Þjóðviljinn - 02.02.1963, Blaðsíða 5

Laugardagur 2, febrúar 1963
ÞJÓÐVIL.TINN
Ai berjast fyrir málstai
launafólks jafnt í stjórn
sem stjórnarandstöiu
Umræður um frumvarp Einars
Olgeirssonar um Áætlunarráð
ríkisins hafa snúizt upp í eins
konar eldhúsdagsumræður.
Eins og frá var skýrt í blaðinu
í gær, varð þeim enn ekki lok-
ið, en hér á eftir verður drepið
á nokkur atriði úr umræðunum
í fyrradag.
Hér fara á eftir kaflar úr
ræðu Einars Olgeirssonar við
þetta tsekifæri, er hann svaraði
ræðu Þórarins Þórarinssonar.
en Þórarinn ræddi mjög um
„samstarf Sjálfstæðisflokksins
og kommúnista“, eins og hann
orðaði það, m.a. í verkalýðs-
hreyfingunni, í nýsköpunar-
stjórninni og um fleiri mál.
Málefni — eða völd
„Háttvirtur 7. þingmaður R-
víkinga (ÞÞ) beindi alveg sér-
staklega athygli sinni að sam-
starfi Sósíalistaflokksins og
Sjálfstæðisflokksins annars veg-
ar og samstarfi okkar við
Framsókn hins vegar. Afstaða
Sósíalistaflokksins og Alþýðu-
bandalagsins hefur í öllum mál-
um, sem snerta stjórnarsam-
vinnu verið sú að fara þar eft-
ir málefnum, — láta það ráða
hverju sinni með hverjum er
unnið, hvað hægt sé að gera
fyrir alþýðu landsins og í þjóð-
frelsismálum landsins á hverj-
um tíma. Og það hefur einnig
ráðið samvinnuslitum. En Fram-
sókrarflokkurinn hefur farið
fyrst og fremst eftir því, hvað
hentu.gt væri að gera með til-
liti til þess að geta haldið völd-
um ....
Kauphækkun í stað
nýsköpunar
Hver var afstaða Framsókn-
arflokksins til þeirra tveggja
höfuðmála, sem nýsköpunar-
stjórnin framkvæmdi, nýsköp-
un atvinnulífsins og trygginga-
löggjafarinnar. Þá var allur
Framsóknarflokkurinn að ein-
um þingmanni undanskildum á
móti tryggingalöggjöfinni. Að-
eins einn þingmaður Fram-
sóknarflokksins, Páli Her-
mannsson, braut af sér öll
flokksbönd og greiddi atkvæði
með lögunum, af því að hann
sagði að þau væru svo góð. —
En var það svo alveg útilokað,
að Framsókn vildi fara í stjórn
með öðrum eins flokk og Sjálf-
stæðisflokknum? VissUlega
ekki. Framsókn stóð í samning-
um með öllum hinum flokkun-
um í 3 vikur, og virtist þá
meira að segja ekki hafa neitt
við nýsköpunina að athuga. En
einu hafði Framsókn áhuga á:
Það var að lækka kaup vcrka-
manna. Framsóknarflokkurinn
sleit þessum samningum í byrj-
un október í trausti þess að
ekki yrði úr myndun nýsköpun-
arstjórnarinnar. En í staðinn
skrifaði svo Framsókn Sjálf-
fárnsmiðír
Víljum ráða 50 járniðnaðarmfirm onr aðstoð-
armenn nú þegar.
ttikil vinna ícamunðan.
HÉÐINN
stæðisflokknum — ekki Alþýðu-
flokknum og Sósíalistaflokkn-
um, — bréf og bauð upp á
stjórnarsamstarf þessara tveggja
flokka. ÞÞ getur lesið í Tím-
anum frá í byrjun október
1944 og séð upp á hvað er boð-
ið. — Það er ekki verið að
bjóða upp á neina nýsköpun
atvinnulífsins, að kaupa togara.
báta eða landbúnaðarvélar. Það
var boðið upp á einn einasta
hlut fyrst og fremst: AÐ
LÆKKA KAUPIÐ. Ef fram-
sóknarmenn ætla að fara að
læra af sögunni, ættu þeir að
lesa Tímann frá þessum árum.
Afturhaldseðlið í Framsókn var
þá svo ríkt, að kauplækkun vár
henni trúaratriði. Þá ætlaði
Framsókn að koma á fót launa-
lækkunarstjórn eitthvað svipað
og „viðreisnarstjórninni" núna.
Gerðardómslög gegn
verklýðshreyf-
ingunni
Og Framsóknarflokkurinn
hafði áður sett fram sams kon-
ar kröfur. Árið 1942 fóru einn-
ig fram samningar um vinstri
stjórn, en Framsókn setti þá
fram kröfu um 10% kauplækk-
un og á því strandaði. Og þar
bjó dálítið annað á bak við.
Framsóknarflokkurinn þykist
núna vera ákaflega róttækur og
góður flokkur, en hann er
kannski búinn að gleyma því.
sem gerðist í janúar 1942.
Framsóknarflokkurinn stóð þá
að bráðabirgðalögum um gerð-
ardóm í kaupdeilum, og við lá
fangelsun forystumanna verka-
lýðsfélaganna og að sjóðir
þeirra yrðu gerðir upptækir, ef
verkalýðsfélögin beygðu sig
ekki undir þessi lög. Og með
þessum lögum sparkaði Fram-
sókn Alþýðuflokknum út úr
þjóðstjórninni gömlu og sat ein
eftir með íhaldinu.
Grundvöllur bættra
lífskjara
Það, að ve»kalýðurinn á Is-
landi hefur gert svo að segja
gerbyltingu í lífskjörum sínum,
stafar af tvennu. í fyrsta lagi,
að hinni harðvítugu kaupgjalds-
baráttu verkalýðsins 1942 og
árunum þar á eftir, á mótl vilja
Framsóknarflnkksins. Og í öðru
lagi af þeirri gerbreytingu á
tæknilegri undirstöðu islenzks
efnahagslífs, sem framkvæmd
var með nýsköpunarstjórninni.
Þetta er það, sem veldur þeirri
gerbyltingu lífskjara. sem orðið
hefur á íslandi. Og mér finnst.
að Framsfl. ætti miklu frekar
að reyna að finna út eitthvað
í gamalli sögu, sem gæti gert
honum mögulegt að tileinka sér
eitthvað af þessu heldur en að
vera alltaf að hrinda þessu frá
H E K L A H.F.
Höfum flutt skrifstofur, varaklutavérzlun og
bílaverkstæði að
Laugavegi 170-172
Smurstöðin verður fyrst um sinn áfram að
Hverfisgötu 103 — Sími 13351.
sér, og láta vera að rifja upp,
hve afturhaldssamur hann var
í þessum málum.
En svo langt gekk þetta þá,
að í september 1944 skoraði
Tíminn, — Nú vitna ég aftur i
hann og ÞÞ getur lesið það í
honum — á atvinnurekendur
að láta nú ekki undan kaup-
hækkunarbaráttu „kommún-
ista“. Það gæti verið ákaflega
gaman fyrir ÞÞ að líta nú í
þetta, ég veit, að hann skrifaði
ekki í Tímann, þegar þetta var,
og nú er Tíminn skrifaður
miklum mun skynsamlegar.
Núna skrifar Tíminn daglega,
eins og rétt er, að það sé nauð-
synlegt fyrir atvinnurekendur
að skilja það, að þeir verði að
hækka kaupið og þeir eigi ekki
að vera að eyðileggja síldveið-
arnar og annað slíkt.
Vinstri stjórnin og
nýsköpunarstjórnin
ÞÞ kom inn á spursmálið um
samanburðinn á nýsköpunar-
stjórninni og vinstri stjórninni.
Ég hef aldrei verið smeykur við
að bera lofsorð jafnt á vinstri
stjói'nina sem nýsköpunar-
stjórnina. Ég skoða mig jafnt
aðila að báðum þeim stjórnum.
Það var ýmislegt, sem gerðist í
sambandi við báðar þær stjórn-
ir, sem við vorum óánægðir
með, en það var líka ákaflega
margt í þeim stjórnum. sem
við vorum ánægðir með. Það
sem hins vegar ríður bagga-
muninn í báðum tilfellum um
afstöðu okkar bæði Sósíalista-
flokksins og Alþýðubandalags-
ins um þessar stjórnir, er af-
staðan annars vegar í hags-
munamálum almennings og i
hins vegar í þjóðfrelsismálun-
um.
Við skulum athuga hags-
munamálin fyrst. Okkar afstaða
hefur verið sú, að við bei-jumst
fyrir því, að kjör verkaroanna
séu bætt. Og við berji'i fyrir
þessum kjarabótum, hvort sem
við erum í ríkisstjórn eða utan
við ríkisstjórn og hvort sem sú
stjórn heitir nýsköpunarstjórn
eða vinstri stjórn. Við vitum, að
bað er mögulegt fyrir íslenzkt !
þjóðfélag að veita verkalýðn- !
um betri kjör heldur en hann
hefur haft, betri kjör en hann J
hafði í vinstri stjórninni og i
betri kjör en hann hefur nú. I
Við vitum, að það er mögulegt j
og hefur verið mögulegt öll
þessi 25 ár að hækka kaupið á
íslándi og við höfum alltaf bar-
izt fyrir því, og það hefur ekki
faiáð eftir því, hvcrt við höf-
um verið í ríkisstjórn eða ut-
an við ríkisstjórn. Og með allri
virðingu fyrir stefnufestu, bæði
Sjálfstæðisflokksins og Fram-
sóknarflokksins, þá er mér nú
ekki grunlaust um, að þeir
flokkar hafi nú haft vissar til-
hneigingar, svo að ekki sé nú
skarpara að orði kveðið til
þess að vera þó frekar með
kauphækkun, þegar þeir voru
utan við ríkisstjórn heldur en
þegar þeir enx í í'íkisstjóm. Ég
sé það á Fi-amsóknarflokknum
nú og það gleður mig mjög
mikið, að Framsóknarflokkur-
inn er mjög eindregið með
kauphækkunum. Og ég var
heldur ekki að draga dul á það.
því maður á alltaf að unna sín-
um andstæðingum sannmælis,
ég var ekkert að draga dul á
það, að ég hefði orðið var við
það 1958, þegar Sjálfstæðisfl.
var í stjórnarandstöðu, að það
var viss samúð með kauphækk-
unum. meira að seg.ia hjá Sjálf-
stæðisflokknum á þeim tíma.
Þannig geta menn breytzt, þeg-
ar þeir eru í stjómarandstöðu.
En Sósíalistaflokkurinn og Al-
þýðubandalagið hafa beitt sér
fyrir launahækkunum, þegar
það var hægt, jafnt mcðan við
vorum í nýsköpunarstjórninni
og vinstri stjöminnl.“
ÆFR
★ Skrifstoía Æskulýðsfylking-
arinnar, Tjarnargötu 20 verð-
ur opin framvegis virka daga
klukkan tíu til tólf árdegis og
klukkan tvö til sjö síðdegis.
nema laugardaga frá klukkan
tíu til tólf og tvö til fimm.
★ Félagsheimili Æ.F.R. er op-
ið öll kvöld frá klukkan 8.30
til 11.30.
SÍÐA 5
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: ívar H. Jónsson. Magnxjs Kjartansson, Sigurð-
ur Guðmundsson (áb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason. Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjórn. afgreiðslR auglýsingar. prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Simi 17-500 (5 línur), Áskriftarverð kr, 65 á mánuðl_
I skýru Ijósi
Jjað er fróðlegt að virða fyrir sér fum og ráð-
leysi stjórnarherranna eftir málalokin í
samningunum um Efnahagsbandalag Evröpu.
Öll hugsun þeirra um framtíð íslands hafði ver-
ið bundin þátttöku í þessu bandalagi, og þeys-
ingur Gylfa Þ. Gíslasonar milli höfuðborga
bandalagslandanna bar vott um það að hann sá
sig þegar í huganum sem einskonar hreppstjóra
á þessum útskækli stórríkisins. Stefna þessara
manna hefur nú beðið alger’t skipbrot, og þjóð-
in hefur fengið gleggri mynd en áður af dóm-
greind þeirra og þekkingu. Og það er til marks
um hinn óheiðarlega málflutning Framsóknar
að hún reynir nú að þakka sér það að hætt var
við að senda umsókn af íslands hálfu.
^annleikurinn er sá að ríkisstjórn íslands vildi
senda umsókn um aðild íslands í árslok 1961,
og því fór fjarri að Framsókn væri þá andvíg
slíkri umsókn. Stjórnarblöðin skrifuðu um það
berum orðum að íslendingar yrðu umsvifalaust
að æskja aðildar og Tíminn fjallaði vinsamlega
um málið, þó auðvitað með því tvíræða orðalagi
sem ævinlega einkennir það blað. Um miðjan
ágúst 1961 lagði Gylfi Þ. Gíslason þá sþurningu
fyrir nefnd, sem hann hafði komið á laggirnar
með fulltrúum frá helztu framleiðendasamtök-
um og fjöldasamtökum íslendinga, hvort
tslendingar ættu að senda umsókn um inngöngu
í bandalagið. Sjálfstæðismennirnir, Framsókn-
armennirnir og Alþýðuflokksmennimir í
nefndinni mæltu allir með því að send
yrði umsókn, þar á meðal Framsóknar-
meninnir frá Sambandi íslenzkra sam-
vinnufélaga og bændasamtökunum. Aðeins
fulltrúi Alþýðusambands íslands, Haukur Helga-
son hagfræðingur, lagðist eindregið gegn því að
send yrði umsókn. Næstu vikur á eftir hefði um-
sókn verið send, ef ekki liefði komið í ljós að
ráðamenn bandalagsins töldu ekki tímabært að
fá umsókn frá íslandi; þeir kváðust ekki hafa
tóm til að sinna þvílíkum smámunum fyrr en
önnur vandamál væru leyst. Það voru þannig
ekki valdamenn íslands sem ákváðu að bíða á-
tekta, heldur leiðtogar Efnahagsbandalagsins. í
umræðum þeim sem þá fóru fram var Þjóðvilj-
inn eina dagblaðið sem beitti sér gegn aðild ís-
lands að Efnahagsbandalaginu, en ýmsir aðilar
fleiri unnu kappsamlega að því að koma á
framfæri vitneskju um það hvað aðild Íslands
myndi hafa í för með sér. Framsóknarflokkur-
inn og Tíminn dröttuðust hins vegar á eftir
stjórnarflokkunum í málinu, þar til í ljós kom
að meginþorrinn af óbreyttum fylgismönnum
Framsóknar var alvarlega andvígur þátttöku
íslands þá fyrst fóru leiðtogar Framsóknar
að snúast og hafa smátt og smátt verið að snú-
ast síðan, þar til þeir þykjast nú vera algerlega
á öndverðum meiði við fyrstu ákvarðanir full-
trúa sinna.
þannig hefur Efnahagsbandalagsmálið varpað
skýru ljósi á einkenni hernámsflokkanna
allra, taumlausa fylgispekt stjórnarflokkanna
við erlend fyrirmæli, óheilindi Framsóknar. m.
í
i