Þjóðviljinn - 03.02.1963, Síða 3

Sunnudagur 3. febrúar 1963
ÞJÓÐVILJINN
SÍÐA 3
írlend tíðindi
liðinnar viku
Vikan hófst með þeim tíð-
indum frá Brussel að
slitnað væri upp úr viðræð-
um um aðild Breta að Efna-
hagsbandalagi Evrópu. Þegar
henni var að ljúka barst sú
fregn frá New York, að hætt
hefði verið við frekari við-
ræður fulitrúa kjamorkuveld-
anna þriggja, Bandaríkjanna,
Sovétríkjanna og Bretlands,
um bann við kjamasprenging-
um. Viðræðumar yrðu hins
vegar aftur teknar upp þeg-
ar afvopnunarráðstefna SÞ
kæmi saman að nýju í Genf
12. þ. m. Fyrmefndu viðræðu-
slitin komu engum á óvart,
svo ótvíræð sem andstaða de
Gaulle gegn brezkri aðild að
EBE hafði reynzt vera. Við
hinu hafði síður verið búizt,
að viðræðumar í New York
fengju svo skyndileg endalok.
Fyrr í vikunni var það haff
eftir sovézkum fulltrúum í að-
alstöðvum SÞ að mjög hefði
miðað áleiðis til samkomulags
í þeim og daginn eftir sagði
Ú Þant framkvæmdastj óri að
aldrei siðan stríði lauk hefðu
verið betri horfur en nú á
því að samkomulag tækist um
bann við sprengingum kjama-
vopna.
Astæður viðræðuslitanna
voru enn ókunnar, þegar
þetta var ritað, og skal engurn
getum leitt að þeim. Það var
vitað þegar viðræðurnar hóf-
ust fyrir hálfum mánuði að
ágreiningur myndi vera um
tvö atriði, annað varðandi
eftirlit með framkvæmd
bannsins, hitt um aðild Frakk-
lands að væntanlegu sam-
komulagi. Krústjoff hafði í
bréfi því til Kennedys sem
kom af stað viðræðunum fall-
izt á kröfu Bandaríkjastjóm-
ar um eftirlitsferðir alþjóða-
nefnda um lönd kjamorku-
veldanna til að ganga úr
skugga um að þar væru ekki
sprengd kjamavopn neðan-
jarðar. Þar bar aðeins á milli,
að Bandaríkin töldu a. m. k.
átta slíkar 'eftirlitsferðir nauð-
synlegar árlega, en Sovétrík-
in hafa viljað halda þvi fram
að tvær—þrjár myndu nægja.
Það kynni sumum að virðast
að þar væri deilt um keisar-
ans skegg, enda mun það láta
nærri sanni. Meginatriðið er
að Sovétríkin hafa gengið að
kröfu Bandaríkjastjórnar um
eftirlit. Hvort eftirlitsferðirn-
ar em fleiri eða færri skiptir
litlu máli, eins og síðar verð-
ur vikið að.
Þegar afvopnunamefnd SÞ
kemur saman í Genf á
þriðjudaginn í næstu viku til
Polarisskeyti á leið upp
að taka upp þráðinn þar sem
honum var sleppt í New York
á föstudaginn, verða þar stadd-
ir fulltrúar sautján ríkja. Þó
er ráðstefnan kölluð átján
velda, og það átjánda er
Frakkland de Gaulles. Aftur
kemur að þessum manni sem
telur sig einn eiga lyklana að
framtíðinni og kunna reyndar
einn að smíða skrámar sjálf-
ur. Augljóst mál er að altt
samkomulag um sprenginga-
bann væri vita gagnslaust, eí
hið nýja fransk-þýzka stór-
veldi kæmi þar hvergi nærri.
Bandarísk Júpíterskeyti í Tyrklandi.
Það kann að vera ástæða
þess að sovétstjórnin hefur
talið hyggilegra að leggja öll
spilin á borðið í Genf heldur
en laumupokast með þau i
þriggja manna póker í New
York. önnur ástæða er þó
jafnvel líklegri. Sovétríkin
hafa ævinlega talið og aldrei
farið dult með það að bann
við kjamasprengingum, hve
æskilegt sem það er í sjálfu
sér, skipti máli fyrst og
fremst vegna þess að með því
væri stigið fyrsta' skrefið í
átt til þeirrar allsherjar af-
vopnunar sem hún hefur bar-
izt fyrir allt frá dögum Þjóða-
bandalagsins. En þá níu daga
sem fulltrúar kjamorkuveld-
anna sátu á fundum í Wash-
ington og New York kom
hver fréttin af annarri af
stórauknum kjamavígbúnaði
Bandaríkjanna.
il frá því skýrt að svo mjög
hefði verið hraðað smiði
kjarnorkukafbáta búnum Pol-
arisskeytum að þeir 40 bátar
og einum betur sem áttu upp-
haflega að vera komnir i
gagnið fyrir lok næsta árs,
myndu verða tilbúnir á þessu
ári, hver þeirra búinn 16 Pol-
arisskeytum. Á föstudag sagði
Power hershöfðingi, yfirmað-
ur sprengjuflugflota Banda-
ríkjanna, að á þessu ári myndu
Bandaríkin framleiða meira
en eitt langdrægt flugskeyti
fyrir hvem dag, þ.e. a.m.k.
370 slík skeyti, væntanlega
flest af gerðinni Minuteman.
Þessi skeyti munu bætast við
þau á að gizka 330 langdræg
skeyti af sömu gerð og af
gerðu-num Atlas (D. E og F)
og Titan-1 sem Bandaríkin
eiga fyrir. 700 slík skeyti eiga
þannig að vera reiðubúin til
notkunar fyrir lok þessa árs.
Þau em til viðbótar þeim 150
eða svo meðaldrægum Polaris-
skeytum sem em í banda-
rískum kafbátum í Norður-
Atlanzhafi og íshafinu nú, og
tölu þeirra er ætlunin að
tæplega fimmfalda á nœstu
missemm. Sú ákvörðun Banda-
ríkjanna að flytja burt 15
úrelt og ótrygg Júpíterskeyfc
frá Tyrklandi, 30 sömu gerð-
ar frá Italíu og 60 af gerðinm
Thor frá Bretlandi skiptir æði
litlu máli í samanburði við
allan þennan mikla kjamavíg-
búnað, sem verður því óskap-
legri þegar minnzt er marg-
ítrekaðra yfirlýsinga banda-
rískra ráðamanna, að þeir
hafi fyrir löngu endurheimt
þá yfirburði sína í múgdráp-
um með kjamavopnum, sem
þeir þóttust hafa áður en
fyrsti spútnikinn fór á loft.
Þess er varla að vænta, þrátt
fyrir góðar vonir Ú Þants
framkvæmdastjóra, að samið
verði um bann við kjama-
sprengingum meðan því fer
fram sem áður er lýst. Vafa-
laust verður reynt að skella
skuldinni á Sovétríkin, sem
þó stigu nú sem oft áður
fyrsta skrefið til sátta. Þau
verða þá vafalítið sökuð um
að hafa ekki viljað fallast á
þann fjölda eftirlitsferða um
lönd sín sem Bandaríkja-
stjóm vill telja óhjákvæmi-
legan. Þá er gott að hafa
í huga þessi orð: „Svo furðu-
lega vill til að það eftirlits-
kerfi sem komið væri upo
með traustvekjandi, víðtæk-
um afvopnunarsamningi
myndi sennilega ekki hafa
neina þörf fyrir nokkrar sér-
stakar ráðstafanir til að koma
i veg fyrir kjamasprengingar
neðanjarðar". Höfundur þess-
ara orða er kjameðlisfræð-
ingurinn Jerome B. Wjesner.
einn helzti vísindaráðunautur
Bandaríkjaforseta. ás

RÝMINGARSALA
Margt á hálfvirði
Heímsmet í lang-
stökki innanhúss
— 8,18 m.
New York 2/2 — Sovézki lang-
stökkvarinn Igor Ter-Ovanesian
setti í dag nýtt heimsmet í lang-
stökki innanhúss — 8,18 m. Þetta
var á móti í Madison Square
Garden. Ralph Boston varð ann-
ar með 7,87 metra.
I hástökki sigraði Valerl
Brumel — 2,18 m, John Thomas
stökk 2,16 m. Sovézki hlauparinn
Bulisév vann 880 jarda á 1:50,8
mín. 2. Emie Cunliffe 1:51.2.
John Ulses stökk 4,90 í stangar-
stökki, en 60 jarda hlaup kvenna
vann Jutta Heine (Þýzkalandi)
á 6,9 sek.
Félag framreiðslumanna
Allsherjaratkvæðagreiðsla
um stjórnarkjör fyrir árið 1963 fer fram í skrifstofu fé-
lagsins þriðjudaginn 5. og miðvikudaginn 6. febrúar frá
kl. 10 f.h. til kl. 6 e. h. báða dagana.
Kjörskrá liggur frammi í skrifstofunni.
Reykjavík, 2. febrúar 1963,
KJÖRSTJÓRNIN.

Unglingur óskast
Unglingur, piltur eða stúlka, óskast nú þegar til sendi-
starfa. Upplýsingar í Skrifstofu ríkisspítalanna, Klappar-
stíg 29.
Reykjavík, 2. febrúar 1963.
SKRIFSTOFA RlKISSPlTALANNA.
2- 180
TONN
BEAVER
WORLDMASTER einn úr hinum stóra flota,
sem starfræktur er af A/S Oslo Sportveier.
BEAVER, einstaklega sterkur vörubíll.
ALLT ÞAÐ FULLKOMNASTA FÆST HJÁ LEYLAND
Meðal annars: VÖKVASTÝRI — ÞRÝSTILOFTSBREMSUR — FULLKOMNAR
MÓTORBREMSUR — 5, 6 eða 7 hraða GÍRKASSI — SÉRSTAKUR DRÁTTARGÍR
(gefur gírkassa 10—14 hraðastig) — TVÍSKIPT DRIF eða NÝTT FULLKOMIÐ
STERKT NIÐURSKIPT DRIF — BREKKUHALD — FJAÐRIR ÓVENJU LANGAR
MJÚKUR AKSTUR. — BÍLAR VÆNTANLEGIR í NÆSTA MÁNUÐI — FÁ-
EINIR LAUSIR TIL RÁÐSTÖFUNAR STRAX.
EINKAUMBOÐ FYRIR LEYLAND MOTORS LTD.
HIPPO, 20 tonna
fyrir grjót- og sandflutninga
,.fB ORG
UNAR-
SKIL-
Almenna verzlunarfélagiB h.f.
Laugavegi 168 — Reykjavík — Sími 10199. M Á L A R