Þjóðviljinn - 15.02.1963, Blaðsíða 3

FösíUdagur 15. febrúar 1963
ÞJÓÐVILJINN
SÍÐA 3
Wilson leiðtogi Verka-
mannaflokksins brezka
með 144 gegn 103
LONDON 14/2 — Harold Wilson var kjörinn leiðtogi þing-
flokks brezka Verkamannaflokksins og hlaut álitlegan
meirihluta yfir keppinaut sinn, George Brown, eða 144
atkvæði á móti 103. Wilson, sem nýtur stuðnings vinstra
arms flokksins, hafði verið talinn líklegri til sigurs, en
fæstir höfðu búizt við að yfirburðir hans yrðu svo mikl-
ir sem raun varð á.
Þeir yfirburðir eru sjálfsagt
fyrst og fremst því að þakka að
ýmsir þeir þingmenn sem kusu
keppinauta hans tvo í fyrri lotu,
Brown og Callaghan, hafa nú
greitt honum atkvæði til að taka
af öll tvímæli um það hver hefði
traust flokksins. Ef litlu hefði
munað á þeim Brown, hefðu af
því getað hlotizt væringar inn-
an flokksins, en því má hann
sízt við nú, þegar almennt er tal-
ið að kosningar fari í hönd.
Mælskur menntamaður
Eins og áður segir nýtur Wil-
son stuðnings vinstra arms
flokksins og var enda tíðum ná-
inn samstarfsmaður Aneurins
Bevans, meðan hans naut við.
Hann er talinn einn skarpgáfað-
asti maður flokksins og er
mælsku hans við brugðið.
Hann er einn yngsti maður
sem komizt hefur til hæstu met-
orða í brezkum stiórnmálum.
Hann er nú 46 ára gamall, en
varð ráðherra 31 árs og var þá
yngsti ráðherra í sögu Bretlands
síðan Robert Pitt yngri var uppi
á fyrri hluta síðustu aldar.
Gr verkalýðsstétt
Enda þótt Wilson sé talinn
dæmigerður menntamaður, er.
hann af fátæku verkafólki kom-
inn, fæddur í Huddersfield i
Yorkshire. Fyrir frábærar gáfur
gat hann brotizt til mennta, en
það var ekki heiglum hent fyrir
fátæka brezka unglinga á upp-
vaxtarárum hans — og er reynd-
ar ekki enn. Hann- lagði stund
á heimspeki, stjómvísindi og
hagfræði og varð fyrirlesari í Ox-
ford í síðastnefndu greininni að-
eins 21 árs gamall.
Á þing 1945
Hann var einn þeirra mörgu
ungu manna Verkamannaflokks-
ins sem komust fyrst á þing eft-
ir hina mikla kosningasigur
1945, en þegar á stríðsárunum
hafði hann gegnt ráðuneytisstörf-
um. Hann fékk skjótan frama,
því að þegar árið 1947 tók hann
við af sir Stafford Cripps í em-
bætti viðskiptamálaráðherra.
í andstöðu við Gaitskell
Fjórum árum síðar sagði hann
sig úr stjóminni ásamt Bevan til
að mótmæla þeirri ákvörðun
flokksins, sem tekin var að und-
irlagi Gaitskells, þáverandi fjár-
málaráðherra, að hækka álögur
vegna almannatrygginga til þess
að geta staðið undir auknum
hernaðarútgjöldum. Skömmu
síðar beið flokkurinn ósigur við i
kosningar og það er fyrst nú, 12 j
árum síðar, að horfur virðast á
að hann komizt aftur í stjómar-
aðstöðu.
Tvístígandi
Enda þótt Wilson hafi jafnan
notið stuðnings vinstrimanna í
flokknum, hefur þótt leika vaíi j
á, hvort rétt væri að telja hann i
í hópi þeirra. Hann hefur oft- j
ast nær síðari árin forðazt að
taka afstöðu til þeirra deilumála
sem skipt hafa flokknum og sum-
ir hafa sakað hann um tvístíg-
nndahátt og hentistefnu. Engu að
síður má gera ráð fyrir að með
kosningu hans muni vegur
vinstri manna í flokknum vaxa.
Harold Wilson.
Nýtt Santa Maria-mál
Stjórnarandstæðingar taká
kaupskip frá Venezúela
CARACAS 14/2 — Andstæðingar Betancourts, forseta
Venezúela, úr Þjóðfrelsisfylkingunni minntust í dag þess
að fjögur ár eru liðin frá þvi að hann tók við völdum
með því að taka á vald sitt kaupskip frá Venezúela, sem
var á leið frá hafnarborginni La Guaira til New Orleans
í Bandaríkjunum, og gerðu þeir kunnugt að þeir myndu
láta skipið laust og áhöfn þess gegn því að pólitískum
andstæðingum forsetans væri sleppt úr fangelsi.
Kaupskipið sem heitir Amzoat-
egui og er 3.000 lestir mun hafa
verið statt um 60 sjómílur frá
La Guaira þegar þjóðfrelsissinn-
ar náðu því á sitt vald. Ekki er
vitað með vissu á hvem hátt það
gerðist, en sagt er að skipið hafi
verið stöðvað á hafi úti og hafi
níu menn ruðzt um borð og tek-
ið völdin af skipstjóranum. Stýri-
maður skipsins er sagður hafa
verið í vitorði með þeim.
Samkvæmt radíóskeytum frá
skipinu hafa skipverjar ekki orð-
Syncom-tilraunin
fór út um þúfur
fra látins manas
grætt í sjúkling
CANAVERALHÖFÐA 14/2 —
Tilraun Bandaríkjamanna að
senda á braut umhverfis jörðu
nýtt endurvarpstungl, Syncom,
sem hafa átti sama umfcrðar-
tíma og jörðin, virðist hafa far-
ið út um þúfur að því leyti til,
að ekki hefur tekizt að halda
radíósambandi við það.
Tunglinu var skotið á loft kl.
4.30 á fimmtudagsmorgun (ísl.
tími) og var ekki annað sýnna
en að það hefði komizt á rétta
braut. Þegar tunglið sem borið
var á loft af Thor-Delta eld-
ið fyrir neinu hnjaski, en eig-
andi skipsins segir að það hafi
ekki haft neina farþega meðferð-
is, og aðeins lítinn farm.
Herskip úr flota Venezúela svo
og bandarísk herskip leita 'nú að
Amzoategui. í Caracas er sagt að
vitað sé hvar það sér statt og ef
það er rétt mun vart líða á löngu
þar til herskipin hafa fundið það.
Hringt var til blaða í Caracas
og þeim skýrt frá því að skipið
hefði verið tekið til þess að vekja
athygli á baráttu Þjóðfrelsisfylk-
ingarinnar gegn stjóm Betan-
corts.
Hefur hún sjálfsagt haft í huga
töku portúgalska skipsins Santa
Maria einmitt á Karíbáhafi fyrir
rúmum tveimur árum, en þar
voru að verki andstæðingar Sala-
zars einræðisherra sem með því
vildu vekja athygli heimsins á
baráttu sinni gegn stjóm hans.
Það bragð tókst vel, ekki sízt
fyrir þá sök, að margir dagar
liðu áður en samanlagðir flotar
vesturveldanna höfðu upp á skip-
inu.
1 Caracas urðu óeirðir í dag<
á stjómarafmæli Betancourts, í-
kveikjusprengjum var varpað að
útvarpsstöðinni þar og kveikt var
í vöruhúsi. Tíu manns slösuðust
í óeirðunum.
Undanfarið hafa borlzt fréttir
um bardaga milli skæruliða þjóð-
frelsisfylkingarinnar og stjómar-
hersins, einkum í fjallahéruðun-
um austantil í landinu.
LEEDS 14/2 — Brezkum skurð-
læknum tókst fyrir rúmum tveim-
ur mánuðum að græða nýra úr
nýlátnum manni í sjúkling sem
bæði nýrun voru ónýt í og mun
þessi aðgerð vera einstök.
Sjúklingurinn, 37 ára gamall
maður að nafni Peter Lucas, er á
góðum batavegi og mun bráðléga
sendur heim. Hann hefur nú
þrjú ným, sín eigin sem bæði
eru óvirk og svo það þriðja, sem
grætt var í hann, en það var
tekið úr nýlátnum miðaldra
manni. Það er það sem heldur
lífinu í Lucas.
Nýrað var tekið úr mannin-
um strax eftir andlátið, kælt nið-
ur í 10 stig og sérstakur vökvi
látin koma í stað blóðsins í því.
Það var svo grætt við æðar í
kviðarholi Lucasar. Aðgerðin
stóð í 6 klukkustundir og tóku
14 læknar og hjúkrunarkonur
þátt í henni.
am
landhelgina
viS Færeyjar
ÞÓRSHÖFN, Færeyjum 14/2
— Á mánudag munu hefj-
ast í London viðræður um
landhelgi Færeyja, Þrír
færeyskir fulltrúar, Hákon
Djurhuus lögmaður, Jóhann
Djurhuus slcrifstofustjóri og
sendimaður Færeyja í Ab-
crdeen, Odmar Skarðsliam-
ar, munu ræða Við fulltrúa
brezku stjórnarinnar ásamt
Per Hækkerup utanríkis-
ráðherra Dana. Færeyska
landsstjómin hefur lýst yf-
ir að hún sé staðráðin í að
sctja óskerta tólf mílna
landhelgi strax og samn-
ingurinn sem Danir gerðu
við Breta rennur út £ apríl
n.k.
I flaug var komið í 35.680 km
j hæð áttu hreyflar fjórða þreps-
J ins að koma því á hringlaga
j braut umhverfis jörðu með 10.900
j km. hraða á klukkustund. Með
því móti átti tunglið að fara j
eina umferð um ýörðu á_ um 24 I
klukkustundum.
í tilraunastöðinni á Canaveral- J
höfða er sagt að geimskotið hali j
heppnazt vel, en nokkrum sek-.
úndum eftir að tunglið var kom-
ið á loft bilaði úU’-arpssamband-
ið við það. Það tókst að koma
aftur á sambandi sfutta stund
um ellefuleytið, en síðan hefur
það ekki svarað radíóboðum frá
jörðu.
Ætlunin hafði verið að gera
tilraunir með endurvarp síma-
fjarskipta um tunglið og áttu
þær hefjast fimm dögum eft-
ir að það væri komið á sína
réttu braut, en henni hallar um
33 gráður frá miðbaug og frá
jörðu séð hefði brautin verið
sem talan 8 í laginu yfir Atlanz-
hafi.
Þótt illa hafi tekizt til, hafa
vísindamennimir ekki gefið upp
alla von um að hægt verði að
koma aftur á sambandi við Syn-
com. Ætlunin hefur verið að
senda tvö önnur endurvarps-
tungl af sömu gerð á braut um-
hverfis jörðu á þessu ári.
Kjarnasprengjuþota de Caulle
fórst, báSir hreyfíar biluðu
PARlS 14/2 — Fyrirætlanir de
Gaulle forseta um að koma upp
sjálfstæðum' frönskum kjarna-
vopnabúnaði urðu fyrir áfalli í
dag þegar fyrsta sprengiþotan
sem smíðuð var af gerðinni Mir-
age IV hraþaði til jarðar skammt
frá Orlcans að öllum Iíkinduw
vegna þess að báöir þrýstlofí
hreyflar hennar biluðu.
Báðum flugmö’inunum tókst
að bjarga sér úr hinni hrap-
andi flugvél í fallhlífasætum, en
annar þeirra braut á sér báða
lætur.
Þessi fyrsta flugvél af gerð-
inni Mirage IV er orðin þriggja
ára gömul og hefur hún verið
á tilraunaflugi í samtals 400
klukkustundir. Hún hafði lagt
upp í slíkt flug í dag frá til-
raunastöðinni Bretigny.
Þar sem Frakkar eiga engin
flugskeyti að heitið geti hefur
de Gaulle sett allt sitt traust
á að þotur af þessari gerð geti
flutt kjarnasprengjur í skotmörk,
en þær eiga að geta flogið með
tvöföldum hljóðhraða. Fimmtíu
slíkar þotur hafa verið smíðað-
ar eða munu að sögn Messmers
landvamaráðherra verða tilbún-
ar fyrir lok þessa árs, en slys-
ið í dag bendir til þess að þær
séu ekki eins traustar og af
hefur verið látið .
Frentaraverkfal!
í USA harðnar
NEW YORK 14/2 — Formaður
bandaríska prentarasambands-
ins sagði í dag að nú myndi
stöðvuð öll vinna prentara við
útgáfur stórblaðsins New York
Times á vesturströndinni og
í Evrópu, en blöð þessi eru sett
í New York, en prentuð á út-
gáfustöðunum og hafa þau feng-
ið að koma út þá tvo mánuði
síðan prentaraverkfallið hófst í
New York.
Kort af Venezúela.
Bandaríkin flytja
sprengiþotur heim
WASHINGTON 14/2 — Ilaft cr
eftir góðum licimildum í Was-
hington að Bandaríkjastjórn hafi
í hyggju að kalla heim 300
sprengiþotur af gerðinni B-47
sem verið hafa staðsettar utan
Bandaríkjanna.
Að sögn munu þotumar sem
flestar eru nú í Bretlandi eða á
Spáni verða fluttar heim á næstu
mánuðum og er búizt við til-
kynningu þess efnis frá land-
vamaráðuneytinu bráðlega.
Það er sagt að þessar þotur
verði fluttar heim og teknar úr
notkun bæði vegna þess að
Bandaríkin reiða sig nú æ meira
á langdræg og meðaldræg flug-
skeyti sín af gerðunum Minute-
man og Polaris, en líka vegna
þess að flugherinn hefur nú til
umráða stærri, lang- og hrað-
fleygari þotur af gerðunum B-52
og B-58.
Landvamaráðuneytið bar hins
vegar til baka £ dag fréttir um
að til stæði að fækka í banda-
ríska hemum á meginlandi Evr-
ópu. Að vísu myndu 15.000 af
40.000 mönnum sem sendir voru
til Evrópu vegna Berlínardeil-
unnar verða kallaðir heim, en
þeir höfðu starfað í birgðadeild-
um hersins og væri ekki lengur
þörf fyrir þá. s'
Handtökur í írak
BAGDAD 14/2 — Enn í dag
heyrðust skothvellir víða í Bag-
dad og hemaðarástand ríkir enn
í borginni að því leyti að öflugt
herlið er hvarvetna á verði. Bag-
dadútvarpið skýrir frá því að
haldið sé áfram handtökum
..lénsskipulagssinna og henti-
stefnumanna" og einnig er sagt
að tveir helztu leiðtogar komm-
únista í landinu hafi verið tekn-
ir höndum.
Ollum kjarasamningum
I Danmörku sagt upp
KAUPMANNAHÖFN 14/2 — I dag var sagt upp öllum
kaup- og kjarasamningum milli danskra verklýðsfélaga og
vinnuveitenda og gildir uppsögnin frá og með 1. marz. Er
hér samtals um að ræða 1.200 slíka samninga. Jafnframt
hafa átta verklýðssambönd boðað verkföll frá mánaða-
mótum og eru meðal þeirra sum stærstu og öflugustu sam-
böndin, eins og t.d. sambönd almcnnra verkamanna, sjó-
manna og prcntara.
i
i