Þjóðviljinn - 29.06.1960, Blaðsíða 4

4) — 3ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 29. júní 1960
Leifur E. A. Sigurðsson;
Reikningum Eimskipo-
félagsins mótmœlt
Á aðalfundi Eimskipafélags
Islands snemma í þessum
mánuði flutti einn hluthafi,
Leifur E. A. Sigurðsson, eftir-
farandi ræðu þar sem gagn-
rýnd eru ýmis atriði í reikn-
ingum félagsins, svo og ráð-
stafanir félagsstjórnarinnar
varðandi aðalfundinn.
Leifur lætur fylgja skýring-
ar á ýmsu sem á er drepið í
ræðunni ,svo og frásögn af því
hverja afgreislu tillaga hans
fékk,
Samkvæmt Gengisjöfnunar-
sjóði hefur orðið gengistap að
upphæð 25.005,00 krónur á
keyptum eigin hlutabréfum á
árinu 1959. Ekkert sést. í reikn-
íngunum um það, hve mikið
félagið eigi nú af eigin hluta-
bréfum, enda þótt félagið hafi
á undanförnum árum sífellt
verið að kaupa eigin hlutabréf
og félagsstjórnin hafi verið
slcyldug, samkvæmt lögum rík-
isins, að birta þær tölur í
reikningum félagsins. Þá sést
heldur ekki í reikningunum
að nokkur af þessum hluta-
bréfum hafi verið seld aftur,
en ef slík sala eigin hlutabréfa
sæist í reikningunum þá gæfi
hún til kynna að nýir hluthaf-
ar sætu hér á aðalfundum. Þá
væri líka betra að átta sig á
fylgisauka félagsstjórnarinnar.
— Fyrir nokkrum árum síðan
upplýsti maður í stjórn félags-
ms á aðalfundi, að félagsstjórn-
in notaði ótakmarkað at-
kvæði þeirra hlutabréfa fé-
lagsins er félagið á í eigin
hlíxtabréfum til framdráttar
málstað félagsstjórnarinnar á
fundum félagsins. Fyrir fáum
dögum spurði ég starfsmann
félagsins, sem afhendir að-
göngumiða að fundum félags-
ins, hvort ég gæti fengið að
sjá skrá yfir afhenta aðgöngu-
miða og atkvæðamagn hvers
fundarmanns að aðalfundi fé-
lagsins í fyrra en fékk þau
svör, að viðkomandi gæti ekki
tekið ákvörðun um það upp á
sitt eindæmi. Stuttu síðar var
mér tilkynnt, að framkvæmda-
stjóri félagsins bæði skilað til
mín að það væri ekki heimilt.
Það virðist því svo, að almenn-
ir hluthafar megi ekki fá að
vita hverjir séu aðalráðamenn
félagsins. Nú vil ég mælast til
þess, að mér verði leyft, hér
tSUEKJAVlNNUSTOFA
4» VBTÆUASAlA
LaufásveRl 41a. Simi 1-36-75
Krana
viðgerðlr
og klósett-kassa
Vatnsveita
Reykjavíkur
á eftir, að sjá þessa skrá, um
afhent atkvæðamagn til hvers
fundarmanns hér á þessum
fundi. Það er nauðsynlegt að
almennir hluthafar —- já, og
landsmenn allir — fái að vita
hverjir séu helztu ráðamenn
félagsins, ekki eingöngu þeir
almennir hluthafar, sem hér
sitja á fundum heldur og þeir,
út um allt land, sem aldrei
sækja fundi eða láta mæta fyr-
ir sína hönd, en fylgjast með
og hafa áhuga fyrir félaginu.
Eftir skriflegum atkvæða-
greiðslum fyrri ára að dæma
munu þeir hluthafar, sem
aldrei sækja fundi félagsins
vera yfir 45% hluthafanna. —
Það mun í dag liklega vera í
fyrsta sinn á ævi félagsins að
aðalfundur skuli haldinn á öðr-
um degi en laugardegi. Þar
með geta þeir hluthafar, sem
eru starfsmenn hjá öðrum en
sjálfum sér, yfirleitt ekki geta
sótt fundinn þótt þeir vildu.
Þar er einn liður enn til hags-
bóta fyrir stóra hiuthafa í fé-
laginu.
Arður til hluthafa sést eng-
inn greiddur árið 1959 í reikn-
ingum félagsins, en á Rekstr-
arreiknirigi fyrir 1958 er hann
greiddur að fullu af öllu hluta-
fé félagsins fyrir það ár —
hvort sem allir hluthafar hafa
fengið sinn arð greiddan eða
ekki. Það stendur nú einmitt
svo á, að ég sótti ekki minn
arð þegar félagið greiddi arð
að fullu fyrir allt hlutafé sitt,
en hins vegar sótti ég arð í
fyrra, þegar engin arðgreiðsla
er sjáanleg hjá félaginu.
Á Rekstrarreikningi 1959 er
færð afskrift til Gjalda af fast-
eignum í landi að upphæð
samtals 483.519,00 krónur. Sú
upphæð er jafnframt færð
Varasjóði til tekna. Þetta er
einkennileg tilfærsla, eins og
á fyrri árum. Upphæðin mun
vera fyrning af fasteignum í
landi, sem skattayfirvöldin
leyfa til frádráttar tekjum til
skatts án þess að lækka fast-
eignamat til eignaframtals.
Þessi tilfærsla getur litið þol-
anlega út við fyrstu sýn, þótt
hún eigi þar alis ekki tilveru-
rétt, ef aldrei verður halli á
rekstrinum þannig, að fyrir-
tækið yfirfæri hluta af ágóða
í Varasjóð er þeirri afskrift
næmi. En þegar Tap verður á
rekstri, eins og Rekstrarreikn-
ingur félagsins telur fram fyr-
ir árið 1959, þá verður þessi
afskrift að viðundri þannig, að
Varasjóður eykst um þessa af-
skrift sem auknar tekjur, með
því að auka Tap á Rekstrar-
reikningi um þá upphæð. Það
er skrýtinn gróði hjá Vara-
sjóði.
Samkvæmt Rekstrarreikningi
fyrir árið 1959 hefir félagið
þurft að greiða, auk eignar-
skatts, önnur opinber gjöld til
ríkis og bæjar að upphæð 3,7
milljónir króna (mkr). Þetta
er 2,1 mkr. hærri upphæð en
fyrir samskonar gjöld næstlið-
ið rekstrarár. Verið getur að
það stafi að nokkru leyti af
því, að tekjuafgangur var aug-
ljóslega oftalinn á Rekstrar-
reikningi 1958 um 1,58 mkr
tekjulið, er löggiltur endur-
skoðari og fleiri höfðu stað-
fest rétta og ekkert við að
athuga en einhverjir þá látið
leiðrétta á bls. 4 í skýrslu fé-
lagsstjórnarinnar til hluthafa
6. júní 1959. Tekjuafgangur sá,
sem félagsstjói’nin taldi í'ram
með skýrslugerð sinni 6. júní
1959 fyrir reikningsárið 1958
nam 1,9 mkr, sem mun vera
tekjur félagsins til skattaálagn-
inga fyrir árið 1958 til skatta-
greiðslu á árinu 1959, eins og
félagsstjóx-nin þá taldi fram.
En skattagjöldin 1959 nema 3,7
mkr, eins og Rekstrari'eikning-
urinn ber með sér, eða 1,8
mkr meira en tekjurnar, sem
lagðar eru að miklu leyti til
grundvallar fyrir skattaálagn-
ingunni. Þar af er hækkunin
ein á sköttum 2,1 mkr hærri
en taldar tekjur félagsins árið
1958, sem voru taldar 1,9
mkr. Hvernig má það vera að
þessir skattar ríkis og bæjar
hafi hækkað á einu ári úr
1,58 mkr í 3,7 mkr af 1,9
mkr tekjuafgangi 1958? Það
lítur helzt út fyrir að skatta-
yfirvöldin hafi fundið tekjur,
sem félagsstjórnin hafi leynt.
Og hverjar eru þá þær tekjur,
mega almennir hluthafar ekki
fá það upplýst í reikningum
félagsstjórnarinnar? Og hverj-
ar eru þá þær eignabreytingar,
sem þurfa að koma fram í
reikningunum? — Nokkuð af
tekjuafgangi 1958, sem hefir
verið eyrnamerkt Iðgjald af
sjálfsáhættu að upphæð 1.956.-
880 krónur, sést ekki yfirfærð-
ur á reikninga félagsins fyrir
árið 1959. En kannske það séu
líka oftaldar tekjur á árinu
1958? líkt og tekjur frá Vara-
sjóði til greiðslu á útsvari og
kirkjugarðsgjöldum að upp-
hæð 1,58 mkr eins og fyrr
er nefnt og stjórn félagsins
hefur leiðrétt.
Sigurbjörn Þorbjörnsson, út-
nefndur endui’skoðari reikn-
inga félagsins, var ekki búinn
að undirrita reikningana 23.
maí, þegar ég skrifaði þá upp
á skrifstofu félagsins. Mér kom
þá til hugar hvort hann hefði
heykzt á því að undirrita
þannig lagaða reikninga en sé
nú af hinum prentuðu reikn-
ingum að hann hefir haft kjark
til þess.
Af framangreindum ástæðum
mótmæli ég fram lögðum
reikningum félagsins og geri
kröfu, samkvæmt 12. gr. sam-
þykkta félagsins, að skrifleg
atkvæðagreiðsla verði látin
fara fram um samþykkt þeirra.
Eg legg eindregið til, að reikn-
ingarnir verði ekki samþykkt-
ir, að reikningarnir verði end-
urskoðaðir í stórum dráttum
fyrir síðastliðin 10 ár af tveim
löggiltum endurskoðurum —
þó ekki af þeim löggilta end-
urskoðara er þegar hefir und-
irritað þannig lagaða ranga
reikninga fyrir síðastliðin þrjú
reikningsár og ekkert fundið
við þá að athuga. — Það veitir
ekki af að hafa þá tvo þar
sem einn löggiltur endurskoð-
ari hefur þegar bilað, ásamt
ö'lum hinum hágöfugu mönn-
um er undirritað hafa reikn-
ingana sem rétta.
Skýringar við erindi undirrit-
aðs flutt á aðalfundi Hf. Eim-
Nýja Selfossi lileypt af stokkunum
skipafélags íslands 3. júní 1960.
Að loknum lesti'i ei'indisins
bað ég fundarstjóra og for-
mann félagsstjórnar að leyfa
mér að sjá skrá yfir afhenta
aðgöngumiða að fundinum og
atkvæðamagn hvers fundar-
manns. Báðir neituðu þeir
þeirri kröfu minni, og gáfu
engar skýririgar.
Þeir, sem undirritað hafa
reikninga H.f. Eimskipafélags
íslands fyrir reikningsárið 1959
eru:
Framkvæmdastjóri: Guðm.
Viihjálmsson.
Stjórn félagsins: Einar B.
Guðmundsson, hrm. og for-
maður félagsstjórnai’, Birgir
Kjaran, hagfr. og alþm., Bjarni
Benediktsson, dómsmálaráð-
herra, Pétur Sigurðsson, for-
stj. Landhelgisgæzlu, Richard
Thors, framkv.stj , Jón Árna-
son , bankastjóri, Asgeir G.
Stefánsson, framkv.stj. í Hafn-
arfirði.
Endurskoðarar: Magnús Gísla-
son, fyrrum stjói'narráðsskrif-
st stj., Ari Ó. Thorlacius, lög-
giltur endurskoðari og jafn-
framt endui'skoðari reikninga
bæjai’sjóðs Reykjavíkur, Sigur-
björn Þorbjörnsson, bókari eða
skrifst.stj. hjá Flugfél. ísl.
Ásgeir og Magnús eru út-
nefndir af ríkisstjórninni fyrir
100 þús. kr. hlutafé ríkissjóðs,
enf,aðrir hluthafar eiga 1.580.-
750,00 kr.
Tólfta grein samþykkta fé-
lagsins mælir svo fyrir: „Fé-
lagsfundum stjórnar fundar-
stjóri, sem fundurinn kýs, og
kveður hann sér fundarskrif-
ara. Fundarstjóri sker úr öllu,
sem snertir lögmæti fundarins,
samkvæmt ákvæðum félags-
samþykktanna, form umræðna,
meðferð málanna á fundum og
atkvæðagreiðslur, sem þó
skulu fara fram skriflega, ef
einhver fundai'manna ki'efst
þess.“
Fundarstjóri var Lárus Jó-
hannesson, hæstaréttardómari,
er úrskurðaði að skrifleg at-
kvæðagreiðsla skyldi ekki fara
fram um samþykkt reikning-
anna þrátt fyrir ítrekaðar á-
skoranir um að láta skriflega
atkvæðagreiðslu fara fram og
ábendingar um, að það væri
skýlaust brot á ákvæðum 12.
gr. samþykkta félagsins er
hann neiti að láta bera reikn-
ingana undir skriflegt sam-
þykki fundarmanna.
Reikningarnir hafa ékki ver-
ið bornir undir skriflega at-
kvæðagi'eiðslu á fundum fé-
lagsins fyrir síðastliðin 3
rekstrarár þrátt fyrir marg
ítrekaðar áskoranir fundar-
manns til fundarstjóra um það,
og hafa því reikningamir ekki
verið löglega samþykktir fyrir
öll þrjú síðastliðin rekstrarár
— en það er einnig brot á 13.
gr. a. samþykkta félagsins.
Aðalfundir eru, á seinni ár-
um, orðnir þunnskipaðir og at-
kvæðagreiðslur eru faimar að
ganga með handauppx'éttingum
yfirleitt, annað en stjór.Nai'-
kjör. Samstillingin er orðin
svo mikil, að ekki einn ein-
asti maður annar en ég fæst
til að greiða atkvæði gegn
samþykkt reikningana enda
þótt ég hafi á hverjú ári síð-
astliðin 10 ár bent fundar-
mönnum á mikilvægar rang-
færslur í reikningunum.
Undanfari þess, að skrifleg-
ar atkvæðagreiðslur Um sam-
þykkt reikninganna voru af-
numdar voru atkvæðatöl-
ur þær, sem hér skal greina:
(Sjá töflu neðst á síðunni).
Og hefi ég þó ekki fylgzt
með talningu atkvæða eða
hvernig þau eru fengin.
Síðan hafa skriflegar at-
kvæðagreiðslur ekki verið
leyfðar um samþykkt reikning-
anna.
Af þessu yfirliti er að sjá,
að þeim, sem ekki gátu að-
hyllzt já eru: — nei, aúð og
ónotuð atkvæði.
Búið var að brey ia fundar-
salnum að nokkru frá siðasta
aðalfundi til hagræðis fyrir
starfsfólk félagsins, til þess að
geta haft þar kaffistofu. Svo
sagði mér starfsmaður. Þar
sem aðalfundir félagsins gerast
nú þunnskipaðir mun ég á
næsta aðalfundi, að sjálfsögðu
að forfallalausu, ieggja fram
tillögu til félagsstjórnar um að
kaffi og kökur verði veitt
fundarmönnum í salnum á
meðan þeir hlýði á boðskap
félagsstjórnarinnar.
Leifur E. A. Sigurðsson.
Rekstrarár ............. 1952
Já .................... 33992
Nei ...................... 25
Auðir ..................... 2
Ógild ..................... —
Ónotuð atkvæði ......... 2756
Afhent að fundi ....... 36775
Ekki afhent ........... 30455
Atkvæði alls .......... 67230
1953 1954 1955 1956
31271 26893 30822 29127
16 1196 33 516
1144 3002 1864 4034
3873 1 6177 3604 3054
36304 37269 36323 36731
30926 29961 30907 30499
67230 67230 67230 67230