Þjóðviljinn - 26.02.1963, Blaðsíða 5

Þriðjudagiir 26. febrúar 1963 " -------------------------------------- ÞJÓÐVIL.TINN
Tryggingars jóður
landbúnaðarins
ÞINCSJA Þ|ÓDVIL|ANS
Karl Guðjónsson og Björn Jónsson ilytja eft-
irfarandi þingsályktunartillögu um að komið
verði á fót tryggingarsjóði fyrir landbúnaðinn:
„Alþingi ályktar að skora á ríkisstjórnina að
undirbúa, í samráði við Búnaðarfélag íslands og
Stéttarsamband bænda, löggjöf um tryggingar-
sjóð landbúnaðarins, er ætlað sé það hlutverk að
bæta bændum tjón, er þeir verða fyrir, þegar upp-
skérubrest ber að höndum, svo sem vegna sér-
stakléga óhagstæðs tíðarfars, kalskemmda í tún-
um eða náttúruhamfara.
Við undirbúning þessarar löggjafar skal höfð
hliðsjón af kjörum, sem sjávarútvegurinn nýtur
sámkvæmt lögum um aflatryggingasjóð sjávar-
útvégsins.“
1 greinárgerð með tillögunni
ségir svo:
„Méð þingsályktunartillögu
þessari er lagt til, áð undirbú-
in verði löggjöf um stofnun sér-
staks tryggingarsjóðs landbún-
áðarins. er setlað verði það hlut-
vérk, að bæta bændum upp-
skerubrest eða afurðatap. er
þéir verða fyrir af náttúrunnar
völdum, á hliðstæðan hátt og
áflatryggingasjóður sjávarút-
végsins bætir ailabrest skipa og
báta.
Flestir munu sammála um, að
rekin sé með aðstoð ríkisins
tryggingastarfsemi. sem jafni
afkomumöguléika þeirra, sem
sjávarútvég stunda, og fléyti
þeim yfir óyfirstíganlega erfið-
leika. sem að höndum ber, þeg-
ar afli brégst eða rýrnar mjög
á einstökum veiðisvæðum.
Þingfundir
í gce|r
Stuttir fundir voru í báðum
ðéildum Alþingis í gær. f efri
déild var áðeins eitt mál ték-
ið á dagskrá, frumvarp til laga
um bændaskóla og var þvi vís-
að tií nefndár, er framsögu-
maður hafði gert grein fyrir
héiitu nýmælum frumvarpsins.
f neðri deild voru þrjú mál
á dágskrá. Frumvörp um ríkis-
borgararétt og bréytingar á lös-
um um dýralækna var báðum
visað til annarrar umræðu og
néínda umráeðulaust, en efri
déild afgreiddi þéssi mái fyrir
héigi.
Birgir Finnsson gerði grein
fyrir nefndaráiiti sjávarútvegs-
néfndar um breytingar á sjó-
mannalögunum, en síðán var
því máli visað til 3ju umræðu
Hretar hfcSnir
Frarqhald éf 6. síðu.
Við bendum hér með aðstand-
éndum Sinfóníuhljómsvéjtar-
tftnar á bétta árangursríka
framtak Bréta. En þeim til
huggunar. sem ekki treysta sér
áð sitja án búkhljóða undir
tónléjkum. skal skýrt frá því
að ekkj voru allir á einu máli
um ágæti leiðarvísisins. Tón-
listargagnrýnandi Daily Mail
sagðj að hann væri óviðeigandi
óe t-uddalegur:
. Það er ekki i verkahrins
stjórnar tónleikasalarins að
segia mér hvenær ég skai
bósta. Sá sem tekur við brezku
sætagjaidi á brezkum vetri
verður að láta sér brezkan
hósta vel lika“.
1 búrekstri landsmanna steðia
álltaf öðru hverju að ;.rfiðleik-
ar, sem telja verður alveg hlið-
stæða aflabresti útvegsins og
eðlilegt er, að tryggðir séu á
hliðstæðan hátt.
Enn er það svo. að árferði aí
náttúrunnar hendi ræður miklu
um afkomu bænda og verulegar
sveiflur geta orðið í uppskeru
og afurðamagni þeirra ekki síð-
ur en á sjávarafla. Þannig eru
þess dæmi, og þeirra ekki langt
að leita, að bændur hafi þurft
vegna lélegs heyfengs að draga
saman bústofn sinn eða verja
miklum fjármunum til kaupa
á kjarnfóðri eða heyjum, hafi
þau verið föl í betur settum
byggðarlögum. Þá hafa oft, os
ekki sízt á síðari árum, orðið
stórfelldar kalskemmdir i tún-
um og valdið þungum búsifjum
í heilum sveitum. Enn geta
og náttúruhamfarir af ýmsum
toga kippt stoðunum undan af-
komu einstakra bænda og jafn-
vel verulegs hluta heilla byggð-
arlaga.
1 landinu er nú enginn trygg-
ingasjóður á vegum hins opin-
bera, sem mildað gæti afleið-
ingar af óhagstæðu árferði að
því er afkomu bænda varðar.
Aðeins í einstökum neyðartil-
fellum- hefur af opinberri hálfu
verið gripið inn í til hjálpar.
svo sem gert var með lánveit-
ingum til bænda á Norður- og
Austurlandi vegna slæms ár-
ferðis 1949 og-1951 og til bænda
á Suðurlandi vegna mikilla ó-
burrka sumarið 1955. Þeirri að-
stoð verður þó á engan hátt
jafnað við eðlilega trygginga-
starfsemi, enda er reyndin sú.
brátt fyrir þessi dæmi. að
bændur hafa miklu oftar orðið
að bera tjón sitt án þess að til
móts við bá háfi verið komið á
nokkurn hátt.
Karl Guðjónsson
Það mun sannast mála, að
þótt þróunin sé að ýmsu leyti
í þá átt, að vaxandi tækni. t.d.
að því er varðar heyverkun.
t.ryggi bændum betur en áður
jafnari fóðuröflun, sé hún að
ýmsu leyti á þá lund. að bænd-
ur þoli skak.kaföll og fram-
leiðslutap verr en áður. og er
mál það, sem í tillögu þessari
er fjallað um, því hin brýnasta
nauðsyn.11
KRISTJÁN ELDJÁRN:
HundraS ár í þjóðminjasafni
Þetta giæsiiega rit, sem helgað er Þjóðminjasafni Ís-
lands á aldarafmæli þess, kom út í 2. útgáfu í gær.
1 þessari útgáfu er efnisútdráttur á ensku. — Upp-
lag er lítið og mun þrjóta fyrr en varir.
Bókaútgáfo Menningarsjóð$
SlÐA 5
Útgefandi: Sameíningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: ívar H. Jónsson. Magnús Kjartansson, Sigurð-
ur Guðmundsson (áb)
Fréttaritstjörar: Jón Bjarnason. Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm -auplýsingar. prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuði.
Kynleg ræöa
I^egar Gylfi Þ. Gíslason menntamálaráðherra
* tók til máls á hátíðasamkomu þeirri sem hald-
in var í tilefni af aldarafmæli Þjóðminjasafnsins
héldu margir að hann hefði dregið skakka ræðu
upp úr vasanum, en slíkt getur komið fyrir menn
sem einatt halda ræður margsinnis á dag um flest
milli himins og jarðar, allt frá viðskiptum til
mennta. Ráðherrann talaði semsé í upphafi ein-
vörðungu um Efnahagsbandalag Evrópu og þá
sérkennilegu íþrótt að vinna sjálfstæðið með því
að farga því, eins og hann komst að orði. En það
kom í ljós að ráðherrann hafði ekki villzt á hin-
um fjölmörgu ræðuhandritum sínum; Efna-
hagsbandalagið er honum aðeins svo ríkt í huga
að annað kemst ekki að; hann fékk andleg’t lost
þegar slitnaði upp úr viðræðum Breta og meg-
inlandsríkjanna, og það er langt í frá að hann
hafi náð sér enn. Og raunar var efnisvalið ekki
eins fjarstæðukennt og virðast mæt’ti í fljótu
bragði; það var naumast unnt að sýna öllu af-
dráttarlausar andstæðurnar milli þeirra valda-
mapna gem nú stjórna málum á íslandi og for-
feðranna öld fram af öld, en með því að mennta-
málaráðherra ræddi um nauðsyn þess að inn-
lima ísland í erlent stórveldi á aldarafmæli
þeirrar stofnunar sem flestum öðrum fremur er
tengd sjálfstæðri menningarbaráttu íslendinga.
Þegar ráðherrann spurði hvar menn ættu að
leita að þjóðerni og sjálfstæði íslendinga ef
ekki á Þjóðminjasafninu, var ljóst að hann leit
á þær hugsjónir sem safngripi eina sem varð-
veita þyrfti af svipaðri ræk’farsemi og þau am-
boð forfeðranna sem nú eru ekki lengur not-
uð í daglegu lífi manna.
Oáðherrann virtist líta á ínnlimunarstefnu
sína sem óhjákvæmileg örlög, hann hélt því
fram að það væri einkenni okkar tíma að verið
væri að njörva ríki heimsins saman í æ sterk-
ari og voldugri heildir. Þetta er furðuleg glám-
skyggni. Þess mun jafnan minnzt að á okkar
tímum hafa hinar voldugustu heildir liðazt
sundur, nýlenduskipulagið, sem upphafsmenn
þess héldu að standa myndi um aldur og ævi, er
hrunið til grunna, og tugir nýrra ríkja hafa hlot-
ið sjálfstæði á undanförnum árum. Aldrei fyrr
í sögu mannkynsins hefur krafan um sjálfsá-
kvörðunarrett og sjálfstæði smáþjóða verið jafn
afdráttarlaus og sigursæl og nú. En sá heimur
sem Gylfi Þ. Gíslason sér virðist einskorðaður
við Vestur-Evrópu, þar sem gömlu nýlenduveldin
eru einmitt að reyna að finna leiðir til þess' að
bjarga sér úr þeim vanda sem við blasir eftir
að hinar miklu heimildir þeirra eru liðnar und-
ir lok. Þessi gömlu nýlenduveldi reyna nú að
halla sér hvert að öðru eftir að tugir sjálfstæðra
ríkja hafa tekið við af yfirráðasvæði þeirra í As-
íu, Afríku og Ameríku. Við eigum sannarlega
ekki heima í endurreistu þrotabúi nýlenduveld-
anna, og þeir sem halda slíku fram eiga naum- '
ast heima sjálfir í Þjóðminjasafnj íslands heldur
•- wnhverri hliðstæðri stofnun í Bonn. — m.
\
i
4
L
i
4