Þjóðviljinn - 01.05.1962, Síða 6

þiðmnuiNN
StMlKDdli B»»*ín!n«»rfloUnír »IW8a — Bó»!»lS«tallok)nirtnn. — Rlt»UOr**i
Kaanö» KJ»rtan«»on («b), M»«nú» Torttl Olalsson, 81*ur8ur OuBaiundsaon. -
Br4tt*rtt»tJór«r: lrar H. Jónsson, Jón BJarnason. — Auglfslngastjórt: QuSgTlr
Kngnússon. - Rltstjóm. aígrelBs!*, auglíslngar. prentsmiBJa: BkóIavðrBust. 1».
K»U 17-800 (5 línur). AakrlftarverB kr. 55.00 i máa, - LausasðluvarB fcr. 1.00.
rrsnUmlBia ÞJógvtlJan* n.l__
Samtaka 1. maí!
Jjijtarf íslenzkrar alþýðu að myndun samtaka sinna, og
þeiting þeirra til varoar og sóknar, er nú þegar
orðinn sterkur og heiðri ikrýndur þáttur íslandssög-
runnar. Barátta alþýðusamtakanna fyrir bættum kjörum
og auknum réttindum alþýðufólks á íslandi er orðin
býsna árangursrák, ihin róttæka verkalýðshreyfir.g hef-
ur á úrslitastundum haft varanleg áhrif á gang þjóð-
málanna og þróun efnahagslífsins til blessunar fyrir
þjóðina alla. Mennirnir sem varið hafa ævi sinni og
kröftum til ,að virkja afl vinnandi manna í verkalýðs-
samtökunum, eru nú þegar meðal þeirra forvígismanna
þjóðfélagsmála á íslandi, sem njóta almennrar og ó-
skiptrar virðingar alls þorra þjóðarinnar. Skyldi vera
framar um það deilt, að Ottó N. Þorláksson, hinn ní-
rseði og síungi brautryðjandi Bárufélaganna, og félag-
ar hans í hópi iðnaðarmanna og verkamanna, hafi unn-
ið þarft verk þjóð sinni að gróðursetja á íslandi verka-
lýðssamtök til varnar og sófcnar í lífsbaráttu fátæks
fólks?
En, það þarf tvær fylkingar til þess að barizt sé. Og
það hefur líka verið barizt gegn v.erkalýðsihreyfing-
unni á íslandi. Barizt af skynlausu og grimmúðugu aft-
urhaldi, valdsmönnum og auðburgeisum landsins. Bar-
izt með ósvífnustu og óþokkalegustu bardagaaðferðum,
sem hugsazt getur. Barizt við fátæka fólkíð, við sam-
tök þess lífi sínu til verndar, með hungursvipu atvinnu-
kúgunar að vopni, með ofsóknum ríkisvalds og dóm-
, stóla, með fangelsunum verkalýðsforingjanna. Sagan
um baráttu auðvalds og afturhalds á íslandi gegn
verkalýðshreyfingunni er ljót og lúaleg og smánarleg
sa-ga, enda ekki vitað að þeir sem heyja þá þaráttu
hafi gert miikið til að halda afrekum sínum á lofti,
þáttur þeirrar baráttu í íslandssögunni mun ekki verða
skráður neinum til lofs, heldur til fordæmingar og við-
vörunar. Það er ljóta sagan um gej^pillt þjóðfélagsöfl
sem eru að ganga sér til húðar og haráttu þeirra við
nýjan tíma, nýja öld, nýjar þjóðfélagsstéttir, sem rísa
úr kúgun og ánauð og lyfta um leið þjóð sinni allri til
nýs og bjartara lífs.
¥j,n þar kom, að afturhaldið á íslandi örvænti um að
takast mætti að berja verkalýðshreyfinguna niður
með því einu að ráðast beint á hana. Mömnunum sem
nú hafa ruðzt til valda í Sjálfstæðisflokknum var
kennt það af þýzkum nazistum að reynandi væri að
ryðjast inn í alþýðusamtökin og sundra þeim og lama
þannig hreyfinguna innan frá. Jafnframt skyldi hvert
færi notað til árása. Þeir gengu svo langt, flokksbræður
Birgis 'Kjarans í hinum opinberu nazistasamtökum ár-
in eftir 1930 að ganga 1. maí í hakakrossmerktum ein-
kennisbúningum um Reykjavíkurgötur og reyna að
trufla hátíðahöld verkalýðsins þann dag. Sjálfstæðis-
flokkurinn efndi til flokkslegra útifunda 1. maí, þar
sem Ólafur Thórs messaði yfir fáeinum hrelldum
íhaldssálum. Og mörgum mun í minni eymdarmynd
funda Alþýðuflokksins á Arnarhóli, þegar sá flokkur
reyndi að rjúfa eininguna 1. maí.
IVú er enn tekið til við þann ljóta leiik andstæðinga
" verkalýðshreyfingarinnar að reyna að kljúfa verka-
lýðssamtökin 1. maí. í dag er það Birgir Kjaran og
gömlu nazistarnir sem ráðska í Sjálfstæðisflokknum
og hyggjast hefja fyrri iðju. Og í dag er Alþýðuflokk-
urinn svo langt leiddur að hann lætur misnota nafn
Fulltrúaráðs verkalýðsfélaganna til þessarar þokkalegu
‘ sundrungariðju og íhaldsútifundar á Lækjartorgi. Eft-
ir er hlutur alþýðu Reykjavíkur, að svara sem verðugt
er þessari uppvakningu á tilraunum áhaldsins og hjálp-
armanna að ræna og trufla 1. maá, einmitt þegar al-
þýðunni ríður mest á samheldni gegn árásum aft-
urhaldsins og til nýrrar sóknar í lífsbaráttu sinni. — s.

Kjartan stýrimadut er ckki par blíður á svipinn, enda heíur
hann það ábyrgðarmikla starf með höndum að kippa í spott-
ann, sem hleypir síldinui úr háfnum.
Það er o£t talið stríðsfrétta-
riturum til gildis, að þeir séu
jatnan þar sem kúinahríðin er
þéttust í víglínunni og hví
skyidi þá ekki síidarfréttarit-
ari við eitt dagblað vera þar
sem síidartorfurnar eru þétt-
astar á miðunum?^ 1
Með engum fyrirvara klifraði
ég um borð í b.v. Bjarnarey,
sem var að ljúka löndun á 2300
tunnu.m er veiðzt höfðu um
nóttiná, en þetta var um há-
degisbilið á fimmtudaginn var.
Ég var þann veg klæddurj að
óhentugri búning getur ekki
um borð í fiskiskipi, en vegna
þess -hve Bjarnarey er snyrti-
leg og vel um gengin innan-
borðs kom það ekki að sök.
Bjarnarey er eitt af þessum
margumræddu austur-þýzku
togskipum, sem Morgunblaðið
og vinir vestrænnar samvinnu
hafa sagt um margt ljótt og
haft um hraklegar spár, sem
ekki hafa gengið eftir. Brúin
er að vísu lág undir lof-t, en
er það ekki líka kostur að geta
klórað sér í höfðinu með hend-
ur í vösum?
Kiukkan að verða tvö skríð-
um við útúr hafnarmynninu og
sett var á fulla ferð á miðin
norðvestur af Akranesi, þar
er mikið síldarmagn, en hún
er stygg og lúnkin að koma sér
undan nótunum, því verður að
snúast mikið við torfurnar,
bókstaflega læðast að þeim.
Reynir það á kænsku skipstjór-
ans og viðbragðsflýti áhafnar-
innar, en augnabiiks töf í kast-
inu getu.r valdið því að allt fari
í handaskolum.
Litill svefn
•Mennirnir, sem unnu. að því
að hrei.nsa skipið á útleiði.nni
voru. vansvefta og slæptir, því
að baki var miki.l veiðinótt og.,
framundan önnur og stutt á
miðin. Rúmlega 3ja klst. sigl-
ing. Veðrið var .gott og þrátt
fyri.r þreytuna var hugur í
mönnu.m til veiðanna. bó sum-
ir foæru þann ugg í briósti að
ekki myndi blaðamaður reyn-
ast heillasending út'á .miðin og
höfðu við orð. að ef ekki gengi
alit að óskum myndi. rétt að
„fíníséra" kauða, en það þýð-
ir að gánga endanlega frá hon-
um. Rau.nin varð þó sú, að
menn sýndu mér kristi.Iegt um-
burðarlyndi og kokkurinnj Gásli
Oddsteinsson, gaf mér mikinn
mat, mikið kaffi og sagði mér
margar sögur og undi ég vel
hag mínum í borðsalnum hjá
honum og í brúnni hjá Hrólfi
Gunnarssyni skipstjóra.
T œknin
Vetrarsíldveiði við Suðvestur-
land í þeirri mynd sem við
höfum kynnzt síðustu vikur og
xnánuði, er ný útvegsgrein, sem
byggist á hagnýtingu nýrrar
tækni við hringnótaveiðar,
kraftblökkinni. Menn hafa vit-
að lengi að mikið síldarmagn
væri við Suðvesturland á vet-
urna, en þartil í fyrravetur
þekktust ekki önnur ráð til að
ná henni en taka hana í rek-
net. Útilokað var að nota
hringnót, vegna þess að veðra-
Það var búmm
w
hamur bannaði að nótabátum
yrði komið við. Reknetin eru
hinsvegar afkastalítið og leiðin-
legt veiðarfæri, enda voru þau
algerlega lögð til hliðar, þegar
reynsla var komin á kraft-
blökkina. Ég veit að minnsta
kcsti ekki til þess að einn ein-
asti bátur hafi verið gerður út
á reknet í vetur, en með notk-
un hlakkarinnar er síldarver-
tíðin í vetur orðin á við meðal-
vertíð við Norðurland.
Mestan þátt í hinni vel
heppnuðu vertíð eiga hin full-
komnu fiskleitartæki, sem allir
p.vrri. og stærri bátar eru nú
ivö'TOr. Með þeim er hægt að
sta’>set.ia torfur af slíkri ná-
kvæmni að varla munar faðmi
og má segia að aflasæid ráð-
ist af því, hvað skips.tjórinn er
öruggur í notkun þeirra. Hrólfur
skipstjóri á Bjarnareynni hafði
t.d. fyrir framan sig 2 asdic-
tæki, annað mjög fullkomið af
Elacgerð, sem bæði skrifar
torfur útfrá skipj.nu og gefur
frá sér viss hljóðmerki þegar
lóðar. Þá er b.ann með gamalt
og gott Simrad-tæki, sem hann
kastar eftir, en hitt notar hann
ti'l leitar. Ótalinn er þá dýpt-
armælir, sem auk þess að
skrifa . botn, sýnir torfur undir
skipinu.
VeiSarnar
Við komurry á miðin um 4
leytið. Þar var fjöldi báta fyritv
létu sumir reka en aðrir voru
að dútla við að kasta, en eftir
Þetta ér kraftblökkin, tækið sem hefur valdið því að síldveið-
arnar hafa tekizt einsog raun ber vitni. (Myndir; G. O.).
0) — ÞJÓÐVILJINN — 1. maii 1962