Þjóðviljinn - 15.01.1960, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — FÖstudagur 15. janúar 1960
^IÓÐVILHNN
Útgeíandl: Sameiningarflokkur alÞýðu - Sósjalistaflokkurlnn. - Ritstjórar:
Magnús Kjartansson (ábj, Magnús Torfi Ólafsson. Slgurður Guðmunds-
aon. - Fréttaritstjórar: ívar H. Jónsson, Jón Bjarnason. — Auglýsinga-
atjóri: Guðgeir Magnússon. - Ritstjórn, afgreiðsla, auglýslngar, prent-
smiðJa: Skólavörðustfg 19. — Simi 17-500 (5 linur). - ÁskrlftarverÖ kr. 30
á mánuði. — LausasÖluverð kr. 2.00.
Prentsmiðja ÞJóðvilJans.
v._______________________________y
/-----:--------------------------------------------■>.
Samkeppni um innflutning
pyrir skömmu birti Þjóðviljinn mjög athyglis-
verða grein eftir Kristján Gíslason verðlags-
stjóra. Þar benti hann á að gjaldeyrisstaðan, sem
nú er mikið rædd, er ekki aðeins háð gjaldeyris-
tekjum og því vörumagni sem við kaupum, held-
ur og í ríkum mæli því verði sem við greiðum fyr-
ir vörur þær sem keyptar eru erlendis. En um
þetta síðasta atriði hefur ekkert verið sinnt af ís-
lenzkum stjórnarvöldum. Þegar innflytjendur hafa
sótt um heimildir til að kaupa vörur ytra, hafa
yfirvöldin ekkert spurt um það hvernig kaup þeir
geri, hvaða verð þeir greiði fyrir vörurnar, held-
ur hefur leyfunum yfirleitt verið úthlutað eftir
svokölluðu kvótakerfi; menn hafa fengið að flytja
inn vörur í einhverju hlutfalli við það sem þeir
hafa áður flutt inn. Afleiðingin hefur orðið sú að
vörur hafa verið keyptar á mjög misjöfnu verði,
ýmsir innflytjendur hafa gert óhagkvæmari kaup
en aðrir; þeir sem kaupa lítið magn gera t.d. yfir-
leitt lakari kaup en hinir sem kaupa stórt. Þess
vegna hafa sams konar vörur oft verið ó misjöfnu
verði í verzlunum hér, og verðlagsyfirvöldin hafa
enga heimild til að gagnrýna léleg kaup innflytj-
enda erlendis eða taka tillit til þeirra í verðút-
reikningum sínum. Vörumagnið sem inn er flutt,
er hins vegar ekki meira en svo að allt selst, þótt
verðið sé misjafnt.
A uk þess er það á allra vitorði, stjórnarvalda jafnt
1 sem almennings, að innflytjendur gera ekki að-
eins misjafnlega hagstæð innkaup, þeir eru einnig
misjafnlega heiðarlegir. Það mun vera mjög al-
gengt að innflytjendur fá erlenda viðskiptamenn
sína til að gefa upp á reikningum hærra verð en
greitt er í raun og veru; með þessu móti stela heild-
salar bæði undan gjaldeyri og fá auk þess hærra
verð fyrir vörur sínar hér heima en þeir ættu að
fá. Kunnugustu menn eru sannfærðir um að þessi
fjárflóttj nemur mjög verulegum upphæðum árlega,
og allt er þetta gert í skjóli þess að ekkert er spurt
um innkaupsverð, heldur leyfum úthlutað eftir allt
öðrum sjónarmiðum.
f/ristján Gíslason lagði til í grein sinni að núver-
; v andi kerfi við úthlutun innflutningsheimilda
yrði breytt og í staðinn yrði tekin upp sú frjálsa
samkeppni sem mest er lofsungin í blöðum. Tillaga
hans var sú „að boðið væri út það magn tiltekinna
greina innflutningsins, sem ákveðið vœri að flytja
inn hverju sinni. Síðan vœru þeir aðilar látnir hafa
innflutninginn með höndum sem hagkvœmust kjör
gœtu boðið — og einnig aðstoðaðir í þessu efni, ef
þess þyrfti með“. Með þessu móti yrðu innflytjend-
ur að sýna hæfni sína fyrir opnum tjöldum, keppa
um að veita sem bezta þjónustu, sýna hverjir
fremstir væru í því að hagnýta gjaldeyrinn sem
sparlegast og tryggja sem lægst verð hér innan-
lands. Þessi aðferð ætti einnig að geta bundið endi
á fjárflóttann; ef menn ættu að keppa um að
tryggja sem lægst innkaupsverð myndi lítið stoða
að fá erlenda viðskiptavini til að falsa faktúrur til
hækkunar.
lkessi tillaga Kristjáns er mjög athyglisverð, og þess
er að vænta að hún verði gaumgæfilega athug-
uð hjá núverandi stjórnarflokkum. Þeir segjast í
tíma og ótíma vera miklir vinir frjálsrar sam-
keppni, og tillagan fjallar einmitt um það að
virkja frjálsa samkeppni í þágu almennings og þjóð-
arheildarinnar til þess að tryggja gjaldeyrissparn-
að og minni dýrtíð. En í núverandi kerfi, úthlutun
samkvæmt einhverjum kvótareglum, felst engin
samkeppni, heldur einokunaraðstaða sem sérstak-
lega vemdar skussa og misindismenn. — m.
Moskvu 4.—5. janúar.
Nýliðið ár var sannarlega
gleðilegt ár um flesta hluti
Moskvubúum og öðru Sovét-
fólki. Sovézkar geimflaugar
þeyttust um bimnana með
miklum glæsibrag. Krústioff og
Eisenhower ræddust við í
mestu vinsemd. Hvergi í heim-
inum voru atómspreng.iur
sprengdar á árinu. Hafin var
róttæk stvtting vinnutímans.
Atvipnuvegum fleygði fram.
Smjöríramleiðslan komst upp
í 850 þús. tonn. Gaganovu-
hreyfingin breiddist út um
land allt. Rjazanhéraðsmenn
frömdu það ágæta afrek. að
framleiða þrisvar sinnum meira
af kjöti en árið áður.'Erenbúrg
og aðrir góðir menn töluðu
við æskufólk um menningu til-
finninganna. Og enn dansar
Úlanova á sviði stóra leikhúss-
ins.
Dagblöðin voru á nýársdag
full af skrifum um afrek árs-
ins. Ýmsir merkir menn. inn-
lendir og, útlendir óska þjóð-
inni velfarnaðar. Á forsíðum
voru hátíðateikningar. Á for-
síðu Komsomolskaja Pravda
var teiknuð geimflaug úr korn-
öxum. maís og kálhausum. en
mjólkurbrúsar reka hana á-
fram. Bidstrup hinn danski
teiknar ósigur kalda stríðsins
í mörg blöð. í Prövdu er
Krústjoff teiknaður með loft-
bor í höndum og rnalar hann
niður kalda stríðið með tóli
þessu, — en Krústjoff er gam-
all námumaður, eins og kunn-
ugt er. Með Komsomolskaja
Pravda kom aukablað: nýárs-
blað ársins 2010. Þar er sagt
frá jarðrækt á tunglinu. 3C8
kíiómetra jarðgöngum undir
Kaspíahaí, fyrsta konsert
Mars-tónlistar í Moskvu. og
fleira er í blaðinu til íróðleiks
og skemmtunar.
HÁTÍÐA-
HÖLD
En það var ekki ætlun mín
að segja írá helztu viðburð-
um og afrekum ársins. Úg
vildi segja frá því hvernig
Rauða tofgið í Moskvu skrautlýst á nýársnótt.
iiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliilliiiiiilliiiiiiiililiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiii ifn111iiiiiii111!i11;iii11ni!1111iimiii111mi!111111iiiiiiiiiit;i;111
Námsbœkur um landafrœði
Jón Þórðarson: Vinnubók
í landafræði. Guðmundur
I. Guðjónsson skrifaði text-
ann. ísland 1. a. —. ísland
og Færeyjar l.b. Reykja-
vík 1959.
Oft er því haldið fram að
skólar séu íhaldssamir með
kennsluaðferðir og er það efa-
laust réttmæt aðíinnsla. Hins
vegar má segja, að stundum
séu órökstuddar kröfur gerð-
ar til kennara um nýbreytni
og tilraunir í kenn,slutilhög-
un og aðferðum. Ekki er hver
kennari fær um að finna nýj-
ar starfsaðferðir, og eins er
hitt að skólar og' löggjöf setja
víðast allþröngar skorður um
námsefni og próf, svo ekki er
auðvelt af þeim sökum að
víkja langt af troðnum braut-
um. Og svo er ekki einu sinni
víst að öll nýbreytnin reynist
vel, hún getur orðið að skrípa-
mynd af sjálfri sér í höndum
manna sem ekki kunna með
hana að fara. Ég held t.d. að
ekki sé of mikið sagt þó full-
yrt sé að foreldrar almennt
séu undrandi á þeim dæma-
lausa giundroða sem ríkir í
íslenzkum barnaskólum um
kennsluaðferðir í lestri og
skrift. svo tekið sé dæmi af
einföldustu undirstöðum alls
náms. Svo gæti virzt sem hvar
kennari hafi sína kreddu í
þessum efnum og árangur
stundum furðu lítill eftir all-
langa skólavist.
Eitt hið bezta sem reynt
hefur verið af nýbreytni í ís-
lenzkum skólum undanfarna
áratugi er vinnubókagerð.
Alllengi hafa verið gerðar til-
raunir með þetta kennsluform.
en þó er langt frá að það hafi
náð útbreiðslu og festu sem
vert væri. Hugmyndin að láta
börn vinna siálf að bví að afla
sér íróðleiks. greina milli aðal-
atriða og aukaatriða og gera
sér aðalatriðin hugtöm með
vinnubókagerð, er snjöll hug-
mynd með djúpar rætur í
skynsamlegri uppeldisfræði.
Þessi kennsluaðferð virðist þó
liggja alveg sérstaklega vel við
greinum eins og landafræði og'
hvers kyns náttúrufræðum.
Hins vegar verður úr henni
skopleg vitleysa þegar skóla-
börn eru látin liggja yfir því
að gera ,.vinnubækur'‘ í krist-
infræði, og líma ólistrænar
glansmyndir af Jesú og gott
ef ekki guði almáttugum inn-
an um gömlu þjóðsögurnar um
þá feðgana rétt eins og
mynd af Akureyri eða spóan-
um inn í vinnubækur um
landafræði og dýrafræði!
Tilefni bessara hugléiðinga
var annars nýju vinnubæk-
urnar hans Jóns Þórðarsonar
um landafræði íslands. Það
eru fallegar bækur, textinn
skrifaður af Guðmundi í. Guð-
jónssyni kennara, en við skrif-
að orð tengjast allstaðar mynd-
ir, teikningar eftir Óskar
Liliendahl, Halldór Pétursson
og Einar G. Baldvinsson og
svo kort og Ijósmyndir. H.eft-
in eru tvö, og fjallar fyrra
heftið um jarðfræði, veðráttu
og almenna landafræði ís-
lands, en í síðara heftinu er
landinu lýst eftir einstokum
sýslum. Þó textinn sé ekki lang- ;
ur er ótrúlega miklum fróð-
leik komið fyrir um landa-
fræði íslands og sögu, oft
þannig að einungis er ymprað i
á staðreyndum til að vekja
forvitni nemandans og úta við •
fróðleikslöngun hans. Bæði .
heftin sem út komu í. vetur
fjalla um ísland eins og .íyrr
er sagt, nema í lok síðara heft-
isins eru Færeyjum gerð sömu