Þjóðviljinn - 23.01.1963, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 23. janúar 1963
ÞJÓÐVILJINN
Sf*>A 3
Adenauer og de Gaulle undirrita samning
Böndin á milli Bonn
og Parísar treyst
PARÍS 22/1 — Þeir Charles de Gaulle, forseti
Frakklands, og Konrad Adenauer, forsætisráðherra
Vestur-Þýzkalands, undirrituðu í dag sáttmála
sem gerir ráð fyrir mjög aukinni samvinnu ríkj-
anna í utanríkismálum, landvarna- og menn-
ingarmálum. Jafnframt undirrituðu þeir yfirlýs-
ingu sem í segir að sættir þær sem tekizt hafi með
þjóðum Frakklands og Þýzkalands eftir aldalang-
ar erjur sé sögumerkur atburður, sem marka muni
djúpt spor í sambúð þeirra.
Meginatriði hins nýja sáttmála
eru þessi: Þjóðhöfðingjar og
stjórnarleiðtogar ríkjanna skulu
framvegis hittast tvisvar á ári.
Utanríkisráðherrar þeirra sem
eiga að hittast ekki sjaldnar en
þriðja hvern mánuð eiga að sjá
um að ákvæði sáttmálans séu
framkvæmd. Á hverjum mánuði
eiga æðstu embættismenn þeirra
deilda utanríkisráðuneytanna sem
fjalla um stjórnmál, efnahags-
mál og menningarmál að koma
saman ýmist í Bonn eða París.
Viðkomandi stjórnarvöld beggja
landanna skulu hafa með sér
stöðugt samband vegna land-
vama, kennslumála og skipta á
æskufólki. Landvarnaráðherrarn-
ir skulu hittast a. m. k. þriðja
hvern mánuð og formenn her-
foringjaráðanna eigi sjaldnar en
annan hvern mánuð.
Samræming utanríkiisstefnu
Stjórnarleiðtogarnir skulu bera
saman ráð sín um öll meiriháttar
utanríkismál og þá einkum mál
sem báða varðar, áður en nokkur
ákvörðun er tekin um afstöðu í
þeim, svo að báðir hafi sömu*
viðhorf til þeirra eftir því sem
frekast er unnt.
EBE, austur-vestur, Nato
Þau mál sem hér um ræðir
eru:
1. öll mál sem varða Efna-
hagsbandalag Evrópu og pólitíska
samvinnu ríkja Vestur-Evrópu.
2. Mál sem varða samskipti
austurs og vesturs, bæði pólitísk
og efnahagsleg.
3. Mál sem varða samvinnu
Natoríkjanna og starfið í ýmsum
alþjóðasamtökum, svo sem Evr-
ópuráðinu, Bandalagi Vestur-Evr-
ópu, OECD og SÞ og sérstofnun-
um þeirra. Þá er einnig gert ráð
fyrir samvinnu um upplýsinga-
og áróðursstarfsemi, um aðstoð
við þróunarlöndin, um stefnuna
landbúnaðarmálum, byggingu
orkuvera, um samgöngur og upp-
byggingu iðnaðarins innan þess
ramma sem Kómarsamningurinn
setur og um stefnuna í útflutn-
ingsmálum.
Landvarnasamvinna
I þeim kafla sáttmálans sem
fjallar um samvinnuna í land-
varnamálum er þetta tekið fram:
1. Viðkomandi stjómarvöld
beggja ríkja eiga að leitast við
að samræma herfræðileg viðhorf
sín. Komið skal á fót sameigin-
legri fransk-þýzkri stofnun til
hemaðarrannsókna. (Hér mun
vera um að ræða staðfestingu á
samstarfi ríkjanna að smíði
kjarnavopna og flugskeyta).
2. Meira skal gert að því en
áður að skiptast á hermönnum.
Þetta á einkum við um kennara
og nemendur við herskóla, en
einnig er gert ráð fyrir dvöl
heilla hersveita úr öðru landinu
•í hinu. - ■ ..... ‘ ■
3. Varðandi vopnabúnað eiga
bæði ríkin að skipuleggja og
samræma hann alveg frá því
vopnin era teiknuð þar til þau
eru smíðuð og samræma einnig
Bandaríkjamenn fora halBoka í S-Vietnam
Ósætfi á milli
TtJNISBORG 22/1 — Sendiherra
Alsírs í Túnis, Keramana, fór í
dag heimleiðis frá Túnisborg.
Alsírska stjórnin kallaði hann
heim vegna þeirrar ákvörðunar
Bourguiba, forseta Túnis, að
kalla heim sendiherra sinn í Als-
ír. Bourguiba hafði sakað stjórn
Alsírs um að hafa staðið að baki
samsæris um að ráða hann af
dögum.
Krústioff farinn
BERLÍN 22/1 — Krústjoff. for-
sætisráðh. Sovétríkjanna. sem
setið hefur þing Sameinaða sós-
íalistaflokksins austurþýzka hélt
í dag heimleiðis ásamt föruneyti
sínu Búizt hafði verið við að
hann myndi gefa yfiriýsingu um
Berlínarmálið áður en hann færi
heim. en úr því varð ekki.
Hafnarverkfall
Sevsast
NEW YORK 22/1 — Mestar
horfur eru nú á því að hið
Iangvinna hafnarverkfail á
austurströnd Bandaríkj-
anna sé í þann veginn að
leysast. Hafnarverkamenn
hafa fyrir sitt leyti sam-
þykkt málamiðlunartillögu
sáttasemjara Kennedys for-
seta og í dag samþykktu
skipamiðlarar í New York
hana cinnig. Ekki er þó
víst að skipamiðlarar í öðr-
um höfnu.m fani að dœmi
þeirra, en undir þcim er
komið hvort vcrkfallið Icys-
ist.
Finnskir sjémenn
á ísbnétnm
gera verkfall
HELSINKI 22/1 — í fyrramál-
ið kl. sex leggja sjómenn á
finnskum ísbrjótum og dráttar-
bátum niður vinnu. Verkfallið
er gert til að mótmæla því að
félög þeirna sem eru i finnska
alþýðusambandinu hafa enn ekki
fengið samningsrétt við ríkis-
valdið sem er vinnuveitandi
þeirra. Ef verkfallið stendur
lengi er búizt við að hafnar-
verkamenn muni gera samúðar-
verkfall Mikil vandræði geta
hlotizt af verkfallinu þar sem
is er nú á öllum siglingaleið-
um frá Finnlandi og skip geta
varla siglt innan hafna nema
með aðstoð ísbrjóta.
fjárveitingar í þessu skyni. Þá
eiga ríkisstjómirnar ennfremur
að athuga möguleika á samvinnu
um almannavarnir.
Aukin kennsla í tungumálum
1 kaflanum um menningarmál
er ákveðið að aukin skuli kennsla
í frönsku í vesturþýzkum skól-
um og þýzku í frönskum. Próf
frá skólum í hvora landinu skulu
gilda í hinu. Þá skal einnig auk-
in samvinna um vísindarann-
sóknir.
Gildir einnig um V-Berlín
Tekið er fram að öll ákvæði
sáttmálans að þeim undantekn-
um sem fjalla um landvamir
skuli einnig gilda fyrir Vestur-
Berlín, nema vesturþýzka stjóm-
in taki annað fram eigi síðar en
þremur mánuðum eftir undirrit-
un sáttmálans. (Þetta mun tek-
ið fram vegna þess að samnings-
aðilar gera sér ljóst að vestur-
þýzka stjómin hefur ekki neina
heimild til að gera alþjóðlega
samninga vegna Vestur-Berlínar).
Gildistaka eftir fullgildingu
Sáttmálinn gengur í gildi strax
og ríkisstjómimar hafa látið
hvor aðra vita að þau skilyrði
sem sett eru í hvora landinu
fyrir gildistöku milliríkjasamn-
inga hafi verið uppfyllt.
Af hálfu Frakka undirrituðu
samninginn de Gaulle forseti,
Pompidou forsætisráðherra og de
Murville utanríkisráðherra, en af
hálfu Bonnstjómarinnar Aden-
auer forsætisráðherra og Schröd-
er utanríkisráðherra.
Verður hann fullgiltur?
Enginn vafi er á því að sátt-
máiin’n verður fullgiltur af
franska þjóðþinginu, þar sem de
Gaulle hefur hreinan meirihluta.
öðru máli gegnir um vesturþýzka
þingið. Talsmaður sósíaldemó-
krata sagði í Bonn ,í dag að
flokkur hans myndi beita sér
gegn því að þingið fullgilti sátt-
málann, þar til fyllilega væri
ljóst að vesturþýzka stjómin
legði sig alla fram til að tryggja
aðild Breta að Efnahagsbanda-
laginu. Búast má við að þeir
muni fá þingmenn úr öðrum
flokkum í lið með sér og jafn-
vel ekki óhugsandi að meirihluti
fáist gegn fullgildingu ef de
Gaulle heldur fast við þá ákvörð-
un sína að hleypa Bretum ekki
í bandalagið.
Bandaríkjamenn verja nú daglega uppundir milljón dollara í hernaö sinn gcgn þjóðfrelsishreyf-
ingunni í Suður-Vietnam og hafa þar fjölmennt herlið, milli tíu og tuttugu þúsundir manna. Engu
að síður hafa þeir og hersveitir Diems einræðisherra farið mjög halloka í viðureignum við skæru-
liða þjóðfrelsishreyfingarinnar að undanförnu, orðið fyrir miklu mannfalli og misst mikið af vopn-
um. Myndin er af s, jruliðum með bandarísk vopn sem þeir hafa tekið herfangi.
Nokkur bjartsýni á árangur
Yiðræður
um sprengibann
WASHINGTON 22/1 — í dag hófust í Washington viðræð-
ur fulltrúa stjórna Bandaríkjanna, Sovétríkjanna og Bret-
lands um bann við kjarnasprengingum, en þær éiga rót
sína að rekja til bréfaskipta þeirra Kennedys og Krúst-
joffs undanfarið. I upphafi viðræðnanna eru menn nokkuð
bjartsýnir á að árangur verði af þeim, en þó þykir það
ekki lofa góðu, að Bandaríkjastjórn vill ekki að samning-
ur sem gerður yrði bindi hendur Frakka.
1 viðræðunum taka þátt af
hálfu Bandaríkjanna William C.
Foster, ráðunautur forsetans í
afvopnunarmálum, af hálfu Bret-
lands sir David Ormsby-Gore
sendiherra og af hálfu Sovét-
ríkjanna Nikolaj Fjodorenko
sendiherra og Semjon Tsarapkin,
fulltrúi Sovétríkjanna í afvopn-
unarviðræðunum í Genf.
Frakkar ekki með?
1 gær hafði Gromiko, utanrík-
isráðherra Sovétríkjanna, látið í
ljós þá skoðun, að samningur
um stöðvun kjarnasprenginga
myndi hafa hæpið gildi, ef
Frakkar gætu haldið áfram
sprengingum sínum að vild.
Blaðafulltrúi bandaríska utan-
ríkisráðuneytisins, Lincoln White,
sagði af þessu tilefni í dag að
Bandaríkjastjóm myndi vísa á
bug sérhverri tillögu Sovétríkj-
anna um að samningur um
stöðvun kjamasprenginga skyldi
ekki taka gildi fyrr en Frakkar
hefðu undirritað hann.
Hann bætti þó við að þegar
slíkur samningur hefði verið
Aðild Breta að EBE
DeGaulle sagður ekki
munu hopa umþumlung
PARIS 22/1 — Það er haft eftir nánum samstarfsmönn-
um de Gaulle forseta að þeir telji ekki að hann muni
hopa um þumlung frá þeirri afstöðu sinni að frekari
samningaviðræður við Breta um aðild þeirra að Efnahags-
bandalagi Evrópu séu algerlega gagnslausar.
Menningarsamningur
Breta og Sovétríkjanna
LONDON 22/1 — Bretland og
Sovétríkin hafa undirritað nýjan
samning um menningarsamskipti
og er í honum gert ráð fyrir
aukinni samvinnu milli ríkjanna
í vísindum, listum, menntamál-
um, lcvikmjmdagerð, útvarpi og
sjónvarpi. Samningurinn gildir vinnu vesturveldanna.
til 1. anríl 1»'"
Þeir de Gaulle og Adenauer
x-æddust við í dag í tvær klukku-
stundir og var aðild Breta eitt
helzta umræðuefni þeirra. Haft
er eftir mönnum úr föruneyti
Adenauers að hann hafi lagt
fram tillögu til málamiðlunar og
er sagt að hann hafi bent de
Gaulle á að ef algerlega slitnar
upp úr samningunum við Breta
muni það hafa miklar hættur
í för með sér fyrir alla sam-
Franska stjómin sýndi enn
einu sinni í dag að hún er stað-
ráðin í að hætta öllum frekari
viðræðum við Breta. Enginn
franskur fulltrúi mætti í dag á
fundi Efnahagsbandalagsins í
Brassel þar sem fjallað var um
sérstöðu brezku nýlendunnar
Hongkong. ef svo færi að Bretar
fengju aðild að bandalaginu.
Fulltrúar hinna fimm EBE-
ríkjanna samþykktu að bjóða
fulltrúa Breta á fund með sér
annaðhvort síðar í dag eða á
morgun. Bent er á að slíkur'
fundur hafi enga hagnýta þýð-
ingu og beri fremur að skilja
fundarboðið á þá leið, að ríkin
fimm vilji með því sýna Bretum
að þau taki ekki undir fjand-
skap frönsku stjórnarinnar í
þeirra garð.
Fundur í Lúxemborg
Enginn franskur fulltrúi mætti
heldur á fundi sem haldinn var
á vegum Kola- og stálsamsteypu
Efnahagsbandalagsins í Lúxem-
borg, en þar var rætt um stöðu
brezka stáliðnaðarins innan
Efnahagsbandalagsins, eftir að
Bretar hefðu fengið aðild að því.
Samkomulag náðist á þessum
fundi um ýmis ágreiningsatriði,
en það samkomulag er mark-
laust nema Frakkar gangi einn-
is
gerður milli kjarnorkuveldaima
þriggja myndi Bandaríkjastjórn
beita öllum áhrifum sínum til að
Frakkar gengjust einnig undir
skuldbindingar hans og sagðist
gera ráð fyrir að Sovétríkin
myndu þá á sama hátt beita á-
hrifum sínum gagnvart Kína.
Frakkar óbifanlegir
Franski landvamaráðherrann,
Pierre Messmer, hefur enn ítrek-
að að Frakkar séu staðráðnir i
að koma sér upp eigin kjama-
vopnabúnaði og muni ekki treysta
á kjamavopn Bandaríkjanna.
Hann skýrði í dag þingmönn-
um gaullista frá því að Frakkar
myndu þegar fyrir lok þessa árs
hafa tilbúin kjamavopn og flug-
vélar til að flytja þau. Þar er
um að ræða sprengjuþotur af
gerðinni Mirage IV, sem verða
búnar kjamasprengjum og mun
hver þeirra hafa þrefaldan
sprengimátt á við þá sem varp-
að var á Hiroshima. Messmer
sagði að Frakkar væru komnir
mörgum áram fram úr áæthin-
um bæði um smíði eigin vetnis-
sprengna og flugskeyta sem þær
gætu flutt.
Vilja ráða einir
Hann tók fram að franska
stjómin myndi ekki fallast á að
kjamavopn hennar yrðu lögð
undir sameiginlega yfirstjóm
innan Atlanzbandalagsins. Hún
vildi geta ráðið því ein hvenær
þörf væri á að grípa til þessara
vopna til vamar Frakklandi eða
bandamönnum þess.
Frakkar myndu eftir sem áður
fyrst og fremst reiða sig á
kjamavopn Bandaríkjanna ef til
styrjaldar kæmi og vonuðust til
að mega gera það lengi enn.
Hins vegar gætu viðhorf breytzt,
e. t. v. ekki strax á morgun eða
hinn, en kannski eftir fimm eða
tíu ár, þannig að Bandaríkm
teldu sig ekki lengur skuldbund-
in til að koma ríkjum Vestur-
Evrópu til aðstoðar.
KAUPMANNAHÖFN 22/1 —
Andrei Gromiko, utanríkisráð-
herra Sovétríkjanna, hefur þegið
boð dönsku stjómarinnar að
koma til Danmerkur í opinbera
heimsókn. Hann mun koma
þangað ásamt konu sinni 6. marz
að lokinni opinberri heimsókn
í Noregi, og dveljast þar í þrjá-
fjóra daga.
i