Þjóðviljinn - 10.01.1963, Blaðsíða 5

Fímnvtadagux 10. j-anúar 1063
ÞJOÐVILJINN
SÍÐA ^
„Og sex hundruð krónum
svo leikundi list"..:
Meðal þeirra breytingartillagna, sem Einar Ol-
geirsson flutti ásamt Geir Gunnarssyni við fjár-
lagafrumvarpið 1963, var tillaga um hækkun
listamannalauna og fyrirkomulagsbreytingu á út-
hlutun, einnig tillögur um aukið framlag til
hljómplötusafns Þjóðminjasafnsins og til viðhalds
Viðeyjarstofu. — Hér fer á eftir framsaga Ein-
ars fyrir þessum breytingartillögum.
Minna virði en skálda-
laun Þorsteins
„Þá leggjum við, hv. 7.
landsk. og ég, til, að breytt sé
um viðvíkjandi skáldastyrknum,
sem oft er nú rætt um. Flytj-
um við tillögu um að fimm
manna nefnd sé kosin, sem út-
hluti honum. Einnig að fjár-
veiting í þessu skyni sé hækk-
uð úr 2,1 millj. kr. upp í 3
millj. kr. Ég þarf ekki að færa
mörg rök að bví. að allir bm.
vita, hve stórkostlega þetta hef-
ur dregizt afturúr. Enn frem-
ur legg ég til, að bau heiðurs-
laun, — fyrst á annað borð er
verið að kalla þau það. — sem
Gunnar Gunnarsson og Hall-
dór Kiljan Laxness hafa, séu
hækkuð upp í 60 þúsund. Ég
reikna með því, að__60 þús. kr.
nú sé svipuð upplTæð og 600
kr. voru í byrjun aldarinnar.
En eins og þm. muna. var það
sú upphæð, sem Þorsteini Erl-
ingssyni var veitt þá og þótti
raunar ekki — hvorki af hans
hálfu né annarra vera heiðurs-
laun. Einn eyrir þá var nokk-
urn veginn sama og ein kr. nú,
þannig að það má þó ekki
minna vera, að okkur þyki
þær 600 kr. vera heiðurslaun
nú og höfum það ekki helm-
ingi minna en var þá, fyrst við
á annað borð köllum þetta
heiðurslaun.”
Ef við ættum Jónas
á hljómplötum ...
„Þá leggjum við til að fram-
lag til hljómplötusafns Þjóð-
minjasafnsins verði hækkað úr
5 þús. kr. upp í 25 þús. kr.
Ég held, að þetta hljómplötu-
safn Þjóðminjasafnsins muni
verða miklu dýrmætara en að
við gerum okkur ljóst. Ég man
eftir því að ég flutti hér fyrir
u. þ. b. 10 árum tillögu um
að Alþingi veitti nokkuð fé til
bess að Davíð Stefánsson og
Jóhannes úr Kötlum læsu nokk-
uð af sínum ljóðum inn á plöt-
ur, stálband eða annað varan-
legt efni. Allir sem til þekkja
vita, að t. d. Davíð Stefánsson
er stórkostlegur upplesari og
hafði einhverja bá fegurstu
rödd til upplestrar sem nokkur
maður, sem ég hef kvnnzt, hef-
ur haft Þetta var fellt eins og
venjulegt er með allt. sem
eitthvað snertir menningu. Það
er þar, sem helzt er sparað hjá
okkar menningarþjóð.
Fimm árum seinna tók einn
áhugasamur kaupmaður sig til
og lét Davíð lesa inn nokkuð
af fallegustu l.ióðum sínum.
Davíð sagði sjálfur. að það
hefði verið gert of seint, rödd
hans var farin að ryðga dá-
lítið og við höfum hana bess-
vegna ekki með þeim hljóm.
sem hún hafði. begar hún var
upp á sitt bezta. Og svona fer
á hverju sviðinu á fætur öðru.
Við sleppum þessum möguleik-
um.
Ég flutti einu slnni tillögu
um. að við tækjum þó að
minnsta kosti eina skáldsögu
eftir Halldór Kiljan Laxness á
hljómplötu. Það er ekki fyrir
okkur sem nú lifum, — en
hvað mynduð þið vilja gefa
tii þess að eiga Jónas Hall-
grímsson á hljómplötu? Það
væru nokkrar miiljónir. sem
við myndum ekki hika við að
snara út, ef einhver kostur
væri á því. Og hvernig haldið
þið, að 21. öldin og þeir sem
þá lifa muni hugsa til okkar.
sem áttum þetta allt saman
og alla möguleika til þess að
geyma raddir þessara manna?
Bindindlsmenn athugið!
Notfærið yður þau hagkvæmu
kjör, sem ÁBYRGÐ býöur yður.
TRYGGEÐ BÍL YÐAR
HJA ABYRGÐ H.F.
bindindisíólksins eigin
tryaginaaíélagi.
ATHUGIÐ að segja þarf upp
eldri tryggingu með þriggja
mánaða fyrirvara, eða fyrir
1. febrúar ár hvert.
HAFIÐ SAMBAND VED UMB0DSMENN
0KKAR EÐA SKR1FST0FU HIÐ FYRSTA.
Abyrgðp
rRYGGINGARFÉLAG BINDINDISMANNA
Laugavegi 133 — Sími 17455 og 17*47.
þúsund krónur. Ég hef flutt
þessa tillögu öðru hvoru nú í
15 ár held ég. því mér gremst
það og ég sé til allrar ham-
ingju að fleirum er farið að
gremjast það heldur en mér. að
sjá hvernig Viðeyjarstofan er
að fara. Og við höfum þó,
af þeirri tilviljun. að forseta-
setrið var sett á Bessastaði. eft-
ir að framtakssamur maður
kej'pti þá og lét ríkið hafa
með sérstökum skilmálum. lát-
ið hressa upp á það, þannig
að sú gamla höll færi ekki
í niðurníðslu. En önnur álíka
höll. jafngömul. sem tengd er
þó við okkar sögu og ennþá
glæsilegri minningum heldur
en Bessastaðastofan, hún er að
fara í niðurníðslu
Fyrir nokkrum árum. áratug.
var hægt að kaupa Viðey fyr-
ir 80 búsund. Ég veit ekki,
hve margar milljónir hún
myndi kosta núna. Um það hef-
ur aldrei verið sinnt, hvorki af
hálfu Reykjávíkur né ríkisins.
en að minnsta kosti ætti að
vera hægt að sjá um það að
Viðeyjarstofan eyðileggisf ekki
með öllu sjálf. Við erum nógu
miklir í munninum íslending-
ar. þegar við erum að heimta
handritin af Dönum o.g tala
um þau. þótt okkur farist jafn
skammarlega og i fyrra. þegar
var verið að undirbúa móttök-
una. Það er anzi hart að vera
raunverulega alltaf að gefa
þeim aðilum í Danmörku sem
eru að reyna að neita okkur
um handritin. vopnin upp í
hendurnar með þvi að vera
með mestu Barbörum í Evrópu
varðveizlu þeirra gömlu
'eifa, sem við höfum af þjóð-
minjum. Við gætum lært
nokkuð margt af þeim þjóð-
utr, sem teggja stórfé í það;
bót* " f •v.'tnri séu en við. að
revna a i grafa upp gamlar
minjar og varðveita þær‘‘.
★
Allar þessar breytlngartil-!
'ösnir vorrj felidar af þing-
liði stjó"'n flokkanna við af-
greiðslu fjárlaganna.
óskast hálían daqinn, eítir hádegi.
Sími 22973.
MÁL OG MENNING
Iðnskólinn / Reykjuvík
IE1STARASKÖLI, FRAMHALDSNAM
Ákveðið er að hefja meistarafræðslu við skólann, fyrst
og lremst fyrir byggingarmeistara og sveina, sem hafa
í huga að sækja um leyfi byggingamefndar Reykjavíkur
til að standa fyrir byggingarframkvæmdum í borginni,
ef næg þátttaka fæst.
Að þessu sinni verður um að ræða 8 vikna námskeiö,
frá 21. janúar til 16 marz, að viðbættum prófum.
Kennsla fer fram eftir kl. 17 daglega, nema laugardaga.
Ef áhugi er fyrir því, verður jafnframt reynt að sjá
þeim, sem hyggja á framhaldsnám erlendis fyrir stærð-
fræ.'ikennslu o. fl.
Innntun fei fram i skrifstofu skólans til 18. þ. m. á
venjulegum skrifstofutíma.
Skó.agjald kr. 1000,00 greiðist við innritun.
SKÖLASTJÓRI.
Einar Olgcirsson
Geir Gunnarsson
Við höfum öl! nýtízku tæki
sem fcsrf ti! þesr a5 varðveita.
»kki aðein -.•>•> mannanna.
heidur hka ö'; láíbrögð þeirra.
4 filmum og-öðru ’ sliku en svo
að segja ekkert er gert að
s.íku.“
Viðeyjarstofa og
Bessastaðir
„Svo erum við með eínn lið
til viðhalds Viðeyjarstofu að
öllu samráði við eiganda, 200
SENDISVEINI
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: ívar H. Jónsson, Magnús Kjartansson, Sigurð-
ur Guðmundsson (áb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason, Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuði.
Tæklíseri
^ síðastliðnu ári urðu tekjur landsmanna af
sjávarafla miklu meiri en dæmi eru til áður
í sögu þjóðarinnar. Fiskaflinn varð um það bil
fimmtungi meiri en metárið 1961, og gjaldeyris-
tekjurnar hækka um hundruð milljóna, trúlega
upp undir milljarð íslenzkra króna. Þegar und-
an er skilinn hlutur náttúruaflanna eru tvær
meginástæður til þessarar fengsældar, stækkun
landhelginnar í 12 mílur meðan Alþýðubanda-
lagið fór með sjávarútvegsmál og stóraukin
tækni og kunnátta sjómanna við fiskveiðar.
„Viðreisnin“ á auðvitað engan þátt í þessum
mikla búhnykk; hlutur hennar hefur verið sá
að stöðva framleiðslustörfin æ ofan í æ með
deilum við sjómenn eða skipulagsleysi á hag-
nýtingu og sölu aflans; ef hún hefði ekki komið
til hefðu tekjur þjóðarheildarinnar gefeð orðið
miklu meiri.
[Jvað á að gera við þá miklu fjármuni sem
þjóðinni hafa áskotnazt? Ekki hyggst ríkis-
stjórnin safna neinum hluta af þessum auðí
í sameiginlegan sjóð til nýrra framkvæmda í
atvinnulífi; þvert á móti hefur hún nýlegá feng-
ið heimild til að taka erlent lán til þeirra þarfaL
Ekki er það heldur ætlun stjórnarinnar að fjár-
munum þessum sé að nokkru leyti varið tH
þess að bæfa kjör landsmanna og koma hér á
hóflegum vinnutíma eins og tíðkast í nútíma-
þjóðfélagi; stjómarblöðin klifa nú á því dag
eftir dag að velmegunin megi ekki verða ’til þess
að verkafólk geri kröfur um bætt kjör! Það
er þannig sfe’fna stjórnarflokkanna að hinar s’tór-
auknu tekjur þjóðarheildarinnar renni að lang-
mestu leyti til auðstéttarinnar sem gróði. Laun-
þegar eiga ekki að njóta velgengninnar í neinu,
að því undanskildu að vegna hlu’tskipfa verður
ekki hjá því komizt að stóraukinn afli birtist
í tekjum sjómanna — enda var það eitt helzta
verkefni stjórnarflokkanna á síðasta ári að
reyna að skerða þann hlut sem mest.
^ugljóst er að verklýðssamtökin munu ekki
una þvílíkri stefnu. Nú stoðar ekki að halda
því fram að þjóðarbúið hafi ekki efni á að
t^yggja verkafólki sómasamleg kjör; ný auð-
legð blasir við hverjum manni og sjálf stjórn-
arblöðin hafa sérstaklega hælzt um yfir henni
um þessi áramót. Jafnvel stjórnarhagfræðingar
munu ekki treysta sér til að vefengja að auðvelt
sé að hækka kaup til mikilla muna án þess að
efnahagskerfið verði fyrir nokkrum skakkaföll-
um. Umtalsverð kauphækkun er þeim mun
sjálfsagðari, einnig út frá sjónarmiði stjórnar-
flokkanna, sem nú er barizt um vinnuaflið og
lögmálið um framboð og eftirspurn á að gilda
um þá vörutegund ekki síður en aðrar í við-
reisnarþjóðfélagi. Verklýðsféjlögunum bjóðast nú
stórfelld tækifæri til að rétta hlu’t meðlima
sinna og þau verða eflaust hagnýtt án tafar.