Þjóðviljinn - 18.05.1962, Qupperneq 6

.
—- MÓSVJLJINN'^ PœtiMLigunJm Ifl. mai 1962
Haraidur Steinþórsson:
Yul Brynner, hinn fjölhæfi
'kvikmyndaleikari og gljá-
skalli, hefur verið valinn ;
það vandasama hlutverk að f
leika Mustafa Kemal í kvik-
jimynd- er gerð verdur í Istan-
i1 bul. Giirsel forsætisráðherra
í Tyrklandi hefur heitið
j i stuðningi við gerð myndar-
arinnar. Kemal Atatiirk er
1 fræ.easti stjórnmálamaður
Tyrklands, og forystumaður
í sjálfstæðisbaráttu Tyrkja
eftir fvrri heimstyriöld. Hann
lézt 1938.
Ibn Saud, kóngur í Saudi-
(i Arabíu, hefur loks fallizt á
(1 að leyfa ungum stúlkum í
J | landinu að gegna störfum sem
(i f lugbernur. Hefur kostað mik-
(1 ið þjark að fá einvaldinn til
| ( að faliast á þetta. Flugþem-
(i umar í Arabíu fá þó aðeins
(1 að gegna stanfi sínu ef . þær
ganea með slæðu fyrir aod-
! i litinu
Það er ekkert nýtt, að blaða-
menn borgarstjórnarmeirihlut-
ans reyndi að hylja með mynd-
skreyttum frásögnum þær stað-
reyndir, sem einna óþægileg-
ast vitna um lélega stjórn á
málefnum höfuðborgarinnar.
Þannig eru t.d. oft birtar mynd-
ir af skólum og skólastarfi, sem
eiga að telja ókunnugum trú
um, að á iþví sviði sé unnið öt-
ullega að lausn vandamálanna
og ástándið þar harla gott.
Hingað til hefur iþað verið
hlutverk blaðamanna einna að
tildra upp slíkum Potemkin-
tjöldum til að villa um fyrir
kjósendum. Það er hins vegar
alvarlegra, ef það er rétt hermt
hjá Morgunblaðinu nýlega, að
einn af skólastjórum bæjarins
(fræðsluráðsmaður og fram-
bjóðandi) hafi lýst iþví yfir á
fundi, að þessi leiktjöld væru
ekta og ástandið í skólamálum
iborgarinnar væri með þeim á-
gætu.m, að stjórnmálaandastæð-
ingarnir væru nú algerlega
klumsa og orðiausir. — Þar
sem ég hef ekki orðið var við,
að bessi u.mmæii væru leiðrétt,
þá sé ég ástæðu t;l að minna
hér á örfá atriði í trausti þess
að Reykvíkingar kjósi þá gömlu
og góðu reglu, að hafa frem-
ur það sem sannara reynist.
«
Skólabyggingar voru van-
ræktar hér árum saman og ráð-
stafanir til úrbóta gerðar of
seint, eða ekki fyrr en í algjört
óefni var komið. Þrátt fyrir
það. að nofckuð hefur éunnizt
síðnstu. árin, þá er ennþá byggt
of líti.ð af skólum. Fyrir fjór-
um án’.m var f h.i.nni bláu lof-
orðnbók Siálfst.æðisflokksins
heitið að byggja a m.k. 25
skólastofur á ári, eða 100 á
kiörtírnabilinu.
Sn'ðustu skýrslur sem fyrir
liegja, sýna að1 aðeins var bætt
við 48 Rlmennu.m kennslustof-
um á árunum 1957—1961. Það
stóðst aðevns heimingur af því,
sem frvrráðamennimir töldu 4-
siáifir lágmark. — Þess má auk
þe<-s geta. að áætlunin mun
pbVi bafa verið miðuð við að
útrýma ibvf óhæfa og óheppi-
skólahúsnæði, sem nú er
v'ða notazt við. Framkvæmdii
unglinga verði stóraukið, en á-
standið, sem reykvískri æsku
er boðið upp á, er fyrir neðan
allar hellur á því sviði,
enda hefur aMrei verið skap-
aður möguleiki í höfuðborginni
á að framfylgja ákvæðum
fræðslulaganna frá 1946 um
verknám.
Hér þarf að reisa fuilkominn
verknámsskóla, sem verði í
skipulögðum tengslum við iðn-
fræðsluna, jafnframt því, sem
verkleg kennsla í öðrum skól-
um er bætt.
Framsýn fomsta í skólamál-
um getur hraðað umbótum og
framförum í þjóðfélaginu, en
núverandi framtaksleysi og fast-
heldni hindrar þær.
Hlutverk skólanna er ekki að-
eins að láta í té lögboðna
fræðslu, heldur er þeim í nú-
tímaþjóðfélagi sífellt ætlað
stærra verkefni varðandi upp-
eldi barna og unglinga. Á
þetta ekki sízt við í vaxandi
borg, þar sem skólarnir verða
að gegna ýmsu því, sem áður
fyrr tilheyrði heimilunum
Þetta er því aðcins gerlegt,
að margsetningu í skólastofum
verði útrýmt og þar sköpuð
aðstaða til að sinna . hinum
auknu kröfum.
Einnig þarf að bæta. starfs-
skilyrði og kjör kennara til
þess að þeim sé unnt að rækja
sitt verk eins og skyldi. Til
kennslu og uppeldisstarfa vei'ða
að veljast sem hæfastir starfs-
kraftar, og það er í verka-
hring borgarstjórnar að hlutast
til um það.
©
Ýmislegt mætti fleira telja,
sem ekki er lögð nægileg rækt
við í okkar skólamálum, eins
og t.d. kennslu vangæfra og
vangefinna ibarna, starfsfræðsiu
eða sálfræðiþjónustu. En sá
v.ísir, sem er að starfi á þess-
um sviðum, bendir ótvírætt á
hina gífurlegu nauðsyn á aufcn-
ingu é þessum þarfa vettvangi.
Það er nefnil.ega mai'gt óunmð
,ií okkar skólamálum.
Alþýðubandalagið hefur sett'
fram sína fi'amfaraáætlun í
skólamálum,. og ihefur hún birzt
hér í blaðinu Það mun verða
þess hlutskipti sem fyrr að
knýja ,á um framkvæmdir í
iþessum efnum. En það er ykk-
ar, lesepdur góðir, sem óreið-
anlega eigið einhverra hags-
muna að gæta varðandi æsku
borgarinnar, að ákveða það við
kjörborðið af hve miklu .afli
þeirri svipu verður ibeitt.
Gagnfræðaskóli Yesturbæjar starfar í iðnaðarhúsnæði í húsi Jóns Loftssonar við Ilringbraut,
Á hæðiuni neðan við skóiastofurnar er rekið vélsmíðaverkstæði. Ekki verður annars vart en
íhaldsmeirihluta borgarstjórnarinnar líki vel slík aðbúð að reykvískri skólaæsku.
11, Maharini, furstafrú í Dsa- ,
(i haipur á Indlandi, var íos- * 1
(*in þingmaöur í neðrideild'
(lindverska þingsins í síðustu,
i kosningum. Þessi f orkunnar- (
(i fagra furstafrú er þingmað- j
(j ur fyrir einn stjórnarand-
j ( Jtöðuflokkinn. Eiginmaður (
(! hennar, furstinn, á sæti í'
(1 efri deild þingsins. Kosning (
J \ furstafrúarinnar er gott dæmí
(l um það ihversu fólk í smá-(
(’fylkjum Indlands ber enn
J J hefðbundna lotningu fyrír (
(iættum valdamanna, en jafn-(
(1 framt er það athyglisvert að j
(, konu.r eru ta'dar eiald-
(( gengari en áSur til opinberra
i starfa.
rí 5? ]rr,l 61 q p*rn)^f»r»npf}t
eí.nri;« af takmörkuðum skiln-
ingi á þörfinni.
m
Breytingar á þjóðfélagshátt-
u.m eins og t.d. vaxandi iðn-
væðing krefiast framfara og
u.mbóta í skólamálum. Hér {
höfuðborginni verður lítt vart
vi.ðlettni í iþá átt, og veldur því
að veruleeu leyti hinn tak-
markaði húsa'kostur Hér vant-
ar m.a. tilraunaskóla, sem geti
leiðbeint í þessum efnum. En
fiölbrevtni í kennslugreinum
og kennsiutækni á vitanlega
erfi.tt unndráttar, ef svo er
fari.ð, að fnrráðamenn borgar-
stjómarmeirihlutans telja nú-
verandi aðstæður iharla góðar.
m
AHír' vírðast í orði; kveðnu
fylgjandi því, að verfclegt nám
í dag er sextugur Halldór
Ólafsson, ritstjóri og bókavörð-
ur á ísafirði.
Það mun vera nær skapi
Halldórs, að verja nú takmörk-
uðu rúmi Þjóðviljans — í miðri
kosningabaráttu — í annað
þarfara en afmæliskveðjur, en
hjá því verður ekki komizt. Svo
drjúgan iþátt hefur Halldór átt
í baráttu sósíalista þar vestra.
Halldór er fæddur á Kald-
rananesi í Strandasýslu, og voru
foreldrar hans hjónin Kristín
Jónatansdóttir og Ólafur Gunn-
laugsso.n, bóndi, Halldór reynd-
ist snemma óvenju fróðleiks-
fús, lagði hann sig mjög í.Jíma
að afla sér nokkuð meiri
menntunar en venjulegrar far-
þrátt fyr.'r mikla fjárhagsörðug-
leika. Lauk Halldór prófi frá
Gagnfræðaskólanum á Akureyri
vorið 1923.
Það mun hafa verið um árið
1920 að Halldór fluttist til ísa-
fjarðar. Á áratugnum þar á
eftir og raunar nokkuð betur
voru pólitfsk átök þar í bæ
geysihörð — og þóttu nær því
eindæmi á landi hér í þá daga.
I þessum átökum tók Halldór
mikinn iþótt. Hann gerðist virk-
ur meðlimur í Alþýðuflokknum,
átti um skeið sæti í stjórn
Verkalýðsfélagsins Baldurs, tók
við ritstjórn Skutuls af stofn-
anda hans, séra Guðmundi
vissulega ekki fyrir neinn auk-
visa að feta í fótspor séra Guð-
mundar, svo ritfær sem. hann
var. Halldór reyndist ekki
neinn eftiBbátur, enda er hann
mjög skýr í hugsun og hefur
mikinn næmleik fyrir íslenzkn
rtiáli
í% Ffcarabald ■ á 14. - siðu. ;
Guðmundssyni frá Gufudal, og
gegndi . . þeini; ritsijám,. um
skólafxseðslu. Þetta . lánaðist . þriggja . ára. :skeið. .Það var
heyrt og