Þjóðviljinn - 11.01.1963, Blaðsíða 5

Föstudagur XI. janúar 1963
ÞJÓÐVILJINN
Sjómenn eiga að ráða
í Sjómannafélaginu
Einn hinna áhugasömu starf-
andi sjómanna Sem um þessar
mundir vinna að því að héfja
Sjómannafélag Reykjavíkur
upp úr margra ára deyfð <ig
máttleysi er Sigurður Brcið-
fjörð Þorstcinsson,
Af þessum sökum hefur Al-
þýðublaðið og fulltrúar land-
liðsins í félaginu lagt Sigurð
i éinelti í blöðum eins og fleiri
félaga Sjómannafélagsins. Þeg-
ar Sigurður leit inn á Þjóðvilj-
ann í gær var hann spurður
um álit sitt á níðskrifunum um
hann og aðra fulltrúa starfandi
sjómanna í félaginu.
— Þar kennir ýmsra grasa.
segir Sigurður. Núverandi
stjómendur félagsins leggja
mikla áherzlu á að telja fólki
trú um að við B-listamennirmr
höfum hvorki reynslu af verka-
lýðsmálum né vit til að stjóma
Sjómannafélaginu. Ekki taka
sjómenn mark á þeim áróðri,
en annarra vegna má geta þes9
að formannsefni okkar .Tón
Tímótheusson var um skeið
formaður Verkalýðs- og sjó-
mannafélagsins á Bolungarvik
og stóð sig þar vel. Jón hefur
mikinn kunnugleika á kjörum
og aðstæðum sjómanna r>g
verkalýðsmálum, er mjög vel
látinn af félögum sínum og
drengur góður. Sjómenn munu
treysta honum ekki síður en
gerðardómsfulltrúunum á A-
listanum. Aðrir á listanum eru
allt sjómenn sem vel hafa
fylgzt með félagsmálum og
kjaramálum sjómannastéttar-
innar og mýnu áreiðanlega
kunna betur með þau mál að
fara en t.d. núverandi trúnað-
armannaráð. sem að nokkru
er skipað verkstjórum, fiski-
matsmönnum, forstjórum og
bændum.
— Hvað segir þú um skrif
Péturs Sigurðssonar og þeirra
kumpána um sjómenn?
— Skrifin um okkur, sem
skipum lista starfandi sjó-
manna að þessu inni, eru sjálf-
sagt ein lítilmannlegustui og
lúalegustu skrif sem nokkur
stjórnarmaður í verkalýðsfé-
lagi hefur hirt um félagsmenn.
1 þessum skrifum og í Alþýðu-
blaðinu er verið að reyna að
koma því inn, að við á B-list-
anum séum í öðrum starfs-
stéttum en sjómennsku. Þetta
eru hrein og bein ósannindi
..Allir frambjóðendur á B-list-
1 amim hafa verið á sjó árið sem
leið, sá sem skemmst var á
fimmta mánuð. Pétur Sigurðs-
son hefur einkum reynt að of-
sækja okkur B-listamenn á
pólitískum vettvangi enda þóU
hann viti fullvel að listinn er
byggðu.r upp eingöngu á stétt-
arlegum grunni, enda mun
hann eiga í vök að verjast hjá
flokksbræðrum sínum .sem eru
á okkar lista.
— Hvað villtu segja okkuv
um skrifin sem vérið hafa •
Alþýðublaðinu um hina hetju-
legu baráttu núverandi stjórnar
að kjaramálum sjómanna?
— Einn þeirra sem bar hefur
veriö teflt fram er starfsmað-
ur félagsins. Sigfús Bjarnason.
Sá heiðursmaður virðist nú
í kosningabaráttunni hafa haf1
ærið að starfa við að end-
urgreiða félagsmönnum oftekin
félagsgjöld að ógleymdum við-
tölum sem virðast hafa vertð
ætluð í útvarpsþáttinn „Efst ó
baugi“ en villzt í Alþýðublaðiö.
en frá því að Sigfús gekk
land hefu.r margt breyzt til hins
verra, m.a. í togarasamningun-
um. Það kemur gleggst fram
í 2. grein núgildandi togara-
samninga. Þar segir um afla-
hlut á ísfiskveiðum til sölu er-
lendis: „Þegar veitt er í fs til
sölu á erlendum markaði skal
greiða skipverjum 17% af
heildarsöluverði fisks og hrogna
að frádregnum 25% af sölu-
verðinu. Aflaverðlau þessi
skiptast jafnt milli allra skip-
verja, þó aldrei í fleiri en
31 stað“. 1 næstu samningum
á undan þessum voru dregin
frá söluverðinu 17% og eru
þetta því 8% hærri frádrátt-
ur en var í eldri samn-
ingunum.
Þetta er einungis eitt dæmi
um kjarabaráttu núverandi
stjórnar Sjómannafélagsins, en
þannig er það einnig á öðr-
um sviðum. Þessi stjórn telur
t.d. síldveiðisamningana í hau<st
verra. Nú í vikunni fór einn
Reykjavíkurtogaranna út og
voru þá tveir menn af áhöfn-
inni fallgildir fclagsmenn •
Sjómannafélagi Reykjavíkur,
annar á dekki og hinn í vél.
Á flestum togurunum eru þetta
2, 3, 4 upp í 14 skipverjar full-
gildir meðlimir í Sjómannafé-
lagiinu.
it
— Hafa starfsmenn félagsins
ekkert eftirlit með því hvort
starfandi sjómenn á reykvísk-
um fiskiskipum eru meðlimir
í Sjómannafélaginu?
— Vinnubrögð starfsmanna
Sigurður Br. Þorsteinsson
stórsigur vegna þess að kjörin
voru þar hærri en í hinuir
alræmda gerðardómi flokks
foringja þeirra Emils Jónsson
ar. En þessi „sigur“ þýðir, eins
og allir sjómenn vita, að kjör-
in voru stórlega rýrð frá eldri
samningum. Allir starfandi sjó-
menn sem tök höfðu á mót-
mæltu þeim gerðardómi en
Sjómannasamband Islands lét
sig hafa að tilnefna mann í
hann, einmitt formann og
formannsefni landliðsins oe
gerðardómsmanna í Sjómanna-
félaginu, Jón Sigurðsson.
★
— Jón Sigurðsson gaf það ’
rkyn í Alþýðublaðinu að stjóm-
in teldi ekki rétt að bera ver-
tíðarsamningana undir báta-
sjómenn vegna vonzku ein-
hverra kommúnista í hópi sjá-
manna.
— Það er léleg afsökun fyrir
að neyða þeim samningum upp
á sjómenn að þeim forspuxðum
og þó þeir hefðu verið felld-
ir í fyrra. Nú lætur landliðs-
stjómin „trúnaðarmannaráð“
siR samþykkja framlengingu á
þessum samningum. sem sjó-
menn hefðu talið sjálfsagt að
fá verulega leiðrétta, en það
virðist föst regla hjá stjórn
Sjómannafélagsins að hafa sem
minnst saman við bátasjómenn
að sælda og láta þá hafa sem
minnst að segja urn kjaramálin,
Svo virðist jafnvel sem stjórn-
in sé ekkert áfram um að þeir
séu í félaginu, eins áhugasöm
og hún getur verið, að halda
{ fullum félagsréttindu.m mönn-
um sem fyrir löngu eru komn-
ir í allt önnur störf en , sjó-
mennsku.
Svo er komið á bátunum, að
á þcim eru þetta 2—6 fullgiildir
féiagsmenn í Sjómannafélaginu.
Á togurunum er þetta enn
félagsins Hilmars .Tónssonar oa
Sigfúsar Bjarnasonar, virðast
beinast að öðrum hlutum. Þeir
menn sjást aldrei niður við
;kip fiskiflotans, en rekast ein-
-töku sinnum um borð í far-
skipin, því þar munu þeir
helzt telja sér fylgisvon og
hafa komið þó nokkrum mönn-
um í félagið af þeim skipum.
Hitt er ekki síður ámælis-
vert hvernig þessir starfsmenn
félagsins og félagsstjórnin
standa í stykkinu fyrir sjó-
menn sem leita til félagsins
vegna samningsbrota. Sjómcnn
hafa kvartað við Sjómannaíc-
lagið frá því á sl. vori um
samningsbrot í sambandi við
uppgjör á stóru Reykjavíkur-
bátunum, en engin Jeiðrétting
fengizt á málinu enn, Virðist
helzt að félagsstjórnin ætli að
svæfa þetta mál, og er ekki
að efa að útgerðármenn yrðu
þakklátir slíkri forystu í
stærsta sjómannafélagi lands-
ins. Engu er líkara en starfs-
mönnum leiðist að hlutsta á
réttmætar kvartanir sjómanna,
heyrzt hefur að einn þeirra
hafi sagt við sjómann sem
kom að fá leiðréttingu mála
sinna: „Mér lízt illa á þig góði,
farðu út!“ Þetta tilsvar sýn-
ir þessa menn, helzt
vildu þeir reka alla starfandi
sjómenn út. út úr félaginu, að
minnsta kosti fiskimennina, og
stjórna svo glaðir með landliði
sínu. Landliðið i fullum félags-
réttindum er nú um sjö hundr-
uð manns en á kjörskránni alls
um 1450 menn. Þær tölur segja
sína sögu.
— Einhverntíma hefðu skrif-
in um ykkur B-listamenn ver-
ið kallaður atvinnurógur.
— Já, það er tvímælalaust
réttnefni. Menn úr stjóm Sjó-
mannafélagsins eru með níð-
skrifum sínum að benda á okk-
ur sem hættulega menn og sem
skorti alla þekkingu og hvers
konar atgerfi til starfa. I þessu
felast atvinnuofsóknir af lúa-
legasta tagi, það er verið að
gefa atvinnurekendum í skyn
að óþarft sé og óheppilegt að
ráða slíka menn í skiprúm.
Það er fróðlegt fyrir hina eldri
menn í Sjómannafélaginu sem
sjálfir hafa orðið að þola at-
vinnuofsóknir vegna baráttu
sinnar í sjómannasamtökunum
að sjá nú menn úr innsta hring
félagsins stuðla að því með níð-
skrifum um félagsmenn að sjó-
menn verði béittir slíkum of-
sóknum.
Þegar gripið er til svo ó-
þokkalegra vinnubragða og níð-
skrifa eins og t.d. skrifa Pét-
urs Sigurðssonar um starfandi
sjómenn er auðsætt að stjórnin
er orðin logandi hrædd um að
henni muni ekki lengur takast
að halda völdum þrátt fyrir
það að um helmingur á kjör-
skrá Sjómannafélagsins er
landlið.
— Hvað vildurðu að lokum
segja um kosningarnar?
— Þeim fer senn að ljúka og
ættu þeir sem enn eiga eftir
að kjósa að athuga vel hvað er
að gerast. Ætla þeir að stuðla
að því að félagið Iognist útaf
í höndum þeirra pólitísku of-
^tækismanna sem nú hanga þar
í stjórn eða gera félagið að
baráttufélagi starfandi sjó-
manna? Með atkvæði sínu geta
sjómenn kvittað fyrir lúalegar
aðferðir varðandi togarasamn-
ingana, bátakjörin, gerðardóm-
inn og farmannasamningana.
Þetta er hægt með því að fella
stjórn landliðs- og gerðardóms-
mannanna, með þvi að setja
X við B-listann.
Seyðisfjörður
Framhald af 1. síðu.
ráðinn til bráðabirgða, en um-
sókn hans hefur ekki verið rædd,
nema á þessum eina fundi. 1
nóvember kom svo loksins ný
umsókn; var hún frá Óla Hert-
ervig síldarsaltanda á Vopna-
firði — og það var einmitt hann,
sem íhaldið og Mýnesingar ætl-
uðu að kjósa sem bæjarstjóra,
áður en samkomulag þeirra
sprakk. Þess má geta, að bráða-
birgðabæjarstjórinn hefur starf-
að 20 ár hjá Seyðisfjarðarbæ.
Verða kosningar bráðlcga?
Meðal Seyðfirðinga ríkir nú
geysimikil og mögnuð óánægja
yfir þessu vandræðaástandi bæj-
orstjómarinnar. Segja má, að öll
meiriháttar starfsemi bæjarins
liggi niðri, eins og dæmi- eru
nefnd um hér að framan. Það
er almenn skoðun, að nauðsyn-
legt sé, að fram fari nýjar bæj-
arstjórnarkosningar og vona
menn, að úrslit þeirra verði
þannig, að starfhæfur meirihluti
myndist.
Á bæjarstjórnarfundi, sem
haldinn var í fyrradag kom það
í ljós, að fulltrúarnir voru einn-
ig þessarar skoðunar; kom þetta
greinilegast fram hjá fulltrúa
Alþýðubandalagsins, fulltrúum
Alþýðuflokksins og Ihaldsins. Þó
lét fyrsti fulltrúi íhaldsins í ljós
þá skoðun, að rétt væri að reyna
enn frekari samkomulagstilraun-
ir.
En ef vilji almennings fær að
ráða. er ekkert líklegra en að
gengið verði til kosninga, áður
en langt um líður.
SfÐÁ 5
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: ívar H. Jónsson, Magnús Kjartansson, Sigurð-
ur Guðmundsson (áb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason, Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuði.
Fyrirhyggja
það líður naumast sá dagur, sem blaðakostur
ríkisstjórnarinnar ekki er látinn guma af
fyrirhyggju og framkvæmdaviti „viðreisnarherr-
anna“. Svo langt er seilzt, að því er jafnvel hald-
ið blákalt fram við lesendur blaðanna, að hið
óvenjulega góðæri, sem hér var á s.l. ári, t.d.
hvað aflabrögð snerti, sé eingöngu „viðreisn-
inni að þakka. Morgunblaðið hefur oftar en einu
sinni haldið þeirri kenningu að lesendum sín-
um, að án „viðreisnarinnar“ hefði ekkert góð-
æri verið hugsanlegt á landi hér. Sennilegast
hyggst Morgunblaðið með þessu reyna að koma
því inn hjá auðtrúa fylgjendum sínum, að „við-
reisnin“ og guð almáttugur hafi tekið höndum
saman í þessu efni, — og er „viðreisninni“ þó
sýnilega eignaður stærri hluturinn.
^llir virðast sammála um það, að góðæri háfi
verið hér á landi s.l. ár einkum varðandi
sjávarútveginn. En hvernig hefur „viðreisnar-
stjórnin“ nýtt þá möguleika, sem þetta góðæri
hefur skapað. Það er ekki ófróðlegt að virða fyr-
ir sér staðreyndirnar, en þær eru í síuttu máli
þssar: Allur togarafloti landsmanna lá bundinn
við bryggju meira en þriðjung ársins, á sama
tíma og erlendir togarar mokuðu upp afla. Rík-
isstjórnin tafði undirbúning sumarsíldveiðanna
stórlega með því að koma í veg ’fyrir að samn-
ingar tækjusf án vinnustöðvunar við járnsmiði
á s.l. vori. Og ríkisstjórnn lét með öllu afskipta-
laust, að LIÚ hindraði útvegsmenn með fjár-
kúgun í að hefja sumarsíldveiðarnar. En loks
þegar fjárkúgararnir voru að missa tökin á út-
vegsmönnum, skarst ríkisstjórnin í leikinn til
þess að skerða kjör sjómanna með gerðardómn-
um alræmda.
0« hvernig er það svo með þá miklu möguleika
sem haust- og vetrarsíldveiðarnar skapa
þjóðinni? Hefur ekki „viðreisnarstjórnin“ gert
tafarlausar ráðstafanir til þess að þeir mæítu
nýtast sem bezt? Vafalausf gætu síldveiðisjó-
mennirnir, sem daglega verða að bíða í lengrl
tíma eftir löndun úr skipum sínum skýrt frá
því, en að öðru leyti skýrir Alþýðublaðið í gær
frá hinni opinberu afstöðu stjórnarvaldanna á
þá leið, — undir forsíðufyrirsögninni: „Ríkið
vill ekki annast síldarflutninga“, — að ríkis-
stjórnin hafi neitað að greiða fyrir því að síld-
yrði flut’t til verksmiðjanna fyrir norðan. Þetta
gerist, þegar útlit er fyrir að vetrarsíldveiðarn-
ar séu orðnar nokkuð árvissar, en ríkisstjórn-
in virðist engan áhuga hafa á úrræðum til lausn-
ar. Á það má þó minna, að síld hefur áður veiðzt
hér syðra og þá var þegar hafizf handa um að
koma hér upp verksmiðju, — og verksmiðju-
^kipi — til að nýta slíkan afla, þótt þar væri
ýmislegt gert meira af kappi en forsjá. En öll
vinnubrögð ríkisstjórnarinnar á þessu ári gagn-
vart framleiðsluatvinnuvegum landsmanna og
því fólki, sem að þeim vinnur, tala skýru máli
um „fyrirhyggju“ hennar og „framkvæmda-
vit“. — b.