Þjóðviljinn - 02.03.1963, Blaðsíða 5
LarugardagUT 2. man 1963
Þ J ÓÐ VILXINN
SIÐA
Skúli á Ljótunnarstöðum skrifar um útvarpið:
Um afmælisfréttir
og sitthvað fíeira
Eirvn er sá þáttur innlendra
fiétta, er ég hfefi mikið dálæti
L Reyndar missi ég þá oft af
howum nú orðið, éftir að frétt-
imár voru faerðar fram svo
sétn áður er að vikið. En það
eru öfmælisfréttir. Um tvennt
eru slíkar fréttir merkilegar.
í fyrsta lagi felst í beim mik-
ill þjóðlegur fróðlfeikur. Sá
sém fylgist með slíkum frétt-
uih um árabil. verður miklu
fróðári um bjóð sína og veit
dfeili á miklu fleiri einstakling-
in hénnar én hinn. sem fer
þeirrá á mis. Þegar svo slíkar
fféttir eru endurteknar með
tft|, of þegar aldurinn hækkar
með fimm ára millibili, fer
hjustándinn að skoðá afmælis-
bþmih sém góðkunningia sina.
H*fi hlústandinn bar að auki
éjáhvérn snefii áf aéttfrseðileg-
ush áhuga getur hann rakið
aéttir afmælisbamsins til
ýmisisá átta. sér til dségradvál-
ar ot þékkingarauka.
Inn um hið gullna
hlið útvarpsins
í ánnán stáð ér svo áfmaélis-
fréttámennska útvarpsins
mérkileg fyrir þær sakir, að
hún virðist vérá rékin sam-
kv«mt vissum reglum sem
ngtstum aldrei er út af brugð-
ið og þvj líkast. sém hún
stjórnist af óhagganlegu nátt-
Úrulógmáli.
Til þéss að komast inn um
llið gullna hlíð útvarpsins og
fé séviSögu sína flutta í kvöld-
fréttum þess virðist sem af-
máelísbámið þurfi að hafa náð
vissum aldri, og hafa visst
vérðléikalágmark. Þessi inn-
gönguskilyrði virðast þó standa
í öfugu hlutfalli hvort við ann-
að 6g mætti orða lögmálið éitt-
hvað á þéssa léið: Því lægri
aldur. því méiri vérðléikar os
því minni verðleikar því hærn
aldur.
Háðherrar, forstjórar. vél-
Bókin h.f.
kaupir og selur lesnar bækur.
Víð höfum ávalt fyrirliggj-
ándi míkið úrval bóka og
fimarita. T.d. núna mætti
bénda á mikið úrval af fá-
éaetum tjóðabókum.
Bókin h.f.
Klapparstíg 26 — Sími 10680.
metnir kaupfélagsstjórar og al-
þingismenn sém styðja ríkis-
stiómina fá yfirleitt ævisögu
sína birta við fimmtíu ára ald-
ur.
Þegar menn verða sextugir
eru ekki gerðar eins strangar
kröfur um mannvirðingar, met-
orð, eða verðleika yfirleitt. Þá
ér hleypt í gegn öllum venju-
legum embættismönnum í
þjónustu ríkis og bæja, sömu-
leiðis nokkrum útgerðarmönn-
um. hreppstjórum, barnakenn-
urum og dæmi munu til, að
hreppsnefndarseta eða sóknar-
nefndarformennska hafi enzt
mönnum til inngöngu um hið
gullna hlið á fyrrnefndu aid-
ursskeiði,
Þegar kröfurnar um
metorð lækka
Við sjötugsaldurinn lækka
enn þær kröfur. sem eerðar
eru um manngildi og metorð
Þá eru jafnvel teknir með for-
menn búnaðarfélaga og verka-
lýðsfélaga, einkum ef beir eru
fyrrverandi. Jafnvel óbreyttir
bændur, verkamenn og sjó-
menn fá að fljóta með.
Við áttatíu ára aldurinn virð-
ist allt manngreinarálit vera
upphafið og úr sögunni Inn í
bennan aldursflokk slæðistiðu-
léga fólk, sem ekkert virð'st
hafa unnið sér til ágætis í líf-
inu annað en bað að vera
venjulegt fólk. Og bað er ein-
mitt þetta óbrotna fólk, sem
mest er gaman að frétta af.
Hina svokölluðu máttarstólpa;
þjóðfélagsins. er hins vegar
engin þörf að augýsa í útvarn-
inu. Við vitum hvort eð er allt
um bá. sem við þurfum að
vita. eftir öðrum leiðum.
Eftir að fólk hefur komizt
vfir hundrað ára aldur. eru af-
mælisdagar bess auglýstir ár-
lega. jafnvel bótt það hafi
aldrei verið annað né meira
en venjulegt fólk.
Það væri einnig freistandi að
athuga. hvernig afmælisfrétt-
irnar skiptast niður eftir sétt-
um, en skal þó ekki farið
frekar út i slíkt að sinni Þess
er þó vert að geta. að af
vinnustéttunum munu bændur
béra bar langstærstan hlut frá
borði; Stafar slíkt sennilega af
bví að í dreifbýlinu eru söfn-
uðir mörgum sinnum minni en
í béttbýlinu. og bar af léið-
andi hlutfallsl'ega fleiri sem
knmast i sóknarnefndir.
Stöku sinnum fell ég j þá
freistni. að fresta för minni ’
fjósið um tuttugu mínútur svo
ég geti hlýtt á þjóðlegan fróð-
leik fyrir unga hlustendur og
Nýkomið fró Japan
Fallegar smékklegar aallabuxur
með tvöföldum hnjám
Verð aðeins kr.89
Aðalstræti 9, sími 18 8 6 L
þátt Guðmundar Þorlákssonár:
Þéir gerðu garðinn frægan
Þeir Stefán Jóhsson rithöfund-
ur og Ingimar Jóhannesson.
sem hafa séð um þjóðlega efn-
ið, hafa leyst verk sitt af hendi
af mikilli smekkvísi, og hið
sama má segja um þætti Guð-
mundar Þorlákssonar, þá sem
ég hefi heyrt. Enn síður gat és
þó neitað mér um að hlýða é
Helga Hjörvar lesa hina gull-
fögru sögu Þorsteins Erlings-
sonar um Sigurð mállausa. enda
er sú saga mér minnisstæðust
af öllu bví er ég las sem bam.
Sitthvað fleira mætti til tina
af því er manni hefur fallið
bokkalega í geð. T.d. er Ijóða-
þáttur Baldurs Pálmasonai
smekklega valinn og lesarar
oftast góðir. bótt stöku sinnum
kunni að hafa út af brugðið.
Ekki alls fyrir löngu lás
Andrés Biörnsson upp úr nýrrt
lióðabók Matthíasar Jóhannes
sen. og virtust þessar sonnettur
er hlustendum gafst kostur r>
að heyra vfirleitt vera snotrar
svo framarlega að Andrés haf;
ekki blekkt hlustendur með sín-
um ágæta lestri.
Þyrfti að venía sig
af skrælcmnum
Þá hefur Svavar Gests hleypt af
stað nýjum skemmUþætti, sém
heitin er i höfuð stjómand?
síns. Þetta er. enn sém komið
er, einhver bezti báttur. sérr.
Svavar hefur verið viðriðinn
Má aðeins ekki standa of lengi
hví að Svavar er einn af beim
mönnum sem gaman er að
hlusta á snöggvast. en mað’u
verður fljótt leiður á. Annars
þyrfti hann að reyna að venia
sig af því að skrækja. svo sem
raun hefur á orðið. þegar hann
vill hafa eitthvað mikið við. t
d. begar hann nefnir sitt eigið
nafn. eða segir að þetta sé al-
veg rétt.
Ástar Brandur seldi sína
skræki á fimm og tíu krónur.
eftir styrkleika, og bótti mikið
miðað við þá'gildandi verðlaá.
Ef til vill fær Svavar greitt
aukalega fyrir sína skræki. os
myndi þá nema töluverðum
upphæðum. miðað við viðreisn-
arverðgildi peninga. og býðir bá
ekki um að sakast.
Lítt uppbygsrilesir
eða skemmtilegir
Blaðamannafundimir. sem
upp vom teknir á síðastliðnu
hausti, hafa reynzt lítið upp-
byggilegir og yfirleitt orðið
hlustendum til lítils fróðleiks
og enn minnj skemmtunar
Embættismenn hafa yfirleiti
verið kallaðir til viðtals við
blaðamennina og beir hinir sið-
arnefndu hafa heldur ekki ver-
ið upplífgandi. Þama hafa með-
al annars mætt menningarmála-
stjóri. nánar tiltekið Helgi
Sæm. þjóðleikhússtjóri. búnað-
armálastjóri, einhverskonar
læknastjóri, flugmálastjóri og
bindindisstjóri. Sfðan hafa
stjóramir verið látnir gefá
skýrslu um það hvernjg þeir
stjómuðu því sem áttu að
stjórna. Sumir hafa vikizt vel
við þessu. og gefið skýrsluna
af mikilli samvizkusemi. Aðrir
hafa snúið upp á sig og engar
upplýsingar viljað gefa. og allt
hefur þetta pex yfirleitt verið
fremur leiðinlegt og lítið á bvi
að græða.
Einkenníl^firur maðn*
Enn mættí bað til nefna a>*
leikritið Einkennilegur maður
sem flutt var laugardagskvöld-
ið hinn 16. febrúar. var dálítið
sniðugt. Var komið í nánd við
ýms viðkvæm málefni, eins og
t.d. borgaralega heimsku ög
atómsprertgjur. Hinn einkenm-
legi maður var hinsvegar óráð-
in gáta í leikslok. að öðru leyti
en því, að hann var ekki nátt-
úrulaus.
Þó dró verulega úr ánægi-
unni af því að hlusta á betta
verk Odds Bjömssonar, áð
hlustendur vora húðstrýktir
með elektrónískri músík milli
atriða.
Ekkert merkilegt og
fátt skrítið
f þeirri von, að þeir Bjorg-
vin og Tómas ségðu er.thváð
merkilegt eða eitthvað skrítið
i bættinum sinum að kvöldi
hins 22. fébr. dokaði ég við
méð að slá botninn i bétta
spiall, þar til þeir höfðu lok’ð
máli sínu.
En þeir sögðu ekkert mérki-
eat og eiginlega ekkert skrit-
ið, nema éf telja skyldi það. að
viðgerð á bústáð forsætisráð-
herrans brezka. kvað setiá að
fara fram úr áætlun. hvað
kostnað snertir
Hitt má þó teljast merkilegt.
er þeir létu ósagt bví að þeir
mjnntust ekki með éinu órði á
byltingu þá, sem gerð vár fyr-
ir skömmu austur í frák Sam-
kvæmt útvarpsfréttum hefur
byltin>? þessi verið venju frem-
ur blóðug og auk þess fféfin
fvrirheit af þeim er völdin
tóku að enn sé blóðhað'nu ekki
’nk'ð því að beir kváðu ætlá
að útrýma kommúnistum i
landj sínu en þeir eru sagðir
fiö’mennir.
En slíkir smámunir hafa. að
hvi er virð’ri. ekki verið tald-
ir umræðuverðir af þeim
mönnum sem fræða eiga ís-
ienzka útvarpshlustendur um
bað bvað er efst á baugi úti í
hinum stnra heimi né héldur
hitt. hvað samvizka heimsins.
hað er að segja h;ns frjál'a
heims. segir um sljkar yfir-
'v'ingar,
Því er likast. að sumum
nólitískum vígaférlum géti
metn tékið méð næstum yfjr-
náttúrlegri ró og jafnaðargéði.
Önnur setjp. menn algérléga úr
’ifnvægi og bað svo, áð ver-
öldin lejkur á rejð'skjálíi og
liggur nærri að hún verði
sprengd í tætlur.
KefíSí Evltíngin
nLvmzt
Ekki finnst mér sennilégt.
að beir Björgvin og Tómas
hefðu glevmt byltingunni í fr-
ak, ef kommúnistar hefðu þar
að verki verjð og haft. við orð
að útrýma andstæðingum sín-
um
Og áreiðanlega hefðu fleiri
hrokkið við. Bandaríkjamenn
myndu hafa hótað kjarnorku-
=tyriöld Allshérjarþinéið hefði
verið kvatt saman og Rauði
krossinn hefði skipulagt hjálp-
arleiðangra til bjargar flótta -
mönnum
Doktor Gunnlaugur Þórðar-
son myndi hafá verið séndur
með flugvél austur að landa-
maemm fraks. os freistað þess
að frelsa eitthvað af því kven-
'ólki er sleppa kyhni úr
kvennabúrum þarlendra mekt-
armanna og flytja út. hingað
ef verða mætti til þess að ein-
hverjir af þeim briú hundruð
bættdum ssm búa einir á lanrP
bér, gætu fengið nothaefa með-
hiálp.
Biskupinn myndi hafa fyrir- ,
skjpað bænágjörð i öllum
kirkjum landsins. ef það mætti
verða hjnni íröksku þjóð til
nokkurs trausts og bjargræðis
i brengingum hennar.
Og enn fleiri tejkn ög stór-
merki myndu hafa gerzt. ef
hyltjngin i frak hefði verið
'ramin af skökkum aðila
En nú voru bað réttir
menn. sem gerðu bylt5nguna
ng bví hykjr bart mpiri tiðind
um sæta að viðgerð á éittu
húsi í Bretlandi kosti meira
fé en áætlað var. en að bylt-
ing hafi verið gerð í frak os
hafðar uppi hótan!r um að út- |
“vma nokkrum hluta mann
‘n’ksins í þvi landi
Svona getur réttlætiskennri
ikkar og mannhelgishugsjón
'erið lágkúruleg og sjálfri sér
sundurþykkt.
Útgefandi: Satneiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: ívar H. Jónsson. Magnús Kjartansson. Sigurð-
ur Guðmundsson (áb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason. Sigurður V Friðþjófsson.
Ritst.jé"’' »"ciýsingar prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Sírúi 17-500 (5 línur) Áskriftarverð kr. 65 á mánuði
Langar i lagakróká
¥haldið í Vinnuvéitendasambandinu hefur ár-
-*■ um saman gælt við þá hugmynd að breyta
núgildandi vinnulöggjöf á þá leið að þrengja
aðstöðu og baráttumöguleika verkalýðshreyf-
ingarinnar. takmarka verkfallsréttinn og setja
reglur um starfsemi verkalýðsfélaganna, sem 1
raun réttri gerðu sjálfsákvörðunarrétt og sjálf-
stæði félaganna að engu.
I7innig á þéssu sviði he’fur afturhaldinu þótt
vaénlegt til hreyfings á stjórnartíma Sjálf-
stæðisflokksins og Alþýðuflokksins, þó ekki hafi
mikið orðið úr framkvæmdum. Árásirnar á
s j álf sákvörðunarrétt verkalýðshreyf ingarinnar
hafa einmitt á undanförnum árum tekið á sig
fáránlegar myndir, eins og f.d. í hinum löglausa
dómi þriggja íhaldsmanna í Félagsdómi, varð-
andi inntökuskyldu Sambands íslenzkra verzl-
unarmanna 1 Alþýðusambandið. Annað dæmi
um að afturhald landsins hafi einmitt á valda-
tíma núverandi stjórnar talið lag til að ráðasf
gegn lögfestum réttindum verkalýðsins, er kraf-
an sem F.Í.B. sendi inn á Alþingi árið sem
léið, þar sem þess var krafizt að Alþingi skerfi
vökulögin, og því jafnframt hótað að togaraúf-
gerð skyldi að öðrum kosti lögð niður á ís-
landi!
lyrír íhaldsþingmenn, Ma’tthías Mathiesen, Pé't-
ur Sigurðsson og Guðlaugur Gíslason, hafa
nú flutt á Alþingi 'tillögu til þingsályktunar
um endurskoðun vinnulöggjafarinnar, og verði
þeirri endurskoðun hraðað svo að frumvarp að
„nýrri vinnulöggjöf1 verði lagt fyrir næsta Al-
þingi. Það orðalag bendir til að fyrir flutnings-
mönnum vaki engar smávegis breytingar á nú-
gildandi vinnulöggjöf, og samkvæmt greinar-
gerð fillögunnar verður ekki annað séð en þær
breytingar séu hugsaðar í þá áít sem vænta mátti
éftir fortíð íhaldsins, að þrengja kosti verka-
lýðshréyfingarinnar og takmarka sjálfstæði fé-
laganna. Það er eftirtektarvert að íhaldið fefl-
ir nú fram sem flutningsmanni einum þeirra
manna sem með hjálp Alþýðuflokksins hefur
verið troðið í trúnaðarstöður í verkalýðshreyf-
ingunni, og gæ'ti það bent til að Sjálfstæðis-
flokkurinn teldi að nú þegar hefði tekizt að
lama svo verkalýðshreyfinguna með íhaldsáhrif-
um að rétti tíminn væri kominn til að þrengja
kosti hennar með löggjöf. Núgildandi vinnulög-
gjöf var sett í trássi við vilja verkalýðshreyf-
ingarinnar á sínum tíma. Ætti nú að fara að
breytá henni, væri hað óhugsandi nema á þá
leið að rýmkað yrði um verksvið og baráttu-
möguleika verkalýðsfélaganna og rétiinrli beirra
stóraukin. En sízt mun það vaka fvrir flutn-
ingsmönnum þeirrar tillögu sem nú er fram
komin, eins og þegar hefur verið vikið að. — s.