Þjóðviljinn - 21.03.1962, Blaðsíða 4

asti sérfræðingur deildarinnap
fann upp á þriðja tug aldarinn-
ar. Erlendur maður sem nú et
dáinn. Kenning hans var sú að
sannleiksgiidi vígorða skipti
ekki máli. Ef þau væru endur-
tekin nógu of+i myndi þeim
verða trúað að iokum, jafnvel
þótt þau væru staðiausir staf-
ir. í samræmi við þetta er end-
urtekning vígorðsins aðalsönn-
unargagn kenningarinnar um
evmd atvinnuveganna. Þetta er
endurtekið í bak og fyrir í
blöðum, bókum ritlingum, flug-
blöðum að óglevmdu útvarpinu
okkar þar sem tíðum eru flutt-
ar fréttir og erindi um hið bág-
borna ástand atvinnuveganna.
Þó' eru. margir hér um slóðir
sem segja að væri borgarastétt-
inni og ýmsum deildum hennar
eins annt um ,að bæta hag at-
vinnuveganna og hún lætur,
myndi hún ekki gleyma öllu
öðru en kaupgialdinu. Þá væri
athugað hvort ekki mætti lækka
álagningu á hráefnum til ým-
issa atvinnugreina, kánnski
lækka umboðslaun, kannski
bæta söluskipulag afurða o.fl.
o.fl.
Það var h’ka verkamaður sem
ræddi við mig um daginn um
þessa kenningu og sagði: Hve-
nær verða atvinnurekendur í
auðvaldsbjóðfélagi búnir að
bæta hag sinn og aðstöðu svo
vel að beir segi: Nú hef ég
grætt fé. Nú vil ég hækka
kauoið veruleea.
Ég var samdóma verkamann-
inum. Ég *held að bað verði
mjög seint. Hvað heldur þú?
arastéttarinnar — skrifstofu-
deildin — leitast við að tryggja
árangur sigranna með því að
finna fræðilega réttlætingu fyr-
ir vaxandi misskiptingu þjóðar-
tekna og þjóðarauðs, sem af
þeim leiðir. Hefur sú deild farið
meiri hamförum hin síðari ár,
en áður eru dæmi til, nema ef
vera skvldi á árurium 1940 —
1942. Hefur hún til dæmis
breytt merkingu fjölda orða í
íslenzku máli svo að býðingu
skrifstofudeildarinnar er hvergi
að finna í orðabóku.m íslenzk-
um. Þannig hafa orðin frelsi,
lýðræði, viðreisn og fjöldi ann-
arra snúist uon í andhverfu
sína Má rétt nefna sem. dæmi
\.frelsisbaráttu Frakka. í Alsír“
en beir pru bandamenn íslands,
eins og kunnuat er, eða ,,Iýð-
ræ*'sstiérn Portúaala í AnaoIa“
eða ..Viðreisn efnahaas á ís-
landi“, — sem allt býðir and-
hvérfn bei'-rar merkinaar orð-
anna sem til eru á orðabókum.
Að vinna daginn
- og nóttina líka
önnur stofnun stéttarinnar ann-
azt þær framkvæmdir. Ríkis-
stjórn borgarastéttarinnar hafði
framið verknaðinn með ólögum,
stundum bráðabirgðalögum.
(Samanber hið gamla spakmæli:
Með lögum skal land byggja
en með ólögum eyða.)
VarnarStríð
..Islerizk verkalýðssamtök hafa
háð varnarstríð fyrir afkomu
meðlima sinna í nærfellt 14
ár. Síðan 1948 hefur það verið
hámark allrar b.iartsýni að ná
því stigi sem kaupmáttur laun-
anna náði það ár. Við megum
ekki gleyma því, að gildi launa
eru ekki fólgin í öðru en verð-
mæti þeirra vara sem þau eru
ávísun á. Þetta hefur stundum
verið hörð barátta. Það hafa
unnizt mikilvægir sigrar. En það
hafa aðeins verið |,varnarsigr-
ar“. Allt þetta 14 ára stríð hef-
ur einkennzt af viðnámi albýð-
unnar en ekki sókn. Það er
borgarastéttin, sem hefur verið
í sókn, þetta tímabil. Síðustu
tvö ár>n hefur sókn hennar ver-
Ið mjög hröð og viðnám stéttar-
samtaka alþýðunnar lítið.
Annað aðalvopn borgarastétt-
arinnar í hinni löngu sókn var
framboð yfirvinnunnar. Fulltrú-
ar hennar hafa stundum „fallizt
á“ að laun verkamanna væru
ekki mjög há, en þeir gætu líka
fengið að vinna á kvöldin mest
allt árið til þess að bæta sér
upp daglaunin og ef einhver
dugur væri í þeim þá gætu
þeir orðið efnaðir á því að
vinna nóttina líka þegar þeir
ættu kost á því. Þeir segja að
upphæð daglaunanna skipti.ekki
máli, heldur sú upphæð sem
maðurinn hafi unnið fyrir yfir
árið. Hvort hann hafi unnið fyr-
ir þeim launum að nóttu eða
degi komi ekki. málinu við,
Með þessu vopni hefur borg-
arastéttin u.nnið tvennt. Það
fyrst, að koma verðlagi á ís-
lenzku vinnuafli niður á stig
nýlendunnar og það er mjög
mikilvægt fyrir þá sém kaupa
þessar afurðir. En hítt er líka
þýðingarmikið að með þessú
vopni hefur tekizt að fá fjölda
v^rkafólks til þess að gleyma
hinu gamla, áleitna framtíðar-
takmarki, að lifa eins og menn.
Því bað er auðvitað ekkert
mannlíf að sjá varla dagsljós
nema gegnum mishreina glugga
vinnustaðanna.
Reisn alþýðunnar hefur sett
niður í þessum þrældómi og
hu.asun hennar sljóvgazt. Hún
þyrfti að rifja upp boðskap
nftjándu aldarinnar: Hvað er
.lénglífi? Lífsnautnin frjóva, al-
efling andans og athöfn þörf.
Umboðslausir
samningamenn
Nú rís sú mikla spuming,
hvernia siendur á bví að verka-
lýðssamtökum okkar hefur
ekki tekizt að sækja fram um
hársbreidd í 14 ár og ekki einu
sinnj að leiðrétta nema nokkurn
hluta af taxtabrotum borgara-
stéttarinnar. Því hvorttveggja
var að leiðréttingarnar, sem
gerðar voru, náðu aldrei að
bæta taxtabrotin áð fÚHu og
jafnframt hitt að blekið var
stundu.m ekki þornað á samn-
ingunum fyr en ný taxtabrot
vom hafin.
Hverjar eru prsakir bessa?
Hefur samtakamáttur íslenzkra
erfjðismanna ekki verið nægur
tii bess að kenna fslenzkum at-
vinnurekendum að halda í
heif'ri j’erða samninga milli
stéttanna. eða var ekki beitt
réttum aðferðum í baráttunni,
— eða hafa stéttarsamtök al-
bvðunnar enn ekki gert sér
lióst að viðsemjendur þeirra, ís-
lenzkir atvinnurekendur eru
ekki ipngur myndugur samn-
ingsaðíli. beir eru ekki lengur
ábvrgir fvrir bví að samningur
þei.rra haldi gildi síriii| heldur
eru beir orðnir ósiálfstæð deild
í samsteynu au.ðvaldsins 4 Is-
lanrii, umboðslau.sir fulltrúar
stéttar. sem komin er á bróun-
rrstig Siðvæðj'ngarinnar. stéttar
sem virðist ekki telia sig lengur
b'mrina af semningum begar
stéttarandstmðingar hennar eiga
hlu.t að máli.
Ný tækni við
íaxtabrot
Kröfur verkalýðsins
eru breyfiafl nýrrar
tækni
I þessari lönau sóknai’lotu
hefur borgarastéttin beitt tveim
vopnum aðallega. annarsvegar
taxtabrotum, hinsvegar fram-
boði á yfirvinnu. En svo sem
við mátti búast hefur verið beitt
nýrri tækrii við taxtabrotin, en
úreltar aðferðir lagðar til hlið-
ar. Verkafólk hefur fengið laun
sín greidd, oftast skilvíslega, en
með fölsuðum gjaldrniðli. Það
kom í liós begar fóik ætlaði að
fara að kauoa vörur fyrir
verkalaunin að myntin var svik-
in. Það var sama hvort launin
voru notuð til bess að greiða
með mat eða skatta, þau stóðu
ekki það mál sem um hafði
verið samið. Atvinnurekendur
sögðust vera sýknir saka, er á
þá var deilt og bað var brot
af sannleika í bví sem beir
sögðu. bví beir höfðu ekki siálf-
ir falsað myntina. Heldur hafði
Það var áður nokkuð almennt
viðurkennd staðreynd að kaup-
kröfur verkalýðsins væru mik-
ilvægasta hreyfiaflið til þess að
knýja fram bætta vinnutilhög-
un og au.kna tækni í atvinnu-
vegu.num. Og finnst þér ekki að
það ætti að vera hafið yfir á-
greining að atvinnurekandi, sem
þarf að standa við þá samninga
sem hann hefur gert við verka-
fólk sitt um kaup oe kjör, reyni
að leita nýrra leiða til þess að
bæta afkomu fyrirtækis síns,
sem hann gerir ekki ef hann
getur lækkað laun starfsmanna
sinna eftir þörfum til þess að
bæta upp slæma afkomu fyrir-
tækja sinna.
Um þetta efni hefur skrif-
stofudeildin mótað eitt af sín-
um mikilvægustu vígorðu.m, sem
hljóðar þannig: Atvinnuvegirn-
ir þola ekki hátt kaupgjald.
Þessvegna var óhjákvæmilegt
að lækka bað. Til þess að sanna
þessa kennineu. hefur mjög ver-
ið beitt aðferð sem einn snjall-
Ráðið er að ræða
vandann og snúa
bökum saman
Það virðast ekki liggja hér á
lausu neinar óbrigðular tillögur,
sem gætu snúið þessu langa
undanhaldi alþýðunnar í sókn.
Helzt væri kannski gamla ráð-
ið um að snúa bökum saman.
Að verkamenn lengdu enn vöku
sína um eina stund til þess að
ræða um vanda sinn og gera sér
í félagi grein fyrir hvernig við
honum akuli bregðast. Yfirvinn-
an þreytjr o.g sljóvgar. Það er
þess vegna ekki létt að lengja
vökuna. Þetta veit borgarastétt-
in líka og hún er heldur ekkf
andvíg yfirvjnnunni. En víst er
huggun að minnast þess að það
voru sjómenn, aðframkomnir
af þreytu og svefnleysi, sem
hófu fyrst stórsóknina í kjara-
málum íslenzkrar alþýðu árið
1961.“ S.K.
Tnnearsókn auð-
stéttarinnar
Sókn borgarastéttarinnar gegn
íslenzkri alþýðu hefur nú stað-
ið í 14 ár. Og þetta hefur verið
tangarsókn þar sem taxtabrot-
in og yfirvirinuframboðið hafa
myndað kjarnann í vopnabúnaði
hinna tveggja arma.
Meðan atvinnurekendadeildin,
vopnuð marklausum samningum
og yfirvinnuframboðum hefur
þannig sótt fram gegn alþýð-
unni, hefur önnur deild borg-
28. janúar var sunnudagur.
Það var seinni dagur stjórnar-
kjörs í verkamannafélaginu
Dagsbrún. Þann dag birti
Morgunblaðið ávarp til verka-
manna, sem telja má einskon-
ar stefnúyfirlýsingu ríkis-
stjórnarinnar í verkalýðsmál-
nú l.'ðnir þrír mánuðir frá því
að Alþýðusambandið lagði til-
lögur sínar fram við ríkis-
stjórnina og enn hafa engin
svör borizt. Þrír viðræðufund-
ir hafa átt sér stað en enginn
árangur. Þeir, sem lögðu trún-
að á ofangi’eind lofoi’ð stjórn-
arflokkanna eru nú orðnir æði
langeygðir eftir efndum og all-
ir munu sammála um að ekjfi
megi di-agast lengur að hjálpa
henni til að hrista af sér slen-
ið og þögnina og styrkja hana
við að efna fyrirheitið, sem
hún gaf fyrir mánuði síðan
um að „Fyrsta skrefið verði 8
stunda vinnudagur og mann-
sæmandi lífskjör, án minnk-
andi launa, án aukins vinnuá-
Iags, með vinnuhagræðingu,
bættu skipulagi vinnunnar og
breyttum launagreiðsluform-
um. Þar gefur að líta eftirfar-
andi loforð:
Fyríta skrefið verði 8 stunda vinnudagur
cg mannsæmandi lífskjör, án minnkandi
launa, án aukins vinnuálags, með vinnuhag-
ræðingu, bættu skipulagi vinnunnar og breytt-
um launagreiðsluformum.
F r íí Imi wl Alþýða manna um heim allan
■ 110111 I JllSlIo ““ hefur fylgzt með baráttu Serkja i
Alsír gegn franskri nýlendukúgun, og Serkir hafa notið stuðnings
hvaðanæva að. Myndin sýnir stúdenta í Prag, innlenda og erlenda
á leíð til franska sendiráðsins þar sem þeir báru fram kröfur um
frið í Alsír. ,..
vérkalýðshreyfingin 'hefur gert
iog nú liggja fyrir ríkisstjórn-
inni til úrlausnar. Hins veg-
ar ætlar að verða bið á því
að hún svari þessum kröfum
og framkvæmi þar með sín
eigin kosningaloforð. Það eru
Þarna er undirstrikuð nauð-
syn þess að afnuminn verði
með öllu hinn langi
vinnudagur verkafólks án
þess að heildartekjurnar
Verði skertár. Þetta er í fullu
samræmi við þær kröfur, sem
-i- ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 21. marz 1962