Þjóðviljinn - 18.05.1962, Blaðsíða 16

blOÐVILllNH
. Föstudagurinn 18. maí 1962
27. árgangur
109. tölúblað.
Misnotkun Geirs Hall-
grimssonar myndi talin
óhugsandi hneyksli ann-
arstaSar á NorSurlöndum
Borgarmálastefnuskrá íhaldsins:
Að tryggja Igróða fjárplógsmanna
• Dæmi það sem Þjóðviljinn skýrði írá í gær
um misnotkun Geirs Hallgrímssonar borg-
arstjóra á aðsíöðu sinni, til þess að hlíía einu
gróðaíyrirtæki sínu við tveggja milljón króna
skattlagningu, er táknrænt um afstöðu gróða-
mannanna í Sjálístæðisflokknum til borgarmála.
Áhugi þeirra er allur við það bundinn að þeir
geti notað stjórn og framkvæmdir borgarinnar
til þess að haqnast.
Mönnum eru í fersku minni
þau ofsalegu átök sem áttu
‘sér stað' innan Sjálfstæðis-
fiokksins um skipan borgar-
stjórnarlistans í Reykjavík.
Þessi átök stöfuðu ekki af
neinum stefnuágreiníngi, sem
oft getur komið upp innan
stjórnmálaflokka. það var
ekki tekizt á um málefni,
heldur um aðstöðu, og gróða-
klíkurnar beittu öllum ráð-
um t’l þess að stjaka hver
annarri til hliðar. Árangur-
inn birtist í því að listi Sjálf-
stæðisflokksins má heita ein-
vörðungu skipaður gróða-
miinnum allt niður í neðstu
sæti, stóratvinnurekendum,
heildsölum, kaupsýslumönn-
um, fjárplógsmönnum. skipa-
miðlurum o.s.frv. o.s.frv. Eng-
inn þarf að ímynda sér að
þessir menn hafi einhvern al-
mennan borgaralegan áhuga
á skipan mála í Reykjavík;
þeir vilja aðeins gera höfuð-
borgina og málefni hennar að
féþúfu.
• Hlutafélagsskrá
Ástæðan til þess að gróða-
mennirnir hnappast á borgar-
stjórnarlista Sjálfstæðis-
ílokksins og siógust meira að
segja um að verða varamenn.
er sú, að þeir vildu allir fá
sömu aðstöðu og Geir Hall-
grímsson hefur haft og notað
út í æsar. Þeir vil.ia í fyrsta
lagj fá að taka þátt í ákvörð-
unum um stjórn bæjarins, í
hvaða framkvæmdir skuli
ráðizt og hverjir fái að ann-
ast framkvæmdirnar. í ann-
an stað vilja þeir fá að vita
með nægum fyr'rvara hvað
ráðgert sé, svo að þeir geti
vert ráðstafanir til þess að
hagnast á hverri nýrri breyt-
ingu, komast hjá skattheimtu
eða h.'rða nvjan gróða. Borg-
arstjórnarlisti Sjálfstæðis-
flokksins er einskonar hluta-
félagsskrá, þar sem hluthaf-
arnir telja sér vísa stöðuga
arðsútborgun alU kjörtímabil-
ið, ef Sjálfstæðisflokkurinn
heldur alræðisvaidi sínu.
i
• Öhugsandi í ná-
grannalöndunum
Þetta fyrirbæri, að gróða-
menn reyni að gera stjórn
borgarmála að fjárplógsstarf-
semi, er alkunnugt úr ná-
grannalöndunum. En alstað-
ar nema hér — og kannski
í ýmsum Suðurameríkuríkj-
unum — hafa verið gerðar
ráðstafanir til þess að tak-
marka slíka misnotkun. Ann-
arstaðar á Norðurliindum
þykir það t.d. sjálfsogð regla
að borgarstjórar og borgar-
ráðsmenn megi ekki vera
ráðamenn í gróðafyrirtækjum
sem hafi hagsmuna að gæta í
sambandi við st.jór/n borg-
anna. Finni slíkir gróðamenn
hvöt hjá sér til þess að starfa
að borgarmálefnum verða
þe r að segja af sér í einka-
fyrirtækjum sínum. Þess eru
mörg dæmi að menn hafi
orðið að segja af sér stjórn
borgarmálefna, vegna þcss að
þeir hafi orðið uppvísir að
því að misnota aðstöðu sína
til þess að hagnast persónu-
lega, jafnvel þótt í litlu sé.
i
• Tæki fjár-
plógsmanna
Ef Sjálfstæðisflokkurinn
væri venjulegur, gamaldags
og sæmilega heiðarlegur.
ihaldsflokkur myndi hann
fyrirskipa Geir Hallgrímssyni
að segja af sér umsvifalaust,
eftir að upp hefur komizt um
hina herfilegu misnotkun hans
•á aðstöðu sinni. Ef flokkur-
inn vildi þrátt fyrir allt hlífa
Geir myndi hann þó a.m.k
fyrirskipa honum að afsala
sér öllum einkafyrirtækjum
sínum, ef hann vildi hafa
afsk'pti áfram af stjórn bæj'
arins, og gera honum jafn-
framt að skila aftur þeini
tveimur inilljónum sem hann
stakk að fyrirtæki sinu H.
Benediktsson h.f. En auðv't-
áð gerir Sjálfstæðisflokkurinn
ekkert slíkt. Skipan borgar-
stjórnarlistans sýnir að Geir
Hallgrímsson er þvert á móti
sú mikla fyrirmyrd, og gróða-
menn flokksins keppast nú
um að fá hliðstæða aðstöðu
til þess að geta hagnazt scm
mest á stjórn borgarinnar.
Sjálfstæðisflokurinn er ekki
stjórnmálaflokkur í venjuleg-
um skilningi; hann er e'n-
göngu tæki fjárplógsmanna
til þess að safna gróða, og
hvert atkvæði sem hann
Kr. Kristjánsson h.f. er eitt
þeirra fyrirtækja sem fylgdi
í kjölfarið, þegar Geir Hall-
grímsson gaf sjálfum sér
tvær milljónir króna. Hús Kr.
Kristjánssonar h.f. við Suð-
urlandsbraut 2 verður 70.000
rúmmetrar að rúmmáli, og af
því hefði átt að greiða 2,8
milljónir króna í gatnagerð-
argjald. En auðfyrirtækinu
var hlíft, á sama tíma og
menn sem eru að basla við
að koma sér upp íbúðum
verða að greiða 20—30 þús-
undir króna af meðalíbúð.
hreppir jafngild.'r peningum
til þeirra manna sem skipa
borgarstjórnarlistann — pen-
ingum sem eru teknir af kjós-
endum.
\
\
\
setur þumalskrúf -
ur á síldarútvegsmenn
Kl. 5 í gærdag hóíst fund-
ur samninganefnda síldarút-
vegsmanna og sjómanna um
kjörin á síldveiðunum í sum-
ar.
Sem kunnugt er hafa út-
gerðarmenn krafizt þess að
hlutum í síldve.'ðibátum verði
fjölgað í samræmi við aukna
tækni og aukinn tilkostnað
við veiðarnar, þannig að: á
bát sem er með kraftblökk
fjöigi um einn hlut, á bát sem
er með sjálfleitandi og sjálf-
ritandi fisk'sjá fjölgi um tvo
og á bát sém er með hvoru-
tveggja fjölgi hlutunum um
þrjá.
ASÍ efndi til ráðstefnu um
þessi mál dagana 11.—12. maí
og var þar samþykkt sam-
eiginleg ályktun um málið og
verður gefin út opinber
fréttatilkynning um málið
einhvern næstu daga.
Útgerðarmenn hafa bundið
sína menn með því að láta þá
samþykkja 300.000 króna víx-
il fyrir hvern bát og greiðist
víxillinn ef þeir gerast svo
djarfir að senda bátana norð-
ur áður en þetta mál er til
lykta leitt.
á Húsavík um
taxtanu óbreyttan
Síðdegis í gær náðust samn-
ingar milli verkamannafélags-
ins á IÍiisavík óg atvinnurek-
enda og var sainið um ó-
breyttan taxta þann, sem fé-
lagið var búið að auglýsa,
en samkvæmt honum hækkar
almennt dagvinnukaup verka-
manna í kr. 26.10, eftirvinna
Furð
Eins og frá er sagt í frétt-
inn; af samningunum á Ak-
ureyri. er enn ósamið við Ak-
ureyrarbæ. Felldi meirihluti
bæjarráðs. sem er skipaður
tveim íhaldsmönnum o.g krat-
anum Braga Sigurjónssyni.
tillögu um að bærinn ræddi
við Verkamannafélaígið. Barst
Verkamannafélaginu t.lkynn-
ing um þetta et'tir að samn-
ingar höfðu verið undirrit-
aðir í gær við Vinnuveitenda-
félagið og vinnumálasam-
bandið.
Væntanlega sjá Bragi og
félágar nú sitt óvænna og
ganga að þeim samningum,
sem þegar hafa verið gerð'r
við aðra atvinnurekendur.
en varla er hægt að hugsa
sér furðu'.egri aístöðu h.já
manni, sem telst forustumað-
ur í verklýðsílokki, heldur en
þá. sem Braei Sigurjónsson
tók, að ne.'ta að ræða við
verkamenn um kauphækkun
og nýjan samning.
í kr. 39,15 og' nætur- og helgi-
dagavinna í kr. 52,20. Er
þetta 10 % hækkun frá samn-
ingnum, seni gerður var í
fyrra. Voru samningarnir
undirritaðir í gær.
Um samningana var gefin
út svohljóðandi fréttatilkynn-
íng frá Verkamannafélagi
Húsavikur og undirr'tuðum
atvinnurekendum í Húsavík:
Undirritaður var í dag
samningur milli ofannefndra
aðila um breytingar á kaupi
á þessa leið: Lægsti kaup-
taxti hækkar um 10% og
hærr; launaflokkarnir um
nær 6f/(. Innifalið er þá sú
4% hækkun sem ætlað var
að gengi í gildi 1. iúní. Eftir-
vinna sreiðist með 50% álagi
og nætur- og helgidagavinna
með 100% ála°i. Kvöldmatar-
timi er ekki greiddur bótt á-
framhaldandi vinna sé. Samn-
ingurinn gi'dir í sex mánuði
og má segja honum uop með
eins mánaðar fyrirvara. Ella
fram'pngist hann aðra sex
Framhald á 13. síðu.