Þjóðviljinn - 06.10.1962, Blaðsíða 5

Negrar í suðurríkjum USfl
Nota sðng sem
pólitiskt vopn
Þjóðartónlis-t negranna, sem hefur allt síðan
á dögum þrælahaldsins fjallað um „fyrirheitna
landið“, er nú orðinn snar þáttur í baráttu
blökkufólks fyrir borgaralegum réttindum í
suðurríkjum iBandaríkjanna, segir í grein í
New York Times nýlega. Þeir sem stjórna rétt-
indabaráttu negranna vita, að söngurinn er bit-
urt vopn. Fjöldi nýrra söngva hefur verið sam-
inn, sem í orði og hljómi líkjast mjög gömlu
þrælasöngvunum.
„Söngvar frelsisins" kallast
þiessir sérstæðu baráttusöngvar.
Þeir eru sungnir á fjöldaíund-
um, í .kröfugön^unj, hinum svo-
köliuðu „freedom rides“ og í
íangelsum.
— Þessir frelsissöngvar gegna
mikilvægu hlutverki í baráttu
okkar, segir negraleiðtoginn
Martin Luther King. Þeir blása
baráttukjarki í fólk og auka
samvinnuvilja. Þeir styrkja
vonina um betri tíma og efla
trúna á sigur á tímum kúgunar
Óg vónleysis. ■ ^ '> *'
Ungur negraleiðtogi, Charles
Jones, segir: — Án tónlistar
væri engin Albany-hreyfing til.
1 Albany má á síðkvöldum
heyra sunginn þennan gamal-
kunna negrasöng:
,rGo down, Moses,
Way down in Egypt’s land,
Tell old Pharaoah,
To let my people go“.
Én nú heýrisf' þetta Ijúfa iag
gjarnan sungið með dálitið
breyttum texta:
„Go down Kennedy
Way down in Georgia land,
Tell old Pritchett
To iet my people go“.
heypt og
Kvikmyndaieikarinn heims-
kunni. Charles Laughton, er
með krabbamein í hryggnum,
segir í frétt frá Los Angel-
es. Laughton er 63 ára gam-
all, fæddur á Bretlandi. Hann
var fluttur í sjúkrahús í jú'lí-
mánuði til uppskurðar við
hryggmeini. Læknar segja að
krabbameinið sé í neðan-
verðum hrygg hans. Læknarn-
ir segja að líf þessarar gömlu
leikarakempu sé enn ekki í
hættu. og að hann hafi mikla
mótstöðu gegn sjúkdómum.
Kenncdy forseti leggur til að
hert verði á baráttunni gegn
notkun á narkotika og öðr-
um hættulegum efnum. For-
setinn hélt ræðu við opnun
ráðstefnu sem fjallar um
neyzlu og * dreifingu eitur-
iyfja í Bandaríkjunum, og
sagði að enda þótt eitur-
jyfjaneyzla hefði minnkað í i'
Bandaríkjunurn undanfarið, f
þá væri ástandið í þessum
efnum enn mjög alvarlegt.
— Oid Pritchett er lögreg'.u-
stjórinn Laure Pritchett í Al-
.bany.
Á bænasamkomum má sjá
konu standa uppi á stól og
syngja, en allir samkomugestir
taka undir;
„Over m.v head I see freedom
in the air,
There must be a God
somewhere“.
Á safnaðarfundum á sunnu-
dögum, heyrjst. þéssi söngur oft
sunginn:
„We shall not, we shaH not
be moved.
Just like a tree planted
by the water.
We shall not, %ye shall not
be moved.
Just like a tree planted
by the water.
We shali not be moved.
We are. fighting for our rights.
We shall not be vnoved.
Our parks are integrating,
We shall not be moved.
We are sunningon the beaches,
We shall not by möved“/
Enn einp söngur fjallar um
hinn iliræmda ríkisstjóra í
Arkansas, Faubus, sem alræmd-
ur varð í óeirðunum í Little
Rock. Hann hljóðar þannig:
„Yankee Doodle w'anted learn-
ing.
So he went a-hopin‘
But when he got to the school
He found it was not open.
Orval Faubus closed it up
Tighter than a beanie
Orval Faubus closed it up
Because he is a meanie“.
8 1*3 ■' ÍW
„Þ?5 gæti verið svo indæir
il
Mynd þessa tökum viá úr dönsku biaði og þessi
orð stóðu undir henni. Myndin er nefnilega ekki
frá Danmörku, þar sem sumarið hefur verið iUviðrasamt og sólarlílið, heldur frá Warneiniinde
í Austur-Þýzkalandi, og var tekin fyrir nokkruin dögum. Þar hefur sumarið líka verið hráslaga-
legt, en viðrað vel með haustinu.
mega
itaum dhœttuna
WASHINGTON — Tímarit læknasambands
Bandaríkjanna flytur tvær reglugerðir fyrir
lækna sem eru mikilvægar fyrir fleiri en banda-
ríska lækna. Ástæðan fyrir reglugerðunum er
fjöldi málsókna á hendur bandarískum læknum
fyrir ranga meðhöndlun sjúklinga.
Á seinni árum hefur stöðugt
farið íjölgarrdi málaferlum í
Bandaríkjunum vegna afglapa
lækna. 1 flestum tilfellum eru
læknamir sakaðiif um að hafæ
framk.væmt læknisaðgerðir
gegn vilja sjúklijigapna. Marg-
ir læknar eru einnig sakaðir
um að hafa ekki skýrt sjúk-
lingum sínum frá skaðlegum á-
hrifum ýmissa lyfja er þeir
hafa útvegað þeim. Sjúkling-
Lagið við þennan texta er hið arn’r halda því þessvegna fiam,
að læknarnir hafi lokkað þá til hagslegur
að greiða fé fyrir aðgerðir
sem þeir óskuðu ekki eftir, og
fyrir lyf sem höfðu skaðlegar
afleiðingar án þess að læknarn-
ir skýrðu sjúklingunum frá
því.
Álit dómstóla
Dómstólarnir hafa fallizt á
sjónarmið sjúklinganna í heild. j
Hin lagalega túlkun á úrskurði
dómstólanna er sú, að milli
gamalkunna „Yankee Doodle“.
ÞERNUR OG DAUÐADRUICKNIR
FLUGSTJÓRAR Vl£ STÝRIÐ
Washington —Sérstök þingkjör-
in nefnd í Bandaríiíjununi hefur
undanfarið rannsakað öryggi í
farþegaflugi bándarískra flug-
félaga. Furðulegustu hlutir hafa
koinið fram í dagsljósið við þessa
rannsókn.
Fyrrverandi flugþerna greinir
t.d. frá því, að hún hafi stjórn-
að fjögurra hreyfla flugvéí í
rúmlega hálfa klukkustund. Hún
þóttist haia staðfð sig vel með
tilliti til þess að hún hafði aldrei
áður reynt að stjórna flugvél.
Flugþernan tók við stjórn
flugvélarinnar í 2730 metra hæð
og stýrði henni niður í 455 metra
hæð rétt áður en flugvélin átti
að lenda.
Önnur þerna skýrði nefndinni
frá því, að hún hefði séð þriðja
flugstjóra ganga um borð í far-
þegaflugvél að morgni að loknu
næturlöngu drykkjusvalli.
Þá köm r ljós við • yfirheyrsfe
ur að flugstjóri nokkur lenti full-
setinni farþegaflugvél í þoku og
óveðri í Hongkong. Raunveru-
lega var ólendandi en flugstjór-
inn hafð’i fengið skeyti frá kunn-
ingjum sem buðu bonum í.
drykkjufagnað í IiongkíV %, og
ekkert fckk aítrað flugstjóranum
frá því að ana út í ófæruna.
Flugtæknifræðingur einn Hgði
læknis og sjúklings sé efna-
gildi
samnmgur
Læknirinn selur sjúklingnum
vissa þjónustu, en sjúklingur-
i.nn greiðir lækninum vissa
fjárupphæð til þess að fá notið
þessarar þjónustu. í öllum slík-
um samnings-tilfellum er nauð-
synlegt að báðir aðilar sam-
þykki samninginn af frjálsum
vilja.
‘Ef læknirinn hefur aðg^rðir
■gegn- ■ wilja" sjúklingsins, þái er
sjúkl. r.aunveru’.ega neyddui; til
þess að gerast aðili að sajmn-
ingunum. Læknirinn er því
skaðabótaskyldur, ef hann frem-
ur læknisaðgerðir án samþykkis
sjúklingsins, nema ef sjúkling-
urinn er meðvitundarlaus (urn
,-sf.ík neyðartilfelii gildi sérstakar
lagagrrrnar).
Læknir er ennfremur . skaða-
bótaskyldur eí hann fyrirskrifar
frá því, áð hann hefði séð flug-
stjóra einn þrífa til flugþernu | sjúklúvi lyf en upplýsir sjúk-
og fcðma hana og kreista af linginn ekki samtímis um skað-
slíkum ofsa að hann gleymdi
að stjórna flugvélinni. Flugvél-
in kastaðist til hliðar og einn
hreyfillinn hætti að ganga.
leg áhrif lyfsins. Læknir er
bundinn af samningalögunum
sem kveða svo á, að sá sem
selur öðrum þjónustu sé skyld-
ur til að skýra kaupandanum
írá því ef þjónustan kann aö
hafa heilsuspillandi áhrif.
Það er ekki nægilegt fyrir
lækninn að fá samþykki sjúk-
lings fyrir aðgerð eða lyfi.
ef læknirinn lætur undir höf-
úð leggjast að gefa sjúklingn-
um nauðsynlegar upplýsingar.
i
Ný lyf
Lögfræðingur bandaríska
læknasambandsins, Richard P.
Bergen, nefnir ekki í umræddri
grein áhrif dómsúrskurðanna á
tilraunir með ný lyf. Þeir hafa
eigi að síður mikið gildi fyrir
þá umdeildu aðferð að ,,prófa“
ný lyf á mönnum áður en þau
eru send á markað. I Banda-
ríkjunum og mörgum öðrum
löndum gera lyfjaverksmiðjurn-
ar fyrst tilraunir með lyf á eig-
in rannsóknarstofum. en senda
þau síðan læknum og sjúkra-
húsum til þess að lyfin verði
reynd á sjúklingum. Ljóst er,
að þessi háttur mála er óhjá-
kvæmílegur, en í slíkum tilfell-
um á sjúklingurinn' heimtingæ
á að fá að vita að hann er á
vissan háil „tilraunadýr“.
Thalidoiiiid-harmleikurinn
• Bándariská læknásambandiO
ákvað fyrir 6 árum, að skylda
væri að skýra sjúklingum frá
því ef þeim væru gefin ný lyc
í tilraunaskyni. Hinn alkunni
Ihalidomid-harmleikur sýndi
hinsvegar að læknar höfðu ekki
virt þessa ákvörðun. Margir
læknar í Bandaríkjunum létu
fólki í té tbalidomid án þjess að
skýra vilnkendúm frá því að-
sala á þessu lyfi væri ekki
leyfð í Bandaríkjunum. og að
framleiðendur sendu lyfið út tii
notkunar í tilraunaskyni. Allir
vita, hvílíkar ógurlegar afleið-
ingar þessar „tilraunir“ með
thalidomid höfðu.
Laugái’dagur 6. október 1962 — ÞJÓÐVILJINN — (^