Þjóðviljinn - 22.09.1962, Blaðsíða 6

PIÓÐVILIINN
Otgefandi Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn. —
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Magnús Torfi Ölafsson, Sigurð-
ur Guðmundsson (áb.) — Fréttaritstjórar: Ivar H. Jónsson, Jón
Bjamason. — Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja:
Skólavörðustíg 19. — Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr.
55.00 á mánuði.
Stangazt við staðreyndir
jl/feð ýmsu móti umgangast menn sannleikann, og það
á einnig við blaðaskrif. Blaðamönnum þykir þó
yfirleitt miklu vænna um staðreyndir en almennt er
talið, og margumtöluð hlutdrægni þeirra mun oftar
koma fram í því að satt er látið liggja kyrrt en bein-
um rangfærslum, og getur málflutningur að vísu orð-
ið einhliða og villandi með úrvali staðreynda. En hvað
segja menn um málflutning eins og þennan í leiðara
'Morgunblaðsins í gær, þegar rætt er um íbúðaibygg-
ingar í Reykjavík? Morgunblaðið segir: „Árið 1956 kom
vinstri stjórnin til valda og tók þá þegar að draga úr
íbúðabyggingum. . •“
^Filefni þessarar staðhæfingar er sjálfsagt það, að á
fimmtudaginn minnti Þjóðviljinn á nokkrar stað-
reyndir varðandi húsnæðisvandræðin nú, og birti til
athugunar tölur opinberra hagskýrslna um tölu full-
gerðra íbúða í Reykjavík á undanförnum árum. Þær
tölur eru enginn áróðurstilbúningur heldur staðreynd-
ir, sem óháðar eru umræðum um stjórnmál eða blaða-
karpi. Og þær tölur segja allt aðra sögu én þessi stað-
ihæfing ritstjóra Morgunblaðsins, og er þá ekki nema
tvennt til, að hann viti ekki betur eða halli vísvitandi
réttu rnáli. Þessar tölur um fullgerðar íbúðir í Reykja-
vík skulu birtar hér enn einu sinni, ef svo kynni að
vera að ritstjóra Morgunblaðsins hefði enn sézt yfir
þær og hin ranga staðhæfing hans, að dregið hafi úr
íbúðabyggingum í Reykjavík í tíð vinstri stjórnarinn-
ar, væri á vanþekkingu byggð.
írið 1955, næsta ár áður en vinstri stjórnin tók við,
^ voru fullgerðar í Reykjavík 564 íbúðir. Næsta ár,
1956, þegar vinstri stjórnin tekur við á miðju ári, eru
fullgerðar í Rvík 705 íbúöir. En 1957, fyrsta heila stjörn-
arár vinstri stjórnarinnar og raunar eina heila stjórnar-
ár hennar, eru fullgerðar 935 íbúðir í Reykjavík og
er það hœsta tala um fullgerðar íbúðir á einu ári sem
nokkurn tíma hefur fyrir komið. Næsta ár, síðara
stjórnarár vinstri stjórnarinnar, eru þær að vísu
nokkru færri eða 865, en það eru samt fleiri ífoúðir
en fullgerðar hafa verið í Reykjavík nokkurt ár fyrir
eða eftir stjórnarár vinstri stjórnarinnar. Næsta ár,
þegar núverandi stjórnarflokkar 'hafa tekið við stjórn
landsins, fer ört að'síga á ógæfuhlið, og eru þá eikki
fullgerðar nema 740 íbúðir í Reykjavík; 1960, fyrsta
ár „viðreisnarstjórnar“ íhalds og krata, eru ekki nema
642 íbúðir fullgerðar og í fyrra, síðasta árið sem skýrsl-
ur eru um, er tala fullgerðra íbúða í Reykjavík komin
in niður ,í 541.
TFjessar tölur eru alveg ótvíræðar og þær segja sína
sögu um áhrif .;viðreisnarinnar“ á íbúðahúsabygg-
ingar. Og enginn mun halda því fram að þörfin hafi
minnkað. Fólki hefur fjölgað verulega í borginni á
þessu tímabili og fjöldi fólks býr enn í sáralélegu og
óhæfu húsnæði. Og spaugileg er tilraun Moggans til
að „sanna“ hina röngu fullyrðingu sína með því að
fleiri íbúðir hafi verið í smíðum þegar vinstri stjórn-
in tók við en begar hún fór frá. Það hefur einmitt
verið stórkostlegur ókostur við íbúðabyggingar und-
anfarandi ára, hve lengi þær hafa margar verið í smíð-
um vegna vangetu fólks til að halda þeim sleitulaust
áfram. Því er það að tala fullgerðra íbúða er bezti og
raunar eini mælikva^inn á getu fólks til að koma sér
upp íbúðarhúsnæði, og þær tölur tala sínu máli eins
og hér hefur enn verið bent á. Og Morgunblaðið og
afturhaldið á íslandi verður einnig hér eftir að glíma
við þær „óþægilegu“ staðreyndir, að þau tvö ár sem
vinstri stjórnin var við völd var tala fullgerðra ibúða
x Reykjavíkr’miklu-hœrri en nökkúrntíma fyrr eða
'Síðar,''óg tkfefui- 'iiú hrapað ískyggilega fyrir áhrif og
aðgerðir „viðreisnarinnar", eða úr 935 árið 1957 í 541
í fyrra, 1961. Engar staðhæfingar í leiðara Mongun-
blaðsins breyta þeim staðreyndum. — s.
Um eitt skeið var miklu fjöl-
mennari byggð á Búðareyri én
nú er har. A stríðsárunum
höfðu Bretar hér mikla bragga-
hyggð, og hér í fjöllunum munu
Iþeir með fyrirhyggjulausu fiani
hafa týnt hlutfallslega eins
mörgum mannslífum og á sjálf-
um vígstöðvum heimsstyrjald-
arinnar. Þá var hér margt ís-
lendinga í vinnu fyrir herinn.
En engin þjóð lifir á her-
námsvinnu til langframa, o.g
einn góðan veðurdag voru
Bretar farnir, — og munu fá-
ir hafa saknað þeirra. Enn eru
nokkrir braggagrunnar sem
ekki hefur gróið yfir til minn-
ingar um þennan þátt í sögu
Búðareyrar.
Á Búðareyri náum við fundi
formanns verkalýðsfélagsins,
sem er Helgi Seljan, ungur
dugandi maður, og spyrjum
hann um hag byggðarlagsins:
— Er Búðareyri vaxandi
staður, Helgi?
— Það er varla hægt að
.segja að svo sé, en þó hefur
íbúatalan aðeins aukizt undan-
farin ár.
•— Hver er höfðatalan?
— íbúar munu vera um 500
í öllum hreppnum, og er þá
meðtalið fótkið ,á sveitabæjun-
um hér við fjörðinn, en lang-
samlega flestir, eða yfir 400
eiga heima hér.
— Hvernig hefur atvinna
verið hér?
— í sumar hefur atvinna
verið óvenjumikil. Á s.l. vetri
var ákveðið að ríkið byggði
hér síldarverksmiðju, — eft-
ir mikið þóf. Það er 1250 mála
verksmiðja til að byrja með,
.en fyrirhugað að stækka hana
síðar.
Verksmiðjan er reist á Búð-
areyri á væntanlegri lóð hafn-
arinnar. Þar eru fyrirhugaðar
hafnarframkvæmdir, mestállt
efnið komið á staðinn og vonir
standa til að fjármagn fáist
svo hægt verði að hefjast
handa um byggingu og ljúka
verkinu í haust.
•—- Hvers konar hafnarfram-
kvæmdir eru þetta? Eru þær
vegna síldarverksmiðjunnar?
— Nei, höfnin var hugsuð
fyrir kauptúnið og ákveðin áð-
ur en síldarbræðslan kom til
sögunnar. Þarna verður
'bryggja fram í sjóinn, stálþil
og uppfylling. Þarna er fyrir-
huguð bátakví, auk þess sem
höfnin verður fyrir flutninga-
skip.
'Skipulagning á svæðinu frá
bryggjunni og út með firðinum
er nú í undirbúningi.
— Það er mikill fyrirgangur
þarna niðri á eyrinni.
— Já, nQkkurn spöl innan
við síldarverksmiðjuna, á ]óð
Kaupfélags Héraðsbúa, er ný-
lokið við að reisa stóra oliu-
geyma fyrir Essó. Þá hafa ver-
ið reistir tveir lýsisgeymar fyr-
ir verksmiðjuna.
— Og nú eruð þið farnir að
salta síld.
— Hér hefur verið saltað á
tveimur stöðum í sumar, Gunn-
ar og Snæfugl (bátar) hafa
aðra, en h.f. Katrín hina. Þær
munu hafa verið búnar að
salta um 4000 tunnur þegar
söltunarbannið kom. Þriðja
stöðin, sem Bergur Lárusson á,
er einnig tilbúin til að ta'ka á
móti síld.
Dálítið hefur verið tekið hér
af síld til frystingar, en kaup-
félagið hefur 'hér frystihús, að-
allega fyrir kjöt, en einnig
fyrir fisk.
— Já, hvað um útgerð héð-
an?
— Héðan eru gerðir út tveir
bátar, Gunnar og Snæfugl. Að-
eins annar þeirra er gerður út
héðan á vetrarvertið og lagði
hann upp fiskinn hér í frysti-
húsið og einnig verkunarstöð,
í þurrk og sa’.t.
— Hvernig er þá með at-
vinnu hér á vetrum? ®
— Héðan þurfa alltaf nokkr-
ir nð leita burt á vetrarvertíð,
þvl yinna við einn bát er alls-
endis ófullnægjandi vetrarat-
vinna, má frekar telja hlaupa-
vinnu. Uppskipun — vöruflutn-
ingar, eru aðalvinnan, með ým-
iskonar hlaupavinnu.
Hér eru höfuðstöðvar Vega-
vinnu ríkisins á Austurlandi og
vinna hér hátt í 20 fastir
menn hjá Vegagerðinni. Vega-
gerðin hefur nýlega reist hér
byggingu sem er viðgerðarsal-
ur, áhaldageymsla og s'krifstof-
ur.
— Hvað um aðrar byggirtg-
ar, það er mi'kið umrót innan
við ána?
— Það er hafin bygging á
HELG9 SELJAN, formeSar
verkalýðsfélagsins, ræðir
um nýjan síldarbæ
W&M
mm.
llillllli

mmm
é *

. ■
PIMll
’*’■: •:•* ’• *.vv :

Sildarsöltun á Reyðarfirði
j g) — þjOðviljinn —
Laugardagur 22. september 1962