Þjóðviljinn - 19.02.1963, Blaðsíða 6

SlÐA
--- ÞTÓÐVTLJINN
Þriðiudagur 19. febrúar 1963
Ætluðu uð tuku buxumur og j HAFGOLA, SÓL
gleruugun uf DE GA ULLE \ og SVALIR
Giscard d’Estaing hefði
kastað grímunni og reynt að
sölsa undir sig völdin ef
tilræðið við de Gaulle í Pet-
it Clamart hefði heppnazt og
stjórn hans verið velt úr
stóli. Hann var einn af
„tveim eða ef til vill þrem-
ur“ ráðherrum í stjórn de
Gaulles sem stóð i nánum
tengslum við OAS og taldi
sig standa vel að vígi til
að krækja í forsætisráð-
herrastöðuna ef allt hefði
farið úr böndum.
Þannig fórust OAS-mannin-
um Bastien-Thiry orð fyrir her-
rétti í París fyrir nokkrum dög-
um. Hann er sakaður um að
vera einn af þeim sem geng-
ust fyrir banatilræði við de
Gaulle í fyrra. Hann sagði að
OAS og þeir sem kalla sig
„Þjóðlega andspymuráðið“, —
hefðu alla tíð haft samráð við
háttsetta menn, ráðherra og
fyrrverandi ráðherra. Komust
þeir félagar að þeirri niður-
stöðu að de Gaulle yrði að gera
óvirkan. Ætlun þeirra var að
ná de Gaulle lifandi á sitt vald
og draga hann síðan fyrir rétt.
Hinsvegar ætluðu þeir sér
ekki að skjóta íorsetann því að
þá hefði skapazt um hann goð-
sögn, en slíkt vildu þeir forð-
ast.
Enginn háttsettur stjórnmála-
maður annar en d’Estaing var
nefndur á nafn við réttarhöldin.
— Ég var í upphafi undrandi
yíir því hve auðvelt var að
afla sér upplýsinga írá Elysée-
höllinni, sagði Bastien-Thiry.
Enda þótt ég hefði átt að vita
að umhverfis einræðisherra er
aíltaf fjöldi manns sem hafa
í hyggju að gera samsæri gegri
þeim.
Giscard d’Estaing hefur verið
í tygjum við OAS frá því árið
1961, sagði Bastien-Thiry. í skrá
samtakanna var hann merktur
„12B“. Ég veit, sagði tilræðis-
maðurinn hver „12A“ er en ég
mun ekki ræða um það.
— Hlutverk fjármálaráðherr-
ans er einkum að fræða OAS
um það sem fram fór á íund-
um stjórnarinnar. Hann vissi
að „andspyrnuráðið" hafði i
hyggju að gera de Gaulle óvirk-
an.
Þetta er ekki í fyrsta sinn
sam OAS-menn halda því fram
að d’Estaing sé einn af þeim.
1 desember síðastliðnum fékk
fjármálaráðherrann bréf frá Is-
orni, sem er verjandi tilræðis-
mannanna. Isomi bað hann um
að beita áhrifum sínum á de
Gaulle og vinna að því að
OAS-mönnum yrðu gefnar upp
sakir. Taldi lögmaðurinn að
það væri það minnsta sem hann
gæti gert fyrir vini sína, sem
hann löngum hafði gefið allar
þær upplýsingar sem þá van-
hagaði um.
Bastien-Thiry skýrði réttinum
frá því hvemig OAS hefði
hugsað sér að meðhöndla de
Gaulle ef tilræðið hefði heppn-
azt. Taka átti hann lifandi. Ef
de Gaulle hefði reynt að veita
mótspyrnu átti að taka af hon-
um gleraugun og axlaböndin.
Og hershöfðingi sem sér illa og
verður að halda upp um sig
buxunum er ekki fær til að
veita þá mótspyrnu sem dugir,
sögðu OAS-mennirnir.
Síðan átti að draga de Gaulle
fyrir rétt og yfirheyra hann.
OAS-menn höfðu séð fyrir hús-
næði til réttarhaldanna. Hler-
ar höfðu verið látnir fyrir
glugga hússins þar sem þau
áttu að fara fram og þar voru
geymdar talsverðar vopnabirgð-
ir.
\
*
I
I
Hættuleg geislun
s Banduríkjunum
Bandaríska heilbrigðismála-
ráðuneytið hefur birt skýrslu
um geislavirkni þar í landi á
árinu 1962. Samkvæmt skýrsl-
unni hafa kjamorkusprengjur
valdið „hættulegri geislun" í
16 meiriháttar héruðum í
Bandaríkjunum á árinu.
Þessi sextán héruð eru:
Kansas City, Minneapolis,
Wichita, Oklahoma City, Spok-
ane, Laramie, Salt Láke City,
Des Moines, Minot, Palmer (Al-
aka), Rapid City, Chicago.
Detroit, New York City. Pitts-
burg, Milwaukee.
Rannsóknirnar hafa meðal
annars verið fólgnar í því að
mæla geislavirkt joð í nýmjólK.
Þetta geislavirka joð safnast
saman í skjaldkírtlinum .»g
getur orsakað krabbamein.
USA’s Federal Radiation Coun-
cil ákvarðar að geislavirkni
joð í mjólk megi ekki fara
fram úr 100 geislaeiningum.
(míktó-míkrókúrí) á dag og
ekki nema meiru en 36.500 ein-
ingum á ári. Ef geislunin fer
út yfir þessi takmörk verður
að grípa til róttækra ráðstaf-
ana. M.a. skal þá flytja.
mjólk frá öðrum héruðum.
I tíu af hinum 16 héruðum
fór geislunin fram úr þessum
mörkum í einn mánuð, í fimm
þeirra varð sú raunin í tvo
mánuði og í Palmer í Alaska
nam geislunin í september og
október síðastliðnum 36.500 ein-
ingum, það er að segja: á tveim
mánuðum var meira af geisla-
virku joði í mjólkinni en við- ;
unandi er á heilu ári.
1 öllum héruðunum sextán
gerðu yfirvöldin sérstakar ráð-
stafanir vegna geislunarinnar.
I Salt Lake City var skorað á
bændur að fóðra kýrnar með
heyi innfluttu frá öörum lands-
hlutum, til Palmer var sent
mjólkurduft og reynt á annan
hatt að sjá íbúunum fyrir að-
fluttri mjólk.
Bandarísku heilbrigðisyfir-
völdin hafa vakið athygli fólks
á þeirri staðreynd að ekki er
vitaö með neinni vissu hvar
mörkin milli „hættulausrar” og
„hættulegrar” mjólkur liggja.
Hins vegar verður af ýmsum
ástæðum að setja einhver mörk
og hafa Bandaríkjamenn á-
kvarðað, að hættan hefjist við
100 einingar á dag.
No.
VAR
VERÐUR
REIKNIVELAR
PLÚS MÍNUS
MARGFÖLDUN
DEILING
Hírósíma Auschwitz \
\
\
%
\
\
\

Sjaldan hefur Skúla ú Ljót-
unnarstöðum tekizt betur upp
á ritvellinum en í síðasta
hefti Tímarits Múls og menn-
ingar, þar sem hann gerir
samanburð á borgar- og sveita-
lífi. Meðal annars getur hann
um ólíka afstöðu til sólar-
innar. Sá bóndi, sem færi að
leggjast í sólbað um háslátt-
inn, yrði sennilega taiinn vit-
laus, en hins vegar er téður
verknaður meginstarf borgar-
búans, þegar hann kemur út
í sveit, og draumur hans það
sem eftir er af árinu.
En hvað sem líður sólar-
tízku í sveit og bæ, er flest-
um sameiginlegt að kunna
vel við sig úti um sumardag,
í sól og skjóli, hvort sem er
við kaffidrykkju á túninu i
þurrheyi eða í Evuklæðum á
svölum íbúðarhússins í borg-
inni.
Stundum eru svalir þó ekki
sem bezt fallnar til þess að
njóta á þeim blíðu sumarsins.
Vestursvalir í Reykjavík eru
til dæmis nær óhæfar. Um
leið og sólin fer að láta
ljósið sitt skína á þær, kem-
ur þangað annar gestur, haf-
golan úr vestri eða norðvestri,
og lætur öllum illum látum
þar til sólin er komin lang-
leiðina til Snæfellsjökuis.
Þessu mundi arkitektinn ekki
eftir, þegar hann teiknaði
húsið, en minni hafrænunnar
er ekki eins skeikult. Hún
gleymir þessu vart einn ein-
asta sólardag í Reykjavík.
I Reykjavík vel að merkja.
En á Austfjörðum gegnir öðru
máli. Þar er nærri öruggt, að
véstursvalír eru í skjóli, þeg-
ar sólin skín um miðdegis-
bíl. Hér kemur hafgolan úr
a.usU’i.. . ...........
Það kemur sem sagt í ljós,
að svalir verður að setja á
hús með tilliti til þess, hvar
á landinu húsið skal rísa. Og
hið sama gildir um það,
hvernig velja skuli staði fyrir
allan viðkvæman og sólelskan
gróður, hvort sem það er
mannkindin sjálf, skrautblóm
eða kartöflur. I Reykjavík eru
þessir staðir beztir í skjóli
fyrir vestanátt, og það sama
gildir annars staðar á Vest-
urlandi. Norðan lands þarf
að hlífa fyrir norðanátt og
austan lands fyrir austanátt.
Á Suðurlandi er erfiðast að
koma þessum þægindum fyrir,
vegna þess að sól og hafgola
korna þar út nærri sömu átt.
Helzt er að vera þar í skjóli
fyrir vestanátt, svo að morgun-
sólar njóti þó, því að á þeim
tíma er hafgolan hægari en
hún verður síðdegis. Á suð-
austursvölunum geta þá sunn-
lenzkir sveitamenn bakað sig,
þegar þeir tímar koma, að
bændur verða ekki taldir
Klepptækir fyrir annan eins
verknað.
Páll Bergþórsson.
Myndin synir þátttakendur í lengstru friðargöngu sem sögur fara
af. Þeir lögðu upp frá Ilírósíma í Japan cn akvörðunarstaður-
inn er Auschwitz í Póllandi. Þeir eru nú komnir þangað til
lands. Á myndinni sést meðal annarra Búddatrúar-munkur sá
sem er fyrirliðl göngumanna.
Brezk tónlistur-
hátíð haldin íSo vét
A ugstein enn grun-
aður um landráð
I næsta mánuði verður haldin
brezk tónlistarhútíð í þrem
sovézkum borgum. Royal Phil-
harmonic Orchestra mun halda
tólf tónleika undir stjórn sir
Malcolm Sargent. Ennfremur
mun Benjamin Britten fara til'®'
Sovétríkjanna og Bolsoj-leik-
húsið mun setja á svið óperu
hans, „Peter Grimes”.
I haust verður svo haldin
sovézlc tónlistarhátíð í London.
Verður þá 13. sinfónía Sjostako-
vitsj flutt í fyrsta sinn í Bret-
landi. 1 maí mun Aleksander
Melik-Petjojéff frá Boisoj-leik-
húsinu stjórna flutningi Aidu
í Covent Garden, en hin íræga
sópransöngkona Galina Visjnev-
skaija mun syngja aðalhlut-
verkið.
Sovézki píanóleikarinn Vladi-
mir Asjkenazi, sem er Islcnd-
ingum að góðu kunnur frá því
The Beefeaters — hinir til-
komumiklu varðmenn í Tower
í London — hafa boðað verk-
fall. Frá og með 23. febrúar
verður Tower án gæzlu nema
því aðeins að hermálaráðuneyt-
ið brezka veiti þeim kauphækk-
un.
hann kom hingað til lands á-
samt konu sinni Þórunni Jó-
hannsdóttur, mun halda nokkra
tónleika í Bretlandi i marz-
mánuði.
Myrti börn
sín of sið-
ferðissökum
Ung kona í Lissobon var ný-
lega dæmd í 22 ára fangelsi
fyrir þrjú barnamorð.
Hún heitir Adeiia Ramos
Rodriques og er 28 úra að aldri.
Iíún var ógift og til þess að
forðast smún ákvað hún að
drepa böm sín.
Sannað var að hún hefði
drepið fyrsta bam sitt í júlí
fyrir tveimur árum. 1 október
síðastliðnum ól hún svo tví-
burt og drap þá báða. I bæði
skiptin bjó konan um líkin í
dagblöðum og fleygði þeim í
öskutunnuna. Nágrannar henn-
ar gerðu lögrogiunni viðvart.
— Franz-Josef Strauss, fyrr-
verandi landvarnaráðherra,
hegðaði sér alveg eins og hans
var von og vísa, sagði Rudolf
Augstein, útgefandi Der Spieg-
els, á blaðamannafundi sem
hann hélt nýlega í Hamborg.
Franz Joscf Strauss.
— Ég vona að Strauss láti
sér þetta að kenningu verða,
bætti hann við.
Augstein fullyrti að ráðu-
neytísstjóramir Volkman Hopf
og Walter Strausa i landvama-
og dómsmálaráðuneytínu hafl
framið embættisafglöp í sam--
bandi við Spmgelrnálið.
Strauss ráðuneytisstjóri
hlýddi fyrirmælum samnefnds
landvarnaráðherra og skýrði
ekki Wolfgang dómsmálaráð-
herra frá því sem var á seyði.
Hopf aðstoðaði landvarnaráð-
herrann við að láta handtaka
Ahler ritstjóra á Spáni. Þetta
kemur í ljós í skýrslu stjóm-
arinnar um Spiegel-hneykslið.
Yfirvöldin i Bonn hafa nú
hafið rannsókn til að ganga úr
skugga um hvort Hopf og
sendiráðsmaðurinn Achim Ost-
er í Madrid hafi brotið ákvæði
hegningarlaganna. Hopf gegmr
enn stöðu ráðuneytisstjóra í
landvamaráðuneytinu. Strauss
ráðuneytisstjóri hefur verið
skipaður dómari við dómstól
Kola- og stálsamsteypunnar i
Luxemborg.
Augstein sagði að hann
myndi ekki kæra neinn fyrir
afskipti af Spiegelmálinu. Hann
lagði áherzlu á að hann væri
enn grunaður um landráð. Ekki
var hcaium þó skýrt frá bein-
um ákvörðunum um málshöfð-
un er hann var látinn laus úr
fangelsinu í Karlsruhe fyrir
hálfuxn mánuði. Hann má fara
úr landi cÆ honum sýnist svo.
-— Eg hdd að hæstirétturinn
vitl ekki einu sinni. hvart höfða
á mnl
i