Þjóðviljinn - 21.10.1962, Blaðsíða 3

JIO.'I
Scnmidagur 21. október 1962
ÞJÓ?
rí
s > lAMS
Myndn er tekln af Kennedy og Krústjoff I Vín I júnf f fyrra. nittast þeir aftnr?
B&rlínarmálið er
enn á dagskrá
Aþvi leikur enginn vafi að
Berlínarvandamálið mun
eftir nokkurt - hlé verða aftur
ofarlega á dagskrá heimsstjóm-
málanna á nasstu vikum og
flestum ber saman um að á
næstunni hljóti að draga til
úrslita í því, enda eru nú liðin
fjögur ár siðan sovétstjómin
lýsti yfir að hún teldi lausn
þessa máls aðkallandi. Hún
verður því ekki sökuð um
óþolinmæði. þótt hún telji að
nú verði ekki lengur beðið
með samninga um framtíð
Vestur-Berlínar og önnur þau
atriði sem gera ástandið í
Þýzkalandi ótryggt og stofna
þannig friðnum í Evrópu og
heiminum öllum í hættu. Við-
ræður um Berlínarmálið milli
stjóma Sovétríkjanna og
Bandaríkjanna eru reyndar
þegar hafnar. Krústjoff hefur
rætt við bandaríska sendiherr-
ann Kohler í Moskvu og Gro-
miko við Kennedy Bandaríkja-
forseta í Washington. En sovét-
stjórnin hafði annars fallizt á
að Berlínarmálið yrði lagt á
hilluna fram yfir kosningar
sem fram fara i Bandaríkjun-
um 6. nóvember, og það er
fyrst eftir þær að vænta má
að tekið verði til óspilltra mál-
anna til að reyna að finna
samkomulagslausn, en fari sú
viðleitni út um þúfur, má við
því búast að Sovétríkin og
önnur sósialistísk ríki telji sig
nauðbeygð að semja sérfrið við
Austur-Þýzkaland. eins og þau
hafa marglýst yfir að þau
myndu gera ef vesturveldin
reyndust ófús til samkomulags.
Það hefur verið vitað lengi
að þrátt fyrir hátíðlegar
yfirlýsingar um algera sam-
stöðu vesturveldanna i þessu
máli líta þau ekki öll sömu
augum á það Og ýmislegt hef-
ur þótt benda tii þess að
Bandaríkjastjórn viidi ganga
mun lengra tii samkomulags
en núverandi stjórnarherrar í
Vestur-Þýzkalandi og Frakk-
landi. sem reyndar hafa þver-
tekið fyrir alla samninga. Af
þeim sökum verður að telja
að fótur sé fyrir þeim orðrómi
að Krústjoff forsætisráðherra
hafi í hyggju að fara til Banda-
ríkjanna í haust (að afloknum
þingkosningum þar að sjálf-
sögðu). ekki sízt ef haft er i
huga að Kennedy forseti hef-
ur sjálfur sagt, að þá væri ekk-
ert því til fyrirstöðu að þeir
hittust að máli.
lega skýrslu sem sýnir einkar
glögglega tvískinnung Vestur-
Þjóðverja í afstöðunni til sósí-
alistísku ríkjanna. Skýrslan
sýnir að viðskipti milli Vestur-
Þýzkalands og\ sósíalistísku
ríkjanna, að Austur-Þýzkalandi
meóiöldu, en Júgóslavíu frátal-
inni eru fimm sinnum meiri en
viðskipti Bandaríkjanna vð
þau og tvisvar sinnum meiri en
HVAÐ ER
m GERAST?
lands raki saman gróða á við-
skiptum við þau lönd, sem
krafizt er að Bandaríkin verji
það fyrir. Og þessi gróðavið-
skipti auðveldi jafnframt Vest-
ur-Þýzkalandi samkeppni við
Bandaríkin á mörkuðum í
löndum utan Evrópu.
Af því sem hér hefur ver-
ið sagt má þégar ráða að
andstæður af þeim toga sem
sterkastur er. þeim sem
spunninn er úr beinum pen-
ingahagsmunum, gera vart
við sig í afstöðu Bandaríkj-
ríkjanna og Vestur-Þýzka-
lands til sósíalistísku ríkj-
anna og ágreiningsmálanna
við þau. Það á eftir að koma
á daginn hvort þær andstæð-
ur og aðrar milli vesturveld-
anna varðandi samninga við
Sovéíríkin verða sættar. Hinn
aldraði kanzlari Vestur-
Þýzkalands ætlar að leggja á
sig eina ferðina enn vestur
um hafa strax að afloknum
kosningunum 6. nóvember til
að ræða við Kennedy forseta.
Það kann að fara eftir niður-
stöðum þeirra viðræðna. hvort
Krustjoff forsætisráðherra
telur það ómaksins vert að
fara vestur líka. ás.
30 hiutlausir vilja
Sprenginpabann
NEW YORK 20/10. — Þrjatiu
hlutlaus ríki hafa lagt fram á
AUsherjarþinginu tillögu um að
tilraunasprengingum kjarnorku-
vopna verði hætt þegar í stað.
Vestnrveldin hafa lagzt gegn til-
lögunni.
Hlutlausu ríkin leggja til að
öH ríki skuldbindi sig til að
framkvæma engar tilrauna-
sprengingar meðan verið er að
ná samkomulagi um samning
um bann við tilraunum með
k j amor kuvopn.
Talsmenn sendinefnda Banda-
ríkjanna og Bretlands hjá SÞ
mótmæltu þegar tillögu hlut-
lausu ríkjanna, þar sem hún
tæki ekki tiUit til kröfu vestur-
veldanna um eftirlit á staðnum
til að framfylgja banni við
sprengingum. Leggja vesturveld-
in til að meðan verið sé að
semja um eftirlit verði gert sam-
komulag um að hætta spreng-
ingum í lofti og legi en ekki
neðanjarðar.
Bandariskur fulltrúi sagði að
sendinefnd lands hans myndi
greiða atkvæði gegn að minnsta
kosti tveim atriðum í tillögu
hlutlausu ríkjanna. Breti gaf i
skyn að brezka sendinefndin
kynni að greiða atkvæði gegn
henni í heild. *
Nýtt USA-tungl
KANAVERALHÖFÐA 20/10.
— Á þriðjudaginn ætla
bandarískir visindamenn að
reyna að koma á loft gervi-
tungli sem nota á til að mæla
vegalengdir á hnettinum af
meiri nákvæmni en unnt hef-
ur verið hingað til. í mai var
reynt að senda samskonar
hnetti á loft en það mistókst.
Með miðunum á fjarlægð
hnattarins frá mismunandi
stöðum telja vísindamenn sig
geta reiknað út fjarlægðir
miUi meginlanda af svo mik-
illi nákvæmni að ekki skakki
nema 15 metrum.
Herréttur forseta
dæmdur ólöglegur
PARlS 20/10. — Æðsti dómur
Frakklands, ríkisráðið svonefnda,
hefur úrskurðað að sérstakur
yfirréttur sem de GauUe forseti
Skipaði í sumar eigi sér enga
stoð í lögum og dómar hans séu
því ógildir.
De Gaulle leysti upp yfirréttinn
í júní þegar hann tók ekki til
greina kröfu um dauðadóm yfir
OAS-foringjanum Salan og lét
nægja að dæma hann í ævilangt
fangelsi.
Nýi yfirrétturinn sem forset-
inn skipaði dæmdi annan OAS-
foringja, André Canal, til dauða.
Lögfræðingar hans áfrýjuðu mál-
inu til ríkisráðsins. Það komst
að þeirri niðurstöðu, að de
Gaulle hefði leyst upp gamla
yfirréttinn og skipað nýjan án
nokkurrar lagaheimildar.
Mál Canal fer nú á ný fyrir
sérstakan herrétt
MDGfl
um
Breiðfirðingafélagíð
byrjar vetrarstarfsemi sína með skemmtisamkomu 1
Breiðfirðingabúð miðvikudaginn 24. þ.m. kL 8,30.
Skemmtiatriði:
1. FÉLAGSVIST 2. KVIKMYNDASÝNING.
Góð verðlaun. — Ökeypis aðgangur.
STJÖRNIN.
Þ
að er athyglisvert i þessu
sambandi að nú þegar
Berlinarmálið er aftur að kom-
ac* - /icrtr-v*'- bafa bandarisk
v “* 'i-'g) vtar
viðskipti Breta. Á síðasta án
fluttu Vestur-Þjóðverjar út
vörur til sósíalistísku landanna
að verðmæti 750 milljónir doll-
ara, en þá nam útflutningur
Bandaríkjanna þangað aðeins
133 milljónum og Bretlands
330 milljónum dollara. Á sama
ári fluttu Vestur-Þjóðverjar
inn vörur frá sósíalistísku
löndunum fyrir 736 millj. doll-
ara. það ár vár innflutningur
Bandaríkjanna þaðan aðeins 81
milljón og Bretlands 522 miUj-
ónir dollara. f frétt blaðanna
var þess jafnframt getið að
girðingar þær sem settar hafa
verið upp austan megin landa-
mæra þýzku ríkjanna væru
búnar til úr gaddavír, sem
keyptur hefði verið frá Vestur-
Þýzkalandi. Síðan sagði: „Vest-
urlenzkir diplómatar og þá
einkum bandarískir eiga erfitt
með að finna samræmi i því
að Vestur-Þjóðverjar skuli
stunda svo ábatasöm viðskipti
við kommúnistaríkin á sama
tíma og Bonnstjórnin gagnrýn-
ir stjóm Kennedys fyrir að
vera of sáttfús í garð Sové’
ríkjanna
Sama daginn oS þetta var
birt í bandarískum blöð-
um, skrifaði hinn kunni stjórn-
málaritari Walter Lippmann
grein í New York Herald Tri-
bune, þar sem kveður við
mjög svipaðan tón. Hann segir
að Vestur-Þ j óð verj ar megi
ekki halda að þeir geti haldið
áfram að græða á tá og fingri
á viðskiptum við löndin í aust-
urblökkinni, ef til þeirra átaka
komi útaf Berlín, sem margir
ráðamenn þeirra krefjast af
Bandaríkjunum að þau stofni
til. Adenauer kanzlari saki
Bandaríkin um undanlátssemi,
en iðjuhöldar Vestur-Þýzka-
ÞETTA ERU SVEFNHERBERGISHUS-
GÖGNIN SEM ÞÉR HAFIÐ BEÐIÐ EFTIR.
Stálhrein — falleg
Unnin
færum fagmönnum.
Teak verö
kr. 13.525
Húsgagnaverzlun
Austurbæjar Skólavörðustíg 16 - Sími 24620