Þjóðviljinn - 24.01.1963, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 24. janúar 19S3
ÞJÓÐVILJINN
SÍÐA
!

!
!
r
AAiki! reiði í Færeyjum
Málið út af Red Crusader
var Sátið niður falla
LONDON og ÞÓRSHÖFN, Færeyjum 23/- — Stjórnir
Bretlands og Danmerkur hafa orðið ásáttar um að láta
málið sem reis út af landhelgisbroti brezka togarans
Red Crusader við Færeyjar í fyrravor niður falla, en
láta jafnframt í ljós að þær hafi ekki hvikað frá þeim
sjónarmiðum sem þær hafa haft í deilunni. Þessi mála-
lok hafa vakið mikla reiði í Færeyjum.
Red Crusader var staðinn
að ólöglegum veiðum í fær-
eyskri landhelgi 29. maí í
fyrra. Danska freygátan Niets
Ebbesen kom að togaranum og
setti menn um borð í hann.
Brezki skipstjórinn lét þá af-
vopna hina dömsku sjóliða og
lagði á flótta. Freigátan veitti
togaranum eftirför, skaut að
honum mörgum skotum. og
hittu sum þeirra. Eng.an mann
sakaði þó og skipstjóranum
tókst að komast undan til
brezkrar hafnar.
Deilunni sem reis út af
þessu atviki var skotið til al-
þjóðadómstólsins í Haag, sem
komst að þeirri niðurstöðu að
báðir aðilar hefðu brotið af
sér og tók því ekki tillit til
þeirra sjónarmiða dönsku
stjórnarinnar. að togarinn
hefði gerzt sekur um land-
helgisbrot og danska herskip-
ið hefði því verið í fullum
rétti að hefta för hans.
Síðan hefur þetta mál verið
til viðræðu milli ríkisstjórn-
anna við og við og nú hafa
bær komizt að þeirri niður-
stqðu að bezt sé að láta það
niður falla og falla þær um
leið frá skaðabótakröfum sín-
um. Danska stjórnin segir að
hún hafi kosið þessi málalok
til að spilla ekki góðri sam-
búð sinni annarsvegar við
Breta og hins vegar við Fær-
eyinga.
Reiði í Færeyjum
Það verður þó ekki séð af
þeim viðtökum sem þessi
málalok hafa fengið í Fær-
eyjum að þau muni verða til
þess að bæta sambúð Dana
og Færeyinga. Málgagn Þjóð-
veldisflokksins, 14. september,
gaf í dag út flugrit þar sem
sagði að þessi niðurstaða
málsins væri skammarlea. Hún
sýndi Færeyingum Ijóslega
hve lítt fastir Danir væru
fyrir þegar lífshagsmunir
Færeyinga væru í húfi. Það
væri því augljóst hvað Fær-
eyingar yrðu a® fá: íæreyska
fiskveiðilögsögu og færeyska
1 an dhelgis gæzlu.
Formaður landsstjórnarinn-
ar, Hákon Djurhuus, sagði að
þessi málalok myndu ekki
verða til að auðvelda mála-
miðlunarlausn um færeysku
landhelgina. Þau myndu í
engu breyta beim fasta ásetn-
ingi landsstjórn.arinnar. að
knýja fram 12 mílna land-
helgi við Færeyjar.
'4
I
Afleiðing lausnar Kúbumálsins
andarísk flugskeyti
flutt frá Tyrklandi
Blöð á vesturlöndum um fransk-þýzka samninginn:
Sáttmálinn ógnun við
samvinnu vesturvelda
BONN, PARÍS og LONDON 23/1 — Sáttmáli sá sem þeir
de Gaulle forseti og Adenauer forsætisráðherra undirrit-
uðu í gær um nána samvinnu Frakka og Vestur-Þjóðverja
fær mjög misjafnar undirtektir í blöðum í Vestur-Evrópu,
einnig í Frakklandi og Vestur-Þýzkalandi og láta þau mjög
í ljós ótta um að hann kunni að spilla fyrir samstarfi vest-
urveldanna.
ANKARA 23/1 — Ákveðið hefur verið að leggja
niður allar flugskeytastöðvar Bandaríkjamanna í
Tyrklandi og flytja burtu þaðan meðaldrægu flug-
skeytin af Jupiter-gerð sem beint hefur verið að
skotmörkum í Sovétríkjunum.
Utanríkisráðherra Tyrklands,
Keridum Cemal Erkin, skýrði frá
þvi í dag að innan skamms
myndi byrjað á þvi að taka
niður flugskeytin og flytja þau
burt úr landinu. svo að engin
flugskeyti yrðu eftir á tyrkneskri
grund. Hann sagði að í stað
Júpíter-skeytanna myndu koma
Polaris-skeyti sem höfð yrðu í
skipum. Hann tók fr.am að enn
væri ekki að fullu lokið samn-
ingum um brottflutning skeyt-
anna og héldu viðræður um það
Sami gaddurinn
enn suiur í álfu
LONDON 23/1 — Sami gaddur-
inn er enn víðasthvar á megin-
landinu, en þó hefur hcldur
hlýnað í veðri í Norður-Þýzka-
Iandi og á Norðurlöndum.
Því meiri kuldar eru sunnar
í álfunni og í Búlgaríu var í dag
lýst yfir neyðarástandi. Sérstakri
nefnd verður falið að skipu-
leggja hjálparstarf í héruðum
sem hafa orðið sérstaklega illa
úti í kuldanum, láta ryðja vegi
sem lokast hafa o.s.frv.
Mikil frost eru einnig í Grikk-
landi og þar hafa miklir snjó-
skaflar víða lokað vegum og
jámbrautum, t.d. brautinni á
milli Aþenu og Istanbul. Mörg
Marz 1.39 millj.
km frá jörðinni
MOSKVU 23/1 — Sovézka geim-
farið Marz 1. var á miðvikudags-
morgun komið 39 milljónir km
frá jörðinni. Radíósamband milli
þess og jarðarinnar er enn óað-
finnanlegt. Geimfarið mun vænt-
anlega fara framhjá Marz í maí
og er þá ætlunin að það sendi
myndir af yfirborði plánetunnar
til jarðar.
fjallaþorp eru einangruð.
Eldsneytisskortur gerir æmeira
vart við sig í mörgum löndum.
1 Belgíu hefur fólk verið hvatt
til að spara gas. I Austur-Þýzka-
landi hefur mörgum verksmiðj-
um verið lokað til að spara kol
og annað eldsneyti og vinnutími
styttur í öðrum.
mál enn áfram. Tyrkneski land-
varnaróðherrann gaf svipaða yf-
irlýsingu á þingjnu í Ankara.
Talsmaður bandaríska utanrík-
jsráðuneytisins vildi ekkj í dag
staðfesta þessi ummæli hjnna
tyrknesku ráðherra, en sagði að
samningavjðræður stæðu yfjr
vjð ýmis ríki Atlanzhafsbanda-
lagsins um mál af þessu tagi.
Enginn vafi er þó talinn á því
að þegar hefur verið ákveðið að
taka niður Júpíterskevtin í Tyrk-
landi og einnig á Ítalíu. Orð-
rómur hefur gengið um það lengi
og hefur verið á það hent að
Júpíter-skeytin séu ófullkomin
og engin þörf fyrir þau lengur
eftir að Polaris-skeytin komu
til sögunnar
Enda þótt talsmaður banda-
riska utanríkisráðuneytrsinií
segði ; dag að þetta mál ætti
ekkert skylt við Kúbumálið,
virðist þó augljóst að ákvörð-
uni.n um að flugskeytjn skuli
flutt burt frá Tyrklandi eigi rót
sínn að rekja til þess Þegar
K,''v>udeilan stóð sem hæst fór
Krústjoff forsætisráðherra þess
á leji við Kennedy forseta að
flugskeytin yrðu flutt frá Tyrk-
landi gegn því að hin sovézku
vrðu flutt frá Kúbu.
Stór verkfallsalda
rísin / Fiimlandi
IIELSINKI 23/1 — Mikil verk-
fallsalda er risin í Finnlandi. I
dag hófust verkföll í byggingar-
iðnaðinum og einnig á ísbrjótum
og dráttarbátum.
Verkfallið í byggingariðnaðin-
um nær til 12.000 verkamanna
og iðnaðarmanna í Helsinki og
náffrenni og hefur vinna stöðvazt
við um 300 byggingar. Báðir að-
ilar hafa hafnað málamiðlunar-
til1 ■■m sáttasemjara og er ekki
bú’.zi við að hann leggi frarn
nýja fyrsta k'astið. Því eru taldar
allar horfur á að verkfallið verði
langvinnt, enda ber mikið á
milli.
Verkfallið á finnsku ísbrjótun-
um og dráttarbátunum hófst í
morgun kl. sex og nær til allra
finnskra hafna. Undanþágur
verða aðeins veittar ef skip eru
í sjávarháska.
Starfsmenn í bönkum og trygg-
ingafélögum hafa boðað verkfall
frá mánaðamótum og má búast
við að hvert verkfallið muni reka
anuað á næstu vikum, ef sam'
komulag tekst ekki um verulegar
kjarabætur.
Hið áhrifamikla Hamborgarblað
Die Welt segir þannig að Vest-
ur-Þýzkaland verði nú að velja
á milli samvinnu við Frakkland
og við Bandaríkin. Frakkar virð-
ist staðráðnir í að útiloka Breta
frá samstarfi við ríkin á megin-
landinu, en Bretland hafi einmitt
átt að verða tengiliðurinn milli
þeirra og Bandaríkjanna, fyrst og
fremst efnahagslega, en þó ekki
síður pólitískt.
Jafnvel blaðið General-Anzeig-
er, sem gefið er út í Bonn og
jafnan er talið túlka skoðanir
vesturþýzku stjómarinnar, leggur
megináherzlu á þá hættu sem
sáttmálinn geti haft í för með
sér fyrir frekari samvinnu og
sameiningu ríkja Vestur-Evrópu.
Blaðið segir að ekki sé við því
að búast að önnur Evrópuríki og
þá ekki fremur Bandaríkin muni
sætta sig við að Frakkar og
Þjóðverjar undir forystu de
Gaulle verði allsráðandi í Vest-
ur-Evrópu. Sáttmálinn ógni þann-
ig öllu því samstarfi vesturveld-
anna sem komið hafi verið á eft-
ir stríðið. Vestur-Þýzkaland þurfi
að vísu á vináttu Frakklands að
halda, en ekkert fremur en vin-
áttu Bandaríkjanna og Bretlands.
„Gúmmíöxullinn París-Bonn"
Sáttmálinn fær ekki betri und-
irtektir í Frakklandi. Þannig hef-
ur málgagn sósíaldemókrata litla
trú á að hann muni styrkja að-
stöðu ríkjanna tveggja og talar
í því sambandi um „gúmmíöxul-
inn París-Bonn“. Blaðið segir að
Vestur-Þjóðverjar muni verða að
taka á sínar herðar vandann af
erfiðleikum Frakka og Frakkar
verði á hinn bóginn að glíma við
vandamál V-Þýzkalands, eins og
t.d. varðandi austurlandamæri
þess. Combat segir það að vísu
ánægjulegt að reynt sé að sætta
þjóðir sem svo lengi hafa verið
fjendur, en til of mikils sé ætl-
azt að Frakkar geti gleymt for-
tíðinni. Málgagn kommúnista,
rHumanlitc, segir að franska
þjóðin muni aldrei fullgilda
þennan sáttmála, hvað svo sem
meirihluti gaullista á þingi geri.
Gagnrýni í Bretlandi
Brezk blöð gagnrýna Adenauer
fyrir að hafa ekki reynt að fá
de Gaulle ofan af andstöðu sinni
gegn aðild Breta að Efnahags-
bandalaginu. Daily Telegraph
segir að þar sem Adenauer hafi
ekki fengið de Gaulle til að slaka
neitt á andstöðu sjnni við brezka
aðjld, sé með öllu óvíst, hvort
honum takist að fá vestur-þýzka
þingið til að fullgilda sáttmálann.
Blað Beaverbrooks lávarðar,
Daily Express, sem jafnan hefur
verið mjög andvígt aðild Breta
að EBE, fagnar sáttmálanum þar
sem hann geti haft í för með
sér að Bretar þurfi ekki framar
að senda her til Evrópu vegna
Kónpfaörn opin-
bera trúlofun
AÞENU 23/1 — Tilkynnt var í
Aþénu í dag að Konstantín, rík-
isarfi Grikklands, og Anna-María,
yngsta dóttir Friðriks Danakon-
ungs, hefðu opinberað trúlofun
sína, og munu þau gefin saman
næsta ár. Prinsinn er 23 ára
gamall, prinsessan á sautjánda
ári.
stríða milli þessara erfðafjanda
á meginlandinu.
„Alvarleg hætta“
Málgagn Páfastóls Osservatore
Romano sem ævinlega hefur
verið hlynnt náinni samvinnu
hinna kaþólsku landa V-Evrópu
segir að með sáttmálanum sé
„einingu Aalanzhafsríkjanna bú-
in alvarleg hætta“. Blaðið telur
að Sovétríkin muni hagnast á
sundurlyndi vesturveldanna og
framferði de Gaulle.
Málgagn Lýðveldisflokksins
ítalska sem stendur að ríkis-
stjóminni, La Voce Republicana,
fordæmir sáttmálann og segir að
hann sé miklu verri en merrn
höfðu gert sér í hugarlund.
Samsæri gegn Sovétrilíjunum
Sovézk blöð fordæma sáttmál-
ann. Málgagn sovézka hersins,
Rauða stjaman, segir að hann sé
þáttur í samsæri vopnaframleið-
enda Frakklands og Vestur-
Þýzkalands gegn Sovétríkjtmum
og öðrum sósíalistískum ríkjum.
IPravda segir að sáttmálinn muni
I binda Frakka fyrir hinn vestur-
j þýzka stríðsvagn.
I Frá því var skýrt í París í dag
'að de Gaulle hefði falhzt á þá
tillögu Adenauers að fram-
kvæmdanefnd EBE yrði falið að
semja skýrslu um gang viðraeðn-
anna við Breta fram að þessu.
Couve de MurviHe utanríldsráð-
herra hafði hafnað tillögu um
slíka skýrslugerð á ráðherrafund-
inum í Brussel á mánudaginn.
Enda þótt svo sé látið heita að
hér sé um að ræða tilslökun af
hálfu de GauUe, hafa menn enga
trú á því að hún muni greiða
götu Breta inn í bandalagið. 1
hassta lagi kann hún að hafa
í för með sér, er haft eftir frönsk-
um embættismönnum, að það
dragist eitthvað á langinn að al-
gerlega slitni upp úr viðrasðun-
um við Breta, þannig að sá fimd-
ur sem halda á með þeim á
mánudaginn kemur verði ekki
síðasti viðræðufundurinn, heldur
sá næstsíðasti.
Bergamó — sófasettið
VANDAÐ - STILHREINT
VIÐUR: TEAK - EIK
Sófi eftir váli
3ja eða 4ra sæta
Híbýlapryöi h.f.