Þjóðviljinn - 23.01.1963, Blaðsíða 2

2 SlÐA
ÞJÓÐVILJINN
Miðvikudagur 23 janúar 1963
Búðardals-
bréf um
Búðardal, 15. jan. 1963.
Um jólin og áramót hefur tíð-
arfar verið hið bezta hér um
slóðir. Að vísu komst frost upp
í 16 stig 4. jan., allmikið frost
hélzt í nokkra daga en stillur
vöru dag hvem.
Akvegir hafa verið vel greið-
færir um allt hérað fram að
þessu, nokkur hálka var að vísu
á stöku stað, enda orsakaði hún
bílaárekstur á einum stað og út-
afkeyrslu á öðrum. Bílamir
skemmdust nokkuð, en fólk allt
slapp án meiðsla.
Skömmu fyrir jólin gerði hér
feykimikla hláku, sem olli
vatnavöxtum og urðu nokkrar
6kemmdir á vegum af þeirra
völdum.
1 Hörðudal t. d. tók stykki úr
nýlögðum vegi og færðist það
efni niður á veg þann er áður
hafði ekinn verið og lokaði hon-
um að kalla. Má því teljast ó-
fært ökutækjum fram á fremstu
bæi þar í sveit. Þar við situr
enn.
Skemmtanalíf var nokkurt í
héraði um jólin og áramótin, og
nýjung var það að Saurbæingar
höfðu opið hús í hinu nýja fé-
lagsheimili sínu á gamlárskvöld.
Þangað dreif að fólk úr sveit-
inni svo og úr nærliggjandi sveit-
um, og skemmti sér hið bezta
lengi nætur.
Árið var kvatt hér með flug-
eldum, blysum og brennum svo
sem annarsstaðar tíðkast. Við hér
um slóðir teljum að það hafi
verið vel í meðallagi gott.
Árið 1963 byrjaði einnig vel
og við væntum góðs af, því. Með
því fengum við aftur í gang
veðurathugunarstöð, svo að nú
berst það út á öldum ljósvakans
hvemig viðrar hér fyrir botm
Breiðafjarðar.
B. F. F.
Stjórn Verkalýðsfé-
lags Gerðahrepps
Sunnudaginn 13. janúar var
aðalfundur haldinn í Verkalýðs-
og sjómarmafélagi Gerðahrepps.
I stjóm félagsins voru' kosnir
einróma: Sigurður Hallmannsson,
formaður, Frímann Þorkelsson,
varaformaður, Valúr Kristinsson,
ritari, Júlíus Sigurjónsson, gjald-
keri, og Ólafur Sigurðsson, með-
stjómandi.
Rætt við Alfreð Gíslason lækni um
bætta a&búð gamals fólks
og aukningu heilsuverndar
Meðal ályktunartillagna þeirra sem Alfreð
Gíslason læknir flutti við afgreiðslu fjárhagsáætl-
unar Reykjavíkur fyrir árið 1963 voru tillögur
varðandi tvö mikilsverð mál sem hann hefux
mjög barizt fyrir á undanförnum árum í borgar-
stjórn en íhaldsmeirihlutinn hefur aldrei fengizt
til að ljá samþykki og fékkst ekki heldur til nú.
Þessi mál eru bætt aðbúð og aukin heilsuvernd
aldraðs fólks og aukning á starfsemi Heilsuvernd-
arstöðvarinnar.
Þar sem bæði þessi mál
snerta mjög velferð al-
mennings í Reykjavík,
þótt íhaldinu hafi ekki
skilizt það enn, snéri
Þjóðviljinn sér til Al-
freðs og lagði fyrir hann
nokkrar spurningar
varðandi þau.
— Svo við snúum okkur fyrst
að aðbúð og heilsuvemd aldraða
fólksins. Hvemig er ástandið í
þeim málum í dag hér í Reykja-
vík?
— Hér í okkar bæ eins og
annars staðar er fjöldi gamals
fólks sívaxandi að tiltölu miðað
við aðra aldursflokka og er að-
búð þess og heilsuvemd því að
sama skapi vaxandi félagslegt
vandamál auk þess að vera
mannúðarmál. Hér sem annars
staðar eru oft miklir erfiðleikar
á að koma gömlu og lasburða
fólki fyrir. Einkaheimili hafa
ekki tök á því að hafa gamal-
menni heima, sumpart vegna
þess að íbúðir eru litlar og
sumpart vegna þess að ekki að-
eins heimilisfaðirinn heldur og
húsmóðirin verða að vinna utan
heimilisins. Og hér er stöðugur
skortur á vistheimilum fyrir
gamalt fólk.
Það sem mestu máli skiptir í
þessu sambandi er þó það, að
öllum ber saman um það núorð-
ið, að gamalt fólk eigi ekki að
vista á elli- eða hjúkrunarheim-
ili fyrr en ekki eru önnur úr-
ræði fyrir hendi. Þess vegna
miðast félagslega hjálpin við það
núorðið að gera gamla fólkinu
kleift að dveljast í heimahús-
um, helzt á sínum eigin heim-
ilum, eins lengi og unnt er. Sá
siður að láta gamalt fólk búa
í kjöllurum eða á háaloftum eins
og oft hefur verið gert er auð-
vitað fyrir neðan allar hellur.
Þetta fólk þarfnast góðra íbúða
við sitt hæfi.
Engar raunhæfar að-
gerðir í málinu
— Þú hefur barizt lengi fyrir
þessu máli í borgarstjóm.
— Já, ég byrjaði að hreyfa
vandamálum gamals fólks í bæj-
arstjóm með tillögu er ég flutti
um athugun á þörf fyrir skipu-
lagða starfsemi til hjálpar las-
burða gamalmennum í heima-
húsum. Sú tillaga var samþykkt
á bæjarstjómarfundi 1. nóvem-
ber 1956 en síðan hefur ekkert
frekar verið gert í málinu. Ég
hef flutt aftur og aftur tillög-
ur um raunhæfar aðgerðir í mál-
inu en þeim hefur alltaf verið
vísað frá af meirihluta bæjar-
og borgarst j órnar. Siðast flutti
ég svohljóðandi tillögu um þetta
mál í desember sl. við afgreiðslu
fjárhagsáætlunar:
ur al'lt fyrir ekki. keppinaut- ^
arnir hirða viðskiptavinina. |
og að lokum stendur auglýs- ™
ingastjórinn uppi án þess að fe
hafa nokkum varning á boð- ?
stólum
í
Aug-
lýsingasljórinn
Benedikt Gröndal er nú-
tímamaður og trúir á mátt
auglýsinganna. Þegar hann
skrifar greinar um þjóðmál er
hann eins og kaupmaður sem
hæiir vörum sínum allt hvað
af tekur. og hann spar.ar ekki
lýsingarorðin frekar en Ragn-
ar í Smára þegar hann þarf
að vekja athygli á bókunum
sinum fyrir jólin. Vorutegund
sú sem Benedikt Gröndal býð-
ur fram er Alþýðuflokkurinn:
í auglýsingum hans hefur A1-
þýðuflokkurinn unnið allt sem
vel hefur verið gert á fslandi.
allt frá landnámstíð elns og
Ólafur Thcjrs myndi orða það;
stefna hans er ævinlega
vammlaus og rétt þótt öðrum
virðist flokkurinn stundum
stefna í allar áttir í senn; og
leiðtogar f’okksins eru af-
bragð annarra manna að lík-
amlegu og andlegu atgervi, f
siðustu auglýsingu sinni tek-
ur Benedikt sér fyrir hend-
ur að lofsyngja sérstaklega
Alþýðuflokkinn í Hafnarfirði:
hann hafi allt vel gert en þó
hafi yfirburðir hans aldrei ver-
ið þvilíkir og þegar hann
hvarf frá völdum á síðasta
ári; þá hafi sannazt „að fjár-
hagur bæjarins var með blóma
og stóð traustum fótum“ og
mönnum vitraðist sú stað-
reynd hvers vegna ..ísland er
orðið eitt af mestu velferðar-
ríkjum veraldar“.
Það er nauðsynlegt fyrir
fyrirtæki. að hafa góðan aug-
lýsingastjóra. En þó segja
auglýsingarnar þvi miður
ekkert um gæði vörunnar né
velgengni fyrirtækisins; til
þess að kynnast þeirri hlið
burfa paenn að vita hvemig
hlutabréfin eru skráð á kaup-
höll viðskiptalífsins. Gengi AJ-
býðuflokksins er skráð í þeirri
kauphöll stjórnmálanna sem
nefnist kosningar, og þar
kemur i Jjós að gengi hins
alfullkomna Alþýðuflokks i
Hafnarfirði hefur á skömm-
um tíma lækkað úr sex bæi-
arfulltrúum niður í þrjá;
Hafnfirðingar telja auðsjáan-
lega að vörugæðunum hafi
hrakað tíl mikilla muna. Aug-
lýsingastjórinn getur reynt að
bæta þetta upp með sivaxandi
skrumi. en haidi gæðum vör-
unnar áfram að hraka kem-
Árangur |
viðreisnarinnar |
Það hlýtur að vera sárs- I
aukafullt fyrir leiðtoga Al- ^
býðufJokksins að fylgjast með ^
bví hvemig Morgunblaðið tí
hælist um yfir sílækkandi ^
eengi beirra f Hafr,Qrriröi. t &
?ær segir málgagn Siálfstæð- ^
isflokksins til að mynda svo h
um rekstur bæjarútgerðar J
Hafnarfjarðar s 1. hálft þriðja ra
á„ að svo sé að sjá sem þá J
..hafi tapið verið hvorki meira ®
né minna en 50 milljónir. eða 9
að jafnaði 20 milljónir króna
á ári ... Er hér um að ræða ■
svo gifurlegt tap að naumast J
eru dæmi um annað eins“.
Þarna er Morgunblaðið að
hæ'ast um yfi- árangri við- ^
reJsnarinnar. Þannig hefur k
ríkisstiórnin búið að togara-
útgerð á fslandi og bæjarút- U
gerð Hafnarfjarðar var sér- ®
staklega iátin gjalda þess að |
húp hafði framtak til að J
kaiina Tr„nrSr>aqc;ta toga-a I
landsins rétt áður en gengis- J
lækkanimar dundu yfir. Finn- ■
ast forust.umönnum Albýðu- ^
tíokksins það ekki ískyeyiJea 1
ar horfur. að MorgunbJaðið k
ætlast auðsiáanlega til þesc ^
að gengi Alþýðuflokksins i k
Hafnarfirði ng nmsnt*"
haldist í hendur við gengi is- k
lenzku krónunnar? — Austri. *
Alfreð Gísiason
„Borgarstjórn Reykjavíkur við-
urkennir nauðsyn þess að sem
bczt sé búið að öldruðu fólki
í borginni og að það fái notið
sín í heimahúsum sem lengst.
Fyrir því felur hún borgarráði
og borgarstjóra að láta þegar
hefja undirbúmng skipulagðrar
starfsemi öldruðu fólki til vcrnd-
ar og Iiðsinnis í heilbrigðislegu
og félagslegu tilliti. Sérstaka á-
herzlu leggur borgarstjórnin á
eftirfarandi þætti þcssarar starf-
semi:
A) Húsnæðismál. Bygging sér-
stakra íbúða við hæfi gamals
fólks verði fastur liður í bygg-
ingarstarfsemi borgarfélagsins,
þannig að minnst tíu af hundr-
aði þeirra íbúða cr borgin Iætur
reisa skuli ætlaðar öldruðu fólki.
B) Hcimilishjálp. Haft vcrði
eftirlit með cinstæðum gamal-
mennum og þcim látin í té nauð-
synleg fyrirgreiðsla og aðstoð á
meðan fært þykir að þau dvelj-
ist í heimahúsum. Skal skrif-
stofa félags- og framfærslumála
annast um framkvæmd þess þátt-
ar.
C) Vínnumiðlun. Leitazt verði
við að greiða fyrir möguleikum
aldraðs fólks til starfa á heim-
ílí eða utan þcss og skal skrif-
stofa félags- og framfærslumála
hafa þá vinnumiðlun með hönd-
um og njóta til þess aðstoðar
ráðningarskrifstofu Reykjavíkur.
D) Heilsuvcrnd. ÖIIu rosknu
fólki og gömlu verði gcfinn kost-
ur á heilsufarslegu eftirliti í
Heilsuverndarstöð Reykjavíkur."
— Hvað viltu segja um ein-
staka liði þessarar tillögu?
— Varðandi húsnæðismálin er
það að segja, að sambyggingar
þar sem eru margar íbúðir
handa gömlu fólki hafa þann
kost, að þá er hægt að staðsetja
þar ýmiskonar þjónustu fyrir
fólkið, t.d. sameiginlegt eldhús,
ræstingu o.s.frv. Hins vegar
kann gamla fólkið ekki vel við
það, að því sé safnað saman í
hús. Það vill fá að lifa sem mest
meðal fólks á öllum aldri. Þess
vegna er það nú talið farsælara
fyrir gamla fólkið að byggja í-
búðir þess í húsum, stórum eða
smáum, þar sem fólk á ýmsum
aldri býr og dreifa þannig þess-
um sérstöku gamalmennaíbúðum
um borgina.
Hvað heimilishjálp handa
gömlu fólki snertir þá er til hjá
borginni stofnun sem heitir
heimilishjálp og hefur sú deild
bæjarrekstursins er nefnist skrif-
stofa félags- og framfærslumála
starfrækslu hennar með höndum.
Þess vegna er eðlilegt að hún
hafi einnig umsjón með heimil-
ishjálp til handa gamalmennum.
1 sambandi við vinnumiðlunina
má benda á að það er gömlu
fólki lífsnauðsyn aö hafa eitthvað
fyrir stafni meðan kraftar eru
til og því er brýnt að skipu-
leggja þá þjónustu við gamla
fólkið að útvega því verkefni við
þess hæfi, annað hvort á heim-
ilinu eða utan heimilisins. Ætti
það að vera hlutverk félags-
málaskrifstofunnar í samvinnu
við vinnumiðlunina að hafa hana
með höndum.
Það má einmitt minna á. að
á síðasta ári var samþykkt reglu-
gerð fyrir skrifstofu félags- og
framfærslumála og þar er fram
tekið að eitt af hlutverkum
hennar sé aðstoð við gamalt fólk
auk framfærslunnar. Sömu-
leiðis flíkaði biáa bók íhalds-
ins þvi fyrir ko.sningamar
i vor að taka ætti upp aðstoð
við gamalt fólk, sem er í algerri
andstöðu við það, að íhaldsmeiri-
hlutinn í borgarstjóm hefur á
undanförnum árum vísað frá öll-
um raunhæfum tillögum í þessa
átt. Þetta sýnir hins vegar
hvernig minnihlutinn í borgar-
stjóm þokar smátt og smátt
góðum málstað áfram þrátt fyrir
andstöðu íhaldsins.
Ekki aðeins mannúðar-
heldur ogj f járhagsatriði
— Gegnir ekki sama máli um
tillögu þína um aukna heilsu-
vemd eins og tillöguna um að-
stoð við gamla fólkið, að hér
sé um að ræða nauðsynjamál
sem íhaldið hefur ekki enn féng-
izt til þess að ljá eyra?
— Fulltrúar Alþýðubandalags-
ins hafa lagt á það mikla á-
herzlu. í borgarstjórn að auka
heilsuvemdarstarfsemina í bæn-
um og flutt tillögur um aukna
starfsemi Heilsuverndarstöðvar
Reykjavíkur ár eftir ár. Við höf-
um ekki aðeins gert þetta af
mannúðarástæðum heldur einnig
vegna þess að öflug heilsuvemd
er f járhagslega mikilsverð því að
vitanlega er betra og hagkvæm-
ara að koma í veg fyrir sjúk-
dóma en að þurfa að berjast við
þá eftir að þeir eru komnir. I
samræmi við þessa skoðun hef
ég flutt margsinnis tillögumar
um fjölgun heilsugæzludeilda við
Heilsuvemdarstöðina og nú síð-
ast í vetur eftirfarandi tillögu:
Víðtæk og vel sklipulögð
heilsuvemdarstarfsemi er jafn
mikilsverð einstökum borgur-
um sem borgarfélaginu í heild
og verður aldrei fullmetin til
fjár. Þetta er borgarstjórnjnni
ljóst og því leggur hún á-
herzlu á að starfsemi Heilsu-
verndarstöðvar Reykjavíkur
verði stóraukin frá því sem
nú er. Felur borgarstjórnin
stjórnamefnd Heilsuverndar-
stöðvarinnar að undirbúa á
næsta ári stofnun deilda er
taki til 1) sjónvemdar, 2)
vinnuvemdar, 3) almennrar
heilsuvemdar aldraðs fólks og
4) geðverndar fullorðinna.
Varðandi stofnun sjón-
verndardeildar vill borgar-
borgarstjórnin l>enda á að á
bæjarstjórnarfundi 21. nóv.
1957 var bókuð yfirlýsing um
að þessi þáttur heilsuvemdar
væri „þegar í athugun hjá
stjórnarnefnd Heilsuvemdar-
stöðvarinnar". Telur borgar-
stjómin ckki seinna vænna
að Ijúka þeirri athugun nú
5 ámm síðar og að hefjast
handa sem fyrst um fram-
kvæmd".
Þessi tillaga þarfnast varla
skýringa. Eins og fram kemur í
tillögunni var í nóvember 1957
yfirlýst af einum fulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins í borgarstjóm að
í athugun væri að koma upp
sjónverndardeild. Hún er ókomin
enn. Sýnir þetta gerla hve fljót-
ir þeir eru að hrinda i fram-
kvæmd heilbrigðismálum borgar-
innar.
Ég vil svo að lokum aðeins
taka það fram, að það er mjög
áberandi hversu litlum hluta af
árlegum tekjum borgarsjóðs er
varið til heilbrigðismála saman-
borið við borgir í helztu menn-
ingarlöndum öðrum.
Fólkið
flykkisf
broff til
vinnu
Þórshöfn 16/1 — Veður hefur
verið mjög gott lengi, stöðug
kyrrviðri og talsverð frost.
Fjórir litlir þilfarsbátar hafa
byrjað róðra eftir áramótin. Þeir
leggja upp á Raufarhöfn. Afli
hefur verið 4-5 skippund í róðri.
Atvinna hefur verið lítil hér
síðan í desember, vegna þess, að
Fiskiðjusambandið hefur ekki
starfað.
Eftir áramótin hefur fjöldi
fólks streymt héðan til vertíðar-
starfa sunnanlands. Hingað er
flogið vikulega og hafa flugvél-
amar verið þéttsetnar í síðustu
ferðum. Þetta er mest yngra fólk,
margt kvenfólk. Eru þeir fleiri,
sem hverfa á brott í atvinnuleit
nú en undanfarin ár.
AE
LAUGAVEGI 18^- SIMI 19113
TIL SÖLU:
2 herb.
ný íbúð við Austurbrún í
skiptum fyrir 3—4 herb.
íbúð.
Einbýlishús
í Smáíbúðahverfi
Járnsmíðaverkstæði
með öllum vélum og tækj-
um á mjög góðum stað.
Framhaldsverkefni geta
fylgt
Einnig íbúðir
af ýmsum stærðum viðs.
vegar um borgina og í
Kópavogi.
ÍBÚÐIR ÓSKAST
Höfum kaupendur
að flestum stærðum íbúða.
Miklar útborganir.
Hafið samband við
okkur ef þið þurfið
að selja eða kaupa
íbúð.
* Skattaframtöl
* Innheimtur
* Lögfræðistörf
* Fasteignasala
Hermann G. Jónsson, hdl.
lögfræðiskrifstofa.
Skjólbraut 1. Kópavogi.
Sími 10031 kl. 2—7.
Heima 51245.
UÓMENN
Sjóstakkar og löndunarbuxur
fást enn fyrir lítið verð.
Einnig síldairpils.
v o p n r
Aðalstræti 16.
SKATTAFRAMTÖL
Menn eru beðnir að koma til viðtals út af
skattaframtölum sínum sem allra fyrst.
ÞORVALDUR ÞÓRARINSSON,
hrl'., Þórsgötu 1.
k