Þjóðviljinn - 14.06.1961, Blaðsíða 4

'&) — ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 11. jun'í 1961
Valdhafarnir hafa spf algjört skiln-
ingsleysi á hógværum kröfum keiian
Stafsetningarkennslan er of mikill þáttur í móðnr-
málskennslu skólanna, segja kennarar á Reykjanesi
íslenzkukennsla í barna- og
(linglingaskólum var aðalum-
Tæðueíni á aðalfundi Félags
Ijarmkeenara á Reykjanes-
«kaga( sem haldinn var í Njarð-
ívíkurskóla 31. maí s.l.
Fund þennan sóttu um 20
Ikennarar af félagssvæðinu, auk
gestan!i.a Óskars Halldórssonar
caríd, mag. og Bjarna M. Jóns-
eonar námsstjóra. Flutti Óskar
ítarlegt framsöguerindi um
imálið og voru fundarmenn á
einu máli um það, að hlutur
stafsetningarkennslunnar væri
of há'tt metinn gagnvart öðr-
ium þáttum móðurmálskenrísl-
auinar. Svofelld ályktun var
igerð samhlióða:
,,Enda þótt fundurinn álíti,
áð skólaridr þurfi að leggja
tneiri áherzlu á kennslu liins
Italaða máls, bókmenntir og rit-
gerðir, telur hann að þess sé
ekki kostur nema ætlað'ir sé
Tneiri t.ími til móðurmálskennsl-
tinnar eða dregið úr kröfum
um kunnáttu í stafsetningu til
inngöngu í framhaldsskóla."
Algjört skilningsleysi
valdhafanna
Þá var rætt um launamál
kennara. Hafði félagið áður á
kennsluárinu haft tvo fundi, er
einungis fjölluðu um launamál-
ið. Svofelld ályktun var gerð 'i
málinu einróma:
,,AðaIfundur í Félagi barna-
kennara á Reykjaresi haldinn í
Njarðvíkurskóla 31. maí 1961
vill ítreka fyrri kröfur félags-
ins og annara kennarasamtaka
um tafarlausar og verulegar
launabætur til handa kennur-
um.
Telur fundurinn þá þróun
stórliættulega, almennri mennt-
un í landinu, ef sérmenntaðir
kennarar fást ekki til að sinna
kennslustörfum en sívaxandi
f jöldi l.íít menntaðra og reynslu-
lausra manna tekur að sér
' kennslustörf. Fundurinn lýsir
f taíli mega peðin, sem
standa fyrir framan hina
mennina, aðeins fara einn reit
S einu beint áfram en þó hafa
þau þau forréttindi að mega
fara fram um tvo .reití, þegar
þau eru færð fyrsta sinn. Ann-
að séreinkenni peðanna er það,
að þau geta ekki drepið
mann á næsta reit fyrir fram-
an þau. Til þess að drepa
mann verður peð að færa sig
í skálínu á næsta reit fyrir
framan. Með framhjáhlaupi
er átt við það, þegar peð
drepur peð andstæðings með
því að fara á reitinn, sem peð
andstæðingsins hljóp yfip þeg-
ar það var fært um tvo reiti
í fyrsta sinn.
Áður en þið haldið að þetta
eigi að vera skákþáttur ætla
ég að geta þess að í bridge er
til hliðstæða á ofangreindu
framhjáhlaupi. Kemur það
fyrir í eftirfarandi spili.
undrun, sinni og liryggð yfir því
algjöra skilningsleysi valdhaf-
anna, að daufheyrast með öllu
við þeim hógværu kröfum, sem
fulltrúaþing S.I.B. 1961 ma,rk-
aði fyrir hönd kennarasamtak-
anna, og telur, að við slíkt geti
kennarastéttin ekki með neinu
móti unað.“
Síðasta ár skipuðu kennarar
við Njarðvíkurskóla stjórn fél.
er.i samkv. lögum þess skipa
kennarar í Grindavík stjórn
næsta árs og verður formaður
hennar, Einar Einarsson, skóla-
stjóri.
Nemendasamband
Framhald af 2. siðu.
fyrst og fremst nefna, að aust-
urríska söngkonan, Cristine'
von Widmann, sem nú syngur
í Þjóðleikhúsinu við mikla
hrifningu, mun koma í heim-
sókn og syngja nokkur lög.
Fyrsti forseli fulltrúaráðs
sambandsins var Björn Þórð-
arson, dr. juris. fyrrverandi
forsætisráðherra en nú er
Árni Tryggvason hæstaréttar-
lögmaður í því embætti. For-
maður sambandsstjórnar er
Gísli Guðmundsson fulltrúi.
Hann hefur átt sæti í stjórn
sambandsins frá stofnun þess
og verið formaður þess í 13
ár. Aðrir í stjórn eru: Ingólf-
ur Þorsleinsson, bankafuil-
trúi, Stefanía Pétursdóttir, Jón
Júlíusson, manntaskólakennari
og Sigurður Líndal, lögfræð-
ingur.
Listmat og lurgtaka
í 129, tbl. Þjóðviijans þann
10. júní sl. b'rti Björn Franz-
son klausu eftir sig og gerir
þar að umræðuefni afstöðu
mina til lista. Lýsir Björn því
þar. að hann hafi gert allmerka
uppgötvun: í vikublaðinu Út-
sýn — sem ég ritstýri — hafi
hann fundið tvær klausur. sem
stangast á! Áður en ég óska
Birni til hamingju með afrekið
ætla ég' að athuga málið
nokkru nánar.
Björn bendir á, að í 20.
tbl. Útsýnar hafi komið fram
nokkur skoðanamunur milli
okkar á náttúrueftirlíkingu í
málaralist. Afstaða min er
nefnilega sú. að náttúrueftir-
Jíking sem slík gefi málverki
ekki listgildi. Siðan vitnar
Björn í klausu, sem birtist í
18. tbi. Útsýnar, er þar skýrt
frá því, að mér hafi líkað
vel flutningur Sinfóníuhljóm-
sveitar ísiands og píanótónleik-
ar Tadeuszar Zmudzinskis á
tónverkinu ,,Nætur í görðum
Spánar“ eftir de Falla og hefði
hlustandinn verið sem staddur
í suðrænum aldingarði. Rök-
semdafærsla Bjarnar virðist
eiga að vera sú, að þessi síð-
astnefnda fullyrðing lýsi mig
aðdáanda svokallaðrar pró-
gramtónlistar eða lýsitónlistar.
hafi ég þarafleiðandi ekki rétt
til að fetta fingur út í skoð-
anir Bjarnar Franzsonar á
náttúrueftirlikingu í málara-
iist. En Björn heldur þess-
,ari röksemdafærslu ekki til
streitu! I-Iún nær tilgangi sín-
um því aðeins. að ummæli mín
um ,.Nætur í gorðum Spánar“
ákvarði að einhverju ley'i af-
stöðu mína til lista. En Björn
er svo seinheppinn að bæta
við, að orðalag gagnrýnand-
ans „segi hvorki eitt né neitt
út af fyrir sig um mat hans
(Arnórs) á list“: Þar með er
botninn dottinn úr röksemda-
færslunni og verður með öllu
óskiljanlegt hvernig klausan
i 18. tbl. Útsýnar tekur i lurg-
inn á klausunni í 20. tbl.! Af
þessum sökum neyðist ég til
að hætta við að óska Birni til
hamingju með hans skarp-
skyggnislegu athugun.
Björn lýsir því siðan yfir,
að áðurneíndar tvær klausur
í Útsýn hafi vakið hjá honum
efasemdir um, hvort Útsýn
er málgagn samherja eða and-
stæðinga Bjarnar Franzsonar.
Ber að skilja þetta svo, að
hver sá, sem vill teljast sam-
herji Bjarnar Franzsonar í
stjórnmálum, verði einnig að
aðhyllast sömu skoðanir og
hann í listum? Það er fráleitt,
eða hvaða pistlar eru það aðr-
ir, sem vekja slíkar efasemd-
ir hjá Birni Franzsyni? — Út-
sýn er málgagn Alþýðubanda-
lagsins, blað sem berst fyrir
hagsmunamálum vinnandi al-
þýðu íslands til sjávar og
sveita. Það berst því einnig
fyrir sósíalisma, og getur hver
sem er sannfærst um það með
því að lesa blaðið. Hef ég eng-
ar kvartanir fengið írá verka-
mönnum um að blaðið sinnti
ekki þejrra málstað. — og
það jafnvel þótt það hafi
aldrei fengið imprimatur-stimp-
il frá Birni Franzsyni. Blað-
ið mun hér eftir sem hingað
til berjast fyrir málefnum
verkalýðshreyfingarinnar o.g
þykir mér það vissulega mjög
leitt. ef Björn Franzson hefur
fengið vanþóknun á þeirri við-
leitni þess. Vonandi ber þó
ekki að skilja glefsu hans í
minn garð bannig. að vlð sé-
um ekki íengur samherjar í
þeirri baráttu — hvað sem
annars líður skoðunum okk-
ar á listum og fagurfræðileg-
um efnum.
11. júní 1961.
Arnói* IfAiuiibalsson
S: Á-10-5-4
H: 4
T: 8-7-4-3
L: Á-K-4-3
S: 9-8-7-3
H: 8
T: D-G-10-9
L: D-9-8-5
S: 6-2
H: Á-K-7-6-5-3-2
T: 6-2
L: 6-2
S: K-D-G
H: D-G-10-9
T: Á-K-5
L: G-10-7
Norður gaf og sagði eitt lauf.
austur doblaði, suður sagði
tvö hjörtu, sem er neikvæð
stökksögn og allir sögðu pass.
Auðvitað var enginn vandi
að vinna sögnina, því að sagn-
hafi verður að gefa tvo slagi á
tígul, einn á spaða o,g tvo á
tromp og fær því átta slagi.
Á einu borði fékk suður níu
slagi og þegar menn efuðust
um að það væri hægt, sagðist
hann ekki vera neinn Houdini,
en viðurkenndi að hann hefði
spilað bridge áður. Hér er
spilamennska hans.
Vestur spilaði út tígul-
drottningu og suður trompaði
þriðja tígul. Þegar suður hafði
tekið tvo hæstu í trompi kom
hin slæma tromplega í ljós.
Hingað til hafði spilamennsk-
an verið eins á öllum borðum,
en nú fór sagnhafi inn á lauf-
kóng í borði, trompaði tígul,
fór aftur inn á lauf og tromp-
aði lauf. Austur hafði kastað
laufi í fjórða tígulinn, varð
nú að kasta spaða í þriðja
laufið og nú spilaði sagnhafi
sig inn á spaðaás og spilaði
út fjórða laufinu. Og þar með
kom níundi slagurinn með
framhjáhlaupi.
Austur var sökudólgurinn.
Hann átti að drepa tígul-
drottninguna af vestri og
trompa út. Til þess að fá
aukaslaginn þarf suður að
trompa fjórum sinnum og þar
eð norður hefur aðeins þrjár
innkomur er útilokað að hann
geti trompað fjórum sinnum
ef andstæðingarnir passa að
spila engu, sem suður getur
trompað.
7 Söluæði ágerist hér í bænum — merkjasala
| hrein plága á sunnudögum — íólk íer að vígja
y sig andskotanum unnvörpum — skipulagsóreiða
' á þessum málum.
Margir hafa komið að
j máli við mig og beðið að
4 drepa á hvimleitt fyrirbæri,
} sem nær oft hápunkti sín-
j um um helgar og lýsir sér
j í merkjasölu góðgerðarfyrir-
t tækja og söluæði á alls-
I konar hlulum hér í bæ.
i Þeir eru nú senn gengn-
ir til þurðar þessir fimmtíu
j og tveir sunnudagar í árinu,
sem eru ekki tileinkaðir ein-
hverskonar styrktarstarf-
semi og hlýtur þá góðgerð-
arstarfsemin að flytjast yfir
á rúmhelga daga innan um
fasta sölustarfsemi á viku-
ritum, sem þegar er orðin
hrein plága á þessum dög-
um.
Þannig er hjartagæzka
hins venjulega manns teygð
til hins ítrasta og má reynd-
ar vera kirkjunnar mönn-
um íhugunarefni, að menn
vígi sig ekki andskotanum
í hrönnum af þessari einni
ástæðu.
Söluæðið er jafnvel orðið
svo gegndarlaust, að, hluti
af algengustu neyzluvör-
um í verzlunum er að flytj-
ast út í þessa brjálæðislegu
götusölu og er skammt að
minnast tveggja stúlkubarna,
sem gengu um kaffihúsin
niður í bæ fyrir fjórum dög-
um og buðu tannbursta,
nælonsokka og saumnálar til
kaups.
En hvernig er til dæmis
varið merkjasölu á sunnu-
dögum ?
Snemma á sunnudags-
morgnum byrjar bjallan að
hringja og eloppar ekki
lengi dags og hver bylgj-
an af sölubörnum flæðir
eftir aðra inn í húsið og
spillir þannig ákveðnum
rétti á heimilisfriði, sem
menn hafa rétt til að lög-
um.
Það ætti ekki að vera
erfitt fyrir forstöðumenn
þessara góðgerðarfyrirtækja
að skipta bænum í ákveðin
svæði eða hverfi og skammta
vissan fjölda af sölubörn-
um inn á hvert þessara
svæða og draga þannig úr
óþarfa ónæði og hávaða-
sömum bægslagangi, sem
fylgir stundum þessum dug-
miklu sölumönnum í þágu
málefnisins.
Annars mætti gjarnan
endurskoða hið mikla álag,
sem ætlast er til að fólk
leggi á sig til styrktar öll-
um mögulegum hlutum og
mætti hafa í huga, að hægt
er að spenna bogann of
hátt, því að venjulega kaup-
ir það fólk, sem hefur sízt
efni á og það er hægt að
ganga fram af því líka.
Það mætti einnig hafa i
huga, að margt af þessari
starfsemi er fyrir löngu tek-
in inn i félagslega löggjöf
nágrannalandanna og eng-
in ástæða til þess að hlifa
íslenzku auðmagni við úr-
lausn þessara mála.