Þjóðviljinn - 05.07.1959, Blaðsíða 7

París
Manneskja sem vön er í
sinu heimalandi að heyra sagt
þegar borga á eitthvað, mat
á veitingahúsi, viðgerð á raf-
tæki, leigubifreið, ,,má ég
v borga“ eins og hamingja fólks
sé i veði að fá að standa i
ekilum og vera ekki talið ölm-
' usufólk, verður hissust á því
að koma í búðir þar sem verzl-
unarmaðurinn eða konan er
ölmusumaðurinn og þykir
ekki dónalegt.
Ég kom inn í búð og ætlaði
að skoða barnaglingur. Það
veröur ekki mikið úr mér í
búð, danskurinn myndi segja
ég gerði ekki mikla fígúru í
búð. Sumir eigla inn í búðir
með svip og það er bukkað
sig og beygt fyrir svipnum
og ekki þreytzt á að sýna hon-
um, þótt sýnt sé hann ætli
bara að kaupa til dæmis ör-
yggisnælu. Ég segi ég ætla að
fá bamagull. Konan í búðinni
sýnir mér eitthvað. Ég segi
það ekki mega kosta meira
en 1000 franka. Hún reyndi
að sýna sér lélegra og lé-
legra og laug að það kostaði
1000 franka. Mér leizt ekki á
og snuðraði. Þá kom maður
inn í búðina og beið góða
‘ stund meðan búðarkonan var
að tæta fram handa mér. Svo
fór maðurinn. Búðarkonan
hljóp á eftir honum út á
götu og hrópaði: „Missju,
missju“. En maðurinn var
horfinn í fólksstrauminn.
,,Farinn“, sagði konan, „far-
inn vegna þessara skitnu 1000
franka“.
Ég ætlaði að móðgast en
Svo fannst mér þetta of
skemmtilegt og vildi sjá
hverju fram yndi. Loks fann
ég dótið sem ég var ánægð
með og kostaði það þá 1100
franka. Ég lagði þá á borð-
ið.
Mún taldi þá. Það var hæg-
ur vandi, bara tveir seðlar
1000 og 100 franka seðill.
Þetta er rétt sagði hún 1100
frankar. Svo lagði hún 1000
franka seðilinn á borðið og
100 franka seðilinn undir og
náði í blýant og blað og
reiknaði saman það sem við
vissum báðar að voru 1100
frankar.
„Þetta er ekki rétt“,. sagði
hún. „Það vantar. Það vant-
ar 100 franka“. Þegar ég að-
gætti voru engir 100 frankar
undir 1000 franka seðlinum.
„Hvað er þetta maddama“,
sagði ég, „þér ætlið þó ekki
... Ég fékk yður tvo seðla“.
v „Nei“, sagði hún, „bara 1000
franka. Það er ekki nóg fyrir
þessu“.
„Þér hafið látið þá niður í
skú.ffu þegar þér náðuð í blý-
antinn“, sagði ég. Hún gægðJ
ist í skúffuna. „Nei, þeir eru
ekki hér“, sagði hún.
Ég var nú að hugsa með
mér að taka mína 1000
franka og fara en þá varð
mér litið á gólfið hennar meg-
in og þar lá 100 franka seð-
illinn sem hún hafði ýtt með
litla putta á gólfið. „Þarna
eru þeir“, sögðum við báðar
í einu.
„Ég sá þá ekki“, sagði hún,
„þeir hafa dottið. Ég hélt þér
hefðuð bara borgað 1000
franka en svo fór ég að
reikna og þá var ekki nóg
fyrir dótinu“. Ég þagði. Ég
Sunnudagur 5. júlí 1959 — ÞJÖÐVILJINN — (7
SæmsMmm8
Frá Lonilon — Tower.
höndunum, þegar þeir töluðu
frönsku eins og kennt var í
Menntaskóla. En nú hitti ég
„alvöru" franska rithöfunda.
Öðrum þeirra varð ég sam-
ferða í lyftu og var hann svo
stór, að ég þorði ekki inn í
lyftuna. í það skipti og lcaus
að ganga upp ótal þrep og
einmitt forfaðir minn og
hefst ættartalan mín á hon-
um“.
Þetta hefði ég ekki átt að
segja. Maðurinn hugði sig
eflaust vera kominn í mikla
heimild af því að hann krafð-
ist þess ég kæmi heim til
þeirra hjóna að borða, hnippti
Þegar ég var að alast upp
á mölinni í Reykjavík heyrði
ég svo oft allskonar nöfn
norðan úr Fljótum, Almenn-
ingur, Stífla, Skarðið, Ósinn,
dularfull nöfn og seiðandi.
Samt kom mér þetta allt á ó-
vart þegar ég kom í Fljótin.
Þegar ég kem til Lundúna
finnst mér sem ég heilsi
stöðugt upp á gamla kunn-
ingja og er alveg hissa þeg-
ar borgin er mér svo ókunn-
ug að ég þarf að spyrjast til
vegar. Andrúmsloftið í þess-
ari borg er ekki eins og í öðr-
um stórborgum sem ég hef
kynnzt og eru svo leiðinlegar
vegna eilífs flýtis. í þessari
borg flýtir sér enginn. Jafn-
vel ég hugsa að mér liggi
ekkert á. Fólk raðar sér upp
og kallar það að kjúa, Fólkið
hér er svona rólynt af því
að það á sér stóra græna
bletti útum alla borgina og
Nú ætla ég að segja frá því
þcgar ég hitti ritliöfundana.
Mér finnst nefnilega allt í
frásögur færandi. Oft hafa
menn hitt rithöfunda og ekki
þurft að segja frá. Til dæmis
liittum við eiginmaður minn
eitt sinn ákaflega skrítinn rit-
höfund inn á bar í París þeg-
ar við vorum þar á ferð og
spáði ég strax í lófa hans
að vera mundi rithöfundur
og reyndist rétt vera og spáði
ég honum þá heimsfrægð. Ef
ekki meiru. Og við hittum
ennþá skrítnari rithöfund í
lestinni frá París til Hafn-
ar með alskegg og talaði ís-
lenzku og þekktust þessir
tveir landar á því hvernig
þeir hvor um sig böðuðu út
Frá lierstöð Anieríkumanna í Hvalfirði.
ið hinu neitt. En svo tók
hann upp á því þegar inn kom
að kynna mig fyrir ákaflega
sterklegum manni, ófrönsku-
legum. „Þetta er brjálaður
Norðmanni“, sagði þessi langi
franzmaður. „Og er að semja
bók um Göngu-Hrólf“. „Það
er gott til þess að vita að
einhver semur bók um Göngu-
Hrólf“, sagði ég. „Hann er
Drífa Viðar:
París
Lnndúnir
Hvalfjörður
Svipmyndir úr f erðalogi. II.
setti upp ægilegan svip. Að ég
hélt.
„Þeir liafa bara dottið“,
sagði hún aftur. „En gott að
þér funduð þá. Svona getur
þetta verið. Ég sá alls ekki
þegar þeir duttu. Ég gáði í
skúffuna og þeir voru ekki
þar. Ég reiknaði saman og
það var ekki nóg. Mikið var
heppilegt að þér funduð þá“.
Þetta var barnaglingursbúð.
Það gerir ekkert til þótt hún
hafi ætlað að leika á mig. En
hún hefur áreiðanlega oft
verið búin að leika þennan
leik við börn sem heillazt hafa
inn til hennar, nornarinnar í
sykurbrauðshúsinu.
þegar ég kom að dyrunum
þar sem boðið stóð, þá stóð
þessi stóri maður þar og
brosti undirfurðulega. Mig
minnir að við höfum kynnt
okkur og sagði hvorugt nafn-
í konu sína og sagðist vera
búinn að bjóða mér heim.
Konan fór þá að kynna sig
og vildi ekki láta sinn hlut
eftir liggja í ættgöfgi, sagðist
vera komin af þrem hers-
höfðingjum og væru götur
skírðar eftir þeim öllum og
lægju göturnar í kross. Ég
var ákaflega skelkuð en
hræddust þó við að þurfa að
-þýða á frönsku kvæði Hildar
móður Göngu-Hrólfs: Muna
við hilmishjarðir hægr, ef
rennr til skógar. Eða hét hún
ekki Hildur og var hún ekki
móðir hans? Ég vil helzt
gleyma þeim málum.
Nú bjargaði stóri maður-
inn úr lyftunni mér aftur.
Hann bar ábyrgð á mér
fannst honum. Hann tók að
segja mér sögu síns lands og
var heima í henni eins og við
í berjamónum okkar. Og hefði
ég skilið hann til fulls þá
vissi ég nú um hvað hann var
að tala. Eg spurði haun nátt-
úrlega um ástandið í Túnis,
Marokkó og Alsír.
„Þeir voru ánægðir áður“,
sagði hann og brá fyrir reiði,
alltað því ofstæki í svipnum.
„Áður en þeir fóru að gera
uppreisn“.
„Við höfum sjálf verið
kúguð“, sagði ég. „Við vilj-
um ekki hafa erlenda yfir-
stjórn“.
„Þeir voru ánægðir áður“,
sagði hann. „Þeir höfðu sina
siði og venjur og sinn soldán.
Þeir eru óhamingjusöm þjóð
að vera að gera uppreisn“.
þar safnast það sama«) og
nýtur rólyndisins, Getur §ókk-
ur maður lært að þekkja
þessa borg til hlítar? Blaða-
maður eem hefur endasenzt
um hana frá því hann man
eftir eér uppgötvar þegar
hann er kominn til ára sinna
að hann þekkir ekki þessa
borg.
Á hótelinu sem ég bý borð-
ar margt fólk sem virðist vera
fastagestir þarna, sumt af því
fólki sem komið er til ára
sinna, á sér kannski hús uppi
í sveit en er of myrkfælið til
þess að þora að búa í sjálfs-
mennsku, kann auk þess ekki
að sjóða kartöflur og nú er
ekki þjónustufólkið á hverju
strái. Það hefur búið árum
saman á þessu hóteli og þekk-
ist lítilsháttar, a.m.k. í sjón
og kinkar kolli hvert til ann-
ars með mikilsverðri hneigingu
við morgunteið, beikonið og
10 brúnuðu brauðsneiðarnar
sínar. Það veit þegar einhver
hinna hótelgestanna er að
fara í ferðalag og segir góða
ferð og veit svo þegar sá
sami er kominn heim á hótelið
aftur úr ferða’aginu og segir:
„Var ferðalagið þægilegt eður
ei?“ Flest þeirri rödd sem
hljómbotninn hefur sprungið
í.
Ég sit á næsta borði við
eldri konu sem ávalt snýr sér
að mér og spyr tíðinda og mig
furðar á því að þessi kona
talar alltaf um veðrið eins
og við gerum heima í barbar-
íinu en hún er hérna í kon-
ungsdæminu, þá kemur upp úr
kafinu að þessi kona er frá
Skotlandi. „Það fylgir mér
hvar sem ég er“, segir hún.
„Skotland og heiðin þar, fólk-
ið og árstíðirnar hver með
sínu lagi, maður tekur það
eftir vindi og veðri; málið
þar!“ segir hún. „Ég get aldr-
ei gleymt því hvernig er
heima“. Þessi kona lifir svo
margt daglega sem hún segir
mér frá, einn dag upplifir
hún fugl, annan daginn er
það afar fyndinn hundur, svo
blóm og menn. Hún er í þann
veginn að ljúka við æsandi
glæpareyfara og spyr hvort
ég viiji ekki sjá sjónvarpið
niðri, það sé svo gaman. Þessi
kona er svo langt á undan
sinum tíma að hún nennir að
horfa á sjónvarp en ég er
fegin liverri stundu sem ég
þarf ekki að horfa uppá það,
hún er ekkert hrædd við að
lesa glæpareyfara eins og ég,
sem verð að standa með bakið
upp við steinvegg eftir hvern
lestur þó ekki sé nema smáJ
glæpasaga í tímariti. „Eruð
þér ekki frá Noregi “ sp'yr
þessi kona mig. Ég seg'st
vera frá íslandi. Hún segir
sig hafa grunað það, ég sé
þannig yfirlitum. Spyr svo
hvenær ég ætli heim til Nor-
egs aftur. Ég segi henni það.
Svo kveð ég og segi það var
gaman að hitta yður. Og það
segi ég satt.
Mér finnst nærri því eins
og ég sé að horfa á leikrit
þegar ég sé alvörudátana
standa vörð með hjáima niðr-
að augum og mega hvorki
lita til hægri né vinstri hvað
þá hlæja (ég væri orðin við-
þolslaus úr kláða fyrir löngu-
ef ég viss; að ég mætti ekki
taka hjálminn ofan hverju
sem tautaði og raulaði í
steikjandi sólarhitanum með
Framh. á 10. síðu