Þjóðviljinn - 21.10.1962, Blaðsíða 2

2 SÍÐA
ÞJÓÐVILJINN
— Sunnudagur 21. október 1962
FRÁ SELFOSSI
Kaupfélag Árnesinga á Selfossi er stórveldið
austanfjalls. Það, ásamt Mjólkurbúi Flóamanna,
er sá mikli meginás, sem athafnalíf staðarins
snýst um. Áreiðanlega er óhætt að segja, að meira
en 20% íbúanna vinni beint á vegum KÁ, í sölu-
búð þess og vöruskemmum, í bílum þess, í smiðj-
unum og bílaverkstæðinu og við hitaveituna, sem
Kaupfélagið á og rekur.
Grein og myndir: Grétar Oddson
Mjólkurbúið.
Myndin sýnir hvernig- mjólkurbílarnir eru affermdir hjá mjólkurbúinu. Brúsarnir renna inn í húsið á færiböndum
inn á vogrina. Mikið hagræði og vinnuspamaður hlýtur þetta að vera.
leið
Mjólkurbúið
°g
Kaupfélagið
ingar allskonar, m.a. búðarinn-
réttingar, sem hafa farið sigur-
för um allt land. Því til sönn-
unar dró Sigurður upp möppu
mikla og las nokkra pöntunar-
seðla. Kom í ljós að líklega eru
Reykvikingar stærstu viðskipta-
virrmir, SÍS og kaupfélögin
víðsvegar um landið og mikið
af einstaklingum á hinum 6-
líklegustu stöðum skipta óg við
smiðjuna.
Eitt mætti nefna til marks
um ágaeti framleiðslunnar. All-
ar hurðir í Bændahöllinni (Hót-
el Sögu) eru smíðaðar á Sel-
fossi.
að allskonar vara er flutt á
bílunum, þó mest matvara og
mjólk, og segir sig sjálf að ryk
og aur eru engin bætiefni. Þama
virðist vera framundan mikið
verkefni fyrir verkstæðið.
1 sama húsi,' sem er nýtt og
glæsilegt er einnig réttingaverk-
stæði, þar sem fimm til sjö
menn vinna að staðaldri.
Næst verður fyrir okkur
Mjólkurbú Flóamanna, mesta
hús á Selfossi og áreiðanlega
mesta hús á Suðurlandsundir-
lendinu. Nýtízkulegt mjög, enda
aðeins 4—5 ára gamalt. Gamla
búið, sem margir muna áreið-
anlega eftir var brotið niður,
þegar hið nýja var tekið í notk-
un. Það hafði þá staðið í 25
ár og svaraði ekki lengur kröf-
um tímans.
Ekki verður annað séð, en að
nýja búið sé eins fullkomið
og hugsanlegt er. Það er flísa-
lagt í hólf og gólf, bílamir
aka að löngum palli þar sem
brúsunum er raðað á færiband.
sem flytja þá inní húsið að vog-
ir.ni, síðan fer mjólkin eftir
miklum og flóknum leiðslum
og í gegnum allskonar tækni-
búnað í heljastóra geyma, þá
á tankbíla og til Reykjavíkur.
Einnig er í húsinu aðstaða
til allskonar vinnslu, þar sem
mjólkin er hráefni. I kjallar-
anum er osta- og skyrgerð þá
eru þar og skilvindur til rjóma-
framleiðslu og smjörs.
Ekki vitum við hve margt
fólk vinnur við búið, en hitt
vitum við að mjólkurbússtjóri
er Grétar Símonarson.
Til marks um stærð hússins
er ekki úr vegi að taka það
fram, að gólfflötur á öllum
hæðum er 1 hektari, eða
10.000 fermetrar. Raflagnir í
húsinu eru nokkrir kílómetrar
á lengd og húsið er 38.000 íer-
metrar, eða álíka og 100 venju-
legar íbúðir. — (Framhald)
| I p
A
3eið
Yfirbyggingar.
einni dagstund er engin
að kanna bæjarfélag eins
og Selfoss til hlítar og því var
það að ég hljóp yfir bilaverk-
stæðið og verzlunina, en heim-
sótti 1 staðinn hina landskunnu
trésmiðju félagsins og yfirbygg-
ingaverkstæði. I smiðjunni hitt-
tim við að máli Sigurð Ingi-
mundarson, sem er þar verk-
stjóri ásamt Þorsteini Sigurðs-
syni.
Trésmiðjan.
1 smiðjunni vinna um 50 tré-
smiðir og framleiðslan er aðai-
lega gluggar, hurðir og innrétt-
Hafs-
botn mældur
Það færist stöðugt í vöxt
að Bandaríkin taki íslenzkar
stofnanir í þjónustu sina.
Fyrir nokkrum árum var
Landmælingum íslands falið
það verkefni að gera ný og
mjög nákvæm kort af land-
inu handa bandaríska flug-
hemum, einkanlega þeim
nýju orustuþotum sem nú
hafa fengið aðsetur á Kefla-
víkurflugvelli. Og nú í sumar
er röðin komin að hafsbotn-
imrnt umhverfis landið; land-
helgisgæzlan hefur verið önn-
txm kafin við að hjálpa
bandaríska flotanum að mæla
nákvæmlega hverja mishæð
á botninum i Faxaflóa. Hafa
bæði Þór og Týr og María
Júlía sinnt þessum verkefn-
um, og er sízt að efa að
brezkir togarar hafa haft ná-
kvæmar fregnir af því að
ömmumar höfðu öðrum
hnöppum að hneppa en verja
hina skörðóttu landhelgislínu.
Pétur Sigurðsson forstjóri
landhelgisgæzlunnar hefur
nú skýrt frá því opinberlega
að þjónustustörfin í þágu
Bandaríkjanna hafi tekizt á-
gætlega, jafnframt því sem
hann boðaði þau gleðitíðindi
að íslendingum verði gefið
eitt eintak af öllum kortun-
um. Auðvitað leggur hann á-
herfclu á bað að Bandaríkjun-
yjn þpf' fíl góðsemi
ein; þeim hafi runnið til
rfja hvað sjókortin okkar
voru orðin gömul, enda hafi
komið kvartanir „frá skip-
stjórum á hinum stóru vöru-
flutningaskipum sem hingað
koma .... og eins er vitað
að hin stóru farþegaskip sem
hingað koma á sumrin hafa
lent 1 vandræðum af sömu
ástæðu.“ Þannig sé bandaríski
flotinn einskonar alþjóðleg
góðgerðarstofnun sem deili út
sjókortum handa þeim þjóð-
um sem ekki hafi framtak í
sér sjálfar til þess að mæla
nauðsynlegar siglingaleiðir
handa farskipum.
í allri frásögn forstjórans
var ekki eitt einasta orð að
finna um það sem allir lands-
menn vita þó, aS mælingam-
höfðu þann tilgang að
marka kafbátaslóðir um
Faxaflóa út frá Hvalfirði.
Vinnubrögð Guðmundar í.
Guðmundssonar virðast hafa
smitað embættismenn hans
mjög rækilega. Á sama hátt
og kjamorkuskeytavélamar á
Keflavíkurflugvéflli eiga ekki
að vera neitt söimunargagn
um kjamorkusprengjur, eru
kafbátaslóðimar auðyitað alls
ekki ætlaðar kafbátum. Þegar
það fréttist síðan á skotspón-
um í blöðum að kafbátamir
séu raunar setztir að í Hval-
firði, verður þjóðinni eflaust
sagt að engmn þeirra megi
kafa nema með sérstöku sam-
þykki trtanríkisráðherra. —
Austri
A yfirbyggingaverkstæðinu í
hinum enda hússins hittum við
verkstjórann, Braga Bjamason
bílasmið, ungan og snaggaraleg-
an mann. Hann sagði að þarna
ynnu að staðaldri 15—17 manns
við að smíða yfir mjólkurbíla,
jeppa og litla fólksflutninga-
bfla.
, Nú er smám saman unnið að
því að endumýja yfirbygging-
una . á öllum mjólkurbílunum.
I stað opna pallsins kemur
lokað hús með hurðum á hlið-
unum, gert úr stálgrindum með
alúmíníumklæðningu. Er að
þessu mikill þrifnaðarauki, þvf
Myndir eftir
Ásgrím sýnd-
ar fyrsta sinn
f dag vcrður opnuð 7. sýning
í Ásgrímssafni, en í haust eru
2 ár síðan safnið var opnað. Á
þessari sýningu eru 34 myndir
17 olíumálverk „scm sýnd eru ■
vinnustofu Ásgríms Jónssona..
og 17 vatnslitamyndir í heimili
hans.
Sumar af þessum myndum
hafa aldrei komið fyrir almenn-
ingssjónir fyrr ,en þær fundust
við leit í húsi listamannsins eft-
ir lát hans.
Síðar í vetur mun verða sýn-
ing á myndum úr þjóðsögum og
Islendingasögum, en þær voru
Ásgrími Jónssyni mjög hug-
leikið viðfangsefni. Hefur safnið ,
haft eina slíka sýningu á ári.
Nú hefur safnið látið litprenta
kort eftir vatnslitamynd, Haust á i
ÞingvöIIum, og verður það jóla-
kort Ásgrímssafns 1962. Vandað
hefur verið mjög til þessarar
kortaútgáfu.
Salan á Þingvallakortinu hefst
5. nóv. en þann dag var Ás-
grímssafn opnað fyrir tveim ár-
um. Verður kortið aðeins til
sölu í safninu, og í Baðstofu
Ferðaskrifstofi ríkisins, þar sem
safnið er ekki opið nema 3 daga
vikunnar. Á Norðurlandi verður
kortið selt í Blóma- og listmuna-
búðinni á Akureyri.
Ajgrfnissafn, Bergstaðastræti
74, er opið sunnudaga, þriðju-
daga r><? f; mtudaga, kl. 1.30—4.
i nnr, .o »r ókeypis.
mjólk
þessum geymum.
Nú er sem óðast að komast skriður á áskrifendasöfnunina í Reykja-
vík. Áhuginn er almennur og vaxandi, og tilkynningar um- nýja á-
skrifendur farnar að streyma að. Einn flokksmaður er t.d. þegar
búinn að ú’tvega sjö áskrifendur.
Úti á landi er einnig mikill hugur í mönnum. Á sumum stöðum
bafa menn látið í ljós þá skoðun, að áskrifendatalan, sem áætlað var
ið safna á viðkomandi stöðum, væri of lág. Úr því er auðvelt að
bæta með því að 'fara þá bara þeim mun lengra fram úr áætlun,
>nda munu margir hafa hug á því. Einn bær, þar sem áæ'tlað var að
•afna 25 áskrifendum, hefur t.d. þegar beðið um 80 eintök til viðbót-
ir hinni venjulegu tölu þangað. í litlu þorpi, þar sem aðeins voru 5 á-
^krifendur, er þegar búið að tvöfalda þá tölu og biðja um nokkra
f ugi einíaka til kynningar.
NTú er um að gera að halda skriðnum og herða hann. Fimm vikur eru
fljótar að líða, og við þurfum að komast í þessari lotu eins langt og
unn't er áleiðis að lokatakmarkinu: Þjóðviljinn inn á hvert alþýðu-
heimiH, Söfnunarnefndín.
t