Þjóðviljinn - 20.01.1963, Blaðsíða 6
0 SÍÐA
ÞJÓÐVILJINN
Sunnudagur 20. janúar 1963
^Kristinn maður; drap
ekki tiS þess að drepa '
Eiginkona vestur-þýzka þingforsetans Ernst Gersten-
maiers kom nýlega fyrir rétt í Koblenz, og sagði, að SS-
fóringi sá er hún bar vitni um væri einstaklega trúaður
maður sem aldrei hefði drepið Gyðinga vegna þess að
hann hefði langað til að drepa.
Málaferlin í Koblenz eru höiðuð gegn tólf nazistum
sem sakaðir eru um að hafa myrt 70.000 Gyðinga,
Rússa og Sígauna á þeim hluta Sovétríkjanna sem Þjóð-
verjar höfðu á valdi sínu á stríðsárunum. Málaferlin
hafa staðið yfir frá því í október í fyrra og mun ekki
ljúka fyrr en í næsta mánuði.
hann hefði yfirgefið heimaborg
sína skömmu fyrir stríð hefði
hann ekki getað vitað um að
„ríkinu var steypt af glæpa-
mönnum sem vildu þvinga
hann til samstarfs".
Frúin sagði að í augum allra
Þjóðverja sem fæddir væru er-
lendis væri Þýzkaland „drauma
land — hið mikla föðurland".
Von Toll er sakaður um að
hafa tekið þátt í hundrað Gyð-
ingamorðum. Hann hefur skýrt
réttinum fró því að hann hafi
átt hlut að þrem Gyðingaaftök-
Kristilegt uppeldi
Frú Gerstenmaier sagði rétt-
inum fró því að einn hinna á-
kærðu, Everhard von Toll bar-
ón og fyrrverandi SS-foringi sé
kominn af góðri og kristilegri
fjölskyldu sem hefði látið böm-
in hljóta strangt uppeldi á vísu
hreintrúaðra.
Hún héit því fram að þegar
„Of ung til að deyja“
Áður hafðl annað vitni sagt
frá ungrl Gyðlngastúlku sem
stóð frammi fyrir þýzkri af-
tökusveit í Gyðingahverfinu í
Minsk. Hún hrópaði:
— Ég er of ung til að deyja,
verið svo góðir að gefa mér
Uf!
Þýzku hermennírnir skutu
hana ásamt fieiri Gyðingum.
Þetta sama vitni, Nikolaus
Annabring sem starfaði í lög-
reglusveit í Sovétrík.junum
skýrði frá því. að hann hcfði
scð Gyðingakonu brcnnda lif-
and'i á báikesti. Þctta var
hefnd Þjóðverja fyrir það að
sprengju hafði verið kastað inn
á lögreglustöð í Minsk.
Hann og flclri vitni lýstu
cinnig því er lík hinna myrtu
Gyðinga voru grafin upp og
brennd til að leyna afbrotun-
um, þegar Rauði herinn sótti
fram.
Lofuðu að þegja
Sovézkir fangar vóru látnir
vinna þetta viðbjóðslega starf
gegn loforði um frelsi, Allir
voru þeir samt skotnir að þessu
loknu.
Johann Giersch. sem nú lifir
á hermannaeftlrlaunum, sagði,
að allir Þjóðverjamir hefðu
orðið að undirrita loforð um að
þegja um þessa atburði. — Ég
brýt þetta loforð í fyrsta sinn
nú, sagði hann. en ég tel ekki
að yfirlýsingin sé enn í gildi.
Réttarforsetinn fullvissaði hann
um. að svo væri ekki
Sá hinna ákærðu sem mcst
og meðal annarra þátttakenda
ber á er Georg Heuser, fyrr-
verandi lögregluforingi í Rhein-
land.
Verkföll 120 þús.
boðuð í Fin. landi
Mikil ólga er um þessar
mundir á vinnumarkaðinum í
Finnlandi og hafa félög með
samtals yfir 120.000 félagsmenn
boðað verkföll á næstu mánuð-
um, ef ekki verður gengið að
kröfum þeirra um verulegar
kjarabætur.
Samband verkamanna hjá
ríkisstofnunum sem er í finnska
alþýðusambandinu hefur ákveð-
ið að hefja verkfall 1 marz, ef
ríkisstjómin gengur ekki að
kröfu þess um 18 prósent .al-
menna launahækkun fyrir þann
tíma, eða a. m. k. hækkun
mánaðarlauna um 60 ný finnsk
mörk.
Ríkisstarfsmenn
Finnskir ríkisstarfsmenn hafa
einnig boðað verkfall frá mán-
aðamótum febrúar-marz og á
þetta einnig við um lögreglu-
þjóna.
1 sambandi verkamanna rík-
isins eru 15.000 félagar, ríkis-
starfsmennirnir eru 35.000 tals-
ins og í lögreglunni eru 5.500
manns.
Bankamcnn
Starfsmenn banka og trygg-
ingafélaga hafa boðað verkfall
frá 1. febrúar. Verkfall þeirra
átti upphaflega að hefjast 15.
janúar, en var frestað um hálf-
an mánuð, meðan reynt væri
hvort ekki væri unnt að ná
samkomulagi.
Byggingariðnaðarmcnn, spor-
vagnsstjórar, leikarar
Við þetta bætist að 55.000
verkamonn og iðnaðarmenn í
byggingariðnaðinum hafa boð-
að verkfall fró 23. janúar. 21.
janúar leggja strætisvagna- og
sporvagnastjórar í Helsinki nið-
ur vinnu og fimm dögum síðar
hafa leikarar boöað verkfall.
Eimreiðarstjórar
Þá hefúr samband cimreiðar-
stjóra samþykkt að veita stjórn
sambandsins heimild til að
hefja iaunabaráttu og boða
verkfall í febrúar, ef ekki hafa
náðst viðunandi samningar um
kjarabætur fyrir þann tíma.
„Ég er enginn marxisti", á
Marx að hafa sagt eitt sinn
á efri árum, þegar maður
nokkur tjáði honum fylgi sitt
og aðdáun af meiri ákafa en
skilningi. Lengi var það svo
að hugsunarlaust eftirát ann-
arsvegar og hatursþrungin af-
neítun hinsvegar torvelduðu
frjóar umræður um upptök,
mótun og þróun marxismans.
Enn er vissulega alltof mik-
ið um hvorttveggja, en skyn-
samlegra viðhorf sækir jafnt
og þétt á. Þróunin í auðvalds-
löndum Vestur-Evrópu frá
lokum heimsstyrjaldarinnar
síðari ber þessu vott. Allt frá
1945 hefur íjöldi snjallra
fræðimanna á Frakklandi og
Italíu, bæði marxistar og ka-
þóiskir, helgað sig marxisma-
rannsóknum og rit þeirra
verið snar þáttur í andlegu
lífi þessara þjóða. Ekki er
síður athyglisvert að Fræði-
stofnun mótmælendakirkn-
anna í V-Þýzkalandi hefur
allt írá 1954 gefið út ársrit
helgað marxismarannsóknum,
þar sem jafnt hafa fengið
inni guðfræðingar og guðleys-
ingjar. Áhugans ó marxisma
og marxismarannsóknum gæt-
ir mjög meðal yngri manna
í Bretlandi og sömu sögu er
að segja írá Bandaríkjunum.
★
Það er tímanna tákn að nú
Fornminjafrædingar úti fyrir hofi einu í Núbiu. Höggmyndirnat eru af Ramses öðrum og drottn-
ingu hans.
UNESCO kostar ekki björg-
un egypzku musteranna
Ramsesmusterin tvö
við Abu Simbel í Eg-
yptalandi munu líklega
aldrei gnæfa yfir stíflu-
vatnið hjá Assuan. Ef
ekki tekst á seinustu
stundu að skera þessar
risastóru styttur út úr
bjarginu, sem þær voru
höggnar í fyrir þúsund-
um ára, munu þessi ein-
stæðu, egypzku menn-
ingarverðmæti molna
smátt og smátt í sund-
ur, þegar nýja Assuan-
vatnið mun flæða upp
yfir höfuð þeirra. Full-
trúafundur í UNESCO,
menningar- og vísinda-
stofnun SÞ, felldi nýlega
tillögu um að hefja hið
gífurlega björgunar-
verk við Abu Simbel.
Ætlunin var að höggva stytt-
urnar út úr fjallinu og- lyfta
þeim upp á yfirborðið með sér-
stökum vökvalyftum, en síðan
átti að reisa þær á steinsteypta
stólpa 60 metrum ofan við þann
stað, sem þær standa nú á.
Var talið, að verkið allt myndi
kosta um 30 milljónir dollara
og átti að afskrifa upphæðina á
20- árum.
Aðalframkvæmdastj. UNESCO
bar tillöguna fram og mælti
fleipdregiö mcð henni, en varö
að láta sér lynda að sjá tillög-
una fellda með 37 mótatkvæð-
um, en 28 þjóðir grciddu henni
atkvæði. Fulltrúar 19 þjóða sátu
hjá og 29 voru fjarverandi.
Italski fulltrúinn hafði reynt
að fá tillöguna borna undir at-
kvæði lið fyrir lið, til þess að
komandi kynslóðir gætu séð,
hvaða þjóðir hefðu neitað að
leggja fram fé til að varðveita
musterin, en það voru einmitt
ítalskir verkfræðingar, sem
sömdu áætlunina um að skera
stytturnar út úr fjallinu og
lyfta þeim upp á súlur.
Eftir atkvæðagreiðsluna lýsti
aðalframkvæmdastjórinn því
yfir, að með þessari afstöðu
væri búið að drepa málið og
aðrar hugmyndir væru kák eitt.
Okasha, menntamálaráðherra
Arabíska sambandslýðveldisins,
fór hinum hörðustu orðum um
„háttalag stórvelda eins og
Bandaríkjanna, Bretlands, Sov-
étríkjanna og Frakklands, sem
alltaf hefðu verið að finna upp
á einhverju til að sleppa við að
púnga út.með þessar milljónir“.
En stórveldin voru þó ekki
einu þjóðirnar, sem greiddu at-
kvæði gegn tillögunni. Fulltrú-
ar frá hinum smærri Afríku-
löndum, Mexíco og Iran snerust
allir gegn hugmyndinni, sem
hefði táknað mjög útvíkkað
starfssvið UNESCO í framtíð-
inni.
Samtökin hafa áður getað
skipulagt björgun á miklum
menningarverðmætum í Nubíu,
áður en flóðbylgjan skall
yfir. 1 þetta sinn bauðst sheik-
inn í Kuwait til að leggja fram
5'/■>. milljón dollara til fram-
kvæmdanna. En það var þó
ekki nóg til þess, að unnt
Framhald á bls. 10
Marxismarannsóknir
leggja orð
nýskeð komu út kaflar úr
ritum Marx í tveim útbreidd-
um flokkum ódýrra fræði-
bóka. öðrum enskum en hin-
um dönskum. Relican gefur út
Marx on Eeonomics, en þar
hefur bandaríski hagfræði-
prófessorinn Robert Freedman
safnað saman úr ýmsum rit-
um Marx því sem hann telur
vera meginkjarna þess sem
hann skrifaði um hagfræðileg
viðfangsefni. Freedman tengir
kaflana saman með stuttum
athugasemdum og endursögn.
Formála fyrir bókinni skrifar
Harry Schwartz, sérfræðingur
Ncw York Times í málum
Sovétríkjanna og mikill and-
kommúnisti.
Leiðarahöfundar Morgun-
blaðsins, sem segja sósíalism-
ann dauðan í hverri viku,
hefðu gott af að kynna sér
ýmislegt sem þessi Banda-
ríkjamaður hefur til mála að
leggja. Hann tilfærir aðdáun-
arorð Schumpeters um fræði-
starf Marx og segir frá eig-
in brjósti: „Órjúfandi hula
felur ávallt framtíðina sjón-
í vestrænum löndum — Kirkjunnar menn |
í belg — Marx í vasabrotsbókum |
um okkar, og að baki hennar
býr vafalaust margt sem á
eftir að koma okkur öllum
á óvart. En nú þegar er það
öllum sjáanlegt að marxistisk-
ar hugmyndir hafa mótað
sterklega heim nútímans og
munu eiga þátt í að móta
hann áfram um ófyrirsjáan-
legan tíma“.
— ★ —
Schwartz viðurkennir að
Marx hafi bent á þýðingar-
mikil atriði sem klassísk hag-
fræði hafi verið blind fyrir
fram á síðustu tíma. Hann
segir: „Frá sjónarhóli líðandi
stundar er þaö kannske marx-
istískri hagfræði mest til gild-
is hversu mjög hún snýst um
hagrænar breytingar, vöxt og
þróun atvinnulífs og stofnana
eftir því sem tímar líða ....
Nú er svo komið að vanda-
mál hagvaxtarins er í eða
nærri miðdepli þess sem hefð-
bundin hagfræði nútímans
fæst við. Viðurkenna verður,
að það hversu Marx og Eng-
els gerðu sér snemma ’grein
fyrír þýðingu þessa vanda-
máls, gerir þá í vissum skiln-
ingi nútímalegri á þessari
stundu, löngu eftir dauða
sinn, en fjölda andstæðinga
sem lifðu, skrifuðu og hugs-
uðu eftir þeirra dag“.
★
Ritið sem komið er út hjá
Gyldendal í hinum ágæta
fræðibókaflokki Uglebögerne
nefnist Karl Marx, Ökonomi
og Filosofi. Þar hefur Villy
Sörensen, einn af ungu mönn-
unum sem nú sitja svip á and-
legt líf í Danmörku, valið
kafla úr verkum þeim sem
Marx samdi á yngri árum
meðan hugmyndir hans voru
í mótun. Útgefandinn skrifar
allýtarlegan formála.
Loks má geta þess að stutt
ævisaga Marx er kqmin út í h
ævisagnaflokki Ro’svohlt í '
Hamborg. Eins og ,í öðrum n
bókum þess flokks er lögð J
megináherzla á að leyfa þeim B
sem um er fjallað ,að koma ?
sjálfum fram í bréfum sínum |
og öðrum heimildurp og hafa
myndaefni fjölbreytt.
M.T.Ó.
!
i
k
*
k
i
4
i