartímum". Auðvitað
voru þau orð upptugga eftir
hrekkjalómunum sem nörraðu
þá í Atlanzhafsbandalagið.
Þegar svo háttvirtir al-
þingismenn voru setztir inn í
þingsalinn virtist áhugi sumra
þeirra fyrir loforðum þeirra í
herstöðvamálinu nokkuð doða-
legur, en Alþýðubandalags-
þingmenn héldu málinu vak-
andi í þinginu, og loksins var
samþykkt viljayfirlýsing 28.
marz 1956, þess efnis að
segja upp hemámssamningn-
um og vinna að því að her-
inn færi úr landinu. Kjósendur
um land allt glöddust mjög
við þessa frétt, þeir höfðu þá
von að orðum háttvirtra al-
þingismanna væri treystandi.
En fljótlega fór að bera á
því að forustumenn Fram-
sóknar og Alþýðuflokks voru
að heykjast á sínum eigin
eamþykktum, og gengu evo úr
ráðherrastólum að gefin lof-
orð við kjósendur voru evik-
in. Og forkólfar Sjálfstæðis-
flokksins hælast um, flokkur
auðvaldsins er hreykinn yfir
unnum sigri, búinn að hnita
uppí forustumenn Alþýðu-
flokksins, og teyma Alþýðu-
flokkinn svo langt frá alþýð-
unni að hann mun seint rata
aftur til alþýðunnar, þvi hvár
hefur það áður gerzt að for-
ustumenn alþýðunnar hafi
beðið kúgara alþýðunnar, auð-
valdið, að lyfta sér uppí ráð-
herrastól og styðja sig þar,
og verja sig og vernda fyrir
gagnrýni alþýðunnar á svik-
in loforð og löðurmannlega
framkomu við kjósendur sína.
Þó leitað væri með logandi
ljósi mundu slík fim hvergi
finnan'eg.
Við gamia fólkið, sem mun-
um baráttu verkalýðsins og
kunnum margar ljótar sagnir
af viðskiptum alþýðusamtaka
hins v’nnandi fjölda við hina
fáu sem höfðu atvinnutæki og
auð þjóðarinnar I höndum sér,
getum enn ekki trúað þvi að
nokkur foringi Alþýðuflokks sé
svo sálarlaus og aumur að
vinna það til ráðherratignar
að flekka nafn alþýðusamtak-
anna með því að hlaupa frá
trúnaðarstarfi alþýðunnar og
gerast undirtylla íhalds og
auðvalds. En því miður, þetta
liefur gerzt, og alþýðan mun
vonandi fara að átta sig á
þessu sérstæða fyrirbæri, og
mörgum alþýðumanni mun
þungt fyrir brjósti, ekki sízt
eldri mönnum sem þiautseigir
hafa barizt við erfið kjör og
illsakir auðsafnara þessa
lands, sem oftast notuðu að-
stöðu sína til að kúga verka-
manninn til að selja vinnu-
afl sitt svo lágu verði að
næstum var svelti á heimil-
inu þó unnið væri allan sólar-
hringinn. En þessum gömlu
mönnum er sárt um nafn og
heiður þe:rra samtaka er þeir
stofnuðu og var þeim og fjöl-
skyldu þeirra vörn gegn sulti
og atvinnu'eysi og kúgun
auðvalds og atvinnurekenda,
sem áður beittu aðstöðu sinni
til að halda niðri kaupi verka-
manna.
Þegar íslenzka lýðveldið
var stofnað á afmæli Jóns
Sigurðssonar 17. júní 1944
fóru bylgjur glæstra vona um
landið. Island var frjálst, það
voru stór og fögur orð. Fólkið
kom saman á Þingvöllum til
að gleðjast yfir unnum sigr-
um, og fólkið heyrði forustu-
menn þjóðarinnar sverja
Fjallkonunni hollustu og trún-
aðareiða, en siðla kvölds þann
sama dag þóttust skyggnir
menn sjá ljóta skugga i AÞ
mannagjá. Skuggar þessir
voru í mannslíki með harða
hatta og lafandi ljónshala
niður undir frakkalafinu. Síð-
an hafa margir minnilegir
skuggalegir atburðir átt sér
stað, eem fólkinu í landinu
em sem svört ský. Þessi ár-
töl verða öllum Islendingum
minnisstæð;
Keflavíkursamningur 1946,
Atlanzhafssáttmáiinn 1949.
Her inn í landið 1951.
Þessi ártöl eru Islendingtim
Framhald á 10. siðu.