Þjóðviljinn - 20.02.1963, Blaðsíða 5
Miðvikudagur 20. febrúar 1963
ÞJOÐVIL.TINN
SlÐA
Vestfjarðaskip er lausnin á sam
gönguvandamálum Vestfjarða
ÞINCSJÁ ÞIÓÐVILJANS
Hannibal Valdimarsson fylgdi í gær úr hlaði
frumvarpi því um Vestfjarðaskip, sem hann flyt-
ur í neðri deild ásamt Jóni Skaftasyni. Taldi
Hannibal, að ekki mætti lengur dragast, að Al-
þingi leitaði raunhæfrar lausnar á samgöngu-
vandamálum Vestfirðinga, ef byggðir þar ættu
ekki að halda áfram að eyðast. Fyrsta sporið til
þess að tryggja reglulegar og fastar samgöngur
við Vestfirði væri að fá sérstakt strandferðaskip
til þess að annast samgöngur þangað á sama hátt
og vandamál Vestmannaeyja voru leyst að nokkru
með því að láta smíða sérstakt skip í þeim til-
gangi.
Hannibal minnti í upphafi
ræðu sinnar á, að fyrir nokkr-
um árum hefðu Vestmannaey.i
ar og Vestfirðir verið líkt sett-
ir á ýmsan hátt hvað samgöng-
ur snerti, flugsamgöngur voru
mjög stopular vegna aðstæðna
og skipaferðir str.iálar: strand-
ferðaskipin komu þar aðeins
víð í ferðum sínum kringum
landið. Nú hefði orðið á þessu
sú breyting varðandi Vest-
mannaeyjar, að sérstakt skip
hefði verið smíðað til þess að
annast fastar ferðir til Eyja
Hins vegar sæti enn allt í sama
farinu hvað Vestfirði snerti —
og hefði þó heldur hrakað.
Samgöngur á sjó væru mjög
stopular og strjálar og allsend-
is ófullnægjandi, þótt strand-
ferðaskipin komi þar við í ferð-
um sínum. Flugsamgöngum
hefði hins vegar hrakað mjög,
eftir að sjóflugvélar Flugfé-
lagsins voru teknar úr notkun.
og væru flugsamgöngur nú ein-
göngu við ísafjörð en lítt á þær
að treysta vegna erfiðra að-
stæðna. Meðan sjóflugvélanna
naut við voru hins vegar áæt.l-
unarferðir til 4—5 staða: Pat-
reksf.jarðar, Bíldudals, Dýra-
fjarðar, fsafjarðar og Hólma-
víkur.
Vestfirðingar hefðu lengi
krafizt að á þessu yrði nokkur
bót ráðin. en enn stæði þó allt
við sama með samgöngur á
sjó. Ýmis félagasamtök á Vest-
fjörðum hefðu skorað á þing-
menn Vestfjarða. að þeita sér
fyrir því að á þessu yrði ráðin
nokkur bót. Þingmenn hefðu
m.a. í þessu skyni rætt við
forstjóra Skipaútgerðar ríkisins
og hefði bar komið fram. að
skipakostur hennar væri ekki
nægur til bess að annast reglu-
legar áætlunarferðir til Vest-
fjarða. Auk þess væri skipa-
kostur Skínaútgerðarinnar ekki
hentugur. Hekla og Esja væru
of stórar til þessara flutninga
bæðj farþega- og lestarrými. og
au.k bpss dýr í rekstri. For-
..stjóri Skipaútgerðarinnar hefði
þ.y.í talið trúlegt. að heppileg-
asta l.ausnin væri p'.nmitt sú að
bygg'a nýtt skip í bessum tii-
gangi
Þá skýrði Hannibal frá bví
að fyrir tveim árum hefði fund-
ur Fjórðungssambands Vest-
fjarða skorað á þingmenn kjör-
dæmisins að beita sér fyrir að
byggt yrði nýtt skip. sem ann-
aðist samgöngur við Vestfirði.
Þetta mál hefði fyrir einu ári
verið sagt í athugun í sam-
bandi við hagræðingu á rekstri
Skipaútgerðarinnar. Nú væri
meira en ár liðið frá Idví og enn
hefði ekkert gerzt, en enn væri
sagt, að norskur sérfræðingur
hefði haft þessi mál til athug-
unar í sambandi við hagræð-
ingu á rekstri Skiptútgerðarinn-
ar. Hannibal kvaðst hins vegar
vantrúaður á, að nokkuð gagn-
legt kæmi út úr þeirri hagræð-
ingu eins og skipakostur Skipa-
útgerðarinnar væri. enda mætti
telja víst að allir þingmenn
Vestfjarða væru efnislega sam-
mála þeim tillögum, sem í
frum-varpinu felast. Nokkrir
þeirra, — þingmenn Alþýðu-
flokksins og Sjálfstæðisflokks-
ins, — virðast hins vegar enn
hafa trú á, að leysa megi málið
með hagræðingu á rekstri
Skipaúrgerðarinnar og hafi þeir
flutt þingsályktunartiiiögu um
það efni. Yrði niðurstaða af
þeim hagræðingarathugunum
hins vegar neikvæðar, mundi
það tef.ja málið um eitt ár. og
yrði þá að taka það upp að
nýju í því formi, sem það væri
nú flutt. Kvaðst Hannibal að
þessum aðstæðum athuguðum
hafa verið ákveðinn í að flytja
frumvarp þetta. Þingmenn
Framsóknar úr Vestfjarðakjör-
dæmi væru einnig aðilar að
flutningi málsins. en þar sem
þeir eiga báðir sæti í efri deild,
væri Jón Skaftason meðflutn-
ingsmaður.
Um efni frumvarpsins, kvaðst
Hannibal að öðru leyti óþarft
að fjölyrða. Aðeins einn þing-
manna Vestfjarða Gísli
Jónsson) hefði lýst sig andvíg-
an því, þar sem hann væri and-
vígur Skipaútgerð ríkisins og
vildi að hún yrði lögð niður. —
En það mætti fullyrða, sagði
Hannibal að lokum, að fyllsta
þörf er á myndarlegu átaki i
samgöngumálum Vestfjarða, og
ekki væri unnt að leysa þau
viðhlítandi nema með reglu-
bundnum samgöngum á sjó ali-
an ársins hring. Til þess þyrfti
hentugt skip, sem hefði því einu
hlutverki að gegni. Reynslan
sem fengizt hefði af Vestmanna-
eyjaskipinu Herjólfi. benti líka
til þess að öruggur rekstrar-
Hannibal Valdimarsson.
grundvöllum væri fyrir slíkt
skip, en afkoma Herjólfs hefði
verið mun betri en annarra
skipa Skipaútgerðarinnar. Og
rekstrargrundvöllur Vestfjarða-
skips ætti að vera þeim mun
tryggari sem þar er um fleiri
staði að ræða, sem skipið ann-
aðist áætlunarferðir til. Það
væri nauðsynlegt, að bæta úr
samgöngum við Vestfirði, ef
stöðva ætti þá þróun, að fólk
flyttist stöðugt þaðan. en aðal-
ástæðan til þess væri einmitt
samgönguleysið og einangrunin.
her verður getið nokkurra
þingmála, sem ekki hefur áð-
ur verið gerð grein fyrir í
blaðinu. Mál þessi hafa verið
lögð fram í þinginu síðustu
daga.
Launamál þingmanna
Hannibal Valdimarsson bein-
ir eftirfarandi fyrirspurn til
forsætisráðherra um launa-
kjör alþingismanna:
a. Hvað hyggst ríkisstjórnin fyr-
ir um lagfæringu á launa-
kjörum alþingsmanna á yfir-
standandi þingi?
b. Hvaða upplýsingar hefur
skrifstofa Alþingis aflað sér.
vegna undirbúnings málsins,
um launakjör og fríðindi
þingmanna í nágrannalöndun-
um, og gefa þær uppiýsingar
vísbendingu um, hvort á-
stæða sé til leiðréttingar á
þingfararkaupi alþings-
manna?
‘T -»=turl 3i ndsveg'ur
Jón Skaftason flytur þings-
ályktunartillögu um ákvörðun
vegarstæðis fyrir Vesturlands-
U <ss-au
Fundir yöru í báðum deildum
Alþing'is í gær. I efri deild vai
til fyrstu umræðu frumvarp lil
laga um landshöfn í Keflavil
eg Njarðvikum og var því má'
vísað umræðulaust til 2. un
ræöu, en neðri deild afgreid
mál þetta frá sér í gær. f
fylgdi Emil Jónsson úr hlr"
frumv. um siglingalög (brey
ingar til snmræmingar við lö
Noröurlandnþjóða o.fl.) og vat
það frumvarp einnig komið frn
neöri deild, og Auður Auðuns
fylgdi úr hiaði frumvarpi ti)
iaga um kirkjugarða.
I neðri deild voru einnig þrjú
mál á dagskrá. Frumvarp um
landshöfn á Rifi á Snæfellsncsi
(breytingartillaga) var afgreitf
frá neðri deild til efri deildaT
og hið sama er að segja um
frumvarp til laga um vátrygg-
ingarfélög fyrir fiskiskip. Lol
fyigdi Hannibal Valdimarsse-
úr hlaði frumvarpi til Iaga un
smíði Vestfjarðaskips, og vi>-
því máli síðan vísað til 2. im*-
og nefmtar.
veg:
„Alþingi ályktar að fela rík-
isstjórninni að láta nú þegar
ákveða vegarstæði Vesturlands-
vegar frá Elliðaám og inn fynr
Kollafjörð og vinna þau undir-
búningstörf önnur, sem nauð-
sjmleg eru, til þess að endur-
bygging vegarins geti hafizt á
næsta sumri.“
Bústofnslánasjóður
Ölafur Jóhannesson flytu
samt nokkrum þingmönnum
Framsóknarflokksins frumvarp
til laga um bústofnslánasjóð.
Stofnfé sjóðsins skal vera 100
millíónir króna, sem ríkissjóður
leggi fram að hluta sem óaft-.®-
urkræft framlag og að nokkru
leyti sem lán. Sjóðnum er ætl-
að að veita frumbýlingum og
öðrum bændum lán til bú-
stofnsaukningar og vélakaupa
eftir nánari ákvæðum, sem sett
eru í lögunum.
Námskeið í vinnuhag-
ræðingu fyrir
irúnaðarmenn
Sigurður Ingimundarson,
Benedikt Gröndal og Jón Þor-
steinsson flytja svohljóðandi til-
lögu til þingsályktunar:
„Alþingi að ályktar að skora
á ríkisstjórnina að fela Iðn-
aðarmálastofnun Islands að
halda kynningarnámskeið í
vinnuhagræðingu og grundvall-
arreglum ákvæðisvinnu fyrir
trúnaðarmenn verkalýðsfélaga.
Ber að halda slík nám-
skeið í samráði við samtök
launþega, eftir jiví sem nauð-
;ynlegt reynist".
eigna- og afnota-
'+t fasteigna
Hermann Jónasson flytur 4-
■mt þrem öðrum þingmönnum
• i'amsóknai þingsályktunartil-
lögu um endurskoðun laga um
eignarrétt og afnotarétt fast-
eigna:
„Alþingi ályktar að kjósa
fimm manna nefnd til að end-
urskoða lög nr. 63 28. nóv. 1919,
um eignarrét og afnota-
rétt fasteigna, svo og laga-
ákvæði um atvinnurekstrar-
réttindi útlendinga hér á landi
Störfum nefndarinnar skal
hraðað svo, að tillögur hennar
geti legið fyrir næsta reglu-
legu Alþingi".
Brú á Ölfusá
Framhald af 2. síðu.
þessari brú, af Alþýðuflokkur-
inn héldi stjómaraðstöðunni.
Alþýðuflokkurinn hélt stjóm-
araðstöðunni, en brúin er óom
in ennþá. ÆíSa mætti að þetta
mál, ásamt ýmsum öðrum, sem
til afgreiðslu hafa verið í her-
búðum ríkisstjórnarinnar gæti
hjálpað Unnari til að átita sig
ó því, að Alþýðuflokkurinn gegn-
ir þjónshlutverki en ekki hús-
bænda á ríkisstjómarheimilinu.
Það urðu sár vonbrigði flest-
um íbúum i Suðurlandskjör-
dæmi, að allir þingmenn kjör-
dæmisins skyldu ekki bera gæfu
til að standa með breytingar-
tillögu þeirri sem áður getur.
Þetfa mál má ekki gera að póli-
tísku bitbeini. Þar eru hagsmun-
ir heilla héraða í húfi
Björgvin Þorsteinsson hefur
unnið óþurftarverk með erein
sinni. En af því að ég þekki
hann að öðrum verkum og betri,
og í trausti þess að hann láti
slikt pkki henda sig aftur, fyr-
'"'“f ég honum frumhlaup þetta.
Stokkseyri. 18. febr. 1963
I Björgvln Sigurðsson.
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: ívar H. Jónsson. Magnús Kiartansson, Sigurð-
ur Guðmundsson (áb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason. Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjórn -fvT-oííi-in auglýsingar. prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr 65 á mánuði.
Alþýda og bkðið
m7'iðleitni alþýðunnar á íslandi að láta rödd
* sína og kröfur heyrast í hinni almennu þjóð-
málabaráttu er ekki nýtilkomin. Hún nær aftur
fyrir fyrstu verkalýðsfélögin í þjóðarsögunni,
enda þótt hún verði þá fyrst markvís og nokk-
urs megnug þegar kynni af verkalýðshreyfingu
og sósíalisma höfðu stælt þor alþýðunnar og
glætt skilning hennar á forystuhlutverki hennar
á þessari öld. Þeir menn eru enn lifandi á Is-
landi sem muna þá daga að verkalýðshreyfing-
in átti ekkert blað, þegar það var undir hæl-
inn lagt að málstaður verkamanna í verkföllum
eða annarri hagsmunabaráttu og réttindasókn
fengist nokkurs staðar túlkaður í blöðunum.
Upp af þeirri reynslu spretta tilraunirnar að
klífa þrítugan hamarinn og koma upp al-
þýðublöðum. Stríðið það hefur nú staðið í sex
ára’íugi og stendur enn. Erfiðismennirnir sem
lögðu aura sína í „Nýja ísland“ Þorvarðar Þor-
varðssonar, í ,,Alþýðublaðið“ 1906 sem Pétur G.
Guðmundsson ritstýrði, í „Verkamannablaðið£‘
1913 og loks í „Dagsbrún“ sem varð að „Alþýðu-
blaðinu“ áttu við að stríða alveg ó't'rúlega erf-
iðleika að láta þessi litlu blöð lifa frá ári til
árs. Og þegar saltið tekur að dofna í Alþýðu-
blaðinu hefs'f nýr þáttur baráttunnar. að haldá
úti „Vérkalýðsblaðinu“ sem hófst 1930 og breytf-
ist í „Þjóðviljann" 1936, og þeim blöðum öðrum
sem komið hafa út á vegum hinnar róttæku
verkalýðshreyfingar á íslandi.
¥¥ver sem þekkti þessa barátíu nógu vel', gæti'
ritað af henni margar hetjusögur, sagt frá
fórnum og drenglund þess fólks sem lagt hefur
flest í sölurnar til þess að alþýðublöð gætu lif-
að á íslandi. Það hefur fundið hversu sterkur
og ómissandi þá’ftur alþýðublað er í lífsbaráttu
fólksins, hve berskjölduð alþýðuheimilin væru
án þess að eiga blað sem er vörn þeirra og
sóknarvopn. Hver maður sem staðið hefur að al-
þýðublöðum þekkir sjálfur f jölskyldufeður, sem
í áratugi hafa aldrei brugðizt þegar til þeirra
var leitað og mikils þurfti við að blaðið gæfi
haldið áfram að lifa og dafna og batna, menn
sem hafa láfið af hendi rakna ótrúlega stór
framlög af litlum efnum, en þeim mun meiri
rausn og drenglund og skilningi á gildi þess
verks sem unnið var.
Ijjóðviljinn hefur oft þurft að leita fil þessa
*■ fólks og gerir það enn. Með þeirri miklu
breytingu sem varð á vélakosti blaðsins og
prentsmiðju á sl. sumri og með stækkun blaðs-
ins var stofnað til mikils kostnaðar. Það er ein-
róma dómur lesenda blaðsins að með stækkun-
inni hafi blaðið stórum batnað, orðið fjölbreytt-
ara og fallegra blað. Þegar Þjóðviljnn snýr sér
nú til lesenda sinna og heitir á þá að láta ekkert
færi óno’tað til þess að útbreiða blaðið, afla því
nýrra áskrifenda, og styrkja það með öðrum
hætti, er það í trausti þess að enn megi takast
að gera blaðið hæfara að gegna hlutverki sínu
sem málgagn alþýðuhreyfingarinnar íslenzku,
þeirrar þjóðfélagshreyfingar, sem þróast mun á
næstu áratugum í sterkasta þjóðfélagsaflið á
íslandi. — s.
L