Þjóðviljinn - 23.05.1962, Blaðsíða 9

reisa og reka þau vöru-
geymsluhús, sem eftirleiðis
verða byggð á at’hafnasvæði
hennt r.
Aliþýðubandalag.'ð vill að
hraðað sé undirbúningi og á-
ætlun um framtíðarstækkun
hafnarinnar og að það mál
verði vandlega unnið. ÖU rök
hníga að því, að hagkvæmast
sé að reisa ný hafnarmann-
virki inni við Sund, í Elliða-
vogi o.g Grafarvogi. Kemur
það alveg þvert á skrumtillögu
íhaldsins frá síðustu kosning-
um, um hafnargarð út í Engey,
en teikning af honum prýddi
Bláu bókina 1958. Síðar kom
í i.iós, að allar undirbúnings-
rannsóknir og nauðsyrlegur
samanburður við aðra staði
hafði verið vanræktur og ekk-
ert samráð haft við hafnai’-
stjórn eða hafnarstjóra!
Dráttarbraut og'
þurrkví
Hér þarf að koma upp
stórri dráttarbraut og þurrkví,
er íekið geti hin stærri milli-
landaskip til viðgeða. Við
staðarval á að hafa í huga að
þar verði e.nnig skipasmíða-
stöð og gott athafnasvæði fýr-
ir vélsmiðjur. og fleira, er til-
heyrir slikum íramkvæmdum
og rekstri.
Skipulagning
iðnaðarsvæða ,
Iðnaðinn í heild á að efla
með öllum ráðum og hlynna að
honum af hálfu bæjarfélags-
ins.. Iðnaðurinn er stærsta at-
vinnugrein íteykvíkinga, at
honum hafa unx 40% bo.rgar-
búa framfæri sitt. Það er
hneyksli sem verður að upp-
ræta, að vaxandi iðnaður
Reykvíkinga skuli ekki eiga
kost á nauðsynlegum lóðum og
athafnasvæðum og iðnðaðarfyi'-
irtæki skuli hrekiast burt úr
borginni af þeim sökum. Það
ber að skipuleggia sérstök
iðnaðarsvæði, á heppilegum
stöðum, aðskilin frá íbúðar-
hverfunum, og sj.á um að und-
irbún'ngur slíkra athafnasvæða
sé jafnan í samræmi við þarfir
og þróun iðnaðarins.
iVýjar virkjunar-
framkvæmdir
Það er í verkahring borgar-
stjórnar að vinna að því að
haf zt sé án tafar handa um
nýjar virkjunarframkvæmdir,
til þess að tryggja almenningi
í borsinni og atvinnuvegunum
næga raforku og skapa skilyrði
til byggingar nýrra iðiufyrir-
tækja í landi Reykjavíkur.
Verði á þessu dráttur er hætta
á skorti á raforku og stöðn-
Un í atv.'nnuþróuninni er boð-
ið heim.
>em hann rak vjrið 1947 með l'hor Ileyerdahl og félaga hans.
igoseyjum og Páskaeyju hafa enn frekar styrkt kenninguna um að
fseyja frá Suður-Amcríku en ekkl Asíu eins og áður var talið.
strauma, og síðan smám sam-
an aðrar eyjar — fyrir fjórt-
ándu öld.
Hinsvegar heid ég því fram
að þessir Asíubúar hafi -ekki
verið fvrstu íbúar Pólínesíu.
Löngu ’ á undan þeim komu
landnámsmenn á flekum frá
Suður-Ameríku a.m.k. til nakk-
urra þessara eyja, svo sem
Markgreifaeyja cg Páskaeyjar.
Einmitt með þessari staðreynd
vil ég skýra furðumargar sam-
svaranir í menningu Pólínesíu
og hinrxar fomu Suður-Amer-
íku. En á þessu sviði er geysi-
mikið verk óunnið.
Hvenáer ég álíti að land hafi
fyrst v.erið numið barna? Á
Páskaeynni söfnuðum við ösku
úr elztu bálköstum og sendum
til Kaupmannahafnar til rann-
sóknar: á daginn kom að eld-
ur hefur fyrst verið kveiktur
á eynni um 380, þ.e.a.s. þús-
und árum áður en sæfarendur
frá Asíu komu þangað. Og það
sem enn furðulegra er: —
Ameríkanar hafa orðið varir
við mannaferli á Mark-
greifaeyjum á annarri
eða þriðju öld.
Heyerdahl var spurður hvers
vegna hann hefði valið eins
áhættusama aðferð til að sanna
vísindalegar tilgátur sínar og
ferðina á Kon-tiki.
Framhald á 14 síðu.
ValgerSur Gísiadóttir:
Nú þegar Reykjavík hefur
hlotið hið veglega naín bcrg,
finnst mér ekki vanþöi'í að
athuga gaumgæfilega hvernig
bæjarstjórn íhaldsins skil-
ar af séi', áður en við velj-
um fulltrúa til stjórnar Reykja-
víkur sem borgarar í fyrsta
sinn.
í ört vaxandi bæ, er margs
að gæta, ekki hvað sízt ber
veldhöfunum að vaka með al-
úð og forsjálni yfir þorfum
yngstu þegnanna. Sjálfstæðis-
flokkurinn sem farið hefur
með öll völd bæjarins mörg
undanfarin kjörtímabil, hefur
algjörlega svikizt um skvldu
sína við hina uppvaxandi bæj-
arbúa.
Svo algjöi't hefur skeytingar-
leysi íhaldsins verið fyrir þörf-
um jmgstu bæjarbúanna, að
það hefur aldrei af eigin hvöt-
urn reist nokkui’t bai'naheimili
eða leikskóla. 1 hverjum bæ og
boi'g í menningarþjóðfélögum
eru þessar stofnanir jafn nauð-
synlegar og lífið sjálft. Hinir
óbi'eyttu bæjai'búar skildu þetta
fijótt og stofnuðu því Barna-
vinafélagið Sumargjöf| sem síð-
an hefu.r beitt sér fyrir rekstri
þessara stofnana og knúð í-
haldsmeirihlutann til bygging-
ar- og rekstursstyi'ks þeirra
heimila sem nú eru starfrækt
í bænum, en þu.ngt í taurni bef-
ur íhaldið reynzt í þessum
mannúðar- cg réttindamálum
bæjarfélagsins; enn eru dag-
Borgarstjórnarmeirihlulinn hefur gersamlega brugðizt skyldunum
gagnvart þeim börnun) sem af ýmsum ástæðum eiga þess ekki
kost að alast upp í foreldrahúsum eða hjá öðrum vandamönnum.
Aðbúðin að börnunum sem alast upp á vegum Reykjavíkurborgar
virðirt vera samkvæmt kjörorðinu: „Flest er fátækum fu!lgotts<
heimili og leikskólar svo fáir
að algengt er að bíða þurfi allt
að ári eftir að koma þangað
börnum. Þrátt íyrir þessar
staðreyndir hefur bæjarstjórn-
anneiri'hilutinn, með Magnús XI
í eftirdragi vísað frá öllum til-
lögum um raunhæfar útbætur
sem Alþýðubandalagsfullti'ú-
ai'nir hafa flutt í bæjarstjóm-
inni mörg undanfarin 'kjör-
timahil. Af þessari fi-amkomu
meirihlutans er ekki hægt að
álykta annað en að í bænum
væri hvorki bamaheimili né
leikskólar ef íhaldsfulltrúarnir
hefðu fengið að ráda.
Ekki tekur betra við ef litið
er á hvað þessi sami meirihluti
bæjarstjómarinnar hefur gert
fyrir vangefin börn í bænum.
Um þau og þeirra velferð hef-
ur íhaldið aldrei hugsað, enda
hægt um hönd að gleyma 'þeim
því fæst þeirra geta kvartað.
Þó munu fulltrúar íhalds og
krata áreiðanlega vilja láta
telja sig mannúðarmenn, sann-
leikurinn er að á mannúð þess-
ara manna hefur mest borið
í glamurræðum og fögrum
kosningaloforðum, sem þvi mið-
ur hafa flest ekki komizt
lengra í fraonkvæmdinni en
verða að glansmyndum í bláu
bókinni. Því miður höfum við
ekki komizt hjá fremur en aðr-
ir vaxandi bæir, að eignast
talsveröan 'hóp barna og ung-
linga, sem af ýmsum ástæðum
geta ekki notið forsjár né um-
hyggju vandamanna sinna. Við
skulum í stórum di'áttum at-
huga þau uppeldisskilyrði sem
bæjarstjói'naríhaldið hefur veitt
og veitir enn í dag þessum
smælingjum bæjarfélagsins, en
til þess verðum við að fara. í
huganum stað úr stað, því þessi
börn em alin upp á sannköll-
uðum hrakningi.
Þau byrja ævina á vöggustcf-
unni að Hlíðarenda, þaðan eru
þau flutt l‘/2 árs að Silunga-
polli, þar fá þau að vera til
sjö ára, þá eru þau flutt að
Reykjablíð í Mosfellssveit og
þar á að heita að uppeldinu á
þeim ljúki sextán ára.
Ég vil taka það strax fram
að heimili þessi hefur bærinn
stofnað og rekstur þeiri'a er
allur í höndum bæjarfélagsins,
hvorki emstaklingsfélög né riki
verða að glansmyndum í Bláu
vegná eni þau i'aunveruleg
spegilmynd af framsýni og
mannkærleika íhaldsins hér í
bænum.
Heimiiin öll eru tii húsa í
gömlum hjöllum sem bærinn
annaðhvort hefur keypt óhóf-
legu verði af gæðingum sínum
eða tekið á leigu svo sem eins
'Og Silungapoll. Þar sem þessi
hús voru aldrei ætluð til svona
starfsemi, eru þau þrótt fyrir
dýrar breytingar og viðgerðir
óhentug og illnothæf til rekst-
urs þessara heimila; í be.m er
hvoi'ki hægt að veita börnun-
um né starfsfólkinu mar.nsæm-
andi abúð. Þarna er fátt sem
augað gleður né andann gilæð-
ir.
Við skulum athuga dólítið
nánar Reykjahlíðarheimilið til
i'ökstuðnings þessum staðhæf-
ingum mínum.
Reykjavíkurbær á jörðina,
þar er gamalt hús; bærinn lét
gera við það með ærnumkcstn-
aði til að geta í'lutt heimilið
þr.ngað. Áður hafði það verið í
leiguhúsnæði að Kumbaravogi
við Stokkseyri. 1 Reykjahlíð er
heímilið hefði verið staðsett
mikill jarðhiti og stór gróðrar-
stöð. Nú gæti maður haldið að
■þarna vegna hinna góðu stað-
hátta, sem bjóða uppá marg-
þætt uppeldisstörf. En þaðvirð-
ist ekki hafa vakað fyrir þeim
sem með völdin fara, því gróðr-
arstöðin og ömiur jarðargæði
Framhald á 14. síðu.
Miðvikudagur 23 maí 1962 — ÞJÓÐVILJINN — (g
1