Þjóðviljinn - 25.09.1962, Síða 4

FISKIMÁL - Efíir Jóhann J. E. Kúld
Norðmenn
endurbœtt
komnir með
í byrjun september spurðust
þau tíðindi frá Noregi, að búið
væri að fullkomna norsku síld-
arasdictækin frá því, sem verið
hefur. Hljóðbylgjur tækjanna
breiða sig nú yfir 42ja gráðu
vinkil í stað 18—20 gráðu áður.
Um leið og hljóðbylgjur tækj-
anna ná nú yfir rúmlega tvö-
falt stærra svæði af haffletin-
um þá ná þær einnig niður á
miklu meira dýpi en áður. Það
er sagt auðvelt og fijótlegt með
hinu nýja tæki að grenna eða
breikka hljóðbylgjuna að vild.
Hið nýja síldarleitartæki er tal-
ið hafa sérstaka yfirburði á
skipum, sem hafa kraftblakkar-
útbúnað við veiðarnar. Þá telja
formælendur framleiðenda
tækjanna, að hið nýja tæki
bjóði upp á stóraukna mögu-
leika við veiðar með flotvörpu.
Nokkur norsk veiðiskip hafa
þegar gert ráðstafanir til að
fá þetta éndurbætta fiskileitar-'
tæki. • '
Togveiðar Þjóðverja
við Grænland
í opinberum skýrslum um
togveiðar Vestur-Þjóðverja er
þess getið að þeir hafi aflað
92393 smálestir af fiski á Græn-
landsmiðum árið 1960. Af þess-
um afla var 37,4% þorskur og
54,7% karfi. Þetta er mesti afli
Vestur-Þjóðverja á Grænlands-
miðum fram til þess tíma. Það
er mjög athyglisvert að afli
Vestur-Þjóðverja skiptist hér-
umbil að jöfnu á milli miðanna
við Vestur- og Austur-Græn-
land og er þá miðað við þorsk-
aflann. Við þorskveiðarnar á
Austur-Grænlandsmiðunum var
árgangurinn frá 1953 mest á-
berandi. Aðeins yfir vorið voru
árgangarnir frá 1950 og 1947
nokkuð áberandi á Danagrunni
og Nonamegrunni.
Veturinn 1960 til 1961 stund-
uðu Vestur-Þjóðverjar togveið-
ar allan veturinn í fyrsta skipti
togaranna þennan vetur við
Grænland. Og þrátt fyrir ýmsa
erfiðleika af völdum frostsins
veiddu þýzkir togarar mjög vel
á þessum slóðum,' sérstaklega á
Fyllugrunni og Bananagrunni.
Á þessum miðum fengu Þjóð-
verjar hrygningarfisk á 350—
550 metra dýpi í marz og apríl
mánuði. Þjóðverjarnir segja að
frekar léleg togveiði hafi verið
á miöunum við Suður-Græn-
land árið 1960, þó á ýmsum
öðrum Grænlandsmiðum hafi
verið góð togveiði. í sundurlið-
un á aflamagni þýzkra togara
sem stunduðu veiðar á Græn-
landsmiðum árið 1960 til ’61 er
sagt aö aflinn á Austur-Græn-
landsmiðunum hafi orðið 49421
smálest og þar af hafi 15 þús.
smálestir verið þorskur. Á svæð-
inu frá Angmagsalik að Dohrn-
grunni var þorskárgangurinn
frá árinu 1950 í fyrsta skipti
ekki mjög áberandi í aflanum,
en aftur á móti var þorskár-
gangurinn frá 1953 meira áber-
andi.
Þýzkar fiskmerkingar ög
rannsóknir á Grænlandsmiðum
eru sagðar hafa leitt það í ljós,
að fiskur leiti frá Grænlandi á
íslandsmið mót straumi. Sam-
kvæmt aflaskýrslum og rann-
sóknum Þjóðverja er þetta að-
allega þorskur sem er 8—14
'ára gamall, og er að lengd 71—
92 cm, og gizka Þjóðverjar á,
að hér sé um þorskgöngur
vegna hrygningar að ræða, á
milli miðanna við Austur-Græn-
land og miðanna við Norðvest-
Minningarorð
í gær var lagður til hinztu
hvíldar j Reykj'avík Friðrik V.
Ólafsson, skólastjóri Stýri-
mannaskólans. Eðlilegast væri
að brottför manna héðan úr
jarðvist væri einkamál, sem
íyrst og fremst varðaði nán-
ustu aðstandendur og aðrir
ættu ekki um að fjailla og sízt
á opinberum vettvangi. En líf
sumra og dauði er svo ná-
tengt örlögum fjöldans, að
fleiri en ástvinir einir vi'ja
eiga hlutdeild i hinztu kveðju.
Frðrik V. .Ódafsson var einn af
þeim. Ég hygg, að hinir fjöl-
mörgu nemendur hans vilji
gjarnan dvelja með mér um
stund við minningu hans.
á Grænlandsmiðum. Þess er
getið að frost hafi oft verið 20^-
gráður á Celsíus á miðum þýzku
Áhafnir og líf
á Langeyri
Á hinum gamla athafnastað
Langeyri í Álftafirði við fsa-
fjarðardjúp, þar sem norskir út-
vegsmenn reistu mikil mann-
virki eftir síðustu aldamót, er
nú verið að koma af stað stórri
niðursuðuverksmiðju. Sá sém
fyrir þessum framkvæmdum
stendur er Björgvin Bjarnason
útgerðarmaður, en hann keypti
Langeyrina með öllum mann-
virkjum fyrir einu til tveimur
árum. Eftir því sem ég hef
fregnað hefur Björgvin viðað
að sér niðursuðuvélum af nýj-
ustu og fullkomnustu gerðum
og er nú ýmist að koma þeim
fyrir eða bíða eftir öðrum sem
skarta eiga á þessum stað. Vél-
ar Björgvins munu aðallega
norskar, enda standa Norðmenn
nú fremstir þjóða í framleiðslu
á slíkum vélum. Þó hef ég
heyrt að forsjóðari sá sem
Björgvin hefur keypt og mun
vera franskur, sé einn sá’
fremsti sinnar tegundar seni hú
eru framleiddir. Ménn serh
brjótast í því að koma hinni
einhæfu framleiðslu okkar á
hærra og fullkomnara stig, en
það gerir niðursuða matvæla
tvímælalaust, þeir menn eru
margs stuðnings maklegir.
NÝ SENDING:
Holleezkar vetrarkápur
Holenzkir loðhattar
HoJlenzkir hattar
BERNHARD LAXDAL
Kjörgarði.
Friðrik var fæddur í Vopna-
firði 19. febrúar 1895. For-
eldar hans voru Ólafur Davi,ðs_
son verzlunarstjóri og kona
hans Stefanía Þorvarðardóttir,
bónda á Fagurhólsmýri. Friðrik
fluttist ungur með foreldrum
sínum frá Vopnafirði til
Reykjavíkur, þar sem faðir
hans var bókari við Lands-
bankánn í 'tVö ár. Siðan flutt-
ist h'ann tt} ísafjarðar, er fað-
■ • ir hams gerðik verzlunarstjóri
iþar. Friðrik byrjaði ungur að
stunda sjó iá ýmsum tegundum
skipa: skútum, togurum og
verzlunarskipum. Árið 1914
lauk hann farmannaprófi frá
Stýrimannaskólanum í Reykja.
vik. Hann varð 1. stýrimaður
á fyrsta varðskipi ísilendinga,
gamla Þór, sem kom til lands-
~i»§ 1920r Árið 1925 lauk hann
prófi við Reservekadetskolen í
Kaupmannahöfn, og árið eftir
varð hann skipherra á Þór. Eft-
ir það var hann skipherra í
nokkur ár, en 1931 lauk hann
prófi í sjómælingum við Sö-
kort-Arkivet í Kaupmannahöfn,
og 1932 gerðist hann forstjóri
isjómælinganna. Eftir það vann
hann að sjómælingum við ís-
land jafnhliða skipstjórn á ís-
lenzkum varðskipum, ■ iþar til
hann tók við stjórn Stýri-
mánnaskólans í Reykjavík
1937. er Pálil Halldórsson lét
af því starfi sökum aldurs. Að
ur-ísland. Sem dæmi um hreyf-
ingu þorsksins á Grænlands-
miðum geta Þjóðverjar þess, að
merktur þorskur af lengdinni
94 cm hafi farið ca. 420 mílur
á aðeins 27 dögum, frá Fylkis-
grunni að Nonamegrunni, eins
og Þjóðverjarnir orða það.
Togveiðar Þjóðverja
á íslandsmiðum 1960
I aflaskýrslum Vestur-Þjóð-
verja af íslandsmiðum er sagt
að þorskaflinn hafi komizt upp
í 30595 smálestir 1960 og þá
verið ca. 25,8% af heildaraflan-
um. Þetta er talinn mesti þorsk-
afli á fslandsmiðum síðan árið
1946. Þá er 80%, þessa þorsk-
afla sagður veiddur út af Norð-
vestur-íslandi en 13,3% við
Suðvesturlandið. Þá segja Vest-
ur-Þjóðverjar að bæði árin 1959
og 1960 hafi þorskárgangurinn
frá 1950 borið uppi veiðina. í
maímánuði 1960 er meðalafli
þýzkra togara hér við land tal-
inn vera 12,6 smálestir á sólar-
hring. Þessi góði afli er þakk-
aður þorskgöngu sem kornið
■hafi á þessum tíma frá miðun-
um við Austur-Grænland.
SKIPAUTGCRÐ RIKISINS
m.s. Herðubreið
M.s. Herðubreið fer vestur um
land í hringferð 29. þ.m. Vöru-
móttaka í dag til Kópaskers,
Þórshafnar, Bakkafjarðar, Vopna.
fjarðar, Borgarfjarðar, Mj.óa-'
fjarðar, Stöðvarfjarðat, Breið-
d.alsvíkur og Djúpavogs. Farseðl-
ar seldir á föstudag.
m.s. Esja
M.s. Esja fer austur um land í
hringferð 1. okt. Vörumóttaka í
dag árdegis á morgun til Fáskr-
úðsfjarðar, Reyðarfjarðar, Eski-
fjarðar, Norðfjarðar, Seyðisfjarð-
ar, Raufarhafnar og Húsavíkur.
Farseðlar seldir á föstudag.
M.s. Herjólfur
M.s. Herjólfur fer til Vestmanna-
eyja og Hornarfjarðar 26. þ.m.
Vörumóttaka í dag til Horna-
fjarðar.
V. Ólafsson
Friðrik V. Glafsson.
því starfi gaf Friðrik sig af
alhug. Þó komst hann ekki hjá
iþví að sinna ýmsum trúnaðar-
störfum. Hann var áfram um
‘sinn ráðunautur við sjómæl-
ingarnar og jafnframt ráðgef-
andi sérfræðingur Hæstarétt-
ar í landhelgismálum, eftir að
hann tók við skódastjórn. Hann
sat lengi í stjórn Slysavarna-
fé’.ags ísland's og var forseti
þess 1937—'40. í bæjarstjórn
Reykjavíkur sat hann eitt kjör-
tímabil. En fyrst og fremst
verður Friðriks minnzt sem
skólastjóra Stýrimannaskólans,
bæði sem stjórnanda og kenn-
ara. Hann var fo.rmaður bygg-
inganefndar hins nýja sjó-
mannaskólahúss, þangað sem
Stýrimannaskólinn flutti 1945,
o.g 1947 kom út eftir hann
kenn9.ubók í .siglingafræði og
1951 viðauki við þá bók.
Friðrik var með afbrigðum
nákvæmur og samvizkusamur
embættismaður, einn þeirra
ríkisstarf'smanna, sein hugsar
fremur um vélferð alþjóðar en
eigin hag. Meðan heiilsa leyfði
stjórnaði hann skóla sínumí
með festu og rögg'semi. Ég býslj
við að nemendum hafi yfirleitb'
þótt hann strangur stjórnari,
og þeir haí'a kannski ekki ailt-
af gert isér fylliilega ljóst, hve
annt honum var um velg'engni
þeirra. En við kennararnir, sem
vorum nánari samstarfsmenn
hans, vissum betur. Ekkert í
skólastjórn mun honum hafa
þótt erfiðara en að tilkynna
nemendum, að þeir hefðu ekki
náð próf'i. Hann var ætið til-
búinn að grannskoða, hvort
prófútkoma gæti ekki talizb
hagstæðari en blákaldur út-
reikningur gaf til kynna.
Friðrik var vel menntaður,
ekki aðeins í eigin fræðigrein,
heldur .almennt og ekki sízt var
hann vel að sér í íslenzkum
fræðum. Hann bar svip af því
bergi, sem ísland hvilir traust-
a'st á og skapgerð hans var
rammíslenzk. Hin forna ís-
lenzka manngildishugsjón var
runnin honum í merg og bein.
Ég tel mér happ að hafa stund-
'að kennslu undir stjórn hans
hátt á annan áratug. Fordæmi
hans var hollt ungum mönn-
um. Þó <að kennsla hans værl
markviss og skýr, hygg ég, að
nemendum hans hafi ekki síður
orðið motadrjúgt i vegnesti það
brot iaf skapgerð hans, sem
hann mun ósjálfrátt hafa miðl-
að þeim. Þar mun hann lifa
ilöngu eftir að hann er ailur.
Árið 1927 kvæntist Friðrik
eftirlifandi eiginkonu sinni,
Láru M. Sigurð.ajdóttur' læknis
Pálssonar. Þeim varð fjögurra
barna auðið. Eitt þeirra. Guð-
rúnu, mi'sstu þau nokkurra
daga 'gamila, en hin eru öll á
■l'ífi: S'igurður póistmaður í
Reykjavík, Þórunn Ólöf gift
Indriða Þorsteinssyni rithöf-
undi og blaðamanni og Þóra
leikkona gift Jóni Sigurbjörns-
syni leikara.
Ég sendi eftirlifandi eigin-
konu, börnum og öðrum ást-
vinum innilegustu samúðar-
kveðjur.
Helgi J. Halldórsson.
4) — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 25. september 1962