Þjóðviljinn - 02.02.1963, Blaðsíða 2

2 SÍÐA
ÞJOÐVILJINN
Gerðardómnum smeygt á vélstjóra
og stýrimenn á röngum forsendum
Enn gengur gerðardómurinn
aftur til launaráns hjá sjó—
mönnum, vegna dóms Félags-
dóms í prófmálinu sem höfðað
var vegna kaupréttinda stýri-
manns og vélstjóranna á hafn-
firskum bát. „Auðunni."
Byggist dómur Félagsdóms,
sem dæmdi að miða skuli kaup
þessara yfirmanna við háseta-
hlut oins og hann varð sam-
kvæmt gerðardómnum, á því að
kjarasamningár Farmanna- og
fiskimannasambandsins og
Landssambands íslenzkra út-
vegsmanna um kjör yfirmnana
á síldveiðum, frá 14. febrúar
1961, miðast ekki við háseta-
kjör samkvæmt þeim samningi
er gilti um hásetakjörin þegar
yfirmannasamningamir voru
gerðir eða neinn tiltekinn samn-
ing. heldur tiltaki hann aðeins
laun yfirmarma sem ákveðið
margfeidi af kaupi hásetanna.
Geti samningar hásetanna þann-
ig breytt kjörum yfirmannanna
til hækkunar eða lækkunar, án
bess að yfirmennirnir gætu haft
áhrif á það fyrr en með upp-
sögn síns eigin samnings. Há-
setasamningunum hafi verið lög-
lega sagt upp í Hafnarfirði, þar
komi gerðardómurinn í samn-
ings stað, og skuli því einnig
kjör yfirmannanna miðast við
háseitahlut samkvæmt gerðar-
dómnum.
Alþjéða keramik-
sýning í Wash-
ingfoR í hausf
Níunda alþjóða keramiksýning
Kiln Klúþbsins í Washington
verður haldin í Smithsonian in-
stitute þar í borg dagana 8.
september þar til snemma í okt-
óþer 1963. Sýning þessi, sem
haldin er annað hvert ár, er sótt
af listunnendum úr öllum ríkj-
um Bandaríkjanna, auk ýmissa
landa víðsvegar um heim. Tveir
íslenzkir listamenn tóku þátt í
sýningunni árið 1961, og er kera-
mik-listamönnum hér á landi nú
enn gefinn kostur á þátttöku.
Aðeins nútíma listmunir koma
til greina, og skulu þeir vera
sem hér greinir: a) leirmunir
(þ. á. m. mósaik og tígulsteinn)
b) glerungur c) gler d) keramik
höggmyndir. Vegna hættu á
skemmdum er mönnum ráðlagt
að senda ekki mjög verðmæta
muni.
Upplýsingar í sýningarskrá er
greini nafn listamanns, tegund
leirmuna og tryggingarverðmæti
(í dollurum), verða að hafa bor-
izt Smithsonian Institute, Wash-
ington D. C., eigi síðar en 1.
ágúst n.k.
(Frá Upplýsingaþjónustii
Bandaríkjanna)
Þjóðviljinn hefur borið þenin-
an dóm undir vélstjóra i Hafn-
arfirði, sem vel er kunnugur
samningamálum. og telur hann
dómiinn byggðan á röngum for-
sendum. Augljóst sé að Lands-
samband íslenzkra útvegsmanna
hafi ekki sjálft reiknað með
þessari sjálfkrafa samtengingu
hásetasamniinganna _ og yfir-
mannasamninganna. Útvegsmenn
í Hafnarfirði hafi sagt upp há
setasamningnum fyrir síldarver-
tíðina 1962, og hafi það ekki
verið ætlun LÍÚ að fá breytt
öðrum ákvæðum en þedm sem
kaupið varða. hefði ekki átt að
þurfa að segja líka upp yfir-
mannasamningunum, eftir því
sem nú er haldið fram og Fé-
lagsdómur hefur tekið gilt.
1 fréttatilkynningu frá Rauða
krossinum segir að Alsírsöfnunin
nemi nú orðið kr. 1.013.800,76 og
auk þess einu tonni af þurr-
mjólk sem Mjólkursamsalan gaf
en verðmæti hennar er um kr.
20 þúsund. Er söfnuninni nú
lokið.
Fyrir gjafafé það sem safnað-
ist hér hefur verið komið upp
35 mjólkurgjafastöðvum í Oran-
héraði og fá um 35 þúsund börn
þar daglega heita mjólk og brauð
auk bætiefnaskammts þrisvar í
viku. Bera mjólkurgjafastöðvarn-
ar nafn íslenzka Rauðakrossins.
Áfjáðir
í að tapa
Morgunblaðið tekur upp í
forustugrein í gær frásögn
Sverris Júlíussonar að með-
albátur hafi tapað á síldveið-
um á hverju einasta ári und-
anfarin 18 ár. í næstu máls-
grein hefur btaðið það eftir
Emil Jónssyni að nú gætti
„meiri bjartsýni og grósku ..
í felenzkum sjávairútvegi en
síðustu þrjá áratugi. Mætti
roarka það af því, að erlend-
is væri nú verið að byggja
33 fiskiskip fyrir 273,3 raiilj.
kr., og hér heima 13 skip fyr-
ir 43 millj. kr.“
Þannig hefur mönnunum
sem aBtaf eru að tapa samt
tekizt að reyta af sér á fjórða
hundrað milljónir króna. Og
fjármununum á að sóa til
þess að fá tækifæri til að
tapa á 46 bátum I viðbót.
Skilj
anlegt
í fyrra átti Mál og mann-
ing aldaxf jórðungs afmæM. Af
því tilefni gaf félagið m. a.
út bókaflokk sem ýmsir
fremstu rithöfundar þjóðarinn-
ar áttu hlut að, og þótti
þetta að vonum mikiill at-
burður í bókavertíð sem að
öðru leyti var næst fáskrúð-
ug. En það er athyglisverð
staðneynd að Morgunblaðið,
stærsta blað þjóðarinnar. hef-
ur ekki ennþá birt eina ein-
ustu rétt um þennan atburð.
Og á öllum síðum þessa
mikla blaðs hefur ekki enn
fundizt rúm fyrir einn ein-
asta ritdóm um eina einustu
bók sem út kom hjá Máli og
menningu á síðasta ári. Fróð-
ir menm fullyrða að ritdóm-
arar blaðsins hafi þegar
skrifað allmargar greinar um
þessar bækur en þær séu allar
vandlega læstar niiðri í hirzl-
um ritstjóranna.
Það er sannarlega ekki að
undra, að Sigurður A. Magn-
ússon, helzti ritdómari blaðs-
ins, skrifar um það hvern
sunnudag í lesbók sína hvað
það sé skelfilega leiðinlegt að
mál hjá blaði þar sem ekkert
eiga að fjalla um menningar
kemst að annað en pólitík og
peningar. — Austri.
En LÍÚ virðist ekki hafa litið
svo á vorið 1962. Þegar búið
var að segja upp hásetasamn-
ingunum, bað LÍÚ um fund með
nokkrum fulltrúum skipstjóra,
stýrimanna og vélstjóra. Sá
fuudur var haldinn og var þá
erindið að LÍÚ spurði þá sem
þar mættu hvort þeir álitu
grundvöll fyrir samkomuiagi við
starfsstéttir innan Farmanna og
fiskimannasambandsins til lækk-
unar kjaranna, án þess að LÍÚ
segði upp yfirmannasamningun-
um.
Allir þeir sem mættir voru
af hálfu skipstjóra, stýrimanna
og vélstjóra svöruðu þvú til að
þöiir væru þangað komnir til að
hlýða á hvað LÍÚ hefði fram
að færa ein ekki sem umboðs-
menn si-nma félaga. Fuliyrtu þá
um leið að ekki yrði hægt að
komast að neinu samkomulagi
um lækkun kjaranna og yrði
málaleitun um slíkt að fara eft-
ir venjulegum samningaleiðum.
Eftir það rauk LÍÚ til og
sagði upp yfirmannasamningun-
um, þar sem það taldi sér ekki
fært að lækka kjörin með öðru
móti. En Félagsdómur dæmdi
þá uppsögn ógilda.
-ár
— Hvemig kemur þetta fram
í Hafnarfiði?
— Það er ljóst, að þiegar skráð
var á bátana i Hafnarfirðii til
sumarsíldveiðanna 1962 voru
samningar yfirmannanna frá 1961
í gildi, þó það væri ekki ljóst
þá ■ hvernig færi um uppsögn
ina. En fyrst Félagsdómur
dæmdi uppsögnina ógilda, þarf
líka að hafa hliðsjón af því á-
kvæði samninga okkar, sem
segja að samningar um lægri
kjör en samningamir tiltaka séu
ógildir, og óheimllt er að
munstra upp á lægri kjör en í
gildi voru þegar skráningin fór
fram.
★
— Hvað segiir þú um þann
skilming Félagsdóms og Lands-
Hugvísindastyrkir
1963 auglýstir
Hugvísíndadeild Vísindasjóðs
hefur auglýst styrki ársins 1963
lausa til umsóknar. Hugvísinda-
deild annast styrkveitingar á
sviði sagnfræði, bókmcnntafræði,
málvísinda, félagsfræði, iögfræði,
hagfræði, heimspeki, sálfræði og
uppeldisfræði. Formaður deild-
arstjórnar er dr. Jóhannes Nor-
dal bankastjóri.
Hlutverk Vísindasjóðs er að
efla íslenzkar vísindarannsóknir,
og í þeim tilgangi styrkir hann:
1. Einstaklinga og vísindastofn-
anir vegna tOtekinna rannsókn-
arverkefna.
Styrkir til náms
í V.-Þýzkalandi
siæsta háskálaár
Ríkisstjórn Sambandslýðveld-
isins Þýzkalands býður fram allt
að fimm styrki handa íslenzkum
námsmönnum til háskólanáms
þar í landi háskólaárið 1963—
1964. Styrkirnir nema 400 þýzk-
um mörkum á mánuði, en auk
þess eru styrkþegar undanþegn-
ir skólagjöldum og fá ferðakostn-
að greiddan að nokkru. Styrk-
tímabilið er 10—12 mánuðir frá
1. október 1963 eða 1. marz 1964
að telja.
Umsækjendur skulu vera á
aldrinum 20 til 30 ára. Þeir skulu
helzt hafa lokið prófi frá há-
skóla eða a.m.k. tveggja ára há-
skólanámi. Umsækjendur um
styrk til náms við tækniháskóla
skulu hafa lokið sex mánaða
verklegu námi. Góð þýzkukunn-
átta er nauðsynleg, en styrkþeg-
um, sem áfátt er í því efni, gefst
kostur á að sækja námskeið i
Þýzkalandi áður en háskóla-
námið hefst.
Styrkir þessir eru eins og að
framan greinir ætlaðir til náms
við þýzka háskóla, þ.á.m. lista-
háskóla. Auk þess kemur til
greina að styrkja starfandi lækna
er vilja afla sér sérfræðilegrar
þjálfunar í Sambandslýðveldinu
Þýzkalandi, og er styrkfjárhæðin
í slíkum tilvikum 650—800 mörk
á mánuði.
Sérstök umsóknareyðublöð fást
í menntamálaráðuneytinu, stjóm-
arráðshúsinu við Lækjartorg.
Umsóknir, ásamt tilskildum
fylgigögnum, skulu hafa borizt
ráðuneytinu fyrir 5. marz n.k.
(Frá Menntamálaráðuneytinu).
2. Kanditata til vísindalegs sér-
náms og þjálfunar. Kandidat
verður að vinna að tilteknum
rannsóknum eða afla sér vís-
indaþjálfunar til þess að koma
til greina við styrkveitingu.
3. Rannsóknarstofnanir til kaupa
á tækjum, ritum eða til
greiðslu á öðrum kostnaði í
sambandi við starfsemi, er
sjóðurinn styrkir.
Umsóknir um styrki Hugvís-
indadeildar. þurfa að hafa bor-
izt fyrir 1. apríl næstkomandi.
Umsóknareyðublöð fást í skrif-
stofu Háskóla íslands, hjá sendi-
ráðum íslands erlendis og hjá
ritara Hugvísindadeildar, Bjama
Vilhjálmssyni skjalaverði, er
veitir frekari upplýsingar, ef ósk-
að er.
Utanáskrift til deildarinnar er:
Hugvísindadeild Vísindasjóðs
— Pósthólf 609 — Reykjavík.
Athygli skal vakin á því, að
Raunvísindadeild Vísindasjóðs
hefur fyrir nokkru auglýst styrki
sfna lausa til umsóknar með
umsóknarfresti til 15. febrúar
næstkomandi.
(Frá Hugvísindadeild Vísinda-
sjóðs).
LAUGAVEGI 18^- SíMi 19113
ÍBCÐIR öskast
Höfum kaupendur með
mjkiar útborganir að öll-
um stærðum íbúða. Einnig
að raðhúsum.
5—6 herb. með allt sér, ósk -
ast í skiptum íyrjr rað-
hús.
TIL SÖLU
2 herb. ný íbúð.
3—5 herb. íbúðir víðsvegar
um borgina.
Einbýlishús i Smáibúða-
hverfi.
Hafið samband við
okkur ef þið þurfið
að selja eða kaupa
fasteignir.
Laugardagur 2. febrúar 1963
sambandsins að með samningn-
um 1961 hafi yfirmenn alger-
lega tengt sig hásetakjörunum,
hver sem þau yrðu?
— Það hiefur áreiðanlega eng-
um komið til hugar við samn-
ingagerðina að binda óákveðið
yfirmannakjörin við einhver ótii-
tekin kjör hásetanna. hvernig
sem þau kynnu að vera í fram-
tíðinni. Þegar yíirmannasamn-
ingurinn var gerður 1961 lá fyr-
ir þessi ákveðni samningur um
hásetakjörin, frá 1958 og 1959,
og við hanm var miðað í á-
kvæðum yfirmamnasamningsins
um kjönim.
Landssambandinu htefur með
dómnum tekizt að fara þessa
krókaleið ti’l að skerða kjör
stýriimanna og vélstjóra og
klemma þau undir gerðardóm-
inn, að fá fyrst hásetalaunin
lækkuð með gerðardómnum og
smeygja svo þeirri lækkun lika
yfir á stýrimenn og vélstjóra.
En meðal yfirmanna bátanna
mun ekki ágreiningur um að
þetta er gert á röngum forsend-
um.
International
•» 1 • #
vorubifreiðir
ÖXULL h.f.
Borgartúni 7
Sími 12506.
Útför hjónanna
INGA JÖNSSONAR og UNNAR BENEDIKTSDÓTTUR
Hofteigi 18,
sem létust 27. og 28. f. m., fer fram frá Fossvogskirkju
mánudaginn 4. febrúar kl. 1.30 e. h. Blóm afbeðin, en
þeim sem vildu minnast þeirra er bent á Félag fatl-
aðra og lamaðra.
F. h. vandamanna
Rósmundur Guðmundsson